Zabawki pod lupą Inspekcji Handlowej. Wyniki kontroli

Osiem wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej: w Katowicach, Kielcach, Krakowie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Warszawie, Wrocławiu, od października do grudnia 2023 r. sprawdziło 30 modeli zabawek pod kątem wymagań formalnych (np. oznakowania) oraz w zakresie palności, czyli zagrożenia wynikającego z możliwości zajęcia się zabawki ogniem. Zbadano peruki, stroje, kostiumy i miękkie maskotki.

Sprawdzono importerów, sprzedawców hurtowych, sklepy detaliczne i wielkopowierzchniowe. 27 modeli zabawek pochodziło z Chin, po jednym z Indonezji, Polski, Włoch. Na 30 modeli zabawek nieprawidłowości stwierdzono w sześciu.

W dwóch przypadkach brakowało wymaganych ostrzeżeń, m.in. "Trzymać z dala od ognia" i konsument nie miał odpowiedniej informacji o ryzyku związanym z użyciem zabawki. W dwóch kolejnych przypadkach wykryto niewłaściwą deklarację zgodności lub jej brak, a w pozostałych brakowało danych producenta i importera.

Kontrola wykazała w jednym przypadku przekroczony dopuszczalny czas palenia się materiału, z którego wykonano zabawkę, co stwarzało ryzyko poparzenia i pożaru. W czterech przypadkach stwierdzono dostęp do wypełnienia z materiału włóknistego i ryzyko zadławienia lub uduszenia, a w jednym – zbyt małe elementy, stwarzające ryzyko zakrztuszenia w przypadku połknięcia przez dziecko.

Druga kontrola - jak przekazano - dotyczyła zabawek miękkich z wypełnieniem. Siedem wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej (w Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu) od stycznia do kwietnia 2024 r. sprawdziło oznakowanie 35 modeli pluszowych maskotek, miękkich książeczek, lalek i piłek.

Wszystkie produkty zostały zweryfikowane także w laboratorium pod kątem bezpieczeństwa w zakresie konstrukcji - dostępności wypełnienia czy obecności małych elementów. 24 badane zabawki pochodziły z Chin, sześć z Polski, dwie z Indonezji, po jednej z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Szwecji.

UOKiK podał, że z 35 modeli zabawek osiem miało nieprawidłowości: w czterech przypadkach chodziło o zbyt małe elementy, w trzech - dostęp do wypełnienia z materiału włóknistego, w jednym - zaniżoną grubość folii, a w kolejnym był to niewłaściwy kształt i rozmiar uchwytu. "Wszystkie stwierdzone niezgodności stwarzają ryzyko udławienia lub uduszenia się dziecka elementami zabawki lub jej wypełnieniem" - ocenił Urząd.

Dodał, że w przypadku jednego modelu zabawki z nieprawidłowościami konstrukcyjnymi trwa postępowanie administracyjne, w siedmiu kolejnych może zostać wszczęte. Efektem może być nałożenie kar.

Urząd radzi, by zabawki kupować od sprawdzonych dostawców. Powinno się je weryfikować, czy mają dokumentację techniczną - np. sprawozdanie z badań potwierdzające zgodność z wymaganiami przeprowadzone przez wiarygodne laboratorium, prawidłowo sporządzoną deklarację zgodności, instrukcję w języku polskim, a także wymagane ostrzeżenia (norma PN-EN 71-1+A1:2018-08 i Rozporządzenie MRiF). Chodzi również o oznakowanie CE.

Za wprowadzenie do obrotu przez producenta bądź importera zabawki niezgodnej z wymaganiami grozi kara w wysokości do 100 tys. zł. Za każdą niezgodność formalną (np. brak danych producenta/importera) grozi kara do 10 tys. zł, a za brak oznakowania CE - kara do 20 tys. zł - przekazał Urząd. Niebezpieczna zabawka jest zgłaszana przez UOKiK do unijnego systemu Safety Gate RAPEX, aby nie trafiła w ręce europejskich konsumentów.