Renta socjalna przysługuje osobom, które ze względu na stan zdrowia nie mogą kontynuować pracy zarobkowej. Wsparcie podlega waloryzacji i wkrótce zostanie podwyższone. Wyjaśniamy, komu przysługuje renta socjalna i ile wyniesie w 2025 roku.
Rentę socjalną wypłacaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) pobierało 293 tys. osób - podał portal samorządowy na początku 2024 roku.
Świadczenie przysługuje osobom niezdolnym do pracy, jej częściowego wykonywania (zgodnego z posiadanymi kwalifikacjami) lub kontynuowania ze względu na zły stan zdrowia.
Renta socjalna ma na celu polepszenie dobrostanu materialnego osób, które w wyniku częściowego lub trwałego kalectwa nie mogą realizować się w wielu płaszczyznach - m.in.: biologicznej, psychicznej i społecznej. Wnioski o jego przyznanie składa się w miejskich lub gminnych ośrodkach pomocy społecznej.
Komu przysługuje renta socjalna?
Do przyznania renty socjalnej nie liczy się staż pracy. Osoba, która wcześniej nie pracowała, również może się o nią ubiegać. Zgodnie z przepisami prawo do świadczenia przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy, z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem 18. roku życia,
- w trakcie nauki w szkole albo szkole wyższej przed ukończeniem 25. roku życia,
- w trakcie studiów doktoranckich albo aspirantury naukowej.
- Całkowitą niezdolność do pracy i przewidywany okres jej trwania ustala lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS. Za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie prawa do renty bierzemy pod uwagę czy niezdolność ta była skutkiem naruszenia sprawności organizmu, które powstało, zanim osoba ubiegająca się o świadczenie osiągnęła pełnoletność lub w trakcie nauki - wyjaśniła Katarzyna Krupicka regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego cytowana przez portal samorzad.gov.pl.
Świadczenie socjalne może zostać przyznane na stałe lub okresowo w przypadku tymczasowej niezdolności do pracy.
Co trzeba zrobić, by otrzymać rentę socjalną?
Osoby, które chcą otrzymać rentę socjalną muszą dostarczyć niezbędne dokumenty. Tego wymaga ZUS:
- wniosek o rentę socjalną;
- zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 oraz ewentualnie dokumentację medyczną;
- zaświadczenie potwierdzające kontynuowanie nauki w szkole lub zaświadczenie z uczelni o okresie studiów;
- wywiad zawodowy OL-10 - dla osoby pracującej;
- zaświadczenie płatnika składek o kwocie osiąganych przychodów wraz z wyszczególnionym okresem, na jaki została zawarta umowa;
- zaświadczenie o pobieraniu wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i o dacie zaprzestania ich pobierania;
- zaświadczenie właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego określającego powierzchnię użytków rolnych, wyrażoną w hektarach przeliczeniowych.
Co istotne, nie można przyznać prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która pobiera już emeryturę albo spełnia warunki do jej uzyskania.
Ile będzie wynosić renta socjalna w 2025 roku?
Od 1 marca 2024 roku wysokość renty socjalnej to 1780,96 zł brutto, czyli 1620,67 zł "na rękę". Ze względu na coroczną waloryzację wkrótce jednak kwota zostanie podwyższona.
Renta socjalna od 1 marca 2025 roku ma wzrosnąć o 120,75 zł, do poziomu 1901,71 zł brutto.
Od ponad dwóch lat obowiązują nowe limity przychodów dla osób pobierających rentę socjalną. Wartość ta została zwiększona do 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia (do końca 2019 roku było to 70 proc. wynagrodzenia). Według obecnie obowiązujących zasad, jeśli osiągany przychód będzie:
- wynosił mniej niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, to renta socjalna będzie wypłacana w pełnej wysokości;
- wyższy niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ale nie przekroczy 130 proc. tego wynagrodzenia, to renta socjalna zostanie pomniejszona o kwotę przekroczenia, ale nie wyższą niż kwota maksymalnego zmniejszenia (obowiązującą dla renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy),
- wyższy niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, to renta socjalna zostanie zawieszona.
Renta socjalna - jaki stopień niepełnosprawności?
Stopień niepełnosprawności nie ma wpływu na prawo do pobierania renty socjalnej. Zgodnie z dotychczasowymi wyrokami wymiaru sprawiedliwości niepełnosprawność nie jest równoznaczna z całkowitą niezdolnością do pracy.
"Pojęcia niepełnosprawności, które zawiera art. 4 ustawy z 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie można utożsamiać z pojęciem niezdolności do pracy, określonym w art. 12 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie są one tożsame, a różnice między nimi występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej, jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów, które z kolei stanowią przesłankę do przyznania innego rodzaju świadczeń bądź uprawnień" - czytamy na portalu niepelnosprawni.gov.pl.
Dodatek do renty socjalnej
Osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, otrzymają dodatek dopełniający w wysokości 2520 złotych. Dodatek będzie wypłacony w maju 2025 roku z wyrównaniem od stycznia.
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock