Orzeczenie o niepełnosprawności – co daje, jak uzyskać, kto je wydaje

Źródło:
TVN24 Biznes
Sytuacja rodziców osób niepełnosprawnych
Sytuacja rodziców osób niepełnosprawnychTVN24
wideo 2/5
Sytuacja rodziców osób niepełnosprawnychTVN24

Orzeczenie o niepełnosprawności, czyli prawne potwierdzenie statusu osoby niepełnosprawnej, pozwala na korzystanie ze specjalnych przywilejów i świadczeń. Jakie są rodzaje orzeczeń o niepełnosprawności i jak uzyskać takie orzeczenie? Co oznaczają symbole przyczyn niepełnosprawności?

● Orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest wobec dzieci do 16. roku życia, zaś orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wobec osób powyżej 16. roku życia. ● Istnieją trzy stopnie niepełnosprawności, o których orzeka się na czas określony lub na stałe. ● W wydawanych orzeczeniach przyczyny niepełnosprawności określane są specjalnymi symbolami. ● Orzekaniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności zajmują się powiatowe lub miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. ● Rodzaje orzeczeń o niepełnosprawności

Zgodnie z prawem obecnie funkcjonują trzy rodzaje potwierdzenia statusu niepełnosprawności: - orzeczenie o stopniu niepełnosprawności: lekkim, umiarkowanym albo znacznym, - orzeczenie o niepełnosprawności, - orzeczenie o całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy.

Czym one się różnią? Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydawane jest wobec osób, które ukończyły 16. rok życia. W przypadku dzieci do 16. roku życia orzeka się natomiast o ich niepełnosprawności bez określania jej stopnia. Podstawą prawną wydawania i funkcjonowania obu rodzajów orzeczeń jest ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Orzeczenie o całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy jest natomiast oddzielnym rodzajem orzeczenia wydawanym na podstawie odrębnych przepisów – ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Orzeczenie takie jest niezbędne, aby móc ubiegać się o rentę wypłacaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Możliwe jest posiadanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a jednocześnie niekwalifikowanie się do orzeczenia o niezdolności do pracy. 

Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka

Orzeczenie o niepełnosprawności to potwierdzenie posiadania przez dziecko poniżej 16. roku życia statusu osoby niepełnosprawnej. Nie każda choroba czy schorzenie zostaje uznane za niepełnosprawność. Aby uzyskać status osoby niepełnosprawnej, dziecko musi spełniać jednocześnie trzy warunki: 1. Mieć ograniczoną sprawność fizyczną lub psychiczną potwierdzoną dokumentacją medyczną. 2. Wymagać całkowitej opieki lub pomocy w większym stopniu niż zdrowe dzieci w tym wieku, zwłaszcza z powodu niewłaściwego funkcjonowania organizmu lub niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. 3. Jego ograniczenia będą trwać dłużej niż rok i wynikają z wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu.

Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka wydaje się na czas określony, nie dłuższy niż do dnia ukończenia przez nie 16. roku życia.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest formalnym potwierdzeniem statusu osoby niepełnosprawnej. Wydawane jest wobec osób, które ukończyły 16. rok życia. Aby ubiegać się o nie, należy spełniać trzy warunki: 1. Mieć więcej niż 16 lat. 2. Mieć naruszoną sprawność organizmu – zobacz listę branych pod uwagę schorzeń. 3. Przez swoje ograniczenia być osobą niezdolną do pracy zarobkowej lub wymagającą specjalnego przystosowania stanowiska pracy, wymagać opieki lub pomocy innych osób, a także mieć problemy z codziennym funkcjonowaniem i potrzebować do tego specjalnych urządzeń.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydaje się na czas określony lub na stałe. 

Stopnie niepełnosprawności

Spełnianie wymienionych warunków nie oznacza automatycznego przyznania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. O tym decyduje zawsze skład orzekający o ograniczeniach danej osoby w codziennym funkcjonowaniu.

Orzeczenie może potwierdzać przy tym jeden z trzech stopni niepełnosprawności: Znaczny, w przypadku osób niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania i całkowicie zależnych od pomocy innych przez  więcej niż 12 miesięcy. Umiarkowany, w przypadku osób wymagających czasowej lub częściowej pomocy innych przez więcej niż 12 miesięcy. Lekki, w przypadku osób, które mają problemy w codziennych czynnościach i potrzebują urządzeń pomagających w funkcjonowaniu, np. protez, pompy insulinowej.

Wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności

Orzekaniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności zajmują się powiatowe lub miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. 

Aby ubiegać się o orzeczenie, osoba niepełnosprawna, jej rodzic albo opiekun prawny musi złożyć we właściwym swojemu miejscu zamieszkania zespole wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Wraz z wnioskiem załączyć należy dokumentację medyczną i zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia osoby, której orzeczenie ma dotyczyć. Formularz wniosku i wzór zaświadczenia dostępne są w każdym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności.

W oparciu o złożoną dokumentację wydane zostanie wezwanie na posiedzenie składu orzekającego, który zbada daną osobę, oceni stan jej zdrowia i na tej podstawie wyda orzeczenie lub odmówi jego wydania. Od decyzji składu orzekającego przysługuje prawo do odwołania się do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności?

W orzeczeniu o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności zawarta jest informacja o wskazaniach do rehabilitacji i opieki. Określają one indywidualną sytuację osoby z niepełnosprawnością i stanowią podstawę do ubiegania się o różne formy pomocy w zakresie: - rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia, np. pomoc w znalezieniu zatrudnienia uwzględniającego możliwości psychofizyczne danej osoby, - rehabilitacji społecznej, np. terapie i turnusy rehabilitacyjne, - dostępu do usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych, - ubiegania się o uprawnienia do świadczeń rodzinnych, m.in. świadczeń opiekuńczych, - dofinansowania zakupu przedmiotów ortopedycznych i innych rodzajów pomocy ułatwiających funkcjonowanie, - dofinansowania likwidacji barier technicznych, architektonicznych czy komunikacyjnych, - ulg w podatkach, zniżek w komunikacji zbiorowej, uzyskania karty parkingowej czy dodatku mieszkaniowego.

ZOBACZ >> Świadczenia opiekuńcze 2021 – czym są, komu przysługują i ile wynoszą? Częściowy wykaz dostępnych świadczeń i ulg dostępny jest na stronie gov.pl, . Po pełną informację najlepiej udać się do lokalnego ośrodka pomocy społecznej.

Lista dostępnych świadczeń, ulg i przywilejów jest dodatkowo rozbudowana w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami. Wówczas przysługują także m.in. dodatki do zasiłku rodzinnego.

Częściowy wykaz ulg i świadczeń, o które można ubiegać się w oparciu o orzeczenie o niepełnosprawności dziecka, można znaleźć m.in. na stronie gov.pl. Pełnej informacji udzielić mogą m.in. pracownicy lokalnego ośrodka pomocy społecznej.

Symbole przyczyn niepełnosprawności

W orzeczeniu o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności znajduje się szereg informacji o osobie, której ono dotyczy, m.in. czas ważności orzeczenia czy wskazania do rehabilitacji i opieki. Podana jest również przyczyna niepełnosprawności, wyrażona jednak nie słownie, a symbolem. 

Symbole te nie odpowiadają konkretnym jednostkom chorobowym, ale grupom uszkodzonych narządów. Dlatego czasem osoba posiadająca kilka schorzeń wpisany ma tylko jeden symbol. W jednym orzeczeniu mogą znaleźć się maksymalnie trzy różne symbole. 

Symbole przyczyn niepełnosprawności są następujące: 01-U – upośledzenie umysłowe (niepełnosprawność intelektualna), 02-P - choroby psychiczne, 03-L - zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, 04-O - choroby narządu wzroku, 05-R - upośledzenie narządu ruchu, 06-E - epilepsja, 07-S - choroby układu oddechowego i krążenia, 08-T - choroby układu pokarmowego, 09-M - choroby układu moczowo-płciowego, 10-N - choroby neurologiczne, 11-I - inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego, 12-C - całościowe zaburzenia rozwojowe.

Akty prawne: Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pierwszy w sezonie upał spowodował, że w ciągu jednego dnia ceny energii wzrosły pięćdziesięciokrotnie - przekazały Polskie Sieci Elektroenergetyczne. W upalne wieczory klimatyzatory powodują wzrost zużycia prądu, a jeśli nie pracują odnawialne źródła energii, zastąpić je musi droższa energia konwencjonalna.

Ceny prądu wystrzeliły

Ceny prądu wystrzeliły

Źródło:
PAP

Od soboty 5 lipca obowiązuje zakaz sprzedaży nieletnim wszystkich e-papierosów. Także tych, które nie zawierają nikotyny. Zakazane będzie ponadto używanie e-papierosów beznikotynowych w miejscach, w których obecnie obowiązuje zakaz palenia.

Od dziś zakaz sprzedaży. Ostrzeżenia w sklepach

Od dziś zakaz sprzedaży. Ostrzeżenia w sklepach

Źródło:
PAP

Donald Trump podpisał ustawę budżetową realizującą jego podatkowe obietnice wyborcze. "Jedna wielka piękna ustawa" łączy cięcia podatków z cięciami wydatków socjalnych i jednoczesnym zwiększeniem środków między innymi na deportację migrantów. Eksperci przewidują, że na nowym prawie zyskają najlepiej zarabiający Amerykanie.

Mówi, że to jego największe zwycięstwo. Jest podpis Trumpa

Mówi, że to jego największe zwycięstwo. Jest podpis Trumpa

Źródło:
PAP

Prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński został wezwany do Prokuratury Okręgowej w Warszawie w charakterze świadka. Szef banku centralnego miał zeznawać 8 lipca, ale rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prokurator Piotr Antoni Skiba poinformował, że Glapiński nie stawi się na wtorkowe przesłuchanie.

Prezes NBP wezwany do prokuratury. "Ma inne obowiązki"

Prezes NBP wezwany do prokuratury. "Ma inne obowiązki"

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, RMF FM

W związku z pożarem budynku wielorodzinnego w Ząbkach koło Warszawy Polska Izba Inżynierów Budownictwa (PIIB) wskazuje na konieczność podjęcia "natychmiastowych działań prewencyjnych i kontrolnych w skali ogólnopolskiej".

Apel o pilny przegląd poddaszy. Po pożarze w Ząbkach

Apel o pilny przegląd poddaszy. Po pożarze w Ząbkach

Źródło:
tvn24.pl

- Budujemy kolej za 100-150 milionów złotych za kilometr. Ja to bardzo wyraźnie podkreślam, mniej więcej tyle kosztuje budowa tak zwanego Y, no więc nie chcemy, by tabor woził powietrze - stwierdził w "Bez kitu" na antenie TVN24 Maciej Lasek, wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego.

"150 milionów za kilometr". Lasek o budowie Kolei Dużych Prędkości

"150 milionów za kilometr". Lasek o budowie Kolei Dużych Prędkości

Źródło:
TVN24

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na sześciu deweloperów kary o łącznej wysokości 1,6 miliona złotych za wprowadzanie klientów w błąd co do powierzchni oferowanego lokalu. Jak podano w komunikacie, problem dotyczył wliczania do metrażu powierzchni pod ściankami działowymi.

Wprowadzali klientów w błąd. Kary dla sześciu deweloperów

Wprowadzali klientów w błąd. Kary dla sześciu deweloperów

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 210 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana czwartego stopnia w wysokości ponad 750 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 4 lipca 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

PKO BP, Pekao, Santander Bank Polska, Nest Bank, BNP Paribas i Toyota Bank Polska - te banki zaplanowały prace serwisowe w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach mogą wystąpić trudności z bankowością internetową, przelewami czy płatnościami Blik.

"Serwis będzie niedostępny". Prace serwisowe w bankach

"Serwis będzie niedostępny". Prace serwisowe w bankach

Źródło:
tvn24.pl

PLL LOT i Air France odwołały w piątek niektóre loty między Warszawą a Paryżem. Powodem decyzji jest trwający od czwartku strajk francuskich kontrolerów lotów. Wcześniej decyzję o wstrzymaniu lotów do i z Nicei podjął Wizz Air.

Te loty zostały odwołane. Komunikat Lotniska Chopina

Te loty zostały odwołane. Komunikat Lotniska Chopina

Źródło:
PAP

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło milion wniosków o rentę wdowią. Aby otrzymać świadczenie za lipiec, wniosek należy złożyć do ostatniego dnia miesiąca - poinformował w piątek ZUS.

Milion wniosków o nowe świadczenie

Milion wniosków o nowe świadczenie

Źródło:
PAP

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawa ta podnosi limit przychodów, poniżej którego przedsiębiorca jest zwolniony z rejestrowania się jako podatnik VAT, do 240 tysięcy złotych z obecnych 200 tysięcy złotych.

Limit podatkowy w górę. Jest podpis prezydenta

Limit podatkowy w górę. Jest podpis prezydenta

Źródło:
PAP

Ryanair zapowiada zwiększenie o 20 procent dopuszczalnych wymiarów bezpłatnego bagażu podręcznego. Zmiana ma związek z nowym standardem Unii Europejskiej dotyczącym minimalnych wymiarów jednej sztuki bagażu, którą pasażerowie mogą zabrać na pokład - podaje portal stacji BBC.

Ryanair zmienia wymiary bagażu podręcznego

Ryanair zmienia wymiary bagażu podręcznego

Źródło:
BBC

Lipcowa obniżka stóp procentowych może być początkiem cyklu łagodzenia polityki pieniężnej - mówi członek Rady Polityki Pieniężnej Ludwik Kotecki w rozmowie z agencją Bloomberg. Jego zdaniem, jeśli dane makroekonomiczne na to pozwolą, do końca 2025 roku możliwe są jeszcze dwie obniżki stóp procentowych.

To może być dopiero początek. Członek RPP Ludwik Kotecki zabiera głos

To może być dopiero początek. Członek RPP Ludwik Kotecki zabiera głos

Źródło:
PAP

Inflacja w tym roku wyniesie 3,9 procent, w 2026 roku spadnie do 3,1 procent, a w roku 2027 zmniejszy się do 2,4 procent - prognozuje Narodowy Bank Polski w "Raporcie o inflacji". Bank centralny przewiduje, że polska gospodarka wzrośnie o 3,6 procent w tym roku.

"Raport o inflacji". NBP pokazał projekcję

"Raport o inflacji". NBP pokazał projekcję

Źródło:
PAP

Im mniejszy ośrodek, tym trudniej znaleźć w nim mieszkanie na wynajem - podał Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Według ekspertów niska podaż lokali do wynajęcia w mniejszych miejscowościach sprzyja zjawisku "gniazdownictwa", czyli zamieszkiwaniu młodych dorosłych z rodzicami.

"Im mniejszy powiat, tym trudniej". To sprzyja "gniazdownictwu"

"Im mniejszy powiat, tym trudniej". To sprzyja "gniazdownictwu"

Źródło:
PAP

Hiszpański sektor turystyczny ostrzega władze, że problemy logistyczne kraju negatywnie wpływają na jego wizerunek. Niedawna awaria kolei i chaos na lotnisku w Barajas w Madrycie zagrażają planom przyciągnięcia rekordowej liczby turystów w tym roku.

Obwiniają rząd. "Odwraca się plecami"

Obwiniają rząd. "Odwraca się plecami"

Źródło:
PAP

Z powodu strajku francuskich kontrolerów lotów linie lotnicze zmniejszają liczbę rejsów między Warszawą a Paryżem - wynika z danych na stronie internetowej Lotniska Chopina. Protest przyczynia się do problemów także na innych francuskich lotniskach.

Linie odwołują loty do Paryża

Linie odwołują loty do Paryża

Źródło:
PAP

Administracja Donalda Trumpa ogłosiła nałożenie nowych sankcji na podmioty eksportujące irańską ropę naftową i ukrywające jej pochodzenie. Departament Stanu zaznaczył przy tym, że jest to element polityki nakładania "maksymalnej presji" na irański reżim.

Element "maksymalnej presji". Decyzja administracji Donalda Trumpa

Element "maksymalnej presji". Decyzja administracji Donalda Trumpa

Źródło:
PAP

Donald Trump zapowiedział, że jego administracja zacznie w piątek wysyłać do rządów innych państw pisma informujące o wysokości ceł, jakie USA nałożą na ich eksport - podała Agencja Reutera.

Donald Trump: kilka państw poinformujemy

Donald Trump: kilka państw poinformujemy

Źródło:
PAP

To jest trochę moim zdaniem straszenie ze strony niektórych partii politycznych, że będziemy ograniczać dostęp do gotówki. Nie ma takich planów, nie ma takich intencji - powiedział minister finansów Andrzej Domański w programie "Jeden na Jeden" w TVN24. Szef resortu mówił również o tym, że na pewno będzie pomoc dla poszkodowanych w wyniku pożaru w Ząbkach.

Pożar w Ząbkach. Zapowiedź ministra finansów

Pożar w Ząbkach. Zapowiedź ministra finansów

Źródło:
TVN24, PAP

W czwartkowym losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Szóstka padła natomiast w Lotto Plus. Do jednego z graczy trafi milion złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 3 lipca 2025 roku.

Padła szóstka w Lotto Plus

Padła szóstka w Lotto Plus

Źródło:
tvn24.pl

Branża przewozowa wyraziła obawy w związku z przywróceniem czasowych kontroli na granicach z Litwą oraz Niemcami. Jak podkreślono, kolejna bariera może sprawić, że wielu przewoźników podejmie decyzję o "zaprzestaniu tej niedochodowej dziś działalności".

Branża w strachu. "Z niepokojem czekam na poniedziałek"

Branża w strachu. "Z niepokojem czekam na poniedziałek"

Źródło:
PAP

"Ty masz zdjęcie z Panteonem, oni twój portfel" - przestrzega Ambasada RP we Włoszech polskich turystów. To hasło jest elementem kampanii mającej zwrócić uwagę na problem kieszonkowców, którzy są "stałym problemem" w Italii. W jej ramach wskazano też, na co szczególnie uważać.

Ambasada we Włoszech apeluje do polskich turystów

Ambasada we Włoszech apeluje do polskich turystów

Źródło:
PAP

Izba Reprezentantów przegłosowała "jedną wielką piękną ustawę" Donalda Trumpa, w której połączono cięcia podatków z cięciami wydatków socjalnych i zwiększeniem wydatków na deportacje migrantów. Projekt, który ma powiększyć dług USA o niemal cztery biliony dolarów, trafi na biurko prezydenta.

"Pierwsze duże zwycięstwo legislacyjne w drugiej kadencji Donalda Trumpa"

"Pierwsze duże zwycięstwo legislacyjne w drugiej kadencji Donalda Trumpa"

Źródło:
PAP

Nie oszukujmy się, ta wczorajsza obniżka, to jest raczej symboliczna. Wciąż mamy wiele niewiadomych - tak decyzję w sprawie stóp procentowych skomentował w "Faktach po Faktach" w TVN24 ekonomista, profesor Witold Orłowski. Dziennikarz ekonomiczny Maciej Samcik stwierdził, że inflacja "jeszcze nie jest pokonana".

"Nie oszukujmy się". Echa decyzji w sprawie stóp procentowych

"Nie oszukujmy się". Echa decyzji w sprawie stóp procentowych

Źródło:
TVN24

W kolejnych kwartałach inflacja może nieco wzrosnąć z powodu odmrożenia cen energii - stwierdził prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński. Dodał jednak, że przy sprzyjających danych obniżka stóp procentowych we wrześniu jest możliwa.

Co z inflacją? Prezes NBP Adam Glapiński wskazuje na jeden czynnik

Co z inflacją? Prezes NBP Adam Glapiński wskazuje na jeden czynnik

Źródło:
PAP