Tak wyglądał prawdziwy hobbit

Rekonstrukcja twarzy hominida

Wiemy już, jak wyglądał hobbit - czyli humanoid, który kilkanaście tysięcy lat temu mieszkał na Indonezyjskiej wyspie Flores. W Australii zaprezentowano zrekonstruowaną twarz przedstawicielki tego gatunku, której szkielet odkryto jako pierwszy. - Niezbyt ładna, ale charakterystyczna - opisała odtworzoną przez siebie twarz antropolog.

Zrekonstruowaną twarz Homo floresiensis, czyli hominida, którego przez skojarzenie z postacią z powieści Tolkiena nazywano hobbitem, pokazano w tym tygodniu podczas Australijskiej Konferencji Archeologicznej.

- Nie można jej nazwać ładną, ale zdecydowanie jest charakterystyczna - powiedziała antropolog Susan Hayes z Uniwersytetu Wollongong w australijskim stanie Nowa Południowa Walia. Nie posiada typowo kobiecych cech, takich jak duże oczy, i ma niewielkie, płaskie czoło - opisywała badaczka, która dokonała rekonstrukcji.

Trójwymiarowe skanowanie

Posiadając doświadczenie w medycynie sądowej, Hayes mogła odtworzyć twarz 30-letniej kobiety na podstawie jej szczątków, które zostały odkryte w jaskini Liang Bua na indonezyjskiej wyspie Flores w 2003 r.

Badaczka dokonała tego przy pomocy graficznego programu komputerowego, do którego załadował informacje z trówymiarowych skanów pozostałości czaszki "hobbitki". Dzięki temu najpierw powstała pełna rekonstrukcja samej czaszki, a potem, na podstawie jej cech strukturalnych, rysy twarzy.

"Bliżej jej do nas nas niż do szympansa"

- W porównaniu do innych archaicznych hominidów w tym przypadku ilość informacji była niezwykła - podkresliła dr Hayes.

Przeanalizowała także istniejące portrety wykonane przez paleo-artystów. Stwierdziła, że ​​wcześniejsze wizerunki zostały zdominowane przez cechy małpie, natomiast jej odkrycia sugerują, że nowoczesne cechy anatomiczne byłyby bardziej odpowiednie. - Jako homo floresiensis bliżej jej do nas nas niż do szympansa, który jest naszym najbliższym krewnym - powiedziała dr Hayes.

Zaledwie metr wzrostu

Szczątki przedstawicielki Homo floresiensis zostały odkopane w 2003 r. przez profesora Mike'a Morwood i zespół archeologiczny w jaskini wapiennej Liang Bua na indonezyjskiej wyspie Flores. Liczący ok. 18 tys. lat szkielet został nazwany hobbitem ze względu na niewielkie rozmiary - wzrost około 1 m i wagę szacowaną na 30-35 kg. Między 2001 a 2004 r. zostały odkryte kolejne szczątki co najmniej 13 przedstawicieli tego gatunku.

Od odkrycia pierwszego szkieletu naukowcy dyskutowali nad tym, czy homo floresiensis faktycznie reprezentuje wymarły gatunek z drzewa genealogicznego człowieka - być może skarlałą formę Homo erectusa, hominida żyjącego ok. 1, 8 mln lat temu - i przy tym pierwszy posiadający proporcje ciała porównywalne ze współczesnym Homo sapiens.

Mikrocefalia zmieniła ich w hobbity?

Krytycznie nastawieni twierdzą, że szczątki mogły należeć do osobnikówz mikrocefalią - chorobą objawiającą się małą objętością mózgoczaszki, niskim wzrostem i pewnymi opóźnieniami umysłowymi.

Nie potwierdziły tego badania przeprowadzone w 2007 r., które wykazały, że rozmiar mózgu hobbita stanowił ok. jednej trzeciej wielkości mózgu współczesnego człowieka. Według tej analizy proporcje regionów mózgu hominida były niespójne z tymi chrakterystycznymi dla mikrocefalii.

Nie choroba, lecz osobny gatunek

- Z naszego punktu widzenia możemy w tym momencie zrezygnować z hipotezy o mikrocefalii - skomentował antropolog Dean Falk z Uniwersytetu Stanowego Florydy w 2009 r., kiedy szkielet Homo floresiensis pokazano po raz pierwszy publicznie na Uniwersytecie Stony Brook na Long Island. - Ich mózgi nie tylko są małe, sa też inaczej ukształtowane. To odrębny gatunek - wyjaśniał naukowiec.

Również w 2007 r. antropolog Matthew Tocher Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Waszyngtonie i jego współpracownicy wykazali, że kształt i orientacja kości nadgarstka u przedstawicielki Homo floresiensis pasowały do tych posiadanych przez małpy - ale nie człekoształtne. Wyglądem różniły się od kości nagarstka neandertalczyków i współczesnych ludzi, co również wskazuje na osobny gatunek.

Rekonstrukcja twarzy hobbita na podstawie czaszki (dr Susan Hayes, University of Wollongong, Australia)

Autor: js/mj / Źródło: huffingtonpost.com

Pozostałe wiadomości

Ten rok zaczyna się w Polsce dynamiczną pogodą. W wielu miejscach silnie wieje, a na północy kraju pojawiły się nawet burze. W nocy i w piątek także może zagrzmieć.

Błyskało się i grzmiało. Mogą nas czekać kolejne zimowe burze

Błyskało się i grzmiało. Mogą nas czekać kolejne zimowe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pierwszy weekend stycznia przyniesie zmianę pogody na zimową. Jeszcze w tym tygodniu czekają nas przelotne opady śniegu i duży spadek temperatury nocami. Do tego cały czas będzie porywiście wiać, a w części kraju niewykluczone, że zagrzmi.

Widać śnieg i mróz. Synoptyk ostrzega przed "serią niebezpiecznych zjawisk"

Widać śnieg i mróz. Synoptyk ostrzega przed "serią niebezpiecznych zjawisk"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wyjątkowo zimne powietrze ma objąć znaczną część Stanów Zjednoczonych w weekend i na początku następnego tygodnia - informuje CNN. Temperatura spadnie znacząco poniżej normy, a mróz dotknie prawdopodobnie nawet obszary nad Zatoką Meksykańską.

Przed nimi "brutalne natarcie mrozu"

Przed nimi "brutalne natarcie mrozu"

Źródło:
CNN

W nocy i rano w piątek na drogach w prawie całej Polski będzie ślisko. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed oblodzeniem po opadach deszczu, deszczu ze śniegiem i śniegu.

Będzie niebezpiecznie. Ostrzeżenia IMGW prawie w całej Polsce

Będzie niebezpiecznie. Ostrzeżenia IMGW prawie w całej Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Prawie 200 śladów dinozaurów odkryto tego lata w kamieniołomach w hrabstwie Oxfordshire w południowo-wschodniej Anglii - poinformowali w czwartek naukowcy. Jest to największe stanowisko tego typu znalezione w Wielkiej Brytanii. Badacze nie są pewni, co pomogło zachować ślady w skamieniałym błocie.

Dobrze zachowane ślady dinozaurów. "Można cofnąć się w czasie"

Dobrze zachowane ślady dinozaurów. "Można cofnąć się w czasie"

Źródło:
PAP, BBC

Zarówno najbliższa noc, jak i dzień upłyną z przelotnymi opadami śniegu w całym kraju. W górach i nad morzem może spaść kilka centymetrów śniegu. Będzie porywiście wiać.

Mroźna noc, dzień z opadami i silnym wiatrem

Mroźna noc, dzień z opadami i silnym wiatrem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Setki osób musiały opuścić domy w północno-zachodniej części Anglii. Po ulewnych opadach deszczu doszło do rozległych podtopień. Drogi, posesje i pola są pod wodą.

Ulewy w Anglii. Setki ewakuowanych

Ulewy w Anglii. Setki ewakuowanych

Źródło:
BBC, Reuters

Zdjęcie "Skarby Oriona nad Królową Beskidów" zostało wybrane zdjęciem dnia przez NASA. Autorem niezwykłej fotografii jest Włodzimierz Bubak, który na co dzień jest nauczycielem w jednej ze szkół technicznych w Jaworznie.

Zrobił zdjęcie wschodu Oriona nad Babią Górą, wyróżniła go NASA

Zrobił zdjęcie wschodu Oriona nad Babią Górą, wyróżniła go NASA

Źródło:
PAP, Trzeci Plan

Ważący ponad 500 kilogramów metalowy pierścień spadł z nieba na kenijską wioskę Mukuku w hrabstwie Makueni. Wydarzeniu towarzyszył olbrzymi huk, który był słyszalny z odległości 50 kilometrów. Kenijska Agencja Kosmiczna przekazała, że tajemniczy obiekt był najprawdopodobniej fragmentem rakiety kosmicznej, który nie spłonął w ziemskiej atmosferze.

Z nieba spadł metalowy pierścień o średnicy 2,5 metra

Z nieba spadł metalowy pierścień o średnicy 2,5 metra

Źródło:
PAP, KSA

Turyści spędzający czas w Tatrach mierzą się dziś z trudnymi warunkami pogodowymi. Głównym zagrożeniem jest silny wiatr, który w porywach przekracza 100 km/h. Władze Tatrzańskiego Parku Narodowego apelują o ostrożność.

"Bezpiecznie nie jest". Bardzo silnie wieje w Tatrach

"Bezpiecznie nie jest". Bardzo silnie wieje w Tatrach

Źródło:
TVN24, TPN

Pierwsze dni 2025 roku przyniosły niezwykłe spektakle na niebie w postaci zorzy polarnej. Zjawisko było widoczne zarówno w nocy z wtorku na środę, jak i ze środy na czwartek. Kolorowe smugi na niebie oglądali mieszkańcy wielu regionów Polski.

Zorza polarna nad Polską

Zorza polarna nad Polską

Aktualizacja:
Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl, Kontakt24

Dwóch mężczyzn z Teksasu może mówić o niesamowitym szczęściu. Przetrwali znalezienie się w samym środku tornada, gdy łowili ryby na łódce. Moment uderzenia żywiołu udało się nagrać.

"Nie powinienem tu być". Dramatyczne nagranie

"Nie powinienem tu być". Dramatyczne nagranie

Źródło:
CNN, KKTV, tvnmeteo.pl

Starty polskich satelitów, zaskakujące odkrycia zwierząt sprzed setek milionów lat i archeologiczne znaleziska, które mogą zmienić dotychczasowe ustalenia naukowców. Oto jedne z najważniejszych wydarzeń w polskiej nauce w 2024 roku.

"Przełomowe wydarzenie w historii polskiej nauki", szczątki pierwszych Słowian i zwierzęta sprzed milionów lat

"Przełomowe wydarzenie w historii polskiej nauki", szczątki pierwszych Słowian i zwierzęta sprzed milionów lat

Źródło:
PAP

Rok 2024 prawdopodobnie przejdzie do historii jako najcieplejszy na świecie. - Pozostaje oczywiście pytanie jak długo. Wszystko wskazuje na to, że ten rekord szybko zostanie pobity - powiedział Bogdan Chojnicki, profesor Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

"To zmienia rzeczywistość na całym globie"

"To zmienia rzeczywistość na całym globie"

Źródło:
PAP

Wzrost średniej globalnej temperatury nasila gwałtowne zjawiska pogodowe. Wrześniowa powódź na południowym zachodzie Polski, a także susza hydrologiczna to nowa rzeczywistość, z którą musimy się mierzyć.

"Powódź w Polsce była symptomem zmieniającego się świata"

"Powódź w Polsce była symptomem zmieniającego się świata"

Źródło:
PAP

Ekstremalne fale upałów, rekordowe opady deszczu, niszczycielskie susze. W 2024 roku mieliśmy wiele okazji do zaobserwowania wpływu zmian klimatycznych na środowisko i ludzkie życie. Skutki ocieplającego się klimatu odczuli zarówno mieszkańcy bliskich nam regionów, jak i odległych zakątków świata.

Ofiary śmiertelne, ogień, ogromne opady, rekordowe susze. Katastrofy naturalne w 2024 roku

Ofiary śmiertelne, ogień, ogromne opady, rekordowe susze. Katastrofy naturalne w 2024 roku

Źródło:
tvnmeteo.pl, Reuters, World Weather Attribution

Dwóch mężczyzn zostało znalezionych martwych w lesie w stanie Waszyngton podczas polowania na Wielką Stopę w USA. Poszukiwacze legendarnego stworzenia wybrali się do lasu przed Wigilią, a gdy nie wrócili do domu pierwszego dnia świąt, ich rodziny zaalarmowały policję. Akcja ratunkowa trwała trzy dni.

Szukali Wielkiej Stopy, zostali znalezieni martwi

Szukali Wielkiej Stopy, zostali znalezieni martwi

Źródło:
BBC, NPR, Skamania County Sheriff's Office

Ten rok zapisze się na kartach historii za sprawą katastrofalnej powodzi, która dotknęła południowo-zachodnią Polskę. W wyniku kilkudniowych i intensywnych opadów deszczu spowodowanych niżem genueńskim wylały rzeki w dorzeczu Odry. W 2024 roku zdarzały się także niezapomniane chwile, jak majowa zorza polarna czy kometa C/2023 A3.

Warszawa cieplejsza od Madrytu, wielka woda, zimowy krajobraz w środku lata

Warszawa cieplejsza od Madrytu, wielka woda, zimowy krajobraz w środku lata

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Kilka osób zostało rannych po tym, jak w brazylijskim mieście Barueri w obszarze metropolitalnym Sao Paulo zawalił się dach supermarketu. Doszło do tego po intensywnych opadach gradu.

Od gradu zawalił się dach supermarketu

Od gradu zawalił się dach supermarketu

Źródło:
Reuters, CNN Brasil

W kończącym się roku we Włoszech odnotowano ponad 350 ekstremalnych zjawisk pogodowych. To, jak zaznaczyli eksperci, sześć razy więcej niż dziesięć lat temu, co jest wyraźnym potwierdzeniem zmian klimatu i ich skutków.

351 ekstremalnych zjawisk. Najgorzej na północy

351 ekstremalnych zjawisk. Najgorzej na północy

Źródło:
PAP

Premier Francji Francois Bayrou przedstawił plan odbudowy Majotty po przejściu niszczycielskiego cyklonu Chido. Przed końcem stycznia do każdego domu na wyspach mają wrócić dostawy prądu. Jak powiedział szef rządu, pełna odbudowa infrastruktury może potrwać nawet dwa lata.

Bez prądu spędzą jeszcze miesiąc, odbudowa potrwa całe lata

Bez prądu spędzą jeszcze miesiąc, odbudowa potrwa całe lata

Źródło:
Reuters, PAP, Le Monde

Rekin zaatakował dwóch turystów w egipskim kurorcie Marsa Alam. Jeden z nich zmarł - podało w niedzielę tamtejsze ministerstwo środowiska. Obydwaj turyści byli najprawdopodobniej narodowości włoskiej.

Atak rekina w egipskim kurorcie. Jeden turysta zginął, drugi ranny

Atak rekina w egipskim kurorcie. Jeden turysta zginął, drugi ranny

Źródło:
Reuters, PAP

Wysokie fale od kilku dni nawiedzają Peru. W 91 portach wprowadzono zakaz wypływania na morze. Wzburzona woda zatapiała łodzie rybackie i uszkadzała falochrony.

Fale zatapiały łodzie, uszkadzały falochrony. Zamknięto porty

Fale zatapiały łodzie, uszkadzały falochrony. Zamknięto porty

Źródło:
Reuters

Władze Parku Narodowego Wulkanów Hawai'i informują o "szokujących wydarzeniach", jakie kilka dni temu rozegrały się w pobliżu wulkanu Kilauea. Dziecko przebywające tam z rodziną wymknęło się opiekunom i nieomal spadło z wysokiego na 120 metrów urwiska. Strażnicy apelują do odwiedzających o ostrożność i przestrzegają przed łamaniem obowiązujących w parku zasad.  

Dziecko niemal wpadło do aktywnego wulkanu. "Szokujące wydarzenia"  

Dziecko niemal wpadło do aktywnego wulkanu. "Szokujące wydarzenia"  

Źródło:
BBC, tvn24.pl