Koszt uzyskania przychodu - co to jest, ile wynosi? Kwoty brutto czy netto?

Źródło:
TVN24 Biznes
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieni
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieniTVN24
wideo 2/6
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieniTVN24

Wszystkich wykonujących pracę zarobkową dotyczą koszty uzyskania przychodu. W niektórych przypadkach są one zryczałtowane, w innych właściwe rozliczenie tego typu kosztów będzie miało zasadniczy wpływ na wysokość należnego podatku do zapłacenia. Czym są koszty uzyskania przychodu w przypadku osób fizycznych, a czym w przypadku osób prawnych? Co nie może być kosztem uzyskania przychodu?

●     Koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione w celu zdobycia przychodu. ●     Najczęściej kosztami tymi są zakupy towarów handlowych i materiałów podstawowych, wydatki na utrzymanie biura czy magazynu, koszty użytkowania samochodu, odpisy amortyzacyjne. ●     W zależności od przypadku za koszt uzyskania przychodu mogą być przyjmowane kwoty brutto albo kwoty netto. ●     W przypadku zatrudnionych na umowę o pracę koszty uzyskania przychodu są zryczałtowane.

Koszt uzyskania przychodu - regulacje prawne

Pojęcie kosztów uzyskania przychodu regulowane jest przede wszystkim dwoma ustawami dotyczącymi podatku dochodowego: ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. ustawą o CIT, oraz ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzw. ustawą o PIT.

Część przepisów dotyczących rozliczania kosztów uzyskania przychodów znajduje się ponadto w innych aktach prawnych, np. sposób dokumentowania tych kosztów znajduje się w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Koszty uzyskania przychodu - co to jest?

Koszty uzyskania przychodu są kategorią funkcjonującą w zakresie podatku dochodowego. Podatek ten występuje w dwóch postaciach:

- podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczącego pracowników, osób prowadzących działalność gospodarczą albo wolne zawody,

- podatku dochodowego od osób prawnych, obejmującego firmy czy fundacje.

Definicja kosztów uzyskania przychodu jest taka sama niezależnie od rodzaju podatku dochodowego. Zarówno ustawa o CIT jak i ustawa o PIT koszty uzyskania przychodu niemal identycznie definiują jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Inaczej mówiąc koszty uzyskania przychodu to wszelkie środki zainwestowane w celu uzyskania przychodu, np. przychód ze sprzedaży lemoniady wymaga wcześniej poniesienia kosztów uzyskania przychodu w postaci kupna wody i cytryny, z których lemoniada ta zostanie zrobiona.

W praktyce najczęściej kosztami uzyskania przychodu są zakupy materiałów podstawowych i towarów handlowych, a także stałe ponoszone przez przedsiębiorców koszty takie jak utrzymanie i wyposażenie biura, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, koszty użytkowania samochodu, opłaty za usługi księgowe.

Istotne w tym zakresie jest rozróżnienie pomiędzy przychodem oraz dochodem, czyli przychodem pomniejszonym już o koszty uzyskania przychodu.

Koszty uzyskania przychodu - warunki

Aby dany wydatek został zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu, musi on spełniać następujące warunki:

●     być faktycznie poniesiony przez podatnika,

●     być bezzwrotny,

●     być odpowiednio udokumentowany,

●     zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów.

W przypadku osób prawnych oraz osób samozatrudnionych poniesiony wydatek musi mieć ponadto związek z prowadzoną przez te podmioty działalnością gospodarczą.

W przypadku przedsiębiorców i firm rozliczanie kosztów uzyskania przychodów odbywa się poprzez prawidłowe prowadzenie księgowości, np. posiadanie księgi przychodów i rozchodów. W ramach tej księgowości odbywa się obowiązkowe dokumentowanie ponoszonych wydatków (faktury, rachunki) i ich księgowanie.

Od właściwego rozliczenia kosztów uzyskania przychodu zależy wysokość płaconego przez przedsiębiorców podatku dochodowego. Im wyższe koszty uzyskania przychodu, tym mniejszy dochód (czyli zysk), a co za tym idzie – mniejszy podatek do zapłacenia.

W przypadku niektórych wydatków firmowych koszty uzyskania przychodu mogą być przy tym jednorazowe lub rozłożone w czasie. Różnica ta ma związek z uznaniem danego zakupu za środek trwały lub nie.

Pracownicze koszty uzyskania przychodu

O kosztach uzyskania przychodu można mówić również w kontekście pracowników zatrudnionych np. na umowę o pracę. W tym przypadku ich pracodawca, a więc płatnik składek, korzysta jednak ze zryczałtowanych stawek kosztów uzyskania przychodu, wykazanych również w art. 22 ustawy o PIT. Na ich podstawie pracodawca określić może płacone zaliczki na podatek od wynagrodzenia pracownika.

Zryczałtowane koszty uzyskania przychodu na umowie o pracę wynoszą:

●     250 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 3 000 zł rocznie przy jednej umowie o pracę,

●     250 zł miesięcznie za każdą umowę, ale nie więcej niż 4 500 zł rocznie przy więcej niż jednej umowie o pracę,

●     300 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 3 600 zł rocznie przy jednej umowie o pracę, gdy pracownik mieszka poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,

●     300 zł miesięcznie za każdą umowę, ale nie więcej niż 5 400 zł rocznie przy więcej niż jednej umowie o pracę, gdy pracownik mieszka poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

W niektórych przypadkach funkcjonuje ponadto ryczałtowe rozliczanie kosztów uzyskania przychodu w formie procentowej. Np. wykonując pracę na podstawie umowy o dzieło, przyjmuje się 20 proc. lub 50 proc. kosztów uzyskania przychodu. Osiągając wówczas przychód w wysokości 1000 zł, dochód stanowić będzie – odpowiednio – 800 zł lub 500 zł.

Co nie stanowi kosztów uzyskania przychodu?

Jednocześnie nie wszystkie wydatki można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu. Zarówno ustawa o PIT jak i ustawa o CIT wymieniają rodzaje wydatków niestanowiących tego typu kosztów.

Tego typu kosztami nie są m.in.:

●     wydatki na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów,

●     wydatki ponoszone na reprezentację, zwłaszcza na usługi gastronomiczne,

●     wydatki na spłatę rat pożyczek i kredytów za wyjątkiem części odsetkowej tych rat, która może być kosztem uzyskania przychodu,

●     odsetki z tytułu nieterminowej spłaty podatków, składek i zobowiązań bankowych,

●     odpisy amortyzacyjne od wartości samochodu osobowego przekraczającej 150 tys. zł lub 225 tys. zł w przypadku samochodu elektrycznego.

Szczegółowe wykazy wydatków, które nie są uważane za koszty uzyskania przychodu, znaleźć można w art. 23 ustawy o PIT oraz w art. 16 ustawy o CIT.

Przepisy dotyczące możliwości uznawania danego zakupu za koszt uzyskania przychodu zależą również od przyjętej formy opodatkowania działalności gospodarczej.

Koszty uzyskania przychodów - netto czy brutto?

Z kosztami uzyskania przychodów wiąże się również rozróżnienie na kwoty brutto i netto. W przypadku płatników podatku VAT np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, zakupy dokonywane są w kwotach brutto, a więc zawierających podatek VAT. Po otrzymaniu faktury wartość podatku VAT zostaje jednak odliczona, co oznacza, że kosztem uzyskania przychodu zostają dla nich kwoty netto.

Inna sytuacja ma miejsce w przypadku przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z VAT. W ich przypadku zakup księgowany jest w kwocie brutto, podobnie jak wystawiają oni faktury w kwotach brutto bez naliczonego podatku VAT. Tym samym kosztem uzyskania przychodu zostają dla nich kwoty brutto.

Przelicznik brutto/netto

Rozróżnienie na kwoty brutto i netto są również bardzo często spotykane w przypadku podawania wysokości wynagrodzenia. Kwota brutto to wysokość wynagrodzenia wypłacana nam przez pracodawcę. Od wartości tej potrącane są jednak następnie składki na ubezpieczenia społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz należy podatek dochodowy.

W rezultacie pensja, którą pracownik otrzymuje do ręki, jest mniejsza – to właśnie pensja netto, czyli pomniejszona o wysokość składek i podatku. Różnica pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto jest zależna od formy zatrudnienia, najczęściej bywa jednak znacząca. Przykładowo osoba zarabiająca na umowie o pracę wynagrodzenie minimalne w 2021 roku, czyli 2 800 zł brutto na rękę otrzyma jedynie 2 061 zł netto.

Więcej o formach zatrudnienia: Formy zatrudnienia pracownika – która jest najkorzystniejsza.

Z kolei szczegółowe informacje na temat obliczania wysokości swojego wynagrodzenia na rękę znajdziesz tutaj: Brutto a netto – czym się różnią? Jak obliczyć kwotę wynagrodzenia na rękę.

Odpowiednie ustawy:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyczny 2. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych 3. Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne 4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Szef francuskiego resortu gospodarki Eric Lombard ocenił, że Unia Europejska i USA są "jeszcze daleko od porozumienia" w sprawie ceł. Dodał jednak, że spotkania z amerykańskimi przedstawicielami są "ciepłe".

"Mamy nadzieję, że ten wpływ wewnątrz kraju popchnie administrację"

"Mamy nadzieję, że ten wpływ wewnątrz kraju popchnie administrację"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Finansów ostrzega przed oszustami podszywającymi się pod oficjalne serwisy, takie jak Twój e-PIT, e-TOLL czy e-Urząd Skarbowy. Cyberprzestępcy próbują wyłudzić dane podatników za pomocą SMS-ów, e-maili i fałszywych stron.

"Apelujemy o wzmożoną ostrożność, zwłaszcza teraz". Resort ostrzega

"Apelujemy o wzmożoną ostrożność, zwłaszcza teraz". Resort ostrzega

Źródło:
PAP

- Na rynkach utrzymuje się nerwowość - uważa Hubert Stojanowski, dyrektor do spraw inwestycji klientów z Domu Inwestycyjnego Xelion. Jego zdaniem "sytuacja jest daleka od normalnej".

Nerwowo na rynkach. "To najgorszy możliwy scenariusz"

Nerwowo na rynkach. "To najgorszy możliwy scenariusz"

Źródło:
PAP

- Niszczymy markę, którą są USA - uważa prezes firmy inwestycyjnej Citadel Ken Griffin. Miliarder wcześniej wspierał Donalda Trumpa i przekazywał niezwykle hojne datki na kampanie republikanów - opisuje portal stacji CNN.

Najpierw wspierał, teraz krytykuje Donalda Trumpa. "Niszczymy tę markę"

Najpierw wspierał, teraz krytykuje Donalda Trumpa. "Niszczymy tę markę"

Źródło:
CNN

Jeżeli nadal trwałaby wojna celna i handlowa, to i w Polsce rozpocznie się większa fala drożyzny i inflacji. - Jeśli dwa słonie walczą, to trawa będzie zdeptana. Tą trawą jesteśmy my - stwierdził w rozmowie z tvn24.pl prof. dr hab. Bogdan Góralczyk, politolog, sinolog, dyplomata. - Czeka nas dużo niepewności - dodał Piotr Dzierżanowski z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

"Jeśli dwa słonie walczą, to trawa będzie zdeptana. Tą trawą jesteśmy my"

"Jeśli dwa słonie walczą, to trawa będzie zdeptana. Tą trawą jesteśmy my"

Źródło:
TVN24+

Szefowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego Kristalina Georgiewa zapowiedziała, że MFW wprowadzi w życie sugestie Waszyngtonu dotyczące jego polityki. Wcześniej minister finansów USA Scott Bessent oznajmił, że MFW i Bank Światowy muszą pozyskać zaufanie amerykańskiej administracji.

Kristalina Georgiewa: niepewność jest niedobra

Kristalina Georgiewa: niepewność jest niedobra

Źródło:
PAP

- Jeżeli nie będziemy mieć małych i średnich przedsiębiorców, to do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) nie trafi ani wysoka, ani niska składka zdrowotna - powiedziała w "Faktach po Faktach" w TVN24 ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Dodała, że bardzo chętnie spotka się z prezydentem Andrzejem Dudą, aby przekonać go do podpisania ustawy.

Hennig-Kloska: Lewicy już powiedziałam prosto w oczy i w mediach

Hennig-Kloska: Lewicy już powiedziałam prosto w oczy i w mediach

Źródło:
TVN24, PAP

W najbliższym czasie para EUR/PLN może kolejny raz testować poziom 4,30 - uważa ekonomista Cezary Chrapek. Według niego na rynku długu możliwa jest korekta rentowności obligacji w górę.

"Jesteśmy już na tyle nisko, że trudno byłoby iść jeszcze niżej"

"Jesteśmy już na tyle nisko, że trudno byłoby iść jeszcze niżej"

Źródło:
PAP

W czwartek, niedługo przez zakończeniem notowań, WIG po raz pierwszy w historii przekroczył poziom 100 000 punktów. "Polska giełda w tym roku najmocniejszym rynkiem na świecie" - stwierdził minister finansów Andrzej Domański.

"Polska giełda najmocniejszym rynkiem na świecie"

"Polska giełda najmocniejszym rynkiem na świecie"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Migranci to bardzo ważny czynnik, który stabilizuje sytuację gospodarczą - powiedział prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) Zbigniew Derdziuk w rozmowie z TVN24 BiS. Zwrócił uwagę, że cudzoziemcy zasilają składkami system emerytalny i wpływają na rozwój gospodarczy.

Prezes ZUS: to obciążenie będzie duże

Prezes ZUS: to obciążenie będzie duże

Źródło:
TVN24 BiS

Komisja Europejska (KE) zaproponowała zmiany w dyrektywach dotyczących okresowych badań technicznych pojazdów, dowodów rejestracyjnych oraz badania emisyjności spalin. Propozycje obejmują cyfryzację dokumentów oraz obowiązkowe rejestrowanie stanu drogomierzy, aby zapobiec manipulowaniu danymi.

Chcą zaostrzenia przepisów. Szykują się zmiany dla kierowców

Chcą zaostrzenia przepisów. Szykują się zmiany dla kierowców

Źródło:
PAP

Pierwsza ustawa deregulacyjna została uchwalona w czwartek przez Sejm. Wprowadza między innymi krótszy czas kontroli mikroprzedsiębiorstw czy prostsze zasady prowadzenia działalności gospodarczej.

Sejm uchwalił ustawę deregulacyjną

Sejm uchwalił ustawę deregulacyjną

Źródło:
PAP

Ustawa zobowiązująca deweloperów do informowania o cenach mieszkań w internecie została uchwalona przez Sejm. W przypadku niezastosowania się do obowiązku deweloper może zostać skontrolowany i ukarany grzywną.

Nowy obowiązek dla deweloperów. Jest decyzja Sejmu

Nowy obowiązek dla deweloperów. Jest decyzja Sejmu

Źródło:
PAP

W piątek, 25 kwietnia, Wizz Air uruchomi dwa dodatkowe połączenia do Rzymu z Krakowa i z Warszawy z okazji uroczystości pogrzebowych papieża Franciszka - przekazał przewoźnik. Jeden dodatkowy lot z Krakowa zaplanowano także na 27 kwietnia.

Przewoźnik zapowiada dodatkowe połączenia do Rzymu

Przewoźnik zapowiada dodatkowe połączenia do Rzymu

Źródło:
PAP

Liczba ludności Polski na koniec pierwszego kwartału 2025 roku spadła o 158 tysięcy w skali roku - podał Główny Urząd Statystyczny. Jak dodał, obecnie mamy 37,437 miliona Polaków.

W rok ubyło 158 tysięcy osób

W rok ubyło 158 tysięcy osób

Źródło:
PAP

Brytyjski rząd ogłosił 150 nowych sankcji na Rosję ze względu na inwazję na Ukrainę. Na liście znalazły się między innymi pady do gier, gdyż są wykorzystywane do sterowania dronami wojskowymi - wyjaśnił portal Politico.

Nowe 150 sankcji na Rosję. Jedna pozycja zaskakuje

Nowe 150 sankcji na Rosję. Jedna pozycja zaskakuje

Źródło:
PAP

W pierwszym etapie w ramach deregulacji będziemy mieli gotowych około 120 ustaw, które będą zmniejszały obciążenia i zmniejszały bariery - powiedział w czwartek premier Donald Tusk. Dodał, że jest to "de facto zmiana ustrojowa". Szef rządu zapowiedział, że pakiet projektów ustaw deregulacyjnych będzie procedowany na pierwszym posiedzeniu Sejmu po wyborach prezydenckich.

"De facto zmiana ustrojowa". Tusk o pakiecie deregulacyjnym

"De facto zmiana ustrojowa". Tusk o pakiecie deregulacyjnym

Źródło:
PAP

Majówka w 2025 roku rozpocznie się w tym roku tradycyjnie 1 maja. To okazja do dłuższego wypoczynku, zwłaszcza dla części uczniów, którzy mogą liczyć nawet na siedem dni dodatkowego wolnego ze względu na matury. Ale skorzystać mogą też pracownicy. Sprawdzamy, kiedy najlepiej wziąć wolne w najbliższym czasie.

Jeden dzień urlopu, cztery dni wolnego

Jeden dzień urlopu, cztery dni wolnego

Źródło:
TVN24 Biznes

W czwartek Senat przyjął bez poprawek nowelę ustawy opóźniającą do 1 października wejście w życie nowych taryf na energię elektryczną dla gospodarstw domowych. Zdaniem resortu klimatu zmiany pozwolą na obniżkę cen prądu po wygaśnięciu ceny maksymalnej. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Nowe taryfy na prąd. Decyzja Senatu

Nowe taryfy na prąd. Decyzja Senatu

Źródło:
PAP

Kryptowaluta $Trump gwałtownie zyskała na wartości po tym, jak prezydent USA obiecał, że zaprosi największych posiadaczy tej waluty na ekskluzywną galę z jego udziałem - podał portal stacji BBC.

"Najbardziej ekskluzywne zaproszenie na świecie". Trump kusi inwestorów

"Najbardziej ekskluzywne zaproszenie na świecie". Trump kusi inwestorów

Źródło:
BBC

Kiedy obniżki stóp procentowych? - Myślę, że w maju i to nie jest już takie życzeniowe myślenie. Myślę, że są wszelkie przesłanki wynikające z wypowiedzi prezesa, ale też innych członków Rady Polityki Pieniężnej, żeby myśleć poważnie o tym, że w maju obniżymy stopy procentowe - powiedział w rozmowie z Cezarym Królakiem z TVN24 BiS członek RPP Ludwik Kotecki.

"Myślę, że w maju". Kredytobiorcy czekają na kluczową decyzję

"Myślę, że w maju". Kredytobiorcy czekają na kluczową decyzję

Źródło:
tvn24.pl

Stopa bezrobocia w marcu 2025 roku wyniosła 5,3 procent, wobec 5,4 procent miesiąc wcześniej - podał w czwartek Główny Urząd Statystyczny.

Tyle wynosi stopa bezrobocia w Polsce

Tyle wynosi stopa bezrobocia w Polsce

Źródło:
PAP

Waszyngton może znieść sankcje na rosyjską energetykę, w tym gazociąg Nord Stream 2. Informacje te podaje Politico i wskazuje, że orędownikiem zniesienia sankcji ma być prezydencki wysłannik i przyjaciel Donalda Trumpa Steve Witkoff.

Przyjaciel Trumpa chce zniesienia sankcji na Nord Stream 2

Przyjaciel Trumpa chce zniesienia sankcji na Nord Stream 2

Źródło:
PAP

- Chiny muszą się zmienić. Ten kraj to wie. Każdy wie, że (ten kraj) musi się zmienić, a my chcemy mu w tym pomóc, ponieważ my również potrzebujemy przywrócenia równowagi - powiedział w środę sekretarz skarbu USA Scott Bessent, dodając, że istnieje szansa na zawarcie "wielkiego układu" z Pekinem.

"Szansa na wielki układ" USA z Chinami

"Szansa na wielki układ" USA z Chinami

Źródło:
PAP

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali Ministerstwu Finansów dane ponad 177 tysięcy osób fizycznych i 115 tysięcy podmiotów – poinformowała rzeczniczka szefa Krajowej Administracji Skarbowej Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Blisko 300 tysięcy osób i podmiotów pod lupą fiskusa

Blisko 300 tysięcy osób i podmiotów pod lupą fiskusa

Źródło:
PAP

Rosja i Chiny stworzyły system rozliczeń bankowych "China Track", umożliwiający omijanie zachodniego systemu finansowego oraz nadzoru międzynarodowego - donosi agencja Reuters. Został on stworzony przez największe banki objęte zachodnimi sankcjami i uznawany jest za przełomowe narzędzie w rozwijaniu nowej architektury finansowej.

Przełomowe narzędzie. Korzystają Rosja i Chiny

Przełomowe narzędzie. Korzystają Rosja i Chiny

Źródło:
PAP