Jakie rezerwaty przyrody występują w Polsce? Czym różnią się od parków narodowych?

Źródło:
TVN Meteo
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów
wideo 2/5
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów

Rezerwaty przyrody powstają w celu ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem. Dzięki nim możliwe jest również zachowanie rzadkich obiektów krajobrazowych, torfowiskowych, leśnych i stepowych. W rezerwatach przyrody pod ochroną mogą być szczególne składniki przyrody, takie jak fauna, flora, biota grzybów oraz twory przyrody nieożywionej bądź cały obszar rezerwatu.

Obecnie w Polsce znajduje się 1505 rezerwatów przyrody.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. określa rodzaje, typy i podtypy rezerwatów przyrody, które mają przypisane oznaczenia kodowe.Według stanu na 10 września 2021 roku obszar rezerwatów przyrody w Polsce obejmuje łącznie około 169 tysięcy ha, co stanowi 0,54 proc. powierzchni kraju.

Co to jest rezerwat przyrody?

Rezerwat przyrody stanowi obszar ochrony przyrody. Tego typu rejony istnieją na całym świecie. Forma ochrony rezerwatów przyrody wynika z ustaleń prawnych danego kraju. Obszary te są wyłączone z powszechnego użytku, a na ich terenie prowadzone są obserwacje i badania naukowe. Warto zaznaczyć, że nie istnieje jednoznaczna definicja rezerwatu przyrody. Obszar przydzielony do tej kategorii w danym państwie może nie być w innym kraju traktowany jako strefa szczególnej ochrony przyrody.

Ile jest rezerwatów przyrody w Polsce?

W Polsce każdego roku wzrasta liczba funkcjonujących rezerwatów. Na przestrzeni lat zmieniała się ona następująco: 2000 r. – 1307, 2010 r. – 1463, 2021 r. – 1505. Szczegółowe statystyki dowiodły, że w 2016 roku dostępne obiekty ochrony miały powierzchnię 168.335,6 ha. Najwięcej rezerwatów zlokalizowano w województwie mazowieckim, a najmniej – w opolskim.

Rezerwat przyrody - jakie są formy ochrony flory i fauny?

Rezerwat to obszar chroniący wszystkie obiekty przyrody lub niektóre jej elementy zaliczane do fauny i flory. Jego likwidacja możliwa jest jedynie w przypadku utraty walorów przyrodniczych. Dla rezerwatu przygotowuje się plan ochrony. Jest to dokument określający cele, zadania oraz reguły udostępnienia obiektu osobom postronnym. Ochrona w ramach rezerwatu może mieć charakter ścisły, czynny lub krajobrazowy. Pierwszy typ dotyczy nieingerowania w naturę. Drugi rodzaj pozwala natomiast na usunięcie drzew, np. zacieniających wyjątkowy gatunek rośliny. Ochrona krajobrazowa koncentruje się natomiast na zarządzaniu gospodarką rolną, leśną i rybacką z uwzględnieniem potrzeb fauny, flory, grzybów itp.

Jakie są rodzaje rezerwatów przyrody w Polsce?

W przypadku polskich rezerwatów wyróżnia się obiekty:

leśne – pozostałości pierwotnych puszcz, typy zbiorowisk leśnych, stanowiska drzew na granicach zasięgu; florystyczne – populacje i siedliska gatunków odmian zarodnikowych i kwiatowych oraz grzybów; torfowiskowe – zbiorowiska i gatunki torfowisk; faunistyczne – populacje i siedliska ssaków, ptaków, ryb, płazów, gadów i bezkręgowców; krajobrazowe – naturalne, charakterystyczne dla poszczególnych regionów krajobrazy; przyrody nieożywionej – gleby, formy skalne, odkrywki itp.; wodne – potoki, jeziora, morza itp.; stepowe – murawy ciepłolubne; słonoroślowe  – słonorośla śródlądowe i nadmorskie.

Czym się różni rezerwat przyrody od parku narodowego?

Park narodowy stanowi najwyższą formę ochrony przyrody w Polsce. Cechy pozwalające na zaklasyfikowanie obszaru do tej grupy to:

– powierzchnia powyżej 1000 hektarów, – duże walory przyrodnicze, – zachowanie naturalnych procesów biologicznych, – zagwarantowanie naturalnego siedliska dla gatunków zagrożonych wyginięciem, – tereny otwarte dla turystów i wyłączone z powszechnego użytku, – ustalenie granic przez Radę Ministrów, – każda zmiana granic wymaga zgody właściwych organów samorządu terytorialnego.

Rezerwat przyrody jest zamknięty lub częściowo niedostępny dla ludzi. W przypadku parku narodowego turyści mogą poruszać się w obrębie wskazanych stref. Rezerwat tworzy się w celu ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków z zachowaniem ich naturalnego środowiska. Park narodowy funkcjonuje natomiast w celu zabezpieczenia ekologicznych, historycznych i kulturalnych obiektów. Na jego terenie tworzy się ponadto optymalne warunki dla rozwoju fauny i flory. Park narodowy i rezerwat stanowią obiekty, w obrębie których nie można polować i prowadzić działalności gospodarczej.

ZOBACZ TAKŻE: Parki narodowe w Polsce - mapa i lista

Rezerwaty przyrody w Polsce - przykłady

W Polsce funkcjonuje wiele fascynujących obiektów ochrony przyrody. Jednym z nich jest rezerwat Hedera, który znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie nakielskim, gminie Nakło nad Notecią. Skąd wzięła się jego nazwa? Pochodzi ona od łacińskiego określenia rośliny znajdującej się w obrębie rezerwatu. Teren ma powierzchnię 15,14 ha i cały jego obszar podlega ścisłej ochronie. Rezerwat Hedera powstał w celu zmniejszenia ryzyka zniszczenia bluszczu pospolitego zaliczanego do rzadkich gatunków.

Kolejnym interesującym miejscem ochrony przyrody w Polsce jest znajdujący się w Górach Świętokrzyskich (woj. świętokrzyskie) rezerwat przyrody o nazwie Jaskinia Raj, w którym znajduje się wapienna jaskinia krasowa o tej samej nazwie. Ta położona w Chęcinach jaskinia wyróżnia się wyjątkowo różnorodną i dobrze zachowaną szatą naciekową.

Wśród innych, ciekawych rezerwatów warto wskazać obiekt Prządki, który od 2009 r. nosi nazwę Rezerwat Przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego. Obszar ten położony jest w województwie podkarpackim. Jego zasadniczym zadaniem jest ochrona wzniesień skalnych powstałych w wyniku wietrzenia i erozji. Prządki są jedynym tego typu rezerwatem w południowo-wschodniej Polsce.

ZOBACZ TAKŻE: Nad Bugiem powstał nowy rezerwat przyrody. Można tu zobaczyć rzadkie gatunki porostów

Rezerwaty przyrody są niezwykle ważnymi obiektami dla zachowania rzadkich gatunków fauny, flory, grzybów i tworów przyrody nieożywionej w obrębie ich naturalnego środowiska. Należy zatem stosować się do przepisów ograniczających dostęp do tych obszarów.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: Archiwum Nadleśnictwa Dojlidy

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni upłyną pod znakiem łagodnej, słonecznej aury przyniesionej do Polski przez wyż Noemi. Pod koniec tygodnia czeka nas jednak ogromna zmiana - zamiast blisko 20 stopni Celsjusza, na termometrach zobaczymy jedynie kilka stopni. W połączeniu z silnymi, porywistymi podmuchami wiatru poczujemy, jakby zima wróciła na dobre. Pojawią się opady śniegu.

To będzie szok. W pogodzie zanosi się na "małą epokę lodowcową"

To będzie szok. W pogodzie zanosi się na "małą epokę lodowcową"

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia przed przymrozkami. Czeka nas kolejna chłodna noc. Temperatura przy gruncie może lokalnie spadać do -3 stopni. Z prognozy zagrożeń na kolejne dni wynika, że niska temperatura może być zagrożeniem nawet w całym kraju. Mają powrócić także opady śniegu.

Alarmy IMGW mogą objąć nawet całą Polskę

Alarmy IMGW mogą objąć nawet całą Polskę

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro - środa, 2.04. Noc upłynie pod znakiem zróżnicowanej pogody - jedni będą mogli liczyć na pogodne niebo, u innych zaś może lekko popadać. Dzień zapowiada się ciepło i pogodnie niemal w całym kraju.

Pogoda na jutro - środa, 2.04. U jednych deszcz, u innych - pogodne niebo

Pogoda na jutro - środa, 2.04. U jednych deszcz, u innych - pogodne niebo

Źródło:
tvnmeteo.pl

Potężne ulewy nawiedziły w ubiegłym tygodniu australijski Queensland. Według szacunków władz, pod wodą znalazło się około 500 tysięcy kilometrów kwadratowych terenu. Ponad 100 tysięcy sztuk bydła zatonęło. Meteorolodzy nie mają dobrych wieści, bo prognozowane są kolejne opady.

Roczne opady w tydzień. Pod wodą obszar wielkości Francji

Roczne opady w tydzień. Pod wodą obszar wielkości Francji

Źródło:
AFP, PAP

W okolicach Grindaviku na Islandii trwa erupcja wulkaniczna. Prewencyjnie ewakuowano mieszkańców miasta i turystów przebywających w słynnej Błękitnej Lagunie. Od samego rana w regionie trwa wzmożona aktywność sejsmiczna. Wstrząsy były odczuwalne w wielu regionach kraju.

Wulkan się obudził. Wstrząsy odczuwalne w stolicy

Wulkan się obudził. Wstrząsy odczuwalne w stolicy

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, RUV

W ostatnich dniach wiele regionów Stanów Zjednoczonych nawiedziły niszczycielskie burze, którym towarzyszyły tornada. Zginęło co najmniej siedem osób. Wiatr niszczył domy, drzewa i zrywał linie energetyczne. Meteorolodzy ostrzegają, że to jeszcze nie koniec gwałtownych zjawisk.

Nie żyje siedem osób. "Najważniejsze jest zapewnienie bezpieczeństwa"

Nie żyje siedem osób. "Najważniejsze jest zapewnienie bezpieczeństwa"

Źródło:
PAP, NBC News, CNN

Strażacy z Kalifornii od kilku dni walczą z pożarem przy granicy z Nevadą. Udało się powstrzymać rozprzestrzenianie się żywiołu, jednak to nie koniec zmagań służb. Jak podała gazeta "Los Angeles Times", płomienie nadal są potencjalnym zagrożeniem dla znajdujących się w pobliżu drzew, których wiek szacowany jest na ponad 4000 lat.

Ogień zagraża drzewom liczącym ponad 4000 lat

Ogień zagraża drzewom liczącym ponad 4000 lat

Źródło:
PAP, Los Angeles Times, AP, tvnmeteo.pl

W Birmie trwa akcja poszukiwawczo-ratunkowa po trzęsieniu ziemi, jakie nawiedziło kraj w zeszłym tygodniu. Bilans ofiar wzrósł do ponad 2,7 tysięcy. Jak opowiadali na antenie TVN24 wolontariusze z organizacji Humanosh Emergency Medical Team, koordynację pomocy utrudnia brak usług komunikacyjnych, a przez zniszczone drogi służby mają problemy z dotarciem do potrzebujących.

"Droga, która do tej pory trwała dwie godziny, zajmuje dziesięć"

"Droga, która do tej pory trwała dwie godziny, zajmuje dziesięć"

Źródło:
Reuters, PAP, TVN24

Ulewny deszcz utrzymuje się we wtorek na Cykladach. Wystarczyły niecałe dwie godziny, by na popularnej wśród turystów wyspie Paros ulice zmieniły się w jeziora błota, w których dryfowały auta. Równie błyskawiczne ulewy zaprowadziły chaos na Mykonos. Na wyspach zamknięto szkoły, obowiązuje również zakaz ruchu pojazdów cywilnych.

Grecki kurort pod wodą. Wystarczyły dwie godziny

Grecki kurort pod wodą. Wystarczyły dwie godziny

Aktualizacja:
Źródło:
ekathimerini.com, Reuters, protothema.gr, tvnmeteo.pl

Ulewy nawiedziły w poniedziałek południową Brazylię. Najtrudniejsza sytuacja panowała w rejonie Sao Paulo, gdzie woda zalała kilka ważnych arterii komunikacyjnych. Transport miejski został wstrzymany, a tysiące domów pozostało bez dostępu do prądu.

Na ulicach zamiast autobusów pojawiły się amfibie

Na ulicach zamiast autobusów pojawiły się amfibie

Źródło:
PAP, G1 Globo

Wystartowała misja Fram2. Załoga kapsuły Crew Dragon "Resilience" spędzi cztery dni na orbicie polarnej - to pierwsza załogowa misja, której trasa przebiega nad obszarami okołobiegunowymi. Cywilni astronauci mają w planach przeprowadzenie ponad 20 eksperymentów.

Spędzą kilka dni na nieprzyjaznej orbicie. Pierwsza taka misja w historii

Spędzą kilka dni na nieprzyjaznej orbicie. Pierwsza taka misja w historii

Źródło:
Reuters, SpaceX, CNN, "Z głową w gwiazdach", "O kosmosie i astronautyce"

Drastyczne ochłodzenie przerwie ciepłą, wiosenną pogodę. Jak bardzo spadnie temperatura? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: w pewnym momencie cofniemy się o miesiąc

Pogoda na 16 dni: w pewnym momencie cofniemy się o miesiąc

Źródło:
tvnmeteo.pl

Z analiz Centrów Kontroli i Prewencji Chorób w USA wynika, że może być więcej gatunków kleszczy, które powodują u ludzi rzadką alergię na czerwone mięso. Głównym jej sprawcą pozostaje jednak niesławny Amblyomma americanum.

Więcej gatunków kleszczy może przenosić alergię na czerwone mięso

Więcej gatunków kleszczy może przenosić alergię na czerwone mięso

Źródło:
Live Science, tvnmeteo.pl

Gwałtowne burze przetoczyły się w weekend przez środkowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Towarzyszył im porywisty wiatr, który powalał drzewa. Narodowa Służba Pogodowa ostrzega przed tornadami, które mogą się pojawić w poniedziałek w centralnej części Missisipi i w dolinie rzeki Ohio.

Drzewa spadały na domy i samochody. "Mężczyzna zginął na miejscu"

Drzewa spadały na domy i samochody. "Mężczyzna zginął na miejscu"

Źródło:
CNN, USA Today

W środkowej części Słowacji odnaleziono ciało poszukiwanego od niedzielnego popołudnia 59-letniego mężczyzny. Najprawdopodobniej został zaatakowany przez niedźwiedzia - poinformowały w poniedziałek policja i państwowa Straż Ochrony Przyrody. Okoliczności tragedii ma potwierdzić sekcja zwłok.

Znaleziono ciało poszukiwanego mężczyzny. Mógł zaatakować go niedźwiedź

Znaleziono ciało poszukiwanego mężczyzny. Mógł zaatakować go niedźwiedź

Źródło:
PAP, mynovohrad.sme.sk

Biały daniel został uchwycony na zdjęciach i nagraniu przez Reportera24. Zwierzę pojawiło się w miejscowości Rudziniec (województwo śląskie). Towarzyszył mu osobnik o ciemniejszym umaszczeniu.

Zobaczył białego daniela. "To nie był albinos"

Zobaczył białego daniela. "To nie był albinos"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Bilans ofiar śmiertelnych piątkowego trzęsienia ziemi, które nawiedziło Birmę, przekroczył 1700 osób - poinformował w poniedziałek rzecznik rządzącej krajem junty generał Zaw Min Tun. Państwowe media w Chinach przekazały, że ekipy ratunkowe wyciągnęły żywą kobietę, która pod gruzami hotelu spędziła 60 godzin.

Po 60 godzinach wyciągnięto spod gruzów żywą kobietę

Po 60 godzinach wyciągnięto spod gruzów żywą kobietę

Źródło:
PAP, Reuters

Marznące opady deszczu uszkodziły w weekend linie energetyczne w kanadyjskiej prowincji Ontario. Spowodowały, że ponad 350 tysięcy osób było pozbawionych prądu. Gwałtowana aura nawiedziła również amerykańskie stany Michigan i Wisconsin.

Marznący deszcz i setki tysięcy osób bez prądu

Marznący deszcz i setki tysięcy osób bez prądu

Źródło:
Reuters, PAP, globalnews.ca

Kilka godzin akcji gaśniczej pozwoliło na opanowanie pożaru trzcinowisk na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. W akcji brało udział ponad 100 strażaków, a ogień objął obszar o łącznej powierzchni prawie 90 hektarów.

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24, Kontakt24

W Mjanmie trwa dramatyczna akcja ratunkowa po trzęsieniu ziemi. W niedzielę służby poinformowały o uratowaniu ciężarnej kobiety, która spędziła ponad 50 godzin pod gruzami. Niestety, niedługo po tym zmarła w szpitalu.

Ciężarna kobieta spędziła pod gruzami ponad 50 godzin, zmarła w szpitalu

Ciężarna kobieta spędziła pod gruzami ponad 50 godzin, zmarła w szpitalu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, AFP, Reuters

Na początku tygodnia nad Polską pojawi się więcej chmur, z których ma padać deszcz. W niektórych regionach będzie szansa na opady, tak potrzebne o tej porze roku. Zmiana pod tym względem nastąpi w drugiej połowie tygodnia.

Gdzie pojawi się szansa na deszcz? Pogoda na 5 dni

Gdzie pojawi się szansa na deszcz? Pogoda na 5 dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Silne trzęsienie ziemi w Mjanmie było odczuwalne także w Chinach. Na własnej skórze mogły doświadczyć tego pielęgniarki z ośrodka położniczego w prowincji Junnan. Kobiety próbowały ochronić noworodki przed skutkami zjawiska. Zdarzenie zostało zarejestrowane na nagraniu.

Chwile grozy na oddziale położniczym. Nagranie

Chwile grozy na oddziale położniczym. Nagranie

Źródło:
CNN, Xinhua, The Hindustian Times, Reuters

Niedzielny test rakiety Spectrum, wyprodukowanej przez niemiecką firmę Isar Aerospace, zakończył się niepowodzeniem. Maszyna eksplodowała kilkadziesiąt sekund po starcie. Początek misji przekładany był wielokrotnie. Przedsiębiorstwo zapowiada kolejne starty.

Pierwsza taka misja z Europy i eksplozja tuż po starcie

Pierwsza taka misja z Europy i eksplozja tuż po starcie

Źródło:
PAP, Reuters, The Guardian

Piątkowe trzęsienie ziemi niemal zrównało z ziemią niektóre regiony Mjanmy (Birmy). Najbardziej zniszczone zostało miasto Mandalaj. To, jak ogromne są uszkodzenia, widać na zdjęciach satelitarnych.

Dzielnice zrównane z ziemią. Zniszczenia na zdjęciach satelitarnych

Dzielnice zrównane z ziemią. Zniszczenia na zdjęciach satelitarnych

Źródło:
Reuters

Na Pacyfiku w rejonie archipelagu Tonga doszło do silnego trzęsienia ziemi o magnitudzie 7 - podała Amerykańska Służba Geologiczna (USGS). Wydano ostrzeżenie przed możliwością pojawienia się tsunami, ale po kilkudziesięciu minutach je odwołano.

Silne trzęsienie ziemi na Pacyfiku. Było zagrożenie tsunami

Silne trzęsienie ziemi na Pacyfiku. Było zagrożenie tsunami

Źródło:
USGS, tvnmeteo.pl, Reuters

Południowokoreańska policja poinformowała w niedzielę, że zatrzymała mężczyznę podejrzanego o wzniecenie największych pożarów w historii kraju. Wykonywał on rytuał przy grobie krewnych.

Najtragiczniejsze pożary w historii kraju. Przyczyną rytuał na cmentarzu 

Najtragiczniejsze pożary w historii kraju. Przyczyną rytuał na cmentarzu 

Źródło:
PAP, Reuters