Tornada, powodzie, susze. 2010 i 2011 najbardziej ekstremalne od dziesiątek lat

Jedna z tegorocznych powodzi na Filipinach MALACANANG PHOTO BUREAU

W 2010 roku i na początku 2011 pogodzie udało się nas niejednokrotnie zaskoczyć – pozytywnie i negatywnie. Były powodzie, susze, nawałnice, które w sumie pochłonęły tysiące ludzkich istnień. To najbardziej ekstremalne pogodowo lata od 1940.

Naukowcy jednogłośnie twierdzą, że lato 2010 było jednym z najgorętszych lat w historii. Pomiary temperatury robione są na świecie od końca 1800 roku. Nieoficjalnie wiadomo, że w około 19 krajach odnotowano bardzo wysokie temperatury. Przykładowo, w maju zeszłego roku w Pakistanie padła rekordowa temperatura 53,5 st. C.

"Snowmageddon", czyli ekstremalna zima arktyczna

Cyrkulacja atmosferyczna w Arktyce była najbardziej ekstremalna od 145 lat. Spowodowała wywrócenie do góry nogami zimowej pogody w Ameryce Północnej. Podczas, gdy w Kanadzie była najcieplejsza i najmniej śnieżna zima od lat, Stany Zjednoczone nawiedziła najsroższa zima od 25 lat. Wiele wschodnich stanów znalazło się pod wpływem burz śnieżnych. W Baltimore i Filadelfii śniegowe zaspy miały ponad dwa metry wysokości.

Zima doświadczyła także Europejczyków. W Wielkiej Brytanii styczeń 2010 znalazł się na ósmej pozycji w rankingu najzimniejszych w historii.

Klimat cieplejszy

W grudniu 2010 roku utworzył się nad Grenlandią najsilniejszy grzbiet wysokiego ciśnienia. Badania sugerują, że duże roztopy lodowców na Morzu Arktycznym są spowodowane dziwnymi anomaliami cyrkulacji powietrza.

Podobnie grubość pokrywy lodowej drastycznie zmalała w porównaniu z jej poziomem sprzed 30 lat, kiedy to nagle "zniknęła" jedna trzecia lodu. To mniej więcej obszar, jaki zajmuje Morze Śródziemne.

Klimat na Grenlandii w 2010 roku ocieplił się. Zanotowano na niej rekordowo wysokie temperatury powietrza. Doszło do największego od 1962 roku zmniejszenia się lodu o prawie 200 km kw.

Od El Niño do La Niña

Zeszłoroczny sezon huraganów otworzył na wyjątkowo ciepłym wschodnim Pacyfiku prąd El Niño. Szybko zanikł na wiosnę, po to by pojawiła się pod koniec roku jego siostra - La Niña mocno ochładzająca ocean. Bardziej ekstremalną huśtawkę odnotowano tylko w 1973 (badania prowadzi się od 1950 roku). W efekcie anomalia pogodowe spowodowały wiele powodzi na świecie, które można było zaobserwować w 2010 roku i w pierwszej połowie 2011.

Najwilgotniejszy rok w historii ziemi

Rekord wilgotności na ziemi należał także do 2010 roku. Różnica średnich opadów w zeszłym roku była 13 proc. wyższa od poprzedniego rekordowego 1956 roku. Nie jest to jednak zbyt znaczące z uwagi na to, że wysoka wilgotność w jednych rejonach Ziemi została zrównoważona przez stosunkowo suche powietrze nad oceanami.

Susza w deszczowych lasach Amazonii

Z kolei tropikalne lasy w Ameryce Południowej zostały doświadczone przez suszę. Woda w korycie największego dopływu Amazonki, Rio Negro, spadła do czterech metrów poniżej normalnego stanu wody podczas pory suchej. Jest to tym bardziej niezwykłe, że rok wcześniej, w 2009, tereny Amazonii nawiedziła powódź wszechczasów.

Susza w tym rejonie pojawia się średnio raz na dwanaście lat. W XX wieku susze zazwyczaj towarzyszyły grasującemu wzdłuż wybrzeży Pacyfiku El Niño. Wyjątkiem był 2005 i 2010 rok.

Często słyszymy o tym, jak ważne dla lodów Arktyki jest utrzymanie odpowiednio chłodnego klimatu na Ziemi. Zapomina się tymczasem o lasach w dorzeczu Amazonii. Fotosynteza w tych największych na świecie lasach zabiera około 2 miliardów ton dwutlenku węgla rocznie.

Wirujące cyklony

Rok 2010 był jednym z najdziwniejszych w historii dla tropikalnych cyklonów. Każdego roku na świcie pojawia się około 92 cyklonów, czyli tzw. huraganów na Atlantyku i na wschodnim Pacyfiku oraz tajfunów na Zachodnim Pacyfiku.

W zeszłym roku było jedynie 68 cyklonów, czyli najmniej od 1970 roku. Poprzedni rekord należał do 1977 roku, kiedy na świecie pojawiło się 69 tropikalnych "potworów".

Badacze obawiają się nadchodzącego wielkimi krokami ocieplenia klimatu. Ogólna liczba występujących na świecie cyklonów będzie maleć, jednak ich siła będzie rosnąć.

W 2010 roku 21 proc. tropikalnych cyklonów miało kategorię czwartą i piątą. Dla porównania w okresie 1983-2007 zaledwie 14 proc. cyklonów osiągnęło taką siłę.

Do czarnej liście źle zasłużonych dla ludzkości znalazł się super tajfun Megi, cyklon Phet i cyklon Giri.

Dużo huraganów

Na Atlantyku, w porównaniu z poprzednimi latami, odnotowano większy ruch huraganów.

Sezon 2010 na Oceanie Atlantyckim specjaliści określili, jako trzeci najbardziej ruchliwy. Ruch huraganów przyspieszyła rekordowo wysoka temperatura wody. Trzy najsilniejsze uaktywniły się w nietypowych dla oceanu miejscach. "Silna" Julia wysunięta najbardziej na wschód, Karl wirujący na południowych krańcach Zatoki Meksykańckiej i Earl, czwarty najmocniejszy tak daleko na północy.

Pod koniec sezonu, 29 października, formacja Tomas utworzona daleko na południu i wschodzie pobiła bezprecedensowy rekord w historii naturalnej. Huragan nigdy nie pojawił się dotąd pod koniec roku na wschód od Małych Antylii.

Silne burze nad południowo-zachodnimi Stanami Zjednoczonymi

Barometry w południowo-zachodnich stanach odnotowały pod koniec stycznia rekordowo niskie ciśnienie od 140 lat. Wpłynęło to na powodzie, tornada, opady gradu, śnieżyce i huragany zbierające śmiertelne żniwo. Burze podczas rekordowo niskiego ciśnienia objęły 10-15 proc. USA - Oregon, Kalifornię, Nevadę, Arizonę i Utah.

Wschodnio-azjatyckie monsuny

Monsuny letnie nad Chinami i nad południową częścią Morza Chińskiego były w 2010 roku jednymi z najsłabszych. Dodatkowo, ich sezon zakończył się miesiąc później niż zwykle.

W zachodnich Chinach natomiast opady letniego deszczu przewyższały o 200 proc. średnią sumę opadów. Dało to w efekcie katastrofalne skutki – monsunowe powodzie i błotne osuwiska. W sumie zginęło 2137 osób. Według WHO była to druga najdroższa powódź w historii Chin.

Najdroższa powódź w historii Pakistanu

Duży monsunowy niż rozwinął się na przełomie lipca i sierpnia nad Zatoką Bengalską, by przesunąć się bardziej na zachód, nad Pakistan. Spowodował tam powódź, która pochłonęła 1985 ludzkich istnień.

Sytuację pogorszył dodatkowo prąd zimnego powietrza niosący ze sobą układ niżowy. W Rosji spowodował falę upałów i rekordowe susze, a w Pakistanie najdroższą w historii powódź.

Fala upałów w Rosji

Gorąc uderzył w stolicę Rosji, Moskwę, pod koniec czerwca 2010 roku i z czasem przybierał na sile. Od 26 lipca do 6 sierpnia termometry wskazywały pięć razy ponad 30 st. C. Rekord padł 29 lipca. Mieszkańcy Moskwy zobaczyli na słupku rtęci 38,2 st. C.

Ponad tysiąc Rosjan utonęło podczas szukania ochłody w czasie upałów w rzekach i jeziorach. Ponad tysiąc Rosjan zginęło w pożarach i od wdychania unoszącego się toksycznego dymu.

Wysokie temperatury i brak opadów deszczu przyczyniły się do suszy. Rosja, będąca jednym z głównych światowych eksporterów pszenicy, musiała zakazać sprzedaży zboża za granicę. Drastycznie wzrosły przez to ceny żywności.

Kiedy po raz ostatni pogoda była aż tak ekstremalna?

Jak twierdzą naukowcy, trudno te wszystkie zjawiska wytłumaczyć. Nie jest tak, że w jednym roku ekstremalne stany pogodowe doświadczają mieszkańców całej Ziemi. Nie można także jednoznacznie określić tego stanu rzeczy bez odpowiedniego wskaźnika skrajności.

Istnieje indeks opisujący ekstrema klimatu opracowany przez NOAA. Dotyczy on jednak tylko miesięcznych najwyższych i najniższych temperatur oraz opadów.

W 2011 roku wskaźnik występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych pozostaje wciąż wysoki. Naukowcy twierdzą, że w dużym stopniu do takiego stanu rzeczy przyczynia się emisja gazów cieplarnianych, które ocieplają klimat i powodują jego większą wilgotność.

Cieplejsza planeta Ziemi ma więcej energii do "zasilania" sztormów, fal upałów, susz, powodzi, ulewnych deszczy i topnienia lodowców. Możliwe, że za 20-30 lat takie ekstrema z 2010 roku staną się normalnością.

Autor: usa//aq / Źródło: wunderground.com

Źródło zdjęcia głównego: MALACANANG PHOTO BUREAU

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed upałem. W całej Polsce obowiązują pomarańczowe i żółte alarmy. Miejscami temperatura maksymalna może wynieść nawet 36 stopni Celsjusza.

Alarmy przed upałem w całej Polsce. Gdzie będzie najgorzej

Alarmy przed upałem w całej Polsce. Gdzie będzie najgorzej

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W Hiszpanii dwulatek zmarł po tym, jak został zostawiony przez ojca w samochodzie. Według służb prawdopodobną przyczyną śmierci dziecka był udar cieplny. Chłopiec przez kilka godzin przebywał w skrajnie niebezpiecznych warunkach.

Nie żyje dwulatek zostawiony w nagrzanym samochodzie

Nie żyje dwulatek zostawiony w nagrzanym samochodzie

Źródło:
Enex, Diari De Tarragona, RTVE

Nad Starym Kontynentem przetacza się fala upałów. Ekstremalnie wysokie temperatury odnotowuje się w wielu krajach. Tylko w Hiszpanii w czerwcu z powodu upałów zmarło co najmniej 380 osób. Władze apelują o bezpieczeństwo. Komunikaty rozesłały także polskie ambasady i konsulaty generalne.

Żar zalewa Europę. Polskie placówki dyplomatyczne apelują do turystów

Żar zalewa Europę. Polskie placówki dyplomatyczne apelują do turystów

Źródło:
PAP

Temperatura wody Morza Śródziemnego sięga prawie 30 stopni Celsjusza, a mamy dopiero początek lipca. To aż 6-7 stopni powyżej normy. Jak zaznaczył Tomasz Wasilewski, prezenter pogody tvnmeteo.pl, woda będzie się jeszcze bardziej nagrzewać.

Morze Śródziemne to zupa, która będzie jeszcze gorętsza

Morze Śródziemne to zupa, która będzie jeszcze gorętsza

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wiele europejskich krajów mierzy się z upałem. Jednym z nich są Czechy, gdzie skwar trwa od kilku dni. W środę temperatury w niektórych miejscach kraju mogą niebezpiecznie zbliżyć się do 40 stopni Celsjusza.

W Czechach tak gorąco, że niedźwiedzie polarne tarzają się w lodzie

W Czechach tak gorąco, że niedźwiedzie polarne tarzają się w lodzie

Źródło:
PAP, Reuters, Brno Daily

We wtorek w mieście Vienna w amerykańskim stanie Wirginia doszło do rzadkiego zdarzenia. Andrew, mieszkaniec miasta, pracował zdalnie we własnym domu, gdy nagle usłyszał grzmot, który mocno go przestraszył.

Piorun dwa razy trafił dom

Piorun dwa razy trafił dom

Źródło:
CNN

Sławosz Uznański-Wiśniewski ma za sobą kolejny pracowity dzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W trakcie piątej doby astronauta kontynuował prace nad szeregiem polskich eksperymentów. Dziś pierwszy Polak na ISS ma między innymi połączyć się z publicznością zgromadzoną w EC-1 w Łodzi. Na transmisję zapraszamy do TVN24+.

Kolejne eksperymenty za nim. Sławosz Uznański-Wiśniewski dziś połączy się z Polską

Kolejne eksperymenty za nim. Sławosz Uznański-Wiśniewski dziś połączy się z Polską

Źródło:
POLSA, PAP

Pogoda na dziś. Środa 2.07 przyniesie słoneczną i upalną aurę w niemal całym kraju. Warunki biometeo Odczuwalną temperaturę momentami zmniejszy wiatr.

Pogoda na dziś - środa, 2.07. Upalnie niemal w całym kraju

Pogoda na dziś - środa, 2.07. Upalnie niemal w całym kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czy woda najlepiej nawadnia organizm? Szkoccy naukowcy donoszą, że niekoniecznie. W badaniu opublikowanym na łamach pisma Amerykańskiego Towarzystwa Żywieniowego "The American Journal of Clinical Nutrition" udowadniają, że lepszym wyborem mogą być inne płyny.

Co nawadnia lepiej niż woda

Co nawadnia lepiej niż woda

Źródło:
PAP

Włochy zmagają się z ekstremalną pogodą. Z powodu upału oraz gwałtownych burz z silnym deszczem w kraju zginęły co najmniej dwie osoby. We Florencji na skutek gorąca doszło do przerw w dostawach prądu. Dynamiczna aura sparaliżowała także ruch kolejowy. Do odwołania zostało wstrzymane połączenie między Paryżem i Mediolanem.

Między skwarem a burzami. Trzy osoby nie żyją, blackout we Florencji

Między skwarem a burzami. Trzy osoby nie żyją, blackout we Florencji

Źródło:
Ansa, ENEX

Fala upałów, która nawiedziła Francję, dotyka nie tylko mieszkańców miast. Lokalny dziennik poinformował, że wysokie temperatury skłoniły operatora elektrowni atomowej Goltech do jej czasowego wyłączenia.

Wyłączyli elektrownię atomową przez upały

Wyłączyli elektrownię atomową przez upały

Źródło:
PAP, Sud Ouest

Francja mierzy się z rekordową falą upałów - we wtorek w 16 departamentach ogłoszono czerwony alert pogodowy, a temperatury sięgają 41 stopni Celsjusza. Zamknięto setki szkół i szczyt wieży Eiffla, a w regionie stołecznym wprowadzono ograniczenia w ruchu drogowym.

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Źródło:
PAP

We włoskiej Lombardii ziemia osunęła się na alpejskie osady, powodując uszkodzenia budynków i opóźnienia w ruchu.

Ziemia runęła na osady w Lombardii

Ziemia runęła na osady w Lombardii

Źródło:
ENEX, SondrioToday

W Hiszpanii 51-letnia kobieta zmarła po powrocie do domu z pracy. W ubiegłą sobotę sprzątała ulice Barcelony, podczas gdy w mieście szalał upał. Po tragedii w kraju rozgorzała debata na temat bezpieczeństwa pracowników w szczególnie gorące dni.

Sprzątała ulice Barcelony. Po powrocie do domu zmarła

Sprzątała ulice Barcelony. Po powrocie do domu zmarła

Źródło:
Reuters, El Pais, El Nuevo Dia, La Razon

Kolejne dni przyniosą najwyższe do tej pory temperatury w tym roku. W niektórych rejonach Polski termometry pokażą nawet 36 stopni Celsjusza. Już w czwartek w części kraju pogoda się załamie, przynosząc deszcz i burze.

Najwyższe temperatury w tym roku. Gdzie żar będzie największy

Najwyższe temperatury w tym roku. Gdzie żar będzie największy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Potężna bomba niżowa natarła na Nową Południową Walię, wywołując intensywne opady deszczu i silne porywy wiatru. Warunki pogodowe spowodowały ewakuacje w nadmorskich miejscowościach. Służby ostrzegają, że sytuacja pogorszy się w ciągu najbliższych 24 godzin.

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Źródło:
Reuters

Pożary pustoszą południową Kalifornię, pochłaniając setki hektarów lasów i zmuszając mieszkańców do ewakuacji. Nagrania udostępnione przez ALERTCalifornia i UC San Diego, pokazują skalę żywiołu w rejonie hrabstwa Riverside.

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Źródło:
Reuters

Poznaliśmy laureata konkursu Drzewo Roku 2025 organizowanego przez Klub Gaja. W głosowaniu serca internautów zdobyło Krzywe Drzewo w Szydłowcu, które zdobyło 7999 głosów. Zwycięzca plebiscytu będzie reprezentować nasz kraj w europejskim konkursie Tree Of The Year 2026.

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Źródło:
Klub Gaja

Co najmniej siedem rannych osób, zamknięte drogi oraz akcje ewakuacyjne - to skutki fali pożarów drzewostanów i łąk, jaka nawiedziła Portugalię. Od poniedziałkowego popołudnia akcja gaśnicza prowadzona była w ponad 30 miejscach, głównie na północy kraju. Wśród poszkodowanych osób znaleźli się także strażacy.

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Źródło:
PAP, sicnoticias.pt

To, że sen zajmuje znaczną część kociej doby i jest dla tych zwierząt niezwykle ważny, nie jest tajemnicą. Nowe międzynarodowe badanie pokazuje, że czworonogi te częściej wybierają spanie na lewym boku i wcale nie jest to przypadek.

Koty chętniej śpią na lewym boku. Dlaczego?

Koty chętniej śpią na lewym boku. Dlaczego?

Źródło:
PAP, upei.ca

Za Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i załogą misji Ax-4 kolejny pracowity dzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Polski astronauta przeprowadzał eksperymenty dotyczące m.in. wpływu mikrograwitacji na psychikę człowieka czy sterowania komputerem za pomocą mózgu. Pojawił się także w mediach społecznościowych.

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Źródło:
Axiom Space, PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski, który przebywa na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, podzielił się w mediach społecznościowych kolejnym nagraniem. Tym razem polski astronauta pokazał, jak wygląda proces oswajania się z funkcjonowaniem w warunkach mikrograwitacji.

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na północy Indii zawalił się budynek mieszkalny. Zdarzenie zostało wywołane osunięciem się ziemi, które było konsekwencją ulewnego deszczu.

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Źródło:
Reuters

Trwa akcja usuwania skutków powodzi, które przetoczyły się w ubiegłym tygodniu przez część Wenezueli. Gwałtowna pogoda doprowadziła do zniszczenia mostów oraz licznych ewakuacji. Choć obyło się bez ofiar śmiertelnych i rannych, niektórzy mieszkańcy stracili cały swój dobytek.

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

Źródło:
Reuters

W poniedziałek we Włoszech w rejonie Pól Flegrejskich zanotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Wstrząs był wyraźnie odczuwalny w Neapolu.

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Źródło:
PAP, ANSA

Szczyt upalnej fali, jaka nastanie w Polsce, przypadnie na drugą połowę tygodnia. O tym, jak długo będzie niezwykle gorąco, mówi autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

Podróżowanie z alergią wymaga odpowiedniego przygotowania. Trzeba nie tylko wziąć pod uwagę alergeny w miejscu docelowym, lecz także dostosować plan podróży, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanej reakcji.

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Źródło:
anaphylaxis.org.uk

Fala upałów objęła Chorwację. W niedzielę w Rijece, do której dojeżdża pociąg z Warszawy, termometry pokazały 37 stopni Celsjusza. Przed spiekotą ostrzegają meteorolodzy i lekarze.

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Źródło:
ENEX, vecernji.hr, nacional.hr, PAP

Fala upałów utrzymuje się nad Europą. Wysokie temperatury stanowią zagrożenie dla zdrowia - we Włoszech do szpitali trafiają mieszkańcy i turyści, którzy z powodu gorąca słabną na ulicach. Skwar utrudnia również walkę z pożarami w Portugalii.

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Źródło:
PAP, El Periodico, IPMA, AEMET, tvnmeteo.pl

W Egipcie rozpoczął się program śledzenia rekinów z kosmosu - poinformował w niedzielę lokalny portal Egypt Independent. Monitorowanie ruchów tych zwierząt w Morzu Czerwonym w czasie rzeczywistym pomoże zrozumieć zachowanie konkretnych gatunków, potencjalnie może też zmniejszyć ryzyko ich ataków.

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Źródło:
PAP, dailynewsegypt.com

Trzeciego dnia pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Sławosz Uznański-Wiśniewski pracował nad dwoma polskimi eksperymentami i przygotowywał materiały promocyjne.

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Źródło:
PAP, POLSA