Okres ochronny przed emeryturą. Wszystko, co musisz wiedzieć

Kodeks pracy mówi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Od października 2017 roku wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat, a dla mężczyzn - 65 lat. Przed zwolnieniem chronione są zatem 56-letnie kobiety, a także 61-letni mężczyźni.

Z okresu ochronnego przed emeryturą mogą skorzystać osoby, które są zatrudnione na umowie o pracę. Przy czym, wymiar etatu nie ma znaczenia – to może być nawet 1/16.

Ważne jest jednak, by pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony. W przypadku umów na czas określony stosunek pracy kończy się wraz z wygaśnięciem umowy. Wtedy nie można zastosować przepisów o okresie ochronnym przed emeryturą. Jeśli jest się zatrudnionym u kilku pracodawców, to prawo do ochrony przed wypowiedzeniem obowiązuje u każdego z nich osobno.

Warto wiedzieć, że osoby objęte okresem ochronnym nie można obniżyć pensji. Ochrona w wieku przedemerytalnym gwarantuje zakaz zmieniania warunków finansowych, na jakich zatrudniony jest pracownik.

Tylko i wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach pracodawca może w trakcie okresu ochronnego zmniejszyć pensję - np. wtedy, gdy zmieniono w zakładzie układ zbiorowy.

Nawet jeden dzień przed objęciem okresem ochronnym - do tego czasu pracodawca może wręczyć wypowiedzenie. Nie ma wtedy znaczenia, że samo wypowiedzenie kończy się już w trakcie okresu ochronnego - i tak musimy się pożegnać z etatem, bo w momencie wręczania wypowiedzenia pracownik nie miał jeszcze prawa do okresu ochronnego.

W takich przypadkach nie chronią też przepisy Kodeksu pracy. O tym, czy pracownik jest objęty ochroną, czy też nie - decyduje data wręczenia wypowiedzenia, co też potwierdził Sąd Najwyższy.

Warto też pamiętać, że osoba, która jest w wieku przedemerytalnym nie jest bezkarna. Pracodawca z osobą objętą okresem ochronnym przed emeryturą może rozwiązać umowę tylko i wyłącznie w trybie dyscyplinarnym, czyli jeśli osoba w sposób rażący naruszy swoje obowiązki.

Niestety, mogą mieć miejsce w trakcie okresu ochronnego takie sytuacje, w których pomimo zakazu zwalniania pracowników w wieku przedemerytalnym - można to i tak zrobić.

1. Można bezkarnie zwolnić pracownika w trakcie okresu ochronnego, gdy ten pobiera już wcześniejszą emeryturę i jednocześnie dorabia w zakładzie pracy.

2. Pracodawca, może też zwolnić osoby, które dostały rentę na skutek niezdolności do pracy.

3. Do wyjątków należy również wspomniane już wcześniej zwolnienie dyscyplinarne. Przyłapanie pracownika np. na piciu alkoholu w pracy, może skutkować natychmiastowym zwolnieniem - bez konieczności sprawdzania czy jest objęty ochroną, czy nie.

4. W przypadku likwidacji zakładu pracy lub ogłoszeniu jego upadłości, zasady i przywileje wynikające z okresu ochronnego nie będą obowiązywać. Zwolniony pracownik może się jednak wtedy ubiegać o świadczenia przedemerytalne.

Może się zdarzyć, że pracodawca i tak zdecyduje się na zwolnienie pracownika, pomimo tego, że ten jest objęty okresem ochronnym. W takich przypadkach zwolniona osoba może, a nawet powinna, dochodzić swoich praw - zgodnie z art. 264 Kodeksu pracy może złożyć do sądu pracy odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę i żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania.

Po nabyciu uprawnień emerytalnych pracodawce nie może zwolnić pracownika wskazując na nabycie tych uprawnień jako jedyny powód - co też potwierdził Sąd Najwyższy. Można jednak zwolnić pracownika-emeryta ze względu na "niewłaściwe wykonywanie obowiązków", "długie przebywanie na zwolnieniu chorobowym", "brak możliwości dostosowania się do zmian modernizacyjnych".

Zwolnienia grupowe też mogą być uzasadnionym powodem zwolnienia. Możliwe jest też, że pracodawca spróbuje obejść przepisy i zwolni emeryta, gdyż np. zlikwidowano stanowisko pracy.

Autor: kris / Źródło: tvn24bis.pl