Susza nie sprzyja kleszczom. "Mała wilgotność może mocno przetrzebić populację"

[object Object]
Susza w Polsce
wideo 2/7

Susza w Polsce może znacząco wpłynąć na liczebność kleszczy. Co prawda dorosłe pajęczaki, znajdując odpowiednią kryjówkę, mogą nawet przez kilka tygodni przetrwać trudne warunki, ale długotrwałe upały mogą być dla nich zgubne.

W wielu regionach Polski nie padało od kilkunastu dni - wykazały ostatnie pomiary. Rekordzistą jest Włodawa (województwo lubelskie), gdzie ostatnie opady deszczu obfitsze niż litr na metr kwadratowy powierzchni wystąpiły 29 dni temu.

Susza nie pozostaje bez wpływu na środowisko przyrodnicze. Gorący, suchy maj oraz podobny czerwiec mogą między innymi zredukować liczebność kleszczy.

- Kleszcze są dosyć podatne na wysychanie. Duża wilgoć im niespecjalnie szkodzi, ale skrajnie mała może dosyć mocno przetrzebić populację - powiedziała w rozmowie z TVN Meteo doktor Marta Hajdul-Marwicz, specjalista w Katedrze Biologii Ogólnej i Parazytologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Ratują się hibernacją

- Kleszcze generalnie mają taki mechanizm, że wszystkie warunki niesprzyjające przesypiają - tłumaczyła naukowiec. Pajęczaki szukają wtedy schronienia, które potencjalnie zapewni im odpowiednie środowisko bytowania. Wchodzą m. in. pod korę drzew, gdzie zapadają w hibernację. Może się jednak okazać, że wybrana kryjówka na dłuższą metę nie wystarczy, by przetrwać. Kleszcze wtedy padają, a ich populacja się realnie zmniejsza.

Dr Hajdul-Marwicz zaznaczyła, że pajęczaki mogą przetrwać w trudnych dla siebie warunkach "do skutku". - Skutkiem będzie albo wybudzenie i polowanie, a potem żerowanie, albo śmierć osobnika - wyjaśniła.

Największą śmiertelność zauważa się wśród młodych osobników. - Im bardziej zaawansowane stadium rozwojowe kleszcza, tym dłużej jest w stanie przeżyć trudne warunki środowiskowe - zauważyła Hajdul-Marwicz. Larwy w niesprzyjających warunkach są w stanie przeżyć kilkanaście dni, dorosłe osobniki - kilka tygodni lub dłużej.

Ciepła zima = szybszy rozród

Kleszczom nie służą też zimy, są jednak mniej groźne niż seria dni bezdeszczowych. Zima to naturalne, cykliczne zjawisko, do którego pajęczaki mogą się przygotować. Suszę jest ciężko przewidzieć.

W chłodnej porze roku, po znalezieniu bezpiecznego schronienia, kleszcze zapadają w hibernację. Budzą się, gdy nadejdą cieplejsze dni. W ostatnich latach polskie zimy są zwykle dość ciepłe i wilgotne. Sprzyja to wcześniejszemu wybudzeniu pajęczaków. Samice szybciej się najadają i są gotowe do rozrodu. - Zmienił się troszeczkę cykl u kleszczy i jaja są składane częściej wiosną niż latem - przyznała Hajdul-Marwicz.

Fakty i mity o ukąszeniu kleszczyLasy Państwowe

Najmniejsza aktywność latem

Jedną z najważniejszych konsekwencji suchego lata dla kleszczy jest brak lub mocne obniżenie intensywności jesiennego szczytu aktywności tych pajęczaków. Na początku pierwszej dekady XXI wieku, w 2003 i 2004 roku, naukowiec w prowadzonych przez siebie badaniach zauważyła, że po suchym lecie kleszczy jest mniej i są mniej aktywne.

Z punktu widzenia ludzi, najbezpieczniejsi jesteśmy latem. - W miesiącach letnich mamy spadek aktywności kleszczy - zaznaczyła dr Hajdul-Marwicz. Uważa się, że najmniejsza aktywność przypada na lipiec. Wtedy zazwyczaj występuje więcej larw niż dorosłych osobników. Ich przeżywalność spada podczas upalnych dni.

Wśród internautów często pojawiają się opinie, że populację kleszczy mogłoby zredukować wypalanie traw. Hajdul-Marwicz zaznacza stanowczo, że to nieprawda. Obszary trawiaste zazwyczaj są nasłonecznione, stanowią więc środowisko, którego pajęczaki unikają. Wypalanie szkodzi zaś całej faunie i florze, a zwłaszcza małym ptakom i gryzoniom.

Jak się zabezpieczyć?

Kleszcze preferują środowisko wilgotne - lasy i zarośla. Ostatnie badania wykazały, że pajęczaków jest znacznie więcej w zaroślach otaczających leśne ścieżki niż na nich samych. Kleszcze nie omijają również dużych miast. Walkę z nimi przez opryski podjęły między innymi Katowice i Radom.

Jak uniknąć ukąszenia? Na czas spaceru w lesie i parku należy używać repelentów oraz chronić się odpowiednim ubraniem - założyć długie spodnie, koszulę z długim rękawem i wysokie buty. Po powrocie do domu trzeba bezwzględnie obejrzeć swoje ciało.

Nie można zapomnieć, że kleszcze przenoszą wiele groźnych chorób, m. in. boreliozę czy kleszczowe zapalenie mózgu. Na tę drugą przypadłość nie ma lekarstwa, lekarze zalecają więc szczepienia.

Posłuchaj rozmowy z ekspertem, jak chronić się przed kleszczami

Jak chronić się przed kleszczami?
Jak chronić się przed kleszczami?tvn24
Kleszcze są bardzo groźneLasy Państwowe

Autor: ao//rzw / Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: mislav-m/VisualHunt, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa

Pozostałe wiadomości

Fala wezbraniowa na Odrze zbliża się do Wrocławia. Z prognozy IMGW wynika, że kulminacji w mieście należy spodziewać się w nocy ze środy na czwartek.

Tej nocy fala wezbraniowa ma dotrzeć do Wrocławia

Tej nocy fala wezbraniowa ma dotrzeć do Wrocławia

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, PAP

Poziom wody w rzekach na południu i południowym zachodzie Polski pozostaje bardzo wysoki. Stan alarmowy jest przekroczony na prawie 60 stacjach. Obowiązują też ostrzeżenia hydrologiczne IMGW.

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, PAP

Pogoda na jutro, czwartek 19.09. Do Polski dotarł antycyklon Serkan, który przyniósł słoneczną oraz ciepłą pogodę. Właśnie takiej aury możemy spodziewać się jutro. W nocy mogą pojawić się mgły i zamglenia, a także lokalne przelotne opady deszczu.

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 19.09. W nocy miejscami popada

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 19.09. W nocy miejscami popada

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czeska policja poinformowała w środę, że odnaleziono ciało zaginionej 70-letniej kobiety z miejscowości Kobyla nad Vidnavkou w regionie Jesionika. To już czwarta śmiertelna ofiara powodzi. Po raz pierwszy od czterech dni liczba zagrożonych powodzią terenów jest niższa niż sto. W 23 miejscach obowiązuje najwyższy poziom alarmu powodziowego.

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Źródło:
PAP, Reuters

IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia. Obowiązują alarmy przed gęstymi mgłami. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność.

Żółte ostrzeżenia IMGW. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność

Żółte ostrzeżenia IMGW. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność

Źródło:
IMGW

Sytuacja powodziowa w środkowej Europie poprawia się, ale wciąż jest trudna. W Austrii potwierdzono piątą ofiarę śmiertelną żywiołu. Niektóre akweny w Czechach wciąż grożą wylaniem. Fala powodziowa na Dunaju przechodzi przez Węgry, szykuje się na nią Budapeszt.

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Stery nad pogodą w Polsce przejął antycyklon Serkan. Wyż sprawi, że w najbliższych dniach czekać nas będzie piękna, spokojna i słoneczna aura. Temperatura powietrza przekroczy 20 stopni Celsjusza.

Antycyklon Serkan nad Polską. Jaką pogodę przyniesie

Antycyklon Serkan nad Polską. Jaką pogodę przyniesie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dzięki zaangażowaniu strażaków i służb leśnych udało się uratować życie sarenki poszkodowanej w powodzi. Niszczycielska siła żywiołu nie pozostaje bez wpływu na lasy i mieszkające w nich zwierzęta. Jednak - jak podkreślają eksperci - natura szybciej zabliźnia rany związane z kataklizmem.

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Źródło:
tvnmeteo.pl. RDLP w Zielonej Górze

Płacimy za 100-200 lat zaniedbań polegających na masowym obsadzeniu świerkiem naszych gór - mówi prof. Krzysztof Świerkosz z wydziału nauk biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego w rozmowie z "Gazetą Wyborczą". Na duże znaczenie lasów w retencji wód wskazuje również dr Antoni Kostka z Centrum Strategii Środowiskowych. "Nie istnieje żadna sprzeczność pomiędzy rolą lasów a koniecznością budowania instalacji hydrotechnicznych. Jedno nie wyklucza drugiego", podkreślił.

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Źródło:
PAP, Gazeta Wyborcza, tvn24.pl

Po ekstremalnych opadach deszczu w ostatnich dniach gwałtownie podniósł się poziom rzek w południowej i południowo-wschodniej Polsce, powodując powodzie. Na niektórych stacjach hydrologicznych zanotowano najwyższy poziom wody od początku prowadzenia pomiarów.

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Źródło:
IMGW

Wrocław przygotowuje się na nadejście kulminacyjnej fali, która spodziewana jest około godziny 2 w nocy. Kulminacja ma wynieść 610 centymetrów - poinformowała o północy Izabela Adrian z IMGW. Wcześniej, około godziny 21 Wody Polskie informowały, że czoło fali wezbraniowej minęło Opole, nie wyrządzając szkód w mieście.

Umacniają wały, przerzucają worki. "Pełne zaangażowanie" przed nadejściem fali

Umacniają wały, przerzucają worki. "Pełne zaangażowanie" przed nadejściem fali

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, TVN24., PAP

Tempo przyrostu jest bardzo duże, widać je wręcz gołym. Spodziewamy się, że w weekend będzie około dwóch metrów - mówi Jan Piotrowski, pełnomocnik prezydenta Warszawy do spraw Wisły, pytany o sytuację na stołecznym odcinku rzeki.

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Po intensywnych opadach śniegu w Alpach nadal obowiązuje stan zagrożenia lawinowego. We wtorek lawina, która zeszła w środkowej Austrii, porwała kilka osób, jedna z nich została poważnie ranna - podały służby. Kraj zmaga się ze skutkami powodzi, choć sytuacja zaczęła się poprawiać. We wtorek poinformowano o piątej ofierze śmiertelnej, ponad 20 miejscowości jest odciętych od świata.

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Źródło:
PAP, bergrettung-salzburg.at, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej uspokaja: Warszawa nie jest zagrożona powodzią. Fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do stolicy w piątek.

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało instrukcję, jak należy zachować się, gdy utkniemy w domu w trakcie powodzi. Nasze życie mogą nam uratować konkretne gesty i kolory, które pomogą przekazać cenne informacje ratownikom.

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Źródło:
MSWiA, TVN24

Ogień szaleje w Portugalii. Co najmniej siedem osób zginęło w trawiących kraj od niedzieli pożarach lasów i nieużytków rolnych. Wśród zabitych jest trzech strażaków.

Ponad pięć tysięcy strażaków walczy z pożarami

Ponad pięć tysięcy strażaków walczy z pożarami

Źródło:
PAP, Reuters

Niemiecka turystka, która straciła nogę w wyniku ataku rekina około 500 kilometrów od Wysp Kanaryjskich, zmarła kilka godzin później na pokładzie śmigłowca ratunkowego – podała agencja EFE.

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Źródło:
PAP

Sytuacja powodziowa w części południowo-zachodniej Polski jest bardzo trudna. Giną ludzie, woda zalewa miasta i domy. Zarządzono wiele ewakuacji. Ekohydrolożka Iwona Wagner próbowała na antenie TVN24 odpowiedzieć na pytanie, co doprowadziło do tak tragicznych skutków tego kataklizmu.

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Dzięki eksperymentalnemu projektowi współprowadzonemu przez IMGW-PIB możemy zobaczyć zasięg zalanych terenów na mapach. Potężne rozlewiska widać koło Prudnika, w Kotlinie Kłodzkiej i w okolicach zbiornika Racibórz Dolny. Natomiast najnowsze dane, z 16 września z godziny 14, pokazują m.in. rozlewiska rzeki Bóbr w okolicach Pilchowic, Wlenia, Lwówka Śląskiego.

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Źródło:
tvn24.pl

Pogoda w Polsce w niedzielę była dynamiczna. W Wielkopolsce odnotowano dwie trąby powietrzne. Zjawiska można zaobserwować na nagraniach.

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24, PAP

Co przyniesie pogoda w nadchodzącym czasie? Możemy spodziewać się fali bardzo ciepłego powietrza. Sprawdź, co czeka nas w drugiej połowie września w najnowszej prognozie temperatury na 16 dni, przygotowanej przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trąba powietrzna przeszła w sobotę w powiecie radomskim na Mazowszu. Ponad 20 dachów budynków mieszalnych i gospodarczych zostało uszkodzonych. Silny wiatr zerwał dachy także w powiecie kozienickim.

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

W czwartek na Śnieżce pojawiły się opady śniegu oraz deszczu ze śniegiem. Poinformował o nich Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). W Karkonoszach panują bardzo niekorzystne warunki dla turystów. Zimowe opady spodziewane są także w Tatrach.

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, IMGW

Lato wielkimi krokami zbliża się do końca. Czego spodziewać się w pogodzie jesienią i jaki będzie początek zimy 2024/2025? Grudzień i styczeń to mogą być mokre miesiące - wynika ze wstępnej, długoterminowej prognozy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW).

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Źródło:
IMGW