Powódź – jak powstaje i jakie są rodzaje powodzi? Gdzie najczęściej dochodzi do powodzi?

● Powódź to zjawisko polegające na tymczasowym zalaniu wodą terenów lądowych. ● Powodzie są zagrożeniem dla życia ludzi i zwierząt, a także powodują olbrzymie straty materialne. ● W Polsce wyróżnia się powodzie opadowe, roztopowe, zimowe i sztormowe. ● Gdy pojawiają się komunikaty ostrzegające przed możliwym wystąpieniem powodzi należy się do tego właściwie przygotować.

Powódź jest jedną z najczęstszych i najbardziej niebezpiecznych klęsk żywiołowych. Zagrożone nią są niemal wszystkie obszary zamieszkane przez ludzi, co czyni ją problemem ogólnoświatowym. Powódź stanowi nie tylko zagrożenie dla życia ludzi i zwierząt, ale też niemal zawsze powoduje poważne straty materialne.

Powódź jest zjawiskiem hydrologicznym, polegającym na podniesieniu się stanu wód rzecznych lub morskich i wystąpieniu ich ze swoich brzegów. Powoduje to zalanie terenów lądowych, które w normalnych warunkach nie są zalane wodą. W pierwszej kolejności wodą zalewane są tereny nabrzeżne, doliny i tereny depresyjne.

Różne są przyczyny powstawania powodzi. Ze względu na proces, który prowadzi do wystąpienia powodzi, wyróżnia się w Polsce powodzie:

● opadowe – wywoływane przez intensywne lub długotrwałe opady, ● roztopowe – wywoływane gwałtownym topnieniem nagromadzonego śniegu, ● zimowe – wywołane przez nasilenie zjawisk lodowych, np. zator lodowy z kry na rzece, ● sztormowe – wywołanych silnymi wiatrami, np. sztormami.

Powodzie można skategoryzować jako naturalne lub antropogeniczne. Drugi typ powstaje na skutek niewłaściwego zarządzania urządzeniami hydrotechnicznymi, np. uszkodzenia zapory wodnej. Dla suchych terenów najgroźniejsze są odmiany błyskawiczne. Do powstania tego zjawiska dochodzi, gdy szybko zalany teren nie może wchłonąć nadmiernej ilości wody.

Rodzajem powodzi błyskawicznej szczególnie groźnej dla miast jest z kolei powódź miejska. Dochodzi do niej, gdy w wyniku ulewnych deszczów kanalizacja miejska nie jest w stanie przyjąć tak dużych ilości wody i dochodzi do zalania części lądu. Błyskawiczne powodzie mogą być również konsekwencją zatoru lodowego lub uszkodzenia obiektu hydrotechnicznego.

Wielkość powodzi określana jest trzystopniową skalą. Wyróżnia się powodzie:

● zwyczajne, ● wielkie, ● katastrofalne.

Zasięg powodzi również charakteryzowany jest według trzystopniowego kryterium, wyróżniającym powodzie:

● małe – lokalne, ● średnie – regionalne, ● duże – krajowe klęski żywiołowe. Tego typu powodzie zakłócają funkcjonowanie kraju i sprawiają, że często niezbędne jest wsparcie innych państw.

ZOBACZ TEŻ: Powódź w stanie Kentucky. "Nie ma słów, by opisać skalę zniszczeń"

Powodzie są niebezpieczne nie tylko dla ludzi, ale także dla roślin i zwierząt. Straty powodowane zalaniem siedlisk ludzkich, pól uprawnych czy maszyn bywają olbrzymie. Dlatego stałym elementem działań władz jest zabezpieczanie się na wypadek powodzi. Chcąc ograniczyć ryzyko jej wystąpienia można m.in.:

● budować solidne zbiorniki retencyjne, ● wzmacniać wały przeciwpowodziowe, ● regulować koryto rzek, ● stawiać poldery, ● ograniczyć zabudowę terenów zalewowych.

Powódź tysiąclecia to określenie klęski żywiołowej, która w 1997 roku dotknęła Polskę, wschodnie Niemcy, Czechy, Słowację i Austrię. Była spowodowana wylewem wód z dorzeczy m.in. Bystrzycy, Kwisy, Nysy Kłodzkiej, Odry, Olzy, Oławy, Prudnika, Skory, górnej Wisły, Widawy i Złotego Potoku.

Na skutek powodzi tysiąclecia doszło do śmierci ponad 100 osób. Powódź wywołała ponadto straty szacowane na 4,5 miliarda dolarów, z czego 3,5 mld dolarów w samej Polsce.

ZOBACZ TEŻ: Ryk wody, krzyk ludzi, a potem cisza. To miało być ciepłe lato

Powódź może poważnie zagrażać zdrowiu i życiu człowieka. Warto zatem pamiętać, by po usłyszeniu komunikatów ostrzegawczych odpowiednio przygotować się do zagrożenia. Należy przy tym zachować spokój i stosować się do zaleceń zawartych w tych komunikatach.

Gdy pojawią się komunikaty o wysokim stanie wód, warto zgromadzić żywność o długim terminie przydatności do spożycia, zapasy wody pitnej oraz leków i środków opatrunkowych. Potrzebne mogą być również koce, latarki, przenośne ładowarki oraz ciepłe ubrania. Warto upewnić się, że urządzenia pozwalające na sprawną komunikację mają wysoki poziom baterii. 

Powódź stanowi duże utrudnienie dla ruchu drogowego. Należy zatem zatankować swój samochód i zaparkować go w bezpiecznym miejscu, do którego nie dostanie się woda. Nie zaleca się w takiej sytuacji korzystania z garażów, zwłaszcza podziemnych.

Gdy powódź stanie się faktem i nastąpi stopniowe zalewanie terenów lądowych najlepiej wyłączyć instalację elektryczną, wodną oraz gazową. Z tego powodu w czasie powodzi przydatna może okazać się mobilna kuchenka turystyczna do przygotowywania posiłków. W przypadku domów wolnostojących i gospodarstw rolnych nie zaleca się korzystania ze studni.