Renta z tytułu niezdolności do pracy – warunki przyznania, wysokość 

Źródło:
TVN24 Biznes
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rent
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rentTVN24
wideo 2/2
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rentTVN24

Renta z tytułu niezdolności do pracy to świadczenie, które przysługuje ubezpieczonemu z tytułu częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy. Uzyskanie renty uzależnione jest od spełnienia także innych, ustawowo określonych warunków. Osoby, które je spełniają, zobowiązane są do złożenia stosownego wniosku o przyznanie renty.

Renta z tytułu niezdolności do pracy to świadczenie przysługujące ubezpieczonemu spełniającemu określone ustawą warunki.Renta z tytułu niezdolności do pracy może być rentą stałą, okresową lub szkoleniową.Wymagany dla ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy okres składkowy uzależniony jest od wieku ubezpieczonego.Przyznanie renty chorobowej odbywa się na wniosek.

Renta z tytułu niezdolności do pracy – pojęcie i podstawa prawna

W myśl Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonemu, który całkowicie lub częściowo jest niezdolny do pracy i spełnił warunki określone w przepisach, przysługuje prawo do renty z powodu niezdolności do pracy. Potocznie świadczenie to nazywane jest także rentą chorobową.

Aby sprecyzować, kiedy przysługuje renta, należy zdefiniować pojęcie niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu. Osoba ta nie rokuje także do odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Za całkowitą utratę zdolności uznaje się sytuację, gdy osoba nie jest zdolna do wykonywania żadnej pracy. Utrata zdolności częściowa dotyczy sytuacji, gdy osoba utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem jej kwalifikacji.

Rodzaje rent

Wyróżnić można następujące rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy: renta stała, renta okresowa i renta szkoleniowa.

Renta stała przewidziana jest dla osób, które nie rokują odzyskania zdolności do pracy. Rentę okresową przyznaje się osobom, u których istnieją rokowania, że odzyskają one zdolność do pracy. Renta szkoleniowa przysługuje zaś osobie, która spełnia warunki uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy, a w stosunku do której orzeczono, że jej przekwalifikowanie jest celowe. Przysługuje ona na okres sześciu miesięcy, przy czym można go przedłużyć lub skrócić w wypadkach określonych w ustawie. 

Częściowa lub całkowita niezdolność do pracy – warunki przyznania renty

Kiedy ubezpieczonemu przysługuje renta chorobowa? Renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy przysługuje przy jednoczesnym spełnieniu warunków:

– ubezpieczony jest niezdolny do pracy, – posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy, – niezdolność do pracy powstała w określonych okresach, – nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Przy czym, jeśli okres składkowy i nieskładkowy w przypadku ubezpieczonej kobiety wynosi co najmniej 20 lat, a w stosunku do mężczyzny – co najmniej 25 lat, wówczas przysługuje im prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy bez potrzeby badania pozostałych warunków. 

Wymagany okres składkowy

Przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy możliwe jest, jeśli ubezpieczony posiada odpowiedni staż składkowy i nieskładkowy tj.:

– jeden rok – jeśli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat, – dwa lata – jeśli niezdolność powstała między 20. a 22. rokiem życia, – trzy lata – jeśli niezdolność powstała między 22. a 25. rokiem życia, – cztery lata – jeśli niezdolność powstała między 25. a 30. rokiem życia, – pięć lat – jeśli niezdolność powstała powyżej 30. roku życia. 

Jednocześnie musi on przypadać w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku o rentę lub powstania niezdolności do pracy. 

Ustawodawca przewidział także wyjątek od wskazanych okresów składkowych i nieskładkowych. W myśl przepisów, warunek ten nie dotyczy ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem w drodze do lub z pracy

Jak uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy – dokumenty wymagane do renty

Przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy możliwe jest po złożeniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych tzw. wniosku ERN. Można złożyć go:

– na piśmie,  – elektronicznie za pośrednictwem platformy PUE ZUS, – ustnie do protokołu w placówce. 

Poza wnioskiem złożyć należy pozostałe dokumenty do renty chorobowej wymienione w kartach szczegółowych, do których zalicza się m.in. dokumenty stwierdzające stan zdrowia, wysokość wynagrodzenia, dochodu i uposażenia. 

Renta z tytułu niezdolności do pracy – wysokość, jak obliczyć

Najniższa renta z tytułu niezdolności do pracy od 1 marca 2021 roku wynosi 1 250,88 zł – w przypadku całkowitej niezdolności do pracy lub 938,16 zł – w przypadku częściowej niezdolności do pracy.

Jak samodzielnie obliczyć wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy? Należy dodać do siebie:

– 24 proc. kwoty bazowej, czyli kwoty ustalanej co roku, zależnej od przeciętnego wynagrodzenia, – 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, – 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, – 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok tzw. stażu hipotetycznego.

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 75 proc. renty z tytułu niezdolności całkowitej. 

Chcąc wyliczyć wysokość renty możesz także skorzystać z internetowych kalkulatorów do wyliczania renty chorobowej.

Wyrównanie renty z tytułu niezdolności do pracy

Ustawodawca w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazuje na możliwość wyrównania świadczenia w kontekście renty rodzinnej.

W odniesieniu do renty za niezdolność do pracy zastosowanie mają zaś tylko przepisy określające termin początkowy wypłaty świadczenia, tj. od dnia powstania do niego prawa, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożony został wniosek.

Akt prawny: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Dz. U. 1998 nr 162 poz. 1118; Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie  kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy dla osób całkowicie niezdolnych do pracy, kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy dla osób częściowo niezdolnych do pracy, kwoty najniższej emerytury, kwoty renty rodzinnej, kwoty świadczenia przedemerytalnego, kwoty miesięcznego progu uprawniającego do świadczenia wyrównawczego i kwoty miesięcznego progu uprawniającego do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Codzienne zakupy zdrożały we wrześniu średnio o 4,9 procent rok do roku - wynika z raportu UCE Research. Najbardziej, bo o ponad 10 procent rok do roku, zdrożały warzywa i owoce. Tańsze są produkty sypkie, między innymi cukier, sól i mąka.

Warzywa i owoce zdrożały o ponad 10 procent. Raport

Warzywa i owoce zdrożały o ponad 10 procent. Raport

Źródło:
PAP

Nie żyje Ratan Tata, emerytowany prezes jednej z największych korporacji w Indiach, Tata Sons - donosi Reuters. Sławę przyniosły mu odważne przejęcia i dynamiczny rozwój biznesu. Miał 86 lat.

Legendarny biznesmen nie żyje. Miał 86 lat

Legendarny biznesmen nie żyje. Miał 86 lat

Źródło:
Reuters, tvn24.pl.

Świadczenie honorowe dla osób, które ukończyły 100 lat, będzie przyznawane z urzędu i wyniesie ponad 6,2 tys. zł brutto miesięcznie - zakłada projekt ustawy, który w środę poparła sejmowa komisja polityki społecznej i rodziny.

Specjalne świadczenie dla stulatków. Comiesięczny zastrzyk gotówki dla seniorów

Specjalne świadczenie dla stulatków. Comiesięczny zastrzyk gotówki dla seniorów

Źródło:
PAP

- Ta nowelizacja jest przygotowana. Jest wysłana do Zespołu do Spraw Programowania Prac Rządu - przekazał Wojciech Konieczny, wiceminister zdrowia, na posiedzeniu sejmowej komisji zdrowia o etapie prac nad przepisami uszczelniającymi przepisy, między innymi dotyczące zakazu sprzedaży tak zwanych alkotubek. Wiceminister przedstawił także kolejne zmiany, które mają być opracowywane.

"Albo minimalna cena grama alkoholu, albo podwyżka akcyzy"

"Albo minimalna cena grama alkoholu, albo podwyżka akcyzy"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Spór o zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców trwa w najlepsze. Cofnięcie reformy z czasów PiS, czyli tak zwanego Polskiego Ładu, było jedną ze sztandarowych obietnic wyborczych. Jednak, pomimo kilku propozycji na stole, ostatecznego rozwiązania wciąż nie ma. W środę Poseł Polski 2050 Ryszard Petru zapowiedział kolejny projekt ustawy zakładający obniżenie składki zdrowotnej, po tym jak we wtorek wpisano do wykazu prac rządu projekt zmian w bardzo okrojonym zakresie.

Coraz goręcej w sprawie kluczowej obietnicy wyborczej. Co dalej ze składką zdrowotną?

Coraz goręcej w sprawie kluczowej obietnicy wyborczej. Co dalej ze składką zdrowotną?

Źródło:
tvn24.pl

Amerykańskie władze poinformowały, że mogą zwrócić się do sędziego o zmuszenie Google do zbycia części swojej działalności. Chodzi o przeglądarkę Chrome i system operacyjny Android, które mają być wykorzystywane do utrzymania nielegalnego monopolu w wyszukiwarkach internetowych - podał Reuters.

USA rozważają podział firmy Google w przełomowej sprawie

USA rozważają podział firmy Google w przełomowej sprawie

Źródło:
Reuters

Sąd Najwyższy Brazylii oświadczył, że znosi zakaz korzystania z platformy mediów społecznościowych X, znanej wcześniej jako Twitter. Sędzia Alexandre de Moraes poinformował, że zezwolił na "natychmiastowy powrót" działalności X w kraju po zapłaceniu przez nią wysokich kar finansowych i zablokowaniu kont oskarżonych o szerzenie dezinformacji.

Elon Musk poddał się brazylijskiemu prawu

Elon Musk poddał się brazylijskiemu prawu

Źródło:
BBC

Rozmowy między władzami Boeinga a związkiem zawodowym znalazły się w impasie - donosi Reuters. Strajk trwa już 27 dni, a jego powodem jest brak porozumienia w kwestii podwyżek dla blisko 33 tysięcy pracowników firmy. Boeing wycofał swoją wcześniejszą ofertę podwyżki i na razie nie planuje kolejnych rozmów.

Pat w Boeingu. Związkowcy odrzucają podwyżkę, firma zrywa rozmowy

Pat w Boeingu. Związkowcy odrzucają podwyżkę, firma zrywa rozmowy

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Tureckie władze poinformowały w środę o zablokowaniu dostępu do komunikatora Discord, powołując się na względy bezpieczeństwa dotyczące dzieci i kobiet. Dzień wcześniej serwis zablokowano w Rosji.

Turcja idzie w ślady Rosji. Blokuje popularny komunikator

Turcja idzie w ślady Rosji. Blokuje popularny komunikator

Źródło:
PAP, Reuters

Nowe, bardziej równościowe prawo budzi wątpliwości. Od lipca 2026 roku wszystkie duże spółki będą musiały stosować parytet płci. Polska poszła o krok dalej i to nie wszystkim się podoba. Według Giełdy Papierów Wartościowych nowe prawo "może osłabić zainteresowanie giełdą wśród obecnych i potencjalnych emitentów". GPW zwraca też uwagę na nieproporcjonalne sankcje w tym zakresie.

Równość płci na warszawskiej giełdzie. Nowe przepisy "mogą osłabić zainteresowanie"

Równość płci na warszawskiej giełdzie. Nowe przepisy "mogą osłabić zainteresowanie"

Źródło:
PAP

x-kom i Neonet podpisały umowę inwestycyjną, przewidującą docelowe przejęcie Neonetu przez x-kom, po uprzednim uzyskaniu niezbędnych zgód antymonopolowych i zatwierdzeniu układu z wierzycielami Neonetu - podał x-kom w komunikacie prasowym.

Szykuje się duże przejęcie na rynku marketów z elektroniką

Szykuje się duże przejęcie na rynku marketów z elektroniką

Źródło:
PAP

Wydano postanowienia o przedstawieniu zarzutów byłym członkom zarządu spółki ORLEN Trading Switzerland GmbH Samerowi A. i Marcinowi O. - przekazała w środę prokuratura.

Kontrakty na ropę i ogromna strata. Decyzja w sprawie zarzutów

Kontrakty na ropę i ogromna strata. Decyzja w sprawie zarzutów

Źródło:
PAP

Utworzenie rejestru psów i kotów oraz wprowadzenie obowiązku identyfikacji i rejestracji tych zwierząt - zakłada projekt ustawy przygotowany w resorcie rolnictwa. Jak zauważa "Dziennik Gazeta Prawna", baza może stać się dla samorządów źródłem dodatkowych dochodów, ponieważ pozwoli zweryfikować, kto posiada psa i powinien za to uiścić opłatę. Jednocześnie za niedopełnienie obowiązków związanych z oznakowaniem i rejestracją właścicielowi będzie groziła kara grzywny.

Rejestr psów i kotów. Mogą posypać się kary

Rejestr psów i kotów. Mogą posypać się kary

Źródło:
PAP, "DGP"

"Podjęliśmy bolesną decyzję o postawieniu firmy w stan likwidacji" - napisali w poście na Facebooku właściciele browaru Wrężel, ogłaszając zakończenie działalności po dziesięciu latach.

Browar ogłasza "bolesną decyzję"

Browar ogłasza "bolesną decyzję"

Źródło:
tvn24.pl

Poseł Polski 2050 Ryszard Petru zapowiedział kolejny projekt ustawy zakładający obniżenie składki zdrowotnej. Adrian Zandberg z Lewicy stwierdził, że to nieodpowiedzialna propozycja i prezent dla najbogatszych kosztem publicznego systemu ochrony zdrowia.

Gorący spór w Sejmie. "To jest po prostu nieodpowiedzialne"

Gorący spór w Sejmie. "To jest po prostu nieodpowiedzialne"

Źródło:
PAP

Na stacjach benzynowych w wielu regionach Florydy skończyła się benzyna. Mieszkańcy przygotowują się na huragan Milton - przekazał portal stacji CNN.

Długie kolejki i braki na stacjach. "Paliwa kończą się szybciej niż w innych przypadkach"

Długie kolejki i braki na stacjach. "Paliwa kończą się szybciej niż w innych przypadkach"

Źródło:
CNN, PAP

1000 euro za rok pracy - to najnowszy pomysł niemieckiego rządu, który ma zachęcić bezrobotnych nie tylko do podejmowania, ale także utrzymania zatrudnienia. Plan wzbudza już kontrowersje, nie tylko wśród opozycji, ale także wewnątrz obozu władzy.

Dodatkowe 1000 euro za rok pracy

Dodatkowe 1000 euro za rok pracy

Źródło:
DW

Fikcyjne zatrudnianie dotyczy przede wszystkim naszej spółki zależnej, czyli PKO BP Finat. Ona była źródłem wielu nieprawidłowości - wskazał prezes PKO Banku Polskiego Szymon Midera.

"Nie ma śladów ich logowania". Prezes giganta o fikcyjnym zatrudnieniu

"Nie ma śladów ich logowania". Prezes giganta o fikcyjnym zatrudnieniu

Źródło:
tvn24.pl

Sejm zajmie się w środę projektem ustawy budżetowej na 2025 rok. O komentarz w tej sprawie został poproszony przez dziennikarzy prezes Prawa i Sprawiedliwości (PiS) Jarosław Kaczyński.

Kaczyński: to jak powiedzieć, że jestem wysokim blondynem

Kaczyński: to jak powiedzieć, że jestem wysokim blondynem

Źródło:
PAP

Rozmawialiśmy o bezpieczeństwie, o tym, co się wydarzyło na Ukrainie i jakie to ma konsekwencje również dla firm - mówił na antenie TVN24 szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, pytany o spotkanie z Jackiem Olczakiem, szefem Philip Morris International. Doszło do niego w trakcie rządowych prac nad ustawą antytytoniową.

Spotkanie wicepremiera z szefem tytoniowego giganta. "Normalne"

Spotkanie wicepremiera z szefem tytoniowego giganta. "Normalne"

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska przyjęła propozycję przepisów w sprawie cyfryzacji paszportów i dowodów osobistych. - Proces przedstawiania dokumentu tożsamości na granicy Schengen będzie łatwiejszy i bezpieczniejszy, ponieważ straż graniczna będzie mogła identyfikować dokumenty o wiele szybciej - tłumaczyła komisarz Unii Europejskiej do spraw wewnętrznych Ylva Johansson.

Duże zmiany dla podróżnych. Nowy pomysł

Duże zmiany dla podróżnych. Nowy pomysł

Źródło:
PAP

W przyjętym przez rząd planie na lata 2025-2028 resort finansów założył zejście deficytu poniżej 3 procent PKB w 2028 roku i stopniową redukcję długu docelowo poniżej 60 procent PKB w 2030 roku - przekazał szef MF Andrzej Domański.

Rząd odkrywa karty. "Wierzymy, że ścieżka zostanie zaakceptowana"

Rząd odkrywa karty. "Wierzymy, że ścieżka zostanie zaakceptowana"

Źródło:
PAP

Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy zdecydował, że GreenX Metals otrzyma odszkodowanie od Polski. Chodzi o sprawę kopalni Jan Karski w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej przekazała redakcji biznesowej tvn24.pl, że decyzje co do dalszego trybu postępowania zostaną podjęte po przeprowadzeniu analizy orzeczenia. Zwróciła jednocześnie uwagę, że "trybunał uznał za niezasadne roszczenia na kwotę około 4,9 miliarda złotych".

Polska przegrywa przed trybunałem. Ogromne odszkodowanie

Polska przegrywa przed trybunałem. Ogromne odszkodowanie

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Zmiany w radzie nadzorczej Cyfrowego Polsatu. We wtorek akcjonariusze odwołali z jej składu syna Zygmunta Solorza - Tobiasa Solorza oraz prawnika Jarosława Grzesiaka.

Syn Zygmunta Solorza odwołany z rady nadzorczej Cyfrowego Polsatu

Syn Zygmunta Solorza odwołany z rady nadzorczej Cyfrowego Polsatu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Poziom oszczędności Polaków w pierwszym kwartale 2024 roku był bardzo niski w porównaniu z wieloma krajami Unii Europejskiej - wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Nad Wisłą wskaźnik ten wynosił 4,9 procent, podczas gdy w strefie euro - 15,4 procent. W Niemczech, kraju na czele unijnego zestawienia, stopa oszczędności sięgnęła 21,2 procent.

W Polsce trzy razy gorzej niż w strefie euro

W Polsce trzy razy gorzej niż w strefie euro

Źródło:
PAP