Koszt uzyskania przychodu - co to jest, ile wynosi? Kwoty brutto czy netto?

Źródło:
TVN24 Biznes
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieni
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieniTVN24
wideo 2/6
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieniTVN24

Wszystkich wykonujących pracę zarobkową dotyczą koszty uzyskania przychodu. W niektórych przypadkach są one zryczałtowane, w innych właściwe rozliczenie tego typu kosztów będzie miało zasadniczy wpływ na wysokość należnego podatku do zapłacenia. Czym są koszty uzyskania przychodu w przypadku osób fizycznych, a czym w przypadku osób prawnych? Co nie może być kosztem uzyskania przychodu?

●     Koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione w celu zdobycia przychodu. ●     Najczęściej kosztami tymi są zakupy towarów handlowych i materiałów podstawowych, wydatki na utrzymanie biura czy magazynu, koszty użytkowania samochodu, odpisy amortyzacyjne. ●     W zależności od przypadku za koszt uzyskania przychodu mogą być przyjmowane kwoty brutto albo kwoty netto. ●     W przypadku zatrudnionych na umowę o pracę koszty uzyskania przychodu są zryczałtowane.

Koszt uzyskania przychodu - regulacje prawne

Pojęcie kosztów uzyskania przychodu regulowane jest przede wszystkim dwoma ustawami dotyczącymi podatku dochodowego: ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. ustawą o CIT, oraz ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzw. ustawą o PIT.

Część przepisów dotyczących rozliczania kosztów uzyskania przychodów znajduje się ponadto w innych aktach prawnych, np. sposób dokumentowania tych kosztów znajduje się w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Koszty uzyskania przychodu - co to jest?

Koszty uzyskania przychodu są kategorią funkcjonującą w zakresie podatku dochodowego. Podatek ten występuje w dwóch postaciach:

- podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczącego pracowników, osób prowadzących działalność gospodarczą albo wolne zawody,

- podatku dochodowego od osób prawnych, obejmującego firmy czy fundacje.

Definicja kosztów uzyskania przychodu jest taka sama niezależnie od rodzaju podatku dochodowego. Zarówno ustawa o CIT jak i ustawa o PIT koszty uzyskania przychodu niemal identycznie definiują jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Inaczej mówiąc koszty uzyskania przychodu to wszelkie środki zainwestowane w celu uzyskania przychodu, np. przychód ze sprzedaży lemoniady wymaga wcześniej poniesienia kosztów uzyskania przychodu w postaci kupna wody i cytryny, z których lemoniada ta zostanie zrobiona.

W praktyce najczęściej kosztami uzyskania przychodu są zakupy materiałów podstawowych i towarów handlowych, a także stałe ponoszone przez przedsiębiorców koszty takie jak utrzymanie i wyposażenie biura, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, koszty użytkowania samochodu, opłaty za usługi księgowe.

Istotne w tym zakresie jest rozróżnienie pomiędzy przychodem oraz dochodem, czyli przychodem pomniejszonym już o koszty uzyskania przychodu.

Koszty uzyskania przychodu - warunki

Aby dany wydatek został zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu, musi on spełniać następujące warunki:

●     być faktycznie poniesiony przez podatnika,

●     być bezzwrotny,

●     być odpowiednio udokumentowany,

●     zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów.

W przypadku osób prawnych oraz osób samozatrudnionych poniesiony wydatek musi mieć ponadto związek z prowadzoną przez te podmioty działalnością gospodarczą.

W przypadku przedsiębiorców i firm rozliczanie kosztów uzyskania przychodów odbywa się poprzez prawidłowe prowadzenie księgowości, np. posiadanie księgi przychodów i rozchodów. W ramach tej księgowości odbywa się obowiązkowe dokumentowanie ponoszonych wydatków (faktury, rachunki) i ich księgowanie.

Od właściwego rozliczenia kosztów uzyskania przychodu zależy wysokość płaconego przez przedsiębiorców podatku dochodowego. Im wyższe koszty uzyskania przychodu, tym mniejszy dochód (czyli zysk), a co za tym idzie – mniejszy podatek do zapłacenia.

W przypadku niektórych wydatków firmowych koszty uzyskania przychodu mogą być przy tym jednorazowe lub rozłożone w czasie. Różnica ta ma związek z uznaniem danego zakupu za środek trwały lub nie.

Pracownicze koszty uzyskania przychodu

O kosztach uzyskania przychodu można mówić również w kontekście pracowników zatrudnionych np. na umowę o pracę. W tym przypadku ich pracodawca, a więc płatnik składek, korzysta jednak ze zryczałtowanych stawek kosztów uzyskania przychodu, wykazanych również w art. 22 ustawy o PIT. Na ich podstawie pracodawca określić może płacone zaliczki na podatek od wynagrodzenia pracownika.

Zryczałtowane koszty uzyskania przychodu na umowie o pracę wynoszą:

●     250 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 3 000 zł rocznie przy jednej umowie o pracę,

●     250 zł miesięcznie za każdą umowę, ale nie więcej niż 4 500 zł rocznie przy więcej niż jednej umowie o pracę,

●     300 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 3 600 zł rocznie przy jednej umowie o pracę, gdy pracownik mieszka poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,

●     300 zł miesięcznie za każdą umowę, ale nie więcej niż 5 400 zł rocznie przy więcej niż jednej umowie o pracę, gdy pracownik mieszka poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

W niektórych przypadkach funkcjonuje ponadto ryczałtowe rozliczanie kosztów uzyskania przychodu w formie procentowej. Np. wykonując pracę na podstawie umowy o dzieło, przyjmuje się 20 proc. lub 50 proc. kosztów uzyskania przychodu. Osiągając wówczas przychód w wysokości 1000 zł, dochód stanowić będzie – odpowiednio – 800 zł lub 500 zł.

Co nie stanowi kosztów uzyskania przychodu?

Jednocześnie nie wszystkie wydatki można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu. Zarówno ustawa o PIT jak i ustawa o CIT wymieniają rodzaje wydatków niestanowiących tego typu kosztów.

Tego typu kosztami nie są m.in.:

●     wydatki na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów,

●     wydatki ponoszone na reprezentację, zwłaszcza na usługi gastronomiczne,

●     wydatki na spłatę rat pożyczek i kredytów za wyjątkiem części odsetkowej tych rat, która może być kosztem uzyskania przychodu,

●     odsetki z tytułu nieterminowej spłaty podatków, składek i zobowiązań bankowych,

●     odpisy amortyzacyjne od wartości samochodu osobowego przekraczającej 150 tys. zł lub 225 tys. zł w przypadku samochodu elektrycznego.

Szczegółowe wykazy wydatków, które nie są uważane za koszty uzyskania przychodu, znaleźć można w art. 23 ustawy o PIT oraz w art. 16 ustawy o CIT.

Przepisy dotyczące możliwości uznawania danego zakupu za koszt uzyskania przychodu zależą również od przyjętej formy opodatkowania działalności gospodarczej.

Koszty uzyskania przychodów - netto czy brutto?

Z kosztami uzyskania przychodów wiąże się również rozróżnienie na kwoty brutto i netto. W przypadku płatników podatku VAT np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, zakupy dokonywane są w kwotach brutto, a więc zawierających podatek VAT. Po otrzymaniu faktury wartość podatku VAT zostaje jednak odliczona, co oznacza, że kosztem uzyskania przychodu zostają dla nich kwoty netto.

Inna sytuacja ma miejsce w przypadku przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z VAT. W ich przypadku zakup księgowany jest w kwocie brutto, podobnie jak wystawiają oni faktury w kwotach brutto bez naliczonego podatku VAT. Tym samym kosztem uzyskania przychodu zostają dla nich kwoty brutto.

Przelicznik brutto/netto

Rozróżnienie na kwoty brutto i netto są również bardzo często spotykane w przypadku podawania wysokości wynagrodzenia. Kwota brutto to wysokość wynagrodzenia wypłacana nam przez pracodawcę. Od wartości tej potrącane są jednak następnie składki na ubezpieczenia społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz należy podatek dochodowy.

W rezultacie pensja, którą pracownik otrzymuje do ręki, jest mniejsza – to właśnie pensja netto, czyli pomniejszona o wysokość składek i podatku. Różnica pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto jest zależna od formy zatrudnienia, najczęściej bywa jednak znacząca. Przykładowo osoba zarabiająca na umowie o pracę wynagrodzenie minimalne w 2021 roku, czyli 2 800 zł brutto na rękę otrzyma jedynie 2 061 zł netto.

Więcej o formach zatrudnienia: Formy zatrudnienia pracownika – która jest najkorzystniejsza.

Z kolei szczegółowe informacje na temat obliczania wysokości swojego wynagrodzenia na rękę znajdziesz tutaj: Brutto a netto – czym się różnią? Jak obliczyć kwotę wynagrodzenia na rękę.

Odpowiednie ustawy:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyczny 2. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych 3. Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne 4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Państwa członkowskie w Radzie Unii Europejskiej zdecydowały w piątek o uruchomieniu procedury nadmiernego deficytu wobec Polski i sześciu innych państw członkowskich. Objęte postępowaniem kraje będą miały cztery do siedmiu lat na realizację działań naprawczych.

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny negatywnie zaopiniowała rządowe poprawki do projektu ustawy w sprawie renty wdowiej. Rząd proponuje, by drugie świadczenie było wypłacane w wysokości najpierw 15 procent, a potem 25 procent, z kolei projekt obywatelski zakłada docelowe dojście do pułapu 50 procent.

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Źródło:
PAP

Przyjęcie "Kredytu na start" budzi wątpliwości z uwagi na bardzo wysokie zapotrzebowanie na środki budżetu państwa, których wydatkowanie może okazać się nieefektywne, a osiągane cele nieadekwatne do kosztów - oceniło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Resort zaproponował, by środki te przeznaczyć na poprawę stanu wód Odry lub transformację energetyczną i ochronę powietrza.

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

Źródło:
PAP

Deutsche Bahn planuje likwidację 30 tysięcy miejsc pracy, czyli około dziewięć procent personelu - podał Reuters, powołując się na informacje niemieckiego przewoźnika. Dodał, że z powodu ogromnych inwestycji w naprawę sieci kolejowej, strajków i złej pogody spółka odnotowała miliardową stratę netto w pierwszym półroczu.

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Źródło:
Reuters

Na przełomie lipca i sierpnia tendencja spadkowa cen paliw zostanie utrzymana - prognozują analitycy Reflexu. Podali, że średnie obniżki wyniosą od 3 do 5 groszy zarówno na litrze benzyny, jak i diesla. Ceny autogazu powinny natomiast pozostać bez zmian.

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Źródło:
PAP

Wycofano partię piwa Żywiec z błędną etykietą na niektórych butelkach - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że błędna etykieta wskazywała, że piwo jest bezalkoholowe, choć w rzeczywistości zawierało alkohol.

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Źródło:
PAP

Rada Wydawców Stowarzyszenia Gazet Lokalnych z nadzieją przyjęła poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim wzmacniające pozycję wydawców w negocjacjach z big techami - czytamy w oświadczeniu rady na portalu X. W piątek Sejm zadecydował, że projekt ustawy z poprawkami trafi na biurko prezydenta.

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

Lotnisku Bazylea-Miluza-Fryburg w piątek po południu zostało ponownie otwarte. Wcześniej ewakuowano terminal i tymczasowo zawieszono loty ze względu na alarm bombowy.

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Źródło:
tvn24.pl

Chciałbym, aby rozwiązanie, dotyczące składki zdrowotnej, zostało wypracowane w ciągu kilku najbliższych tygodni. Naprawdę nie ma na co czekać - powiedział w programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że chciałby, aby nowa składka zdrowotna weszła w życie od 1 stycznia 2025 roku.

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Źródło:
TVN24

Santander, Pocztowy, Toyota - klienci tych banków muszą przygotować się na utrudnienia w związku z zaplanowanymi pracami serwisowymi w weekend. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trudności z płatnościami kartami.

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad zapewnieniem Polakom darmowego dostępu do wody pitnej. W grę wchodzi też rozwiązanie "za przysłowiową złotówkę" - powiedział w czwartek w sejmie wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski. Dodał, że za darmo lub za 1 zł ma być dostępne pierwsze 1000 litrów wody miesięcznie.

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Źródło:
PAP

Składka zdrowotna to kolejna kwestia, co do której pojawiły się rozbieżności w koalicji. Trwają dyskusje nad zmianami, które miałyby wejść w życie od początku przyszłego roku. Czego można się spodziewać? Poniżej przedstawiamy propozycje koalicjantów.

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt nowelizacji przepisów wprowadzający wyższe kary za marnowanie żywności, a także brak prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Zmiany mają dotyczyć sklepów o powierzchni przekraczającej 250 metrów kwadratowych.

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Źródło:
PAP

Z renty wdowiej ma skorzystać około dwa miliony osób - wynika za szacunków, które znalazły się w stanowisku rządu obywatelskiego projektu o rencie wdowiej.

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Źródło:
PAP

W czwartek w Sejmie trwa debata nad wykonaniem budżetu w 2023 roku. Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś krytycznie ocenił finansowanie zadań publicznych poza budżetem za pośrednictwem funduszy w BGK. - W 2023 roku przy pomocy funduszy sfinansowano zadania na kwotę ponad 130 miliardów złotych, co stanowiło 20 procent wydatków budżetu państwa i blisko 4 procent produktu krajowego brutto.

NIK krytycznie o finansowaniu zadań publicznych poza budżetem

Źródło:
PAP

Sąd Rejonowy w Warszawie otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo - poinformował w czwartek przewoźnik kolejowy. W środę zarząd spółki zdecydował o przeprowadzeniu zwolnień grupowych przez zakłady i centralę PKP Cargo.

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Źródło:
PAP, PKP Cargo

Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego CSIRT NASK ostrzega przed kampanią, w której oszuści atakują osoby posiadające konta w serwisie firmy Apple. Jak czytamy w komunikacie, przestępcy rozsyłają wiadomości e-mail z informacją o zablokowaniu konta użytkownika serwisu Apple. Powodem ma być rzekomo nieudana próba logowania.

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Źródło:
tvn24.pl

Burmistrz Barcelony zapowiedział podniesienie podatku nakładanego na turystów, którzy przybywają do miasta na statku wycieczkowym i spędzają w stolicy Katalonii mniej niż 12 godzin. Chodzi o to, by miasto nie zamieniło się w "park tematyczny", w którym próżno szukać lokalnych mieszkańców, a całość populacji stanowią turyści.

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Źródło:
PAP

Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie stwierdziła brak jakichkolwiek podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia akcji VeloBanku przez podmiot należący do Grupy Cerberus - przekazała KNF w oficjalnym komunikacie. VeloBank powstał w wyniku przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku.

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia, zgodnie z którym wskazane typy urządzeń elektronicznych mają mieć gniazda typu USB C do ładowania. To implementacja unijnej dyrektywy. Resort chce, by rozporządzenie weszło w życie 28 grudnia 2024 roku z wyjątkiem laptopów, dla których wprowadzenie systemu ładowania USB-C ma wejść w życie 28 kwietnia 2026.

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Źródło:
PAP

Akcjonariusze PGE nie udzielili siedmiorgu byłym członkom zarządu absolutorium za 2023 rok. Absolutorium udzielono natomiast trojgu byłym członkom rady nadzorczej spółki.

Były zarząd PGE bez absolutorium

Były zarząd PGE bez absolutorium

Źródło:
PAP

Trwają analizy nad wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy - przekazał Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Wyjaśnił, że Centralny Instytut Ochrony Pracy ma przez rok badać, jak wprowadzenie tego rozwiązania wpłynie na wypadkowość w miejscu pracy i stan zdrowia pracownika.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Źródło:
PAP

Wycofanie z obrotu i zakaz wprowadzenia do obrotu wszystkich serii produktu Qutiro - taką decyzję podjął Główny Inspektorat Farmaceutyczny (GIF). W decyzji wskazano, że lek może stwarzać "realne zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów". 

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Źródło:
tvn24.pl

- Dzisiaj nie ma przestrzeni na podniesienie wieku emerytalnego - mówi w czwartkowym wydaniu "Dziennika Gazety Prawnej" prezes ZUS Zbigniew Derdziuk. Wcześniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl przekazało, że nie prowadzi obecnie prac mających podwyższyć wiek emerytalny czy też nad zrównaniem go dla kobiet i mężczyzn.

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk powiedział w środę, że będzie rozmawiał z wicepremierem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem o Funduszu Kościelnym, bo nie widzi "jakiegoś dynamicznego procesu" w tej sprawie, a "wiadomo, że ten sposób finansowania Kościoła nie jest najlepszy".

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Źródło:
PAP