Grzegorz Piątek z Nagrodą Moczarskiego za książkę o planach odbudowy Warszawy po wojnie

Decyzję o przyznaniu nagrody ogłoszono w mediach społecznościowych Domu Spotkań z Historią. Jak poinformowali organizatorzy konkursu, jury dokonało wyboru spośród aż 105 książek zgłoszonych do nagrody.

Jury doceniło "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949" za nowatorskie i panoramiczne ujęcie tematu odbudowy stolicy po II wojnie światowej. Autor pokazał wielkie urbanistyczne problemy dawnej Warszawy i mało znane koncepcje urbanistyczne okresu dwudziestolecia, kiedy szukano drogi rozwoju stolic zachodniej Europy. To wszystko wpłynęło na to, jak do odbudowy Warszawy zabrali się architekci i urbaniści.

Gratulując zwycięzcy, przewodniczący jury prof. Andrzej Friszke stwierdził, że "najcenniejsze w książce Grzegorza Piątka jest pokazanie ludzi - urbanistów i architektów - skupionych w Biurze Odbudowy Stolicy, którzy podjęli się wyzwania zbudowania miasta". Prof. Friszke zauważył, że autor podjął się analizy ich biografii w kontekście przedwojennych dokonań i poglądów. "Odbudowanie i zbudowanie Warszawy było wyzwaniem, które ich połączyło i pozwoliło ponad różnicami służyć wielkiemu bieżącemu celowi" - podkreślił.

- Jestem podwójnie zaskoczony i podwójnie dumny, ponieważ nie jestem historykiem - skomentował Grzegorz Piątek. - To że ta książka została dostrzeżona w tym konkursie, jest dla mnie niezwykle cennym potwierdzeniem, że ma wartość jako książka historyczna. Mam nadzieję, że dzięki nagrodzie książka sprawi, że historia o odbudowie stolicy stanie się nierozerwalną częścią narracji historycznej o Warszawie – dodał autor.

Laureat otrzymał 50 tysięcy złotych oraz statuetkę - replikę temperówki patrona nagrody, zaprojektowaną przez Jacka Kowalskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Nagrodę Młodzieżowych Klubów Historycznych 2021 w postaci statuetki "Ołówek" Kazimierza Moczarskiego otrzymała reportażystka Karolina Sulej za książkę "Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady".

Książka opowiada o losach więźniów niemieckich obozów śmierci, którzy trafiając do nich tracili wszystko, łącznie z dotychczasowym ubiorem. Odbieranie przybyłym całego dobytku było elementem dehumanizacji więźniów. Autorka analizowała również znaczenie mundurów strażników niemieckich obozów jako manifestacji całkowitej władzy nad więźniami.

- Ubranie bywa rekwizytem, lustrem, pomocą, przeszkodą, maską, zbroją, manifestacją. Opowiada o władzy i podległości - podkreśliła Sulej. - Cieszę się, że tak trudny temat dotarł do ludzi młodych i przemówił do nich - powiedziała autorka dziękując za nagrodę.

Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego została ustanowiona w grudniu 2018 roku uchwałą Rady Miasta Warszawy. Jest kontynuacją powołanej w 2009 roku nagrody za najlepszą książkę poświęconą historii Polski po 1918 roku. W konkursie mogą uczestniczyć autorskie prace historyczne (pierwsze polskie wydanie książki autora polskiego i pierwsze polskie wydanie przekładu autora zagranicznego), dzienniki i pamiętniki oraz edycje źródłowe.

W tym roku książki oceniało jury w składzie: Andrzej Friszke (przewodniczący), Antoni Dudek, Dobrochna Kałwa, Jan Kofman, Andrzej Krzysztof Kunert, Anna Landau-Czajka, Tomasz Łubieński, Anna Machcewicz, Tomasz Makowski, Daria Lipińska-Nałęcz, Małgorzata Szejnert i Andrzej Wielowieyski.

Patron nagrody Kazimierz Moczarski (1907-75) był prawnikiem, dziennikarzem, pisarzem, żołnierzem AK, uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Po wojnie był przez 11 lat więziony przez komunistów. W 1949 roku przebywał w jednej celi wraz z Juergenem Stroopem, niemieckim oficerem policji, SS-manem, odpowiedzialnym za zagładę getta warszawskiego. Owocem tego były opublikowane w 1977 roku "Rozmowy z katem" - książka przybliżająca życiorys niemieckiego zbrodniarza, ujawniająca mechanizmy działania totalitarnej machiny śmierci w czasie II wojny światowej

W listopadzie informowaliśmy o wygranej Wandy Traczyk-Stawskiej w plebiscycie Warszawianka Roku 2021: