Deprecjacja – na czym polega i jakie są jej przyczyny

● Najprostszą definicją deprecjacji jest spadek wartości towaru lub dobra. ● Aprecjacja i deprecjacja to przeciwne pojęcia. ● Różnica między deprecjacją a dewaluacją polega na tym, że dewaluacja jest dokonywana administracyjnie przez władze państwowe, natomiast deprecjacja wynika z sytuacji rynkowej. ● Deprecjacja występuje nie tylko na rynku walutowym, ale i w psychologii oraz sprzedaży.

Deprecjacja to, najprościej mówiąc, spadek wartości towaru lub dobra. Przeciwnym pojęciem do deprecjacji jest aprecjacja. Najczęściej używa się tego pojęcia w stosunku do rynku walutowego, ale można nim się posłużyć także w psychologii czy handlu.

Każda waluta, którą można handlować, ma swój kurs walutowy. Kurs to informacja, ile jedna waluta kosztuje w innej walucie, czyli jaka jest jej cena, gdy chcemy ją wymienić. Kurs walutowy ma zawsze walutę podstawową i walutę kwotowaną.

Posługując się przykładem: brytyjski funt do polskiego złotego równa się - powiedzmy - pięć. Walutą podstawową jest funt brytyjski, a walutą kwotowaną polski złoty. Ten kurs oznacza, że jeden funt wart jest pięć złotych.

Kursy walutowe wszystkich walut zmieniają się każdego dnia. Kurs walutowy to papierek lakmusowy każdej gospodarki. Gdy waluta szybko się osłabia, to zła wiadomość dla jej gospodarki, bo towary z importu stają się bardzo drogie.

O deprecjacji można mówić, gdy kurs jednej waluty, wyrażony za pomocą innej waluty, spada. Jeżeli zmniejszają się notowania jednostki monetarnej względem zagranicznej jednostki pieniężnej na kursie walutowym, to właśnie deprecjacja. Pieniądz jest wymieniany na rynku walutowym. Jak na każdym rynku, także tu decyduje reguła popytu i podaży. Kursy walut ulegają ciągłym wahaniom. Gdy występuje zjawisko deprecjacji waluty, oznacza to, że większa ilość pieniądza krajowego musi zostać przeznaczona na zakup waluty zagranicznej. Mówi się wtedy, że waluta została osłabiona.

Aprecjacja waluty krajowej to natomiast umacnianie się pieniądza w stosunku do zagranicznych walut, czyli zjawisko odwrotne do deprecjacji. Dla przykładu, aprecjacja złotego ma miejsce, gdy kurs euro spadnie z 4,50 zł na 4,00 zł. Aprecjacja pieniądza wpływa m.in. na spadek inflacji, niższe ceny za import i wyższe za eksport.

Do najważniejszych przyczyn osłabienia waluty krajowej należą:

● niskie stopy procentowe obowiązujące w danym państwie. Dzieje się tak, ponieważ zmniejszeniu ulega rentowność deponowania pieniędzy w danym kraju. W związku z tym z rynku wycofują się zagraniczni inwestorzy;

● zwiększenie się importu do danego kraju. Oznacza to konieczność zakupu większej ilości waluty zagranicznej. Na rynku pojawia się większa ilość waluty krajowej i prowadzi to do obniżenia jej wartości;

● wzrost inflacji to również droga do osłabienia waluty. Wzrost cen towarów może odstraszyć zagranicznych klientów, a to prosta droga do zmniejszenia eksportu;

● niskie bezrobocie to również ważny czynnik. Wysoki stopień zatrudnienia to również bogacenie się społeczeństw. Kupują oni chętniej zagraniczne, droższe towary. Większe zapotrzebowanie na zagraniczne towary sprawia, że wartość waluty krajowej się zmniejsza.

Bardzo ważnym czynnikiem mającym wpływ na deprecjację pieniądza jest sytuacja polityczna i gospodarcza w danym kraju. W gospodarce rynkowej o popycie i podaży danej waluty decydują w dużej mierze inwestorzy, którzy mogą inwestować swoje aktywa w daną gospodarkę lub je wycofywać. Jeśli sytuacja polityczna w danym kraju jest niestabilna, to inwestorzy nie będą chętni na inwestycje, ponieważ mogą obawiać się zamrożenia ich środków pieniężnych ze względu na wybuch wojny czy zamieszek. Podobnie, jeśli kraj boryka się z problemami natury gospodarczej, to również nie będzie on atrakcyjnym rynkiem inwestycyjnym.

Krótkotrwała deprecjacja ma swoje zalety. Przyciąga to zagranicznych inwestorów, którzy chętniej inwestują w danym kraju. Zyskują na tym zjawisku również lokalni producenci, ponieważ zwiększa się popyt na lokalne produkty, które są tańsze od importowanych.

Dewaluacja jest bardzo podobnym pojęciem do deprecjacji, gdyż zjawisko to również polega na osłabieniu waluty. Dewaluacja jest jednak spowodowana celowym działaniem rządu lub banku centralnego, które ma na celu np. poprawienie bilansu płatniczego czy zwiększenie wartości eksportu.

Na co dzień, oprócz kursu walut, ze zjawiskiem deprecjacji mamy do czynienia na rynku samochodów używanych. Jest to zjawisko jednocześnie mile widziane, jak i niepożądane. Wszystko zależy, po której stronie stołu negocjacji się znajdujesz. Jako sprzedający życzyłbyś sobie, by samochód, który chcesz sprzedać, stracił na wartości jak najmniej. Z kolei kupujący dzięki wysokiej deprecjacji zapłaci za samochód mniej. W całej tej sytuacji trzeba jednak pamiętać, że nabywca może być po pewnym czasie również zbywcą i samochód, który niegdyś kupił po bardzo atrakcyjnej cenie, będzie musiał odsprzedać kolejnemu nabywcy po jeszcze bardziej korzystnej cenie.

Deprecjacja to czynnik, który zdecydowanie warto i trzeba wziąć pod uwagę, decydując się na zakup samochodu, nieistotne - nowego czy też używanego. Mechanizmy wyliczania deprecjacji są niezwykle skomplikowane i czasochłonne, gdyż bazują na wielu aspektach. Należą do nich między innymi:

– wizerunek marki i modelu, – opinia użytkowników, – jakości wykonania, – usterkowości i trwałość, – wysokość akcyzy, – cena części zamiennych.

Często nowe auto po wyjściu z salonu w ciągu pierwszych trzech lat traci nawet 50% swojej wartości. Przed  zakupem zdecydowanie warto poświęcić trochę czasu na poszukiwania pojazdu nietracącego swojej wartości w szybkim tempie – pomoże to nie tylko wybrać lepsze auto, ale także w perspektywie czasu zaoszczędzić pieniądze.

O zjawisku deprecjacji mówi się w kontekście człowieka, a konkretniej w kontekście obniżania własnej wartości i negatywnym postrzeganiu siebie. Taka deprecjacja siebie może przejawiać się na różne sposoby i może też mieć różny stopień natężenia. Od deprecjonujących siebie wypowiedzi, przez  postępowanie, aż po rozwiązania związane nawet z aktami autoagresji. Przykładem tego może być nadmierne przypisywanie sobie przez osoby, posiadające taką skłonność, winy za niepowodzenia i to niezależnie od tego, czy naprawdę są one odpowiedzialne za daną sytuację. Innym, jawnym przejawem deprecjonowania siebie są wszelkie samooskarżenia, które usłyszeć można w różnych wypowiedziach. Tacy ludzie podkreślają swoje wady i zmniejszają lub nawet unieważniają swoje zalety.