To stworzenie nie ma mózgu, a potrafi się uczyć

Źródło:
sciencealert.com, tvnmeteo.pl
Moment odnalezienia i pobrania próbki tajemniczego "złotego jaja"
Moment odnalezienia i pobrania próbki tajemniczego "złotego jaja"NOAA Ocean Exploration, Seascape Alaska
wideo 2/13
Zwierzęta morskie

Międzynarodowy zespół naukowców przeprowadził analizę, która wykazała, że ukwiał z gatunku Nematostella vectensis potrafi uczyć się mimo braku mózgu. Badacze próbowali sprawdzić reakcję tych zwierząt na impulsy świetlne oraz elektryczne. Okazało się, że po czasie spora grupa tych stworzeń reagowała na światło poprzez cofanie swoich macek.

W wodach otaczających wschodnią oraz zachodnią Amerykę, a także południowo-wschodnią Anglię, żyje niezwykłe zwierzę. Według najnowszych badań, ukwiał z gatunku Nematostella vectensis jest zdolny do uczenia się. Dowodem na to ma być umiejętność zapamiętywania związku między światłem a impulsami elektrycznymi.

- Dokładnie nazywa się to uczeniem asocjacyjnym - powiedział Simon Sprecher, neurobiolog z Uniwersytetu we Fryburgu Szwajcarskim i jeden z autorów badania. Metoda ta polega na uczeniu się ze skojarzeń i łączeniu poszczególnych elementów w jedno łączące je skojarzenie. - To dowód na to, że nawet zwierzęta bez mózgu potrafią wykazywać złożone zachowania za sprawą swojego układu nerwowego.

Zwierzęta, których mózgi są dobrze rozwinięte, potrafią łatwo powiązać bodziec z reakcją i zmienić swoje zachowanie w oparciu o to, czego się nauczyły i zapamiętały. Przykładem może być rozgrzana kuchenka. Jeśli zdarzyło ci się takowej dotknąć i odczułeś ból, następnym razem będziesz uważniejszy i tak zmodyfikujesz swoje zachowanie, by nie zrobić tego ponowne. Badacze są zdania, że zdolność do zapamiętywania takich rzeczy pojawiła się wraz z ewolucją systemów nerwowych, regulując tak zwaną neuroplastyczność w mózgu.

Jednak nie wszystkie zwierzęta mają ten organ. Pozbawione są niego choćby meduzy i właśnie ukwiały. Zamiast tego mają zdecentralizowaną sieć nerwową, co oznacza, że jeśli już wykazują zdolność do uczenia, to nie metodą asocjacyjną.

Nematostella vectensisGaelle Botton-Amiot, University of Fribourg

Akcja, akcja i reakcja

Chcąc dowiedzieć się więcej na temat umiejętności, Sprecher i jego koledzy z Uniwersytetu we Fryburgu oraz Uniwersytetu w Barcelonie w Hiszpanii przeprowadzili eksperymenty warunkowania klasycznego z użyciem światła i wstrząsu elektrycznego. W tego typu eksperymencie początkowo neutralne wydarzenie jest łączone z biologicznie istotnym wynikiem w postaci nagrody (pozytywnie) lub kary (negatywnie).

Autorzy pracy podkreślili, że poprzednie badania, wykonane 40 lat temu, nie dostarczyły jednoznacznych dowodów na występowanie warunkowania klasycznego u ukwiałów. Analiz tych nigdy więcej nie wykonano ponownie.

Zespół badał zachowanie ukwiałów poprzez dwa rodzaje próby. W jednej impulsy świetlne i elektryczne następowały równocześnie, w drugiej nie były zsynchronizowane. By zmusić zwierzęta do cofnięcia macek, używali niewielkich wstrząsów elektrycznych. Wstrząs pojawiał się w tym samym czasie, co światło bądź nie. Potem przetestowali ich reakcje na samo światło.

72 procent zwierząt z grupy, która doświadczała jednocześnie wstrząsu elektrycznego i światła, cofało swoje macki przy samym świetle. W przypadku tych ukwiałów, które otrzymywały wstrząs i światło w różnym czasie, podobne zachowanie wykazało 30 procent z nich.

Za pomocą oprogramowania do śledzenia długości ciała zwierząt w każdym punkcie testu zespół zmierzył również zakres retrakcji, czyli obkurczania. Stwierdzili, że największa długość retrakcji cechowała zwierzęta, które doświadczyły jednoczesnego impulsu elektrycznego i światła.

- Ogólnie rzecz biorąc, zwierzęta te wykazywały ilościowo i jakościowo inną odpowiedź behawioralną w porównaniu ze zwierzętami kontrolnymi, które otrzymywały niesparowane bodźce - przekazali naukowcy.

Nie jest jednak jasne, czy ukwiały te mają te same rodzaje neuroprzekaźników lub neuromodulatorów - takich jak serotonina i dopamina - tak samo jak u nas. Możliwe więc, że uczenie się metodą asocjacyjną wyewoluowało u nich niezależnie.

Nematostella vectensisGaelle Botton-Amiot, University of Fribourg

Chcą badać dalej

Jak stwierdzili badacze, u większości tak zwanych organizmów modelowych zidentyfikowano zdefiniowane obwody neuronowe i mechanizmy molekularne, które odpowiadają za określone formy wspomnień. U tych ukwiałów umiejętność uczenia się jest przykładem "ucieleśnionego poznania". To zachęca do kolejnych badań, tym razem dotyczących struktury pamięci u organizmów, które nie mają mózgu.

- Wiemy bardzo niewiele o działaniu procesu uczenia się u zwierząt, które mają pozornie prosty układ nerwowy. Mamy już niezbędne ramy, aby pchnąć nasze badania dalej - podsumował Sprecher.

Dokładne badania na ten temat ujrzały światło dzienne w ostatnim wydaniu czasopisma naukowego "Proceedings of the National Academy of Sciences". Fotografia przedstawiająca głowę Nematostella vectensis autorstwa Gaelle Botton-Amiot została wykorzystana nawet jako jego okładka.

Autorka/Autor:kw/dd

Źródło: sciencealert.com, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Gaelle Botton-Amiot, University of Fribourg

Pozostałe wiadomości

W prognozach widać ciepło - i to duże. Po 25 maja zmieni się sytuacja baryczna w Europie, a to dlatego, że do głosu dojdą układy niżowe znad Atlantyku oraz Wyż Azorski. Dzięki nim częściej będą napływać do nas ciepłe masy powietrza z zachodu i południa.

Koniec z blokadą ciepła. Dostaniemy zastrzyk znad Afryki

Koniec z blokadą ciepła. Dostaniemy zastrzyk znad Afryki

Źródło:
tvnmeteo.pl

Fotografia Drogi Mlecznej wykonana przez Polkę otrzymała tytuł Astronomicznego Zdjęcia Dnia przyznawany przez NASA. Ujęcie powstało na Hawajach. Jak tłumaczyła autorka kadru Marzena Rogozińska, astrofotografia wymaga sporo cierpliwości, ale efekt końcowy jest wart pracy.

NASA wyróżniła zdjęcie wykonane przez Polkę

NASA wyróżniła zdjęcie wykonane przez Polkę

Źródło:
PAP

Ulewy spowodowały zejście serii osuwisk w południowych Chinach. W prowincji Kuejczou masy błota i gruzu porwały ze sobą budynki - cztery osoby zginęły, a 17 jest poszukiwanych. Do poważnego zdarzenia doszło także w sąsiednim regionie, gdzie osuwisko uszkodziło 10 domów.

Osuwisko porwało domy. Służby poszukują 17 osób

Osuwisko porwało domy. Służby poszukują 17 osób

Źródło:
Reuters, Xinhua

Co najmniej cztery osoby zginęły w wyniku powodzi, które nawiedziły południowo-wschodnią Australię. Jak podały lokalne media, około 50 tysięcy osób pozostaje odizolowanych od świata, wiele regionów nie ma także prądu. Służby apelują do mieszkańców o cierpliwość.

Powodzie odcięły od świata 50 tysięcy ludzi

Powodzie odcięły od świata 50 tysięcy ludzi

Źródło:
PAP, ABC News

Pustoszące Stany Zjednoczone tornada biją rekordy - 2025 rok już teraz przyniósł najwięcej zgłoszeń tego typu zjawisk od 2011 roku. Statystyki pokazują, że cztery stany - Missisipi, Illinois, Missouri i Teksas - szczególnie wyróżniają się na tym tle. Eksperci przewidują, że nadchodzący sezon może dorównać najbardziej ekstremalnym latom w historii.

W USA tornado goni tornado. 2025 idzie na rekord

W USA tornado goni tornado. 2025 idzie na rekord

Źródło:
PAP

IMGW ostrzega przed ulewami. W części kraju intensywne opady deszczu utrzymają się przez cały dzień. Sprawdź, gdzie spodziewane są najgroźniejsze warunki pogodowe.

Uwaga, miejscami może lać przez cały dzień. Alarmy IMGW

Uwaga, miejscami może lać przez cały dzień. Alarmy IMGW

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś. Piątek 23.05 przyniesie umiarkowane i duże zachmurzenie, a także opady deszczu. W całym kraju będzie chłodno, a termometry wskażą maksymalnie 16 stopni.

Pogoda na dziś - piątek 23.05. Przydadzą się parasole, na termometrach do 16 stopni

Pogoda na dziś - piątek 23.05. Przydadzą się parasole, na termometrach do 16 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czwartek w części kraju upływa pod znakiem groźnej aury - grzmi, mocno pada i wieje. Lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej, pojawił się Strzelnie na Dolnym Śląsku.

Zalążek trąby powietrznej pojawił się na Dolnym Śląsku

Zalążek trąby powietrznej pojawił się na Dolnym Śląsku

Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz

W weekend pogoda w Polsce kształtowana będzie przez niż Magnus. Przyniesie on pochmurną aurę, a miejscami przelotne opady deszczu. - Od niedzieli kraj dostawać się ma pod wpływ zachodniej cyrkulacji - przekazała synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek. Sprawdź, co to dla nas oznacza.

Wir niżowy Magnus przyniesie chmury i deszcz w weekend. Co będzie później?

Wir niżowy Magnus przyniesie chmury i deszcz w weekend. Co będzie później?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku Mumford Bar Trailhead w kalifornijskim hrabstwie Placer. Akcja ratunkowa została uchwycona na nagraniu.

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku. Nagranie z akcji ratunkowej

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku. Nagranie z akcji ratunkowej

Źródło:
CNN, CBS News

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,2 odnotowano w pobliżu północno-wschodniego wybrzeża Krety. Z tego powodu wszystkie służby na wyspie zostały postawione w stan najwyższej gotowości, a lokalne władze ogłosiły ostrzeżenie przed tsunami. Europejscy sejsmolodzy zwracają uwagę, że wysokie fale mogą pojawić się nie tylko w Grecji.

Trzęsienie ziemi na Krecie. Nagranie

Trzęsienie ziemi na Krecie. Nagranie

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Greek Reporter, Independent, Kontakt24

Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie, na którym widać rodzinę żurawi. "Wspaniale jest obserwować i nagrywać maluchy cieszące się każdą chwilą, odkrywające kolejne leśne zakamarki, uważając przy tym, by nie oddalić się zbytnio od swoich rodziców" - napisał autor filmu.

Niezdarny młody żuraw naśladuje rodzica. "To piękne"

Niezdarny młody żuraw naśladuje rodzica. "To piękne"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

We wtorkowy wieczór mieszkańcy Wilna byli świadkami niecodziennego widoku - przez samo centrum miasta przepływał łoś. Zwierzę najwyraźniej zabłądziło i postanowiło spróbować sił w pokonaniu rzeki Neris.

Łoś w centrum stolicy. Mieszkańcy przecierali oczy ze zdumienia

Łoś w centrum stolicy. Mieszkańcy przecierali oczy ze zdumienia

Źródło:
ENEX

To miał być dzień jak co dzień, jednak pogoda zadecydowała inaczej. Studentka z Missisipi Maya Grimes znalazła się w samym środku tornada, które dosłownie wyrzuciło ją z samochodu na ulicę. Cudem przeżyła. Dziś dzieli się swoją historią.

Tornado wyrzuciło studentkę z samochodu

Źródło:
CNN

Burze przechodziły w środę nad Polską. Front przesuwał się z zachodu na wschód, po południu zahaczając o Mazowsze i przynosząc efektowne, lokalne opady deszczu. W jaki sposób doszło do powstania widocznego na zdjęciu zjawiska?

Słup wody nad Mazowszem. W jaki sposób powstał?

Słup wody nad Mazowszem. W jaki sposób powstał?

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Za nami trzy koszmarne tygodnie maja. Średnia temperatura maksymalna dla Warszawy wynosi na dziś zaledwie 14,6 stopnia Celsjusza, podczas gdy średnio w maju osiąga około 19-20 stopni Celsjusza. Po pierwszych ciepłych dniach maja, które napompowały tę wartość, notujemy nieubłagany spadek. Wiry niżowe, nurkujące z rejonów podbiegunowych nad wschodnią i środkową Europę, wtłoczyły kolejne porcje zimnego powietrza w nasz rejon, zamieniając maj w marzec.

Upał po koszmarnie zimnym maju? Co mówią prognozy

Upał po koszmarnie zimnym maju? Co mówią prognozy

Źródło:
TVN24+

Alergia to choroba XXI wieku. Według Światowej Organizacji Alergii (WOA) u 30-40 proc. populacji świata występuje co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Z kolei Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) szacuje, że z alergią zmaga się blisko połowa Polaków. Najczęstszym czynnikiem, który ją wywołuje, są pyłki roślin. Jak radzić sobie z uciążliwymi objawami? 

Kalendarz pylenia - sprawdź, co i kiedy pyli w Polsce. Praktyczne porady dla alergików 

Źródło:
Otrivin

W której fazie życia kleszcza jest on najniebezpieczniejszy dla człowieka? Zanim pajęczak osiągnie dojrzałość, przechodzi przez kilka stadiów rozwojowych, a w większości z nich może przenosić choroby.

Od pyłku do ziarnka grochu. Która forma kleszcza jest najgroźniejsza?

Od pyłku do ziarnka grochu. Która forma kleszcza jest najgroźniejsza?

Źródło:
ECDC, pzh.gov.pl

Po raz pierwszy naukowcy zaobserwowali zdarzenie rozerwania pływowego gwiazdy (ang. tidal disruption event, w skrócie TDE) przez masywną czarną dziurę znajdującą się daleko od centrum galaktyki. Co ciekawsze, niezwykły układ oddalony o 600 milionów lat świetlnych od Ziemi zawiera nie jedną, a dwie supermasywne czarne dziury.

Po tej galaktyce krąży wyjątkowo rzadka czarna dziura

Po tej galaktyce krąży wyjątkowo rzadka czarna dziura

Źródło:
PAP, University of California, Berkeley

W 2024 roku bezpowrotnie straciliśmy 6,7 miliona hektarów dziewiczych lasów tropikalnych - to niemal tyle, ile wynosi powierzchnia całej Panamy. Jak wynika z opracowania Global Forest Watch, to rekordowy wynik, najwyższy od co najmniej 20 lat.

Lasy znikają w tempie 18 boisk piłkarskich na minutę. "Czerwony alert dla świata"

Lasy znikają w tempie 18 boisk piłkarskich na minutę. "Czerwony alert dla świata"

Źródło:
PAP

Pan Szymon z Władysławowa (województwo pomorskie) we wtorek wybrał się do Wejherowa. Pod tamtejszym szpitalem miał okazję podziwiać dwa białe daniele.

Zawiózł kolegę do rodzącej żony, jego oczom ukazał się widok jak z bajki

Zawiózł kolegę do rodzącej żony, jego oczom ukazał się widok jak z bajki

Źródło:
Kontakt24

Fale upałów nie odpuszczają w Meksyku. W wielu stanach temperatury sięgają ponad 40 stopni Celsjusza, a skutki są tragiczne - od początku roku potwierdzono już sześć zgonów i 400 przypadków udaru słonecznego. Służby meteorologiczne i sanitarne apelują o ostrożność.

Sześć ofiar śmiertelnych fal upałów, kilkaset przypadków udaru

Sześć ofiar śmiertelnych fal upałów, kilkaset przypadków udaru

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Naukowcy ostrzegają: ponad trzy i pół tysiąca gatunków zwierząt jest zagrożonych globalnym ociepleniem. Jak wynika z analiz badaczy z Uniwersytetu Stanowego Oregonu, w dużej mierze dotyczy to gatunków morskich.

"Stoimy u progu egzystencjalnego kryzysu dzikich zwierząt na Ziemi"

"Stoimy u progu egzystencjalnego kryzysu dzikich zwierząt na Ziemi"

Źródło:
PAP

Władze włoskiego regionu Umbria stworzyły na jeziorze Trazymeńskim sztuczną, pływającą wyspę wyłapującą gatunek podobnych do komarów owadów. Owady te od lat są utrapieniem okolicznych mieszkańców i przybywających w ten rejon turystów.

Włochy mają nową "wyspę". Z powodu owadów

Włochy mają nową "wyspę". Z powodu owadów

Źródło:
PAP, ANSA, tvn24.pl

Załoga misji Axiom-4 (Ax-4), w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w nowej kapsule Dragon - przekazała Sarah Walker z firmy SpaceX Elona Muska.

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Źródło:
PAP

Gwałtowne burze nawiedziły w nocy z poniedziałku na wtorek południowe departamenty Francji. W wyniku gwałtownej aury co najmniej trzy osoby zginęły, a dwie są poszukiwane - przekazała francuska żandarmeria. Służby wprowadziły pomarańczowy poziom alertu pogodowego, drugi najwyższy w skali zagrożenia. Niebezpieczna aura ma utrzymać się nad regionem także dzisiaj.

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Aktualizacja:
Źródło:
sudouest.fr, tvnmeteo.pl

Temperatura maksymalna na Grenlandii była w poniedziałek wyższa niż w Polsce. Termometry w południowej części wyspy pokazały prawie 20 stopni Celsjusza. Jeszcze cieplej jest na Islandii, gdzie niedawno padł majowy rekord temperatury.

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Źródło:
IMGW, Copernicus, tvnmeteo.pl

Gromy dźwiękowe powstające podczas startu rakiet SpaceX mogą przypominać niewielkie trzęsienia ziemi. Jak wynika z badań amerykańskich naukowców, moment startu bywa słyszalny - lub odczuwalny - nie tylko w sąsiedztwie bazy kosmicznej. Typ gromu zależy od wielu czynników.

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Źródło:
Acoustical Society of America

Organizacja non profit CEEW opublikowała we wtorek niepokojący raport. Wynika z niego, że blisko 60 procent indyjskich dystryktów, zamieszkanych przez trzy czwarte ludności kraju, jest narażonych na wysokie lub bardzo wysokie ryzyko związane z ekstremalnymi upałami. Rosnąca temperatura powietrza i wilgotność względna mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie mieszkańców Indii.

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Źródło:
Reuters, ceew.in

Za kilka dni będzie ponad 20 stopni. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja i początek czerwca? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Źródło:
tvnmeteo.pl