1300 złotych miesięcznie za nic przez dwa lata. "Chcemy zbadać, jak ludzie reagują"

Źródło:
TVN24 Biznes
Szlinder o bezwarunkowym dochodzie podstawowym
Szlinder o bezwarunkowym dochodzie podstawowymTVN24
wideo 2/3
Szlinder o bezwarunkowym dochodzie podstawowymTVN24

W Polsce planowany jest pierwszy pilotażowy program bezwarunkowego dochodu podstawowego. O idei i założeniach projektu w programie "Tak jest" na antenie TVN24 dyskutowali doktor Maciej Szlinder, który jest członkiem grupy przygotowującej eksperyment, oraz Ryszard Petru z Instytutu Myśli Liberalnej.

Eksperyment z wypłacaniem bezwarunkowego dochodu podstawowego ma potrwać dwa lata i polegać na wypłacaniu 1300 złotych miesięcznie grupie co najmniej pięciu tysięcy mieszkańców północnych gmin, leżących przy granicy z Rosją. Bezwarunkowy dochód podstawowy to idea, która zakłada przyznanie obywatelom stałego wynagrodzenia - bez żadnych zastrzeżeń, niezależnie od tego, czy obywatel podejmuje pracę. Nieważny również jest status społeczny osób - czy są ubogie, czy są bogate.

Na czym ma polegać eksperyment?

W przygotowującej eksperyment grupie biorą udział naukowcy i absolwenci Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - dr Maciej Szlinder, dr Mariusz Baranowski i prof. Piotr Jabkowski.

- Chcemy zbadać, jak ludzie reagują w sytuacjach, gdy rzeczywiście mają zapewnione bezpieczeństwo ekonomiczne - mówił w programie "Tak jest" Maciej Szlinder, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego.

- Chcemy sprawdzić, czy tak jak w innych eksperymentach z dochodem podstawowym - choćby w Indiach - jest tak, że także tutaj będzie widać wyższą aktywność ekonomiczną, wyższą aktywność społeczną, czy ludzie będą zdrowsi, bardziej zadowoleni, czy wyniki edukacyjne będą lepsze, czy także kooperacja i zaufanie społeczne wzrosną - tłumaczył gość TVN24.

Dodał, że "te wszystkie elementy były w realnych badaniach - w Indiach w programie pilotażowym 10 lat temu, w najlepszym eksperymencie, który został w ten sposób przeprowadzony". - Inne eksperymenty także pokazują pozytywne efekty. Fiński eksperyment, który został niedawno przeprowadzony, ma dużo wad, ale także pokazał, że ludzie nie rezygnowali z pracy, byli raczej bardziej aktywni ekonomicznie, mniej odczuwali stres, byli zadowoleni ze swojego życia - podkreślał Szlinder.

Polski eksperyment ma przeprowadzić Stowarzyszenie Warmińsko-Mazurskich Gmin Pogranicza. Ma on się odbyć w północnych gminach, leżących przy granicy z Rosją. Kto ma dostać bezwarunkowy dochód gwarantowany?

- Zależy od wersji eksperymentu. W wersji maksymalnej chcielibyśmy, by wszyscy mieszkańcy w wieku produkcyjnym z tych gmin otrzymywali pieniądze. To jest już 31 tysięcy osób, więc kwota jest duża. W wersji minimalnej musimy wybrać jakieś części (społeczności - red.), też zamknięte terytorialnie - wyjaśnił.

Dodał, że nie ma kryterium dochodowego. - Terytorialnie jest to ograniczone dlatego, że chcemy zmodelować, jak wyglądałoby społeczeństwo, w którym wszyscy dostają (dochód podstawowy - red.) - powiedział Szlinder.

Skąd wziąć na to środki?

Na kwestię finansowania bezwarunkowego dochodu podstawowego zwracał uwagę Ryszard Petru. - Załóżmy, że to jest 1300 złotych dla każdego. Bez względu na to, czy jest bogaty, czy biedny. Odpowiedzmy sobie na pytanie, ile my musimy wyłożyć pieniędzy dodatkowo na te 1300. (...) Musimy się wszyscy opodatkować dokładnie w tej samej wysokości, którą potem wypłacimy. Jeżeli mówimy o wszystkich Polakach, to generalnie wszyscy pracujący muszą się opodatkować w wysokości co najmniej tej kwoty, którą potem chcemy wypłacać - powiedział Petru.

Mówił, że "były dwa kraje, w których to zostało wprowadzone. To były Iran i Mongolia", ale "zostało to wycofane". - Bardzo ciekawe badanie Banku Światowego (pokazało - red.), nie mówiąc wyłącznie o kwestii kosztów, ale że tam, gdzie jest ten minimalny dochód oferowany, jest to dużo mniej skuteczna walka z ubóstwem, niż tam, gdzie nie jest oferowany (...) W ramach testu wyszło w większości krajów, że nie redukuje ubóstwa w takiej skali, jak programy, które są skierowane - zaznaczył.

Stwierdził też, że "w wyniku nadmiaru pieniądza na rynku mamy dzisiaj inflację".

Szlinder odparł, że 1300 złotych na bezwarunkowy dochód gwarantowany "można zebrać na bardzo wiele sposobów". - Źródeł finansowania w sferze krajowej można szukać w podatkach, ale to nie jest tak, że te podatki równo są rozdzielone. To jest element pewnej redystrybucji - od osób lepiej zarabiających do osób gorzej zarabiających. To coś, co wspiera konsumpcję, wspiera inwestycje, napędza wzrost gospodarczy - powiedział.

Dodał, że "to nie jest jedyne źródło finansowania". - Można myśleć o bezpośredniej kreacji pieniądza, czyli o tym, co każde suwerenne państwo posiadające własną walutę może robić. Można przy wprowadzaniu pozwolić sobie na większy deficyt czy dług publiczny właśnie dlatego, że dochód podstawowy działa prowzrostowo - stymuluje gospodarkę do tego, żeby potem były wyższe inwestycje, dzięki temu wyższe zwroty do budżetu. Więc jest wiele sposobów, żeby sfinansować ten program - stwierdził Szlinder.

Petru o bezwarunkowym dochodzie podstawowym
Petru o bezwarunkowym dochodzie podstawowymTVN24

Bezwarunkowy dochód podstawowy a Polska

W lutym 2021 roku Polski Instytut Ekonomiczny zaprezentował raport "Dochód podstawowy. Nowy pomysł na państwo opiekuńcze?".

Z badań wynika, że 87 proc. Polaków nie wie, co zawiera się w pojęciu BDP, ale 51 proc. co do zasady popiera jego wprowadzenie. Z kolei 73 proc. zadeklarowało, że nie rzuciłoby pracy po wprowadzeniu świadczenia. Jednak już tylko 22 proc. respondentów stwierdziło, że inni kontynuowaliby pracę, gdyby BDP obowiązywał.

Eksperci wyliczyli również, jaki byłby roczny koszt wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce. Przyjmując wariant minimum socjalnego dla 2019 roku i wypłaty takiego świadczenia dla osób w wieku produkcyjnym na poziomie 1200 złotych oraz 600 zł miesięcznie dla dzieci, byłoby to 376 miliardów zł. A tylko w 2018 roku koszty poniesione na świadczenia socjalne (renty, emerytury, pomoc społeczną) wynosiły 343 miliardy zł.

Inne kraje

Na testowanie takiego rozwiązania zdecydowały się wcześniej inne kraje. 1 czerwca 2021 roku program z bezwarunkowym dochodem podstawowym rozpoczął się w Niemczech. 122 osoby wybrane spośród ponad dwóch milionów przez trzy lata mają dostawać co miesiąc 1200 euro.

Wcześniej eksperymentowali też Finowie – dwuletni program uruchomiono w 2017 roku. Uczestniczyło w nim dwa tysiące osób, które co miesiąc otrzymywały 560 euro.

Z kolei Szwajcarzy odrzucili w referendum w 2016 roku wprowadzenie dochodu gwarantowanego dla każdego mieszkańca w wysokości 2,5 tysiąca franków szwajcarskich oraz 625 franków dla dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia.

Autorka/Autor:kris/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Wielu kierowców zajmujących się przewozem osób od połowy czerwca może stracić pracę. Ma to związek z wejściem w życie obowiązku posiadania polskiego prawa jazdy, które obcokrajowcy będą mogli zdobyć dopiero po pół roku pobytu w Polsce. W szczególności ten drugi element budzi obawy branży. - Zmiany mogą doprowadzić do sparaliżowania rynku - ostrzega Marcin Moczyróg, dyrektor Ubera na Europę Środkową i Wschodnią. Według Adriana Furgalskiego, prezesa Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, możliwe są jednak zmiany w regulacjach.

Część osób może stracić pracę, branża ostrzega przed "paraliżem"

Część osób może stracić pracę, branża ostrzega przed "paraliżem"

Źródło:
tvn24.pl

Program, w ramach którego zostanie przekazanych 735 tysięcy sztuk sprzętu - laptopów, tabletów dla uczniów, powinien ruszyć w przyszłym roku – zapowiedziała we wtorek minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Dodała, że musi być on powiązany z reformą edukacji.

"Skala jest ogromna, to 735 tysięcy sztuk sprzętu". Minister o nowym programie

"Skala jest ogromna, to 735 tysięcy sztuk sprzętu". Minister o nowym programie

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Spółka Centralny Port Komunikacyjny w ciągu pięciu lat wydała na marketing łącznie 27,6 miliona złotych netto. Największą część przeznaczono na reklamy w gazetach. Dużą część stanowiły też wydatki na wydarzenia w plenerze, wśród których dominowały pikniki. Tak wynika z informacji przekazanych przez pełnomocnika rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego Macieja Laska.

Pikniki i reklamy. Prawie 30 milionów złotych na marketing w państwowej spółce

Pikniki i reklamy. Prawie 30 milionów złotych na marketing w państwowej spółce

Źródło:
tvn24.pl

Składka zdrowotna odprowadzana przez przedsiębiorców powinna być rozliczana według poprzednich zasad, sprzed 2022 roku - powiedział Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz. Zaproponował także, by koszty związane z przywróceniem regulacji częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tak zwanych wakacji od ZUS.

Gorąco wokół składki zdrowotnej. Jest propozycja rzecznika przedsiębiorców

Gorąco wokół składki zdrowotnej. Jest propozycja rzecznika przedsiębiorców

Źródło:
PAP

Babciowe, czyli nowe świadczenie w ramach programu Aktywny Rodzic, coraz bliżej. Chodzi o pieniądze na opiekę nad dzieckiem dla rodziców, którzy wrócą do pracy. Jak podaje we wtorkowym wydaniu "Dziennik Gazeta Prawna", rząd kończy prace nad projektem ustawy w tej sprawie, a do wyboru będą trzy formy wsparcia.

Rząd szykuje nowe świadczenie. Trzy warianty

Rząd szykuje nowe świadczenie. Trzy warianty

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Bank Japonii zdecydował o zakończeniu trwającej od 2016 roku ery ujemnych stóp procentowych. "Historyczny dzień dla jena" - skomentował analityk Bartosz Sawicki.

Ostatni bank "wyszedł ze strefy mroku". "Historyczny dzień"

Ostatni bank "wyszedł ze strefy mroku". "Historyczny dzień"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Zasiłek pogrzebowy zostanie podwyższony - zapowiedziała w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną" szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Jak przekazała, będzie wynosił siedem tysięcy złotych, a w kolejnych latach ma podlegać waloryzacji.

Tyle ma wynosić zasiłek pogrzebowy

Tyle ma wynosić zasiłek pogrzebowy

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Klienci największego banku Etiopii odkryli, że mogą wypłacać więcej pieniędzy niż faktycznie mają na koncie. W efekcie do bankomatów ustawiały się długie kolejki, zanim wszelkie transakcje wstrzymano. Sam bank próbuje teraz odzyskać środki wypłacone w wyniku "usterki systemu".

"Usterka" w banku, klienci rzucili się do wypłaty pieniędzy. "Nie mogłem uwierzyć, że to prawda"

"Usterka" w banku, klienci rzucili się do wypłaty pieniędzy. "Nie mogłem uwierzyć, że to prawda"

Źródło:
BBC

Na jutro w blisko 500 miejscach w Polsce zaplanowano protesty rolników. Tak wynika z mapy przygotowanej przez Ruch Młodych Farmerów. "Polska stanie" - napisali autorzy w mediach społecznościowych.

Protesty rolników w blisko 500 miejscach. "Polska stanie"

Protesty rolników w blisko 500 miejscach. "Polska stanie"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaczyna prace nad przepisami dotyczącymi tak zwanego domniemania zatrudnienia. - Jest to duża, rewolucyjna wręcz zmiana w Kodeksie pracy - stwierdziła szefowa resortu Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Ministra odniosła się też do kwestii wprowadzenia krótszego tygodnia pracy w Polsce.

Ministerstwo szykuje "rewolucyjną zmianę" w Kodeksie pracy

Ministerstwo szykuje "rewolucyjną zmianę" w Kodeksie pracy

Źródło:
tvn24.pl

Gigant technologiczny Fujitsu wydał oświadczenie, w którym poinformował o wykryciu złośliwego oprogramowania na kilku służbowych komputerach w firmie. "Badamy okoliczności tego wydarzenia" - przekazała spółka.

Złośliwe oprogramowanie na komputerach giganta

Złośliwe oprogramowanie na komputerach giganta

Źródło:
tvn24.pl

Zmiana czasu z zimowego na letni odbywa się w ostatnią niedzielę marca. Z tego powodu śpimy o godzinę krócej, a wskazówki zegarów trzeba przestawić z godziny 2:00 na 3:00. W 2024 roku zmiana czasu z zimowego na letni przypada na 31 marca - w Niedzielę Wielkanocną.

Zmiana czasu na letni. Kiedy przestawiamy zegarki?

Zmiana czasu na letni. Kiedy przestawiamy zegarki?

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump nie był w stanie zapewnić poręczenia majątkowego w wysokości 464 milionów dolarów, wymaganego przez sąd w Nowym Jorku do wstrzymania egzekucji wyroku skazującego jego firmę za oszustwa - oświadczyli w poniedziałek prawnicy byłego prezydenta USA. Trumpowi grozi konfiskata aktywów.

Trump ma kłopoty z wpłacaniem kaucji. Zegar tyka

Trump ma kłopoty z wpłacaniem kaucji. Zegar tyka

Źródło:
PAP, Reuters

Nikt w Polsce nie powinien wybierać między ciepłym posiłkiem a ciepłym domem - podkreśliła w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska, zapowiadając bon energetyczny. Może on trafić nawet do czterech milionów gospodarstw. Szefowa resortu klimatu mówiła też o nowym mechanizmie rozliczeń prosumentów fotowolitaiki, który jej zdaniem jest "korzystny dla obywateli i zostanie pozytywnie przyjęty". - Chcemy w drugiej połowie marca przekazać do prac rządowych ustawę o prosumentach - powiedziała.

Dla kogo bon energetyczny? "U nich rachunki za prąd i ciepło potrafią zjadać 70 procent dochodu"

Dla kogo bon energetyczny? "U nich rachunki za prąd i ciepło potrafią zjadać 70 procent dochodu"

Źródło:
tvn24.pl

Stopy procentowe pozostają na obecnym poziomie od października 2023 roku. Kredytobiorcy wyczekują obniżek, które przyczyniłoby się do zmniejszenia rat kredytów mieszkaniowych. W poniedziałek pojawiły się nowe wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej, w których wskazano, kiedy może dojść do zmiany wysokości stóp procentowych.

Dwa głosy w sprawie stóp procentowych. "Niecierpliwie czekam na możliwość głosowania"

Dwa głosy w sprawie stóp procentowych. "Niecierpliwie czekam na możliwość głosowania"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Finansów poinformowało o wysokości nagród i premii wypłaconych pracownikom resortu od momentu zaprzysiężenia nowego rządu. Nagrody trafiły do 1572 osób, a średnia wysokość wynosiła 2871,46 zł brutto - przekazał wiceszef tego resortu Paweł Karbownik. W tym czasie w resorcie wypłacono również premie oraz dodatki.

Miliony na nagrody w Ministerstwie Finansów. Podano kwoty

Miliony na nagrody w Ministerstwie Finansów. Podano kwoty

Źródło:
tvn24.pl

Sklep internetowy HalfPrice kończy działalność. "Z dniem 01.04.2024 r. zostanie zamknięty" - czytamy w komunikacie na stronie marki należącej do polskiego giganta handlowego - Grupy CCC. Zmiany nie dotyczą sklepów stacjonarnych HalfPrice.

Sklepy stacjonarne zostają, internetowy kończy działalność. Decyzja polskiego giganta

Sklepy stacjonarne zostają, internetowy kończy działalność. Decyzja polskiego giganta

Źródło:
tvn24.pl

Była dyrektorka i założycielka Biełsat TV Agnieszka Romaszewska-Guzy poinformowała, że w poniedziałek wręczono jej zwolnienie dyscyplinarne. TVP w komunikacie zaznaczyła, że do definitywnego zakończenia stosunku pracy doszło z inicjatywy spółki z przyczyn dotyczących pracownika.

"Dziś wręczono mi zwolnienie dyscyplinarne"

"Dziś wręczono mi zwolnienie dyscyplinarne"

Źródło:
PAP

Nowa opłata od pierwszej rejestracji aut sprowadzanych do Polski zastąpi akcyzę - poinformował w poniedziałek wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta. Jak stwierdził, dla kierowców zmiana ma być neutralna finansowo. Wcześniej szefowa resortu funduszy Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz przekazała, że ministerstwo będzie chciało wykreślenia podatku od samochodów spalinowych z Krajowego Planu Odbudowy.

Zmiany w opłatach dla kierowców. "Rozmawiamy na ten temat z Komisją Europejską"

Zmiany w opłatach dla kierowców. "Rozmawiamy na ten temat z Komisją Europejską"

Źródło:
PAP

Zdaniem posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego (Konfederacja) realną szansą na uratowanie znanego Browaru Leżajsk jest "zaangażowanie dużej państwowej firmy". Jak wskazał, inwestorem mógłby być Orlen. Poseł zapytał o to Ministerstwo Aktywów Państwowych. Jest odpowiedź szefa tego resortu Borysa Budki.

Czy Orlen kupi znany browar? Minister odpowiada

Czy Orlen kupi znany browar? Minister odpowiada

Źródło:
tvn24.pl