W poniedziałkowy poranek czasu nowojorskiego rozpoczęła się w siedzibie ONZ Debata Generalna 70. sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych. Otworzył ją Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki Mun. Następnie przemówienia wygłosili m.in. prezydent USA Barack Obama, prezydent Polski Andrzej Duda, prezydent Chin Xi Jinping oraz prezydent Rosji Władimir Putin.
Putin przypomniał, że w czasie I sesji ONZ w 1946 r. jej członkowie mówi o "dobrej woli, pogardzie dla intryg i dążeniu do współpracy" jako rzeczach, które będą im przyświecały. - Te słowa powinny być dla nas kagankiem. ONZ powinna pozwolić nam uniknąć kolejnej globalnej konfrontacji. Będziemy się opowiadali za centralizacją decyzji i większą rolą ONZ. Działając razem, damy radę doprowadzić do rozwoju wszystkich państw i narodów - zakończył Putin.
Globalne zmiany klimatu też interesują i martwią Moskwę. Rosja proponuje ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do poziomu 70 proc. w 2030 roku.
Podstawą rozwoju Ukrainy powinno być łączenie wschodu i zachodu Europy - mówi.
Prezydent Rosji uznaje, że 'niektórzy nasi koledzy z NATO" chcą "rozszerzenia strefy wpływów" na Bliski Wschód i dalej, na wschód Europy.
- Na Ukrainie wykorzystano niezadowolenie obywateli i od wewnątrz przeprowadzono przewrót, który doprowadził do wojny domowej - mówi Putin.
Należy odbudować państwowość w Libii, pomóc prawowitym władzom Syrii. Alternatywy dla tego nie ma - mówi Putin.
- Wielki, smutny, ciężki potok migrantów do Europy przypomina, że możemy go powstrzymać tylko przez odbudowanie państwowości tam, gdzie ona zniknęła. Uda się to dzięki pomocy gospodarczej i materialnej - mówi, odnosząc się do Syrii.
Putin zwraca się do liderów w krajach muzułmańskich, by tępili radykalizm w islamie. Putin zapowiada, że Rosja za kilka dni rozpocznie - jako koordynator prac rady Bezpieczeństwa ONZ, którym stanie się na początku października - konsultacje ws. tworzenia porozumienia dla wspólnego działania w walce przeciwko terroryzmowi.
- Zaczyna brakować cierpliwości, by rozmawiać o sytuacji na świecie. Chcemy, by stworzono szeroką, prawdziwą, międzynarodową koalicję antyterrorystyczną podobną do koalicji antyhitlerowskiej. Jej członkami powinny być państwa muzułmańskie - stwierdza prezydent Rosji.
- Rosja zawsze twardo i konsekwentnie występowała przeciwko terroryzmowi. Teraz wspieramy m.in. Syrię. Władze syryjskie po męsku - twarzą w twarz - stają z terrorystami. Uważam, że popełniamy błąd, nie wspierając tych władz - mówi Putin.
- Zbrojenie rebeliantów w Syrii to rzecz śmiertelnie niebezpieczna - mówi Putin.
Przemoc, ubóstwo i katastrofa społeczna to efekty siłowych prób zmiany ustrojów. Czy rozumiecie, co zrobiliście? - trzeba zapytać tych, którzy podejmowali te decyzje (o interwencjach). Boję się, że to pytanie zostanie bez odpowiedzi - mówi Putin.
Przechodzi do kwestii terroryzmu i Państwa Islamskiego, które powstało "w próżni, w pustce, w strefach anarchii" w krajach, które rozpadły się w wyniku 'eksportu rewolucji".
- Eksport tzw. demokratycznych rewolucji jest kontynuowany w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie - mówi prezydent Rosji.
Bez dialogu na forum ONZ światu grozi rozpad i wojny - dodaje rosyjski prezydent.
Wraz ze wzrostem dominacji USA "zaczęło się mówić o tym", że organizacja w swojej formie "zestarzała się" i musi się zmienić. Rosja jest gotowa do zmiany działania ONZ-etu, ale Rosja przestrzega przed pomniejszaniem jego udziału w rozstrzyganiu sporów. Bez ONZ będzie więcej dyktatury i niesprawiedliwości - mówi Putin.
Putin mówi: - Nikt nie zakładał, że będziemy działali jednomyślnie w ONZ. W Radzie Bezpieczeństwa prawo weta wykorzystuje się od 70 lat. Korzystały z niego USA, Chiny, Francja i Wielka Brytania, a nie tylko Rosja.
- Podstawy dla powojennego porządku świata zostały opracowane w Jałcie, w Związku Radzieckim - mówi Putin. Te zasady pozwoliły na stworzenie ONZ-etu, który "nie ma sobie równych".
Władimir Putin już przemawia.
Teraz kolej na króla Jordanii. Po nim Władimir Putin.
Prezydent Chin zakończył swoje przemówienie.
Chiny przeznaczą też 100 mln dolarów na działanie wojskowych sił szybkiego reagowania dla Afryki, by pomagać w zażegnywaniu konfliktów na kontynencie.
Chiny mają utrzymywać stały kontyngent wojskowy, który będzie czekał na rozkazy ONZ-tu w przypadku kryzysów międzynarodowych.
Prezydent Chin zapowiada, że jego kraj przekaże ONZ-etowi w ciągu kolejnych lat 10 mld dolarów dotacji.
- Wszystkie społeczeństwa mają prawo do wybrania swoich dróg rozwoju. Inni powinni się na to zgadzać - dodaje.
Państwa powinny traktować się na równi. Kraje silne i bogate nie mogą zastraszać krajów mniejszych i ubogich - mówi.
Przemawia prezydent Chin Xi Jinping.
Duda przekonuje, że Polska jest gotowa współpracować na rzecz ochrony środowiska i zdeterminowana, by działać na rzecz budowy porządku międzynarodowego opartego na prawie.
Prezydent mówi też, że szczególnie ważną grupą są kobiety, których prawa często są łamane. - Łzy kobiety, udręczonej wojną, to największe oskarżenie ludzkości w XXI w. - podkreśla.
- Szczególne znaczenie dla Polski ma ochrona wolności sumienia, wyznania i słowa - zaznacza Duda. - Prawda, także ta dotycząca historii, jest niezwykle istotnym elementem relacji pomiędzy państwami i narodami - dodaje.
Duda mówi o działalności polskich organizacji humanitarnych, które niosą pomoc w miejscach ogarniętych konfliktem.
- Jedno nie zmienia się od lat: w różnych częściach świata systematycznie ograniczana jest wolność sumienia. Przedstawiciele różnych religii, zwłaszcza chrześcijanie, narażeni są na prześladowanie - podkreśla Duda.
- Jako prezydent RP chcę wyrazić mój sprzeciw wobec wizji świata podzielonej na strefy i działań tych, którzy naruszają międzynarodowy porządek - mówi Duda.
- Brak szacunku do prawa międzynarodowego może być zarzewiem wojny - podkreśla. - Coraz częściej dochodzi do konfliktów, w których trudno zidentyfikować walczące strony - dodaje.
- W sytuacji, kiedy jakieś państwo dokonuje agresji, prowadząc swoją politykę za pomocą faktów dokonanych, czołgów, Polska czuje się w obowiązku odrzucenia faktów powstałych z takich działań - podkreśla. Duda mówi też, że struktura działania Rady Bezpieczeństwa ONZ powinna zostać poddana rewizji.
Andrzej Duda podkreśla, powołując się na Jana Pawła II, że prawo sprzyja pokojowi. - Nie dość przypominania, że prawo międzynarodowe to podstawy środek do zapewnienia pokoju na świecie - zaznacza. Jak wyjaśnia, "żadne negocjacje za zamkniętymi drzwiami" nie powinny prowadzić do podważenie prawa międzynarodowego.
- My, Polacy wiemy, że pokój nie jest dany raz na zawsze - mówi Duda. Przypomina o niedawnej rocznicy rozpoczęcia II wojny światowej. - Jedną z pierwszych ofiar tamtej wojny było prawo międzynarodowe, następnie prawa człowieka - tłumaczy.
- Dwa słowa klucze, dzięki którym jesteśmy w stanie zrozumieć i docenić rolę NZ, to pokój i prawo - powiedział polski prezydent. Jak dodał, to pojęcia kruche, które musimy stale pielęgnować.
Przemówienie rozpoczął Andrzej Duda.
Barack Obama zakończył swoje przemówienie. Za chwilę Andrzej Duda.
- Nie zgadzam się, że silny lider nie przyjmuje sprzeciwu. Uważam, że takie działania dowodzą słabości i strachu. Reżimy, które boją się swoich ludzi, prędzej czy później upadają - mówi Obama.
- Nie ma prostej odpowiedzi na syryjską sytuację. Tyle rodzin potrzebuje jednak pomocy teraz. Uruchamiany dzisiaj nową platformę, która za sprawą organizacji pozarządowych, uniwersytetów i działań rządu pozwoli pomóc wielu ludziom - zapowiada.
- Szeroko zakrojony, nowy rząd, z którego wyłoni się nowy lider - to przyszłość Syrii. Nie ma w niej miejsca dla Asada - mówi prezydent USA.
- Po tak wielkiej ilości krwi przelanej w czasie wojny nie możemy wrócić do status quo sprzed niej. Przypomnijmy sobie, że Asad zareagował na protesty ludności eskalacją przemocy - mówi o Syrii.
- Gdy dyktator wyrzyna dziesiątki tysięcy własnych obywateli, dotyka to w swoim cierpieniu nas wszystkich. Zabijanie kobiet i dzieci to atak na całe człowieczeństwo, a nie kwestia sytuacji wewnętrznej. Nie ma miejsca na apokaliptyczny kult dla organizacji takich jak Państwo Islamskie i jesteśmy gotowi do zwiększenia udziału w koalicji i walki, która doprowadzi do zniszczenia terrorystów - mówi Obama.
Amerykanie przeznaczą wielkie środki i oddelegują dziesiątki tysięcy żołnierzy, by uczestniczyć w misjach ONZ na całym świecie - obiecuje Obama.
- Nasza koalicja (NATO) w Libii mogła zrobić więcej, by zapewnić odbudowanie kraju po obaleniu Muammara Kadafiego - mówi Obama.
- Wierzę, że by iść do przodu w nowej erze, trzeba zmienić to, co do tej pory nie działało - mówi prezydent i podaje przykład Kuby. USA zniosą sankcje wobec reżimu - dodaje. - Wierzę, że Kuba odnajdzie swój sukces, jeśli będzie szła drogą współpracy z innymi narodami - tłumaczy.
Teraz prezydent USA uderza w Chiny. Mówi o roszczeniach Pekinu do Morza Południowochińskiego. - USA nie mają do niego roszczeń. Chcę jednak i będą broniły zasad współpracy międzynarodowej.
- Efekty rosyjskiej agresji? Ukraina jest jeszcze bardziej zainteresowana integracją z Europą. Emigracja z Rosji rośnie. To fakty - mówi Obama.
Obama o Ukrainie: - Nie możemy patrzeć bezczynnie, gdy suwerenność kraju jest gwałcona bezkarnie przez inny kraj. Stąd sankcje przeciwko Rosji.
Obama tłumaczy, że dzięki sankcjom Iran zmienił swoją politykę ws. programu atomowego. - I Rosja, i Chiny trzymały się z nami w tych rozmowach razem i się udało. To jest siłą systemu międzynarodowego, gdy działa, jak powinien - mówi.
Obama nazwał dyktatora Syrii Baszara el-Asada "tyranem".
- USA nie uczestniczą w żadnym w spisku organizacji międzynarodowych - stwierdził amerykański prezydent.
- USA same nie mogą rozwiązać problemów świata. Pieniądze bez współpracy z innymi krajami nie przyniosą żadnych sukcesów - mówi prezydent. - Historia ostatnich 20 lat udowadnia, że dyktatury nie wytrzymują w dzisiejszym świecie - dodaje.
- Nie zawaham się - jeżeli będę musiał - bronić swoich sojuszników używając siły - mówi Obama. - Ale nie możemy wrócić do starych sposobów konfrontacji - dodaje.
- Stany Zjednoczone nie są wolne od nierówności, rasizmu, ekstremizmu.
- Widzimy, jak niektóre państwa wprowadzają w życie zasadę porządku jako nadrzędnego celu. Niszczą swobody obywatelskie, nie szanują jednostki i jej praw - mówi Obama.
Prezydent USA mówi o pogłębiającej się nierówności w świecie.
- ONZ jako wspólne przedsięwzięcie dało początek globalnej gospodarce, która wyciągnęła z ubóstwa ponad miliard ludzi. To inicjatywa, która od 70 lat wspiera rozwój demokracji. Postęp ten jest rzeczywisty i udokumentowany. A mimo to nasz marsz dzisiaj pokazuje, że niebezpieczne nurty mogą przeszkodzić na szlaku, jaki pokonujemy - mówi Obama.
- USA przez lata pracowały z sojusznikami, by nie doprowadzić do III wojny światowej - mówi.
- 70 lat po założeniu ONZ warto zastanowić się nad tym, co wspólnie pomogli osiągnąć w świecie członkowie organizacji - zaczyna Obama.
Barack Obama rozpoczyna przemówienie.
Prezydent Andrzej Duda i szef dyplomacji Grzegorz Schetyna w jednej ławie:
Polska delegacja podczas dzisiejszych obrad debaty generalnej Zgromadzenia Ogólnego NZ. pic.twitter.com/Yso3mr0WP1
— MSZ RP (@MSZ_RP) wrzesień 28, 2015
Za moment przy mównicy ma się pojawić prezydent Barack Obama.
W tej chwili przemawia Dilma Rousseff - prezydent Brazylii.
- Trwają prace nad przygotowaniem spotkania prezydenta Andrzeja Dudy i prezydenta USA Baracka Obamy. Nikt tego nie chce na sto procent potwierdzić, ale najprawdopodobniej do niego dojdzie - powiedział na antenie TVN24 Marcin Wrona, korespondent "Faktów" TVN.
Ban Ki Mun w swoim wystąpieniu mówił przede wszystkim o kryzysie imigracyjnym na Bliskim Wschodzie i w Europie, i dodał, że "klucz" do rozwiązania sytuacji w Syrii posiada pięć krajów: USA, Rosja, Iran, Arabia Saudyjska i Turcja.
Ban Ki Mun zakończył swoje przemówienie. Wystąpienia powinny trwać za każdym razem 15 minut, ale obowiązuje zasada nieprzerywania mówiącemu. Może on więc przekroczyć czas wyznaczony mu w porządku obrad.
Ban Ki Mun wita już zgromadzonych gości. Ostatni docierają na salę plenarną. Wśród nich Alaksandr Łukaszenka ze swoją świtą.
Sesja Zgromadzenia Ogólnego rozpocznie się lada moment.
Andrzej Duda będzie przemawiał w Nowym Jorku po prezydent Brazylii Dilmie Rousseff i Baracku Obamie, a przed prezydentem Chin Xi Jinpingiem, królem Jordanii Abdullahem II i prezydentem Rosji Władimirem Putinem.
Prezydent Duda przemawiał na forum ONZ już w niedzielę, w ramach szczytu dot. agendy rozwojowej po 2015 roku.
Przywódcy krajów świata zebrani na sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku uchwalili już w piątek ambitny program działań na rzecz lepszego świata, obejmujący walkę z biedą, wykluczeniem, nierównościami i ociepleniem klimatycznym, a także zapowiadający lepszą edukację i ochronę zdrowia oraz środowiska do roku 2030.
17 wielkich celów Agendy Rozwojowej w tej sprawie przyjęto na początek szczytu ONZ. Bierze w nim udział ponad 150 szefów państw i rządów.
Autor: adso/ja / Źródło: TVN24 Biznes i Świat, Reuters, PAP, tvn24.pl