Koszt uzyskania przychodu - co to jest, ile wynosi? Kwoty brutto czy netto?

Źródło:
TVN24 Biznes
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieni
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieniTVN24
wideo 2/6
Pracodawcy chcą wiedzieć, czy pracownicy są zaszczepieniTVN24

Wszystkich wykonujących pracę zarobkową dotyczą koszty uzyskania przychodu. W niektórych przypadkach są one zryczałtowane, w innych właściwe rozliczenie tego typu kosztów będzie miało zasadniczy wpływ na wysokość należnego podatku do zapłacenia. Czym są koszty uzyskania przychodu w przypadku osób fizycznych, a czym w przypadku osób prawnych? Co nie może być kosztem uzyskania przychodu?

●     Koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione w celu zdobycia przychodu. ●     Najczęściej kosztami tymi są zakupy towarów handlowych i materiałów podstawowych, wydatki na utrzymanie biura czy magazynu, koszty użytkowania samochodu, odpisy amortyzacyjne. ●     W zależności od przypadku za koszt uzyskania przychodu mogą być przyjmowane kwoty brutto albo kwoty netto. ●     W przypadku zatrudnionych na umowę o pracę koszty uzyskania przychodu są zryczałtowane.

Koszt uzyskania przychodu - regulacje prawne

Pojęcie kosztów uzyskania przychodu regulowane jest przede wszystkim dwoma ustawami dotyczącymi podatku dochodowego: ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. ustawą o CIT, oraz ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzw. ustawą o PIT.

Część przepisów dotyczących rozliczania kosztów uzyskania przychodów znajduje się ponadto w innych aktach prawnych, np. sposób dokumentowania tych kosztów znajduje się w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Koszty uzyskania przychodu - co to jest?

Koszty uzyskania przychodu są kategorią funkcjonującą w zakresie podatku dochodowego. Podatek ten występuje w dwóch postaciach:

- podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczącego pracowników, osób prowadzących działalność gospodarczą albo wolne zawody,

- podatku dochodowego od osób prawnych, obejmującego firmy czy fundacje.

Definicja kosztów uzyskania przychodu jest taka sama niezależnie od rodzaju podatku dochodowego. Zarówno ustawa o CIT jak i ustawa o PIT koszty uzyskania przychodu niemal identycznie definiują jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Inaczej mówiąc koszty uzyskania przychodu to wszelkie środki zainwestowane w celu uzyskania przychodu, np. przychód ze sprzedaży lemoniady wymaga wcześniej poniesienia kosztów uzyskania przychodu w postaci kupna wody i cytryny, z których lemoniada ta zostanie zrobiona.

W praktyce najczęściej kosztami uzyskania przychodu są zakupy materiałów podstawowych i towarów handlowych, a także stałe ponoszone przez przedsiębiorców koszty takie jak utrzymanie i wyposażenie biura, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, koszty użytkowania samochodu, opłaty za usługi księgowe.

Istotne w tym zakresie jest rozróżnienie pomiędzy przychodem oraz dochodem, czyli przychodem pomniejszonym już o koszty uzyskania przychodu.

Koszty uzyskania przychodu - warunki

Aby dany wydatek został zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu, musi on spełniać następujące warunki:

●     być faktycznie poniesiony przez podatnika,

●     być bezzwrotny,

●     być odpowiednio udokumentowany,

●     zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów.

W przypadku osób prawnych oraz osób samozatrudnionych poniesiony wydatek musi mieć ponadto związek z prowadzoną przez te podmioty działalnością gospodarczą.

W przypadku przedsiębiorców i firm rozliczanie kosztów uzyskania przychodów odbywa się poprzez prawidłowe prowadzenie księgowości, np. posiadanie księgi przychodów i rozchodów. W ramach tej księgowości odbywa się obowiązkowe dokumentowanie ponoszonych wydatków (faktury, rachunki) i ich księgowanie.

Od właściwego rozliczenia kosztów uzyskania przychodu zależy wysokość płaconego przez przedsiębiorców podatku dochodowego. Im wyższe koszty uzyskania przychodu, tym mniejszy dochód (czyli zysk), a co za tym idzie – mniejszy podatek do zapłacenia.

W przypadku niektórych wydatków firmowych koszty uzyskania przychodu mogą być przy tym jednorazowe lub rozłożone w czasie. Różnica ta ma związek z uznaniem danego zakupu za środek trwały lub nie.

Pracownicze koszty uzyskania przychodu

O kosztach uzyskania przychodu można mówić również w kontekście pracowników zatrudnionych np. na umowę o pracę. W tym przypadku ich pracodawca, a więc płatnik składek, korzysta jednak ze zryczałtowanych stawek kosztów uzyskania przychodu, wykazanych również w art. 22 ustawy o PIT. Na ich podstawie pracodawca określić może płacone zaliczki na podatek od wynagrodzenia pracownika.

Zryczałtowane koszty uzyskania przychodu na umowie o pracę wynoszą:

●     250 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 3 000 zł rocznie przy jednej umowie o pracę,

●     250 zł miesięcznie za każdą umowę, ale nie więcej niż 4 500 zł rocznie przy więcej niż jednej umowie o pracę,

●     300 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 3 600 zł rocznie przy jednej umowie o pracę, gdy pracownik mieszka poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,

●     300 zł miesięcznie za każdą umowę, ale nie więcej niż 5 400 zł rocznie przy więcej niż jednej umowie o pracę, gdy pracownik mieszka poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

W niektórych przypadkach funkcjonuje ponadto ryczałtowe rozliczanie kosztów uzyskania przychodu w formie procentowej. Np. wykonując pracę na podstawie umowy o dzieło, przyjmuje się 20 proc. lub 50 proc. kosztów uzyskania przychodu. Osiągając wówczas przychód w wysokości 1000 zł, dochód stanowić będzie – odpowiednio – 800 zł lub 500 zł.

Co nie stanowi kosztów uzyskania przychodu?

Jednocześnie nie wszystkie wydatki można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu. Zarówno ustawa o PIT jak i ustawa o CIT wymieniają rodzaje wydatków niestanowiących tego typu kosztów.

Tego typu kosztami nie są m.in.:

●     wydatki na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów,

●     wydatki ponoszone na reprezentację, zwłaszcza na usługi gastronomiczne,

●     wydatki na spłatę rat pożyczek i kredytów za wyjątkiem części odsetkowej tych rat, która może być kosztem uzyskania przychodu,

●     odsetki z tytułu nieterminowej spłaty podatków, składek i zobowiązań bankowych,

●     odpisy amortyzacyjne od wartości samochodu osobowego przekraczającej 150 tys. zł lub 225 tys. zł w przypadku samochodu elektrycznego.

Szczegółowe wykazy wydatków, które nie są uważane za koszty uzyskania przychodu, znaleźć można w art. 23 ustawy o PIT oraz w art. 16 ustawy o CIT.

Przepisy dotyczące możliwości uznawania danego zakupu za koszt uzyskania przychodu zależą również od przyjętej formy opodatkowania działalności gospodarczej.

Koszty uzyskania przychodów - netto czy brutto?

Z kosztami uzyskania przychodów wiąże się również rozróżnienie na kwoty brutto i netto. W przypadku płatników podatku VAT np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, zakupy dokonywane są w kwotach brutto, a więc zawierających podatek VAT. Po otrzymaniu faktury wartość podatku VAT zostaje jednak odliczona, co oznacza, że kosztem uzyskania przychodu zostają dla nich kwoty netto.

Inna sytuacja ma miejsce w przypadku przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z VAT. W ich przypadku zakup księgowany jest w kwocie brutto, podobnie jak wystawiają oni faktury w kwotach brutto bez naliczonego podatku VAT. Tym samym kosztem uzyskania przychodu zostają dla nich kwoty brutto.

Przelicznik brutto/netto

Rozróżnienie na kwoty brutto i netto są również bardzo często spotykane w przypadku podawania wysokości wynagrodzenia. Kwota brutto to wysokość wynagrodzenia wypłacana nam przez pracodawcę. Od wartości tej potrącane są jednak następnie składki na ubezpieczenia społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz należy podatek dochodowy.

W rezultacie pensja, którą pracownik otrzymuje do ręki, jest mniejsza – to właśnie pensja netto, czyli pomniejszona o wysokość składek i podatku. Różnica pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto jest zależna od formy zatrudnienia, najczęściej bywa jednak znacząca. Przykładowo osoba zarabiająca na umowie o pracę wynagrodzenie minimalne w 2021 roku, czyli 2 800 zł brutto na rękę otrzyma jedynie 2 061 zł netto.

Więcej o formach zatrudnienia: Formy zatrudnienia pracownika – która jest najkorzystniejsza.

Z kolei szczegółowe informacje na temat obliczania wysokości swojego wynagrodzenia na rękę znajdziesz tutaj: Brutto a netto – czym się różnią? Jak obliczyć kwotę wynagrodzenia na rękę.

Odpowiednie ustawy:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyczny 2. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych 3. Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne 4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Rada Polityki Pieniężnej zostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie - poinformował bank centralny. Ostatnia obniżka stóp procentowych miała miejsce w październiku 2023 roku. 

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
tvn24.pl

Stopy procentowe w kwietniu pozostały na dotychczasowym poziomie. Jarosław Sadowski z firmy Rankomat zwraca jednak uwagę, że dość dobre dane na temat inflacji w marcu sprawiły, że przewidywany moment obniżki coraz bardziej się przybliża, co wpływa na WIBOR. Ekspert wyliczył, ile może wynieść rata w kolejnych miesiącach.

"Pierwsze obniżki rat możemy zobaczyć już w kwietniu". Wyliczenia

"Pierwsze obniżki rat możemy zobaczyć już w kwietniu". Wyliczenia

Źródło:
tvn24.pl

Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego - Trzeciej Drogi złożyli w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o czasie urzędowym w Polsce, proponujący wprowadzenie całorocznego czasu letniego. Zdaniem autorów likwidacja zmiany czasu wpłynęłaby pozytywnie na zdrowie Polaków.

Likwidacja zmiany czasu. Jest projekt

Likwidacja zmiany czasu. Jest projekt

Źródło:
PAP

Chiński gigant Xiaomi zapowiedział współpracę z policją w dochodzeniu dotyczącym tragicznego wypadku z udziałem samochodu SU7, wyposażonego w system autonomicznej jazdy - przekazał dziennik "South China Morning Post". W zdarzeniu, do którego doszło w sobotę, życie straciły trzy osoby.

Ostrzegł kierowcę i oddał kontrolę. Dramatyczny wypadek

Ostrzegł kierowcę i oddał kontrolę. Dramatyczny wypadek

Źródło:
PAP

Biały Dom szacuje koszty, jakie Stany Zjednoczone poniosłyby w związku z zarządzaniem Grenlandią, gdyby to terytorium, obecnie zależne od Danii, znalazło się pod amerykańską kontrolą – podał w środę "Washington Post".

USA liczą koszty. "Zapłacimy więcej"

USA liczą koszty. "Zapłacimy więcej"

Źródło:
PAP

Portal Moscow Times poinformował w środę, że łączny majątek 146 rosyjskich miliarderów przewyższa oszczędności zgromadzone przez wszystkich pozostałych mieszkańców kraju. Dane pochodzą z dorocznej listy miliarderów magazynu 'Forbes'."

146 osób ma więcej niż reszta obywateli

146 osób ma więcej niż reszta obywateli

Źródło:
PAP

Prezes Zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej Krzysztof Trofiniak złożył rezygnację z zajmowanego stanowiska - podała spółka w komunikacie. Zarząd PGZ działa obecnie w czteroosobowym składzie.

Prezes polskiego giganta rezygnuje

Prezes polskiego giganta rezygnuje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Najem krótkoterminowy za pośrednictwem wyspecjalizowanych platform mocno zyskuje na popularności w Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu w 2024 roku odnotowano jego wzrost o 18,8 procent w porównaniu do roku 2023. W trzecim kwartale najpopularniejsze pod tym względem były trzy regiony, znajdujące się w Chorwacji, Hiszpanii i Francji.

Fala rozlewa się na całą Europę. Duży wzrost

Fala rozlewa się na całą Europę. Duży wzrost

Źródło:
tvn24.pl

Przebywająca w stolicy Ukrainy Kijowie niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock wykluczyła możliwość wznowienia projektu gazociągu Nord Stream 2, który miałby dostarczać Europie rosyjski gaz. Moskwa zasugerowała ostatnio wznowienie projektu.

Niemiecka ministra zabrała głos w sprawie Nord Stream 2

Niemiecka ministra zabrała głos w sprawie Nord Stream 2

Źródło:
PAP

Na południowej granicy kraju w związku z zagrożeniem pryszczycą wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole weterynaryjne - przekazał w środę w Sejmie minister rolnictwa Czesław Siekierski. Na dziesięciu przejściach granicznych służby weterynaryjne prowadzą dyżury, rozstawiono bramki i maty dezynfekcyjne.

"Rygorystyczne kontrole" na granicach

"Rygorystyczne kontrole" na granicach

Źródło:
PAP

Eksploatacja reaktora jądrowego Maria została wstrzymana na czas od 1 kwietnia do 8 maja - poinformowało tvn24.pl Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Z końcem marca wygasło zezwolenie Państwowej Agencji Atomistyki umożliwiające działalność tego obiektu.

Jedyny taki reaktor w Polsce. Przestał działać

Jedyny taki reaktor w Polsce. Przestał działać

Źródło:
tvn24.pl

Skarga Ryanaira w sprawie pomocy publicznej przyznanej polskiemu LOT-owi została oddalona przez Sąd Unii Europejskiej. Pieniądze miały zrekompensować polskiemu przewoźnikowi straty poniesione w związku z pandemią COVID-19.

Ryanair przegrywa w sądzie

Ryanair przegrywa w sądzie

Źródło:
PAP

Zamknięta część popularnych szlaków na Maderze i tak jest odwiedzana przez turystów, w tym Polaków - wynika z informacji portugalskich mediów. Przeskakują przez ogrodzenie, łamiąc w ten sposób zakazy. Narażają się jednocześnie na duże koszty, jeśli będą musieli skorzystać z pomocy.

Polacy ryzykują zdrowiem i życiem. Grożą im duże kary

Polacy ryzykują zdrowiem i życiem. Grożą im duże kary

Źródło:
PAP

Ceny jaj z powodu ptasiej grypy mogą wzrosnąć - przyznał wiceminister rolnictwa Stefan Krajewski. Przypomniał, że problem z dostępnością jaj ma kilka państw, na przykład Stany Zjednoczone, które zwróciły się już o pomoc do kilku krajów - również do Polski.

Ceny tego produktu mogą wzrosnąć. "Sytuacja jest dynamiczna"

Ceny tego produktu mogą wzrosnąć. "Sytuacja jest dynamiczna"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Amerykanie masowo grają na giełdzie, a wielu się zadłuża, by kupować akcje. Polityka administracji USA może jednak doprowadzić do zapaści na Wall Street. Zachowania Trumpa są nieobliczalne, a rynki kapitałowe są bardzo czułe na takie decyzje - powiedział rektor i profesor SGH Piotr Wachowiak.

"To jest randka w ciemno, a taka randka rzadko się udaje"

"To jest randka w ciemno, a taka randka rzadko się udaje"

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W jej efekcie sprzedaż wyrobów tytoniowych z charakterystycznym aromatem będzie zakazana.

Te produkty będą zakazane. Podpis prezydenta

Te produkty będą zakazane. Podpis prezydenta

Źródło:
PAP

Od 2 kwietnia obywatele Polski objęci ruchem bezwizowym muszą posiadać elektroniczną autoryzację podróży (Electronic Travel Authorisation - ETA) w celu wjazdu do Wielkiej Brytanii. Opłata za ten cyfrowy dokument wynosi 10 funtów, a od 9 kwietnia wzrośnie do 16 funtów.

Nowe zasady wjazdu do Wielkiej Brytanii

Nowe zasady wjazdu do Wielkiej Brytanii

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 110 milionów złotych. W Polsce odnotowano wygraną drugiego stopnia o wartości ponad 6 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 1 kwietnia 2025 roku.

Wielka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Wielka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

W ubiegłym roku firma KTM, austriacki producent motocykli, złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości. Ale znalazł się inwestor, dzięki któremu będzie możliwe kontynuowanie produkcji. Pomoc nadeszła z Indii w postaci producenta pojazdów Bajaj, który wpłacił 100 milionów euro na dalszą działalność.

Jest ratunek dla legendarnej marki

Jest ratunek dla legendarnej marki

Źródło:
PAP

W marcu średnie ceny metra kwadratowego mieszkań oferowanych przez deweloperów pozostawały bez zmian w niemal wszystkich metropoliach - wynika ze wstępnych danych przedstawionych w raporcie portalu RynekPierwotny.pl. Wyjątkiem była Warszawa, w której wzrost wyniósł 1 procent.

Ceny mieszkań od deweloperów. Jedno miasto wyjątkiem

Ceny mieszkań od deweloperów. Jedno miasto wyjątkiem

Źródło:
PAP

- Polska wynegocjowała nową umowę pomostową z wykonawcami elektrowni jądrowej - poinformował na briefingu premier Donald Tusk. Stwierdził, że umowa jest dla Polski "dużo bardziej korzystna".

Tusk: porozumieliśmy się z amerykańskimi partnerami 

Tusk: porozumieliśmy się z amerykańskimi partnerami 

Źródło:
tvn24.pl, "Rzeczpospolita"

W pewnym momencie Departament Wydajności Państwa (DOGE) zakończy swoją działalność - powiedział prezydent USA Donald Trump. Zwrócił uwagę, że według obecnych ustaleń Elon Musk ma pełnić funkcję specjalnego pracownika rządowego przez 130 dni.

Trump zabrał głos w sprawie przyszłości Muska

Trump zabrał głos w sprawie przyszłości Muska

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych liczonego według metodologii unijnej wyniosła na koniec 2024 roku 55,6 procent PKB - poinformowało Ministerstwo Finansów. W kwotach nominalnych to rekordowe ponad dwa biliony złotych. "Sfera fiskalna pozostaje daleko od równowagi" - napisali we wtorek analitycy banku PKO BP.

Dwa biliony złotych pod kreską

Dwa biliony złotych pod kreską

Źródło:
PAP

Francuska sieć hoteli Accor ostrzegła, że liczba rezerwacji noclegów w USA na lato spadła w przypadku Europejczyków o 25 procent. Według Bloomberga powodem jest kontrowersyjna polityka Donalda Trumpa, przez którą turyści wybierają Kanadę, Egipt lub kraje Ameryki Południowej.

Duży spadek rezerwacji. "Omijają USA"

Duży spadek rezerwacji. "Omijają USA"

Źródło:
Bloomberg

Włoskie media donoszą o ślubie Jeffa Bezosa i Lauren Sanchez, który ma się odbyć w Wenecji i potrwać trzy dni. Pomysł hucznego ślubu miliardera w tym słynnym miejscu spotkał się z głosami niezadowolenia, jednak burmistrz miasta uspokaja i zapewnia, że władze współpracują z organizatorami wydarzenia.

Jeff Bezos ma wziąć ślub w Wenecji, burmistrz miasta uspokaja

Jeff Bezos ma wziąć ślub w Wenecji, burmistrz miasta uspokaja

Źródło:
CNN, The Guardian, USA Today, The Independent

Rozmowa o pracę, wyprawa w tropiki czy wspieranie rozwodzącej się przyjaciółki - to, jak się okazuje, dopuszczalne aktywności na zwolnieniu lekarskim według sądów - pisze we wtorek "Dziennik Gazeta Prawna".

Co wolno choremu na L4

Co wolno choremu na L4

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ponad 80 tysięcy pracowników federalnych instytucji zdrowia publicznego w Stanach Zjednoczonych drży o swoje miejsca pracy. Niektóre osoby zatrudnione w Agencji do spraw Żywności i Leków (FDA) otrzymały polecenie spakowania się i przygotowania na możliwość, że już nie wrócą do swoich zadań - podała agencja AP.

Tysiące pracowników zagrożonych zwolnieniami

Tysiące pracowników zagrożonych zwolnieniami

Źródło:
PAP

Władze stolicy Włoch ruszyły w poniedziałek z kampanią "Szanuj Rzym". Skierowana jest do mieszkańców i turystów, a jej przekaz brzmi: kto kocha Rzym, nie rani go, nie obraża, nie przyczynia się do jego degradacji. Władze chcą w ten sposób zwrócić uwagę na trzy zabronione w Rzymie zachowania, które wciąż regularnie się zdarzają.

Trzy zabronione zachowania, władze Rzymu ostrzegają

Trzy zabronione zachowania, władze Rzymu ostrzegają

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Czy Wielkanoc 2025 będzie droższa niż ubiegłoroczna? Eksperci zwracają uwagę, że więcej - i to znacznie - trzeba będzie zapłacić za masło czy jaja. Podrożały także pieczywo i wędliny. Tańsze natomiast mogą być ziemniaki, czy mąka.

Skok nawet o 30 procent. Co podrożało, co potaniało

Skok nawet o 30 procent. Co podrożało, co potaniało

Źródło:
tvn24.pl