Jakie rezerwaty przyrody występują w Polsce? Czym różnią się od parków narodowych?

Źródło:
TVN Meteo
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów
wideo 2/5
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów

Rezerwaty przyrody powstają w celu ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem. Dzięki nim możliwe jest również zachowanie rzadkich obiektów krajobrazowych, torfowiskowych, leśnych i stepowych. W rezerwatach przyrody pod ochroną mogą być szczególne składniki przyrody, takie jak fauna, flora, biota grzybów oraz twory przyrody nieożywionej bądź cały obszar rezerwatu.

Obecnie w Polsce znajduje się 1505 rezerwatów przyrody.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. określa rodzaje, typy i podtypy rezerwatów przyrody, które mają przypisane oznaczenia kodowe.Według stanu na 10 września 2021 roku obszar rezerwatów przyrody w Polsce obejmuje łącznie około 169 tysięcy ha, co stanowi 0,54 proc. powierzchni kraju.

Co to jest rezerwat przyrody?

Rezerwat przyrody stanowi obszar ochrony przyrody. Tego typu rejony istnieją na całym świecie. Forma ochrony rezerwatów przyrody wynika z ustaleń prawnych danego kraju. Obszary te są wyłączone z powszechnego użytku, a na ich terenie prowadzone są obserwacje i badania naukowe. Warto zaznaczyć, że nie istnieje jednoznaczna definicja rezerwatu przyrody. Obszar przydzielony do tej kategorii w danym państwie może nie być w innym kraju traktowany jako strefa szczególnej ochrony przyrody.

Ile jest rezerwatów przyrody w Polsce?

W Polsce każdego roku wzrasta liczba funkcjonujących rezerwatów. Na przestrzeni lat zmieniała się ona następująco: 2000 r. – 1307, 2010 r. – 1463, 2021 r. – 1505. Szczegółowe statystyki dowiodły, że w 2016 roku dostępne obiekty ochrony miały powierzchnię 168.335,6 ha. Najwięcej rezerwatów zlokalizowano w województwie mazowieckim, a najmniej – w opolskim.

Rezerwat przyrody - jakie są formy ochrony flory i fauny?

Rezerwat to obszar chroniący wszystkie obiekty przyrody lub niektóre jej elementy zaliczane do fauny i flory. Jego likwidacja możliwa jest jedynie w przypadku utraty walorów przyrodniczych. Dla rezerwatu przygotowuje się plan ochrony. Jest to dokument określający cele, zadania oraz reguły udostępnienia obiektu osobom postronnym. Ochrona w ramach rezerwatu może mieć charakter ścisły, czynny lub krajobrazowy. Pierwszy typ dotyczy nieingerowania w naturę. Drugi rodzaj pozwala natomiast na usunięcie drzew, np. zacieniających wyjątkowy gatunek rośliny. Ochrona krajobrazowa koncentruje się natomiast na zarządzaniu gospodarką rolną, leśną i rybacką z uwzględnieniem potrzeb fauny, flory, grzybów itp.

Jakie są rodzaje rezerwatów przyrody w Polsce?

W przypadku polskich rezerwatów wyróżnia się obiekty:

leśne – pozostałości pierwotnych puszcz, typy zbiorowisk leśnych, stanowiska drzew na granicach zasięgu; florystyczne – populacje i siedliska gatunków odmian zarodnikowych i kwiatowych oraz grzybów; torfowiskowe – zbiorowiska i gatunki torfowisk; faunistyczne – populacje i siedliska ssaków, ptaków, ryb, płazów, gadów i bezkręgowców; krajobrazowe – naturalne, charakterystyczne dla poszczególnych regionów krajobrazy; przyrody nieożywionej – gleby, formy skalne, odkrywki itp.; wodne – potoki, jeziora, morza itp.; stepowe – murawy ciepłolubne; słonoroślowe  – słonorośla śródlądowe i nadmorskie.

Czym się różni rezerwat przyrody od parku narodowego?

Park narodowy stanowi najwyższą formę ochrony przyrody w Polsce. Cechy pozwalające na zaklasyfikowanie obszaru do tej grupy to:

– powierzchnia powyżej 1000 hektarów, – duże walory przyrodnicze, – zachowanie naturalnych procesów biologicznych, – zagwarantowanie naturalnego siedliska dla gatunków zagrożonych wyginięciem, – tereny otwarte dla turystów i wyłączone z powszechnego użytku, – ustalenie granic przez Radę Ministrów, – każda zmiana granic wymaga zgody właściwych organów samorządu terytorialnego.

Rezerwat przyrody jest zamknięty lub częściowo niedostępny dla ludzi. W przypadku parku narodowego turyści mogą poruszać się w obrębie wskazanych stref. Rezerwat tworzy się w celu ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków z zachowaniem ich naturalnego środowiska. Park narodowy funkcjonuje natomiast w celu zabezpieczenia ekologicznych, historycznych i kulturalnych obiektów. Na jego terenie tworzy się ponadto optymalne warunki dla rozwoju fauny i flory. Park narodowy i rezerwat stanowią obiekty, w obrębie których nie można polować i prowadzić działalności gospodarczej.

ZOBACZ TAKŻE: Parki narodowe w Polsce - mapa i lista

Rezerwaty przyrody w Polsce - przykłady

W Polsce funkcjonuje wiele fascynujących obiektów ochrony przyrody. Jednym z nich jest rezerwat Hedera, który znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie nakielskim, gminie Nakło nad Notecią. Skąd wzięła się jego nazwa? Pochodzi ona od łacińskiego określenia rośliny znajdującej się w obrębie rezerwatu. Teren ma powierzchnię 15,14 ha i cały jego obszar podlega ścisłej ochronie. Rezerwat Hedera powstał w celu zmniejszenia ryzyka zniszczenia bluszczu pospolitego zaliczanego do rzadkich gatunków.

Kolejnym interesującym miejscem ochrony przyrody w Polsce jest znajdujący się w Górach Świętokrzyskich (woj. świętokrzyskie) rezerwat przyrody o nazwie Jaskinia Raj, w którym znajduje się wapienna jaskinia krasowa o tej samej nazwie. Ta położona w Chęcinach jaskinia wyróżnia się wyjątkowo różnorodną i dobrze zachowaną szatą naciekową.

Wśród innych, ciekawych rezerwatów warto wskazać obiekt Prządki, który od 2009 r. nosi nazwę Rezerwat Przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego. Obszar ten położony jest w województwie podkarpackim. Jego zasadniczym zadaniem jest ochrona wzniesień skalnych powstałych w wyniku wietrzenia i erozji. Prządki są jedynym tego typu rezerwatem w południowo-wschodniej Polsce.

ZOBACZ TAKŻE: Nad Bugiem powstał nowy rezerwat przyrody. Można tu zobaczyć rzadkie gatunki porostów

Rezerwaty przyrody są niezwykle ważnymi obiektami dla zachowania rzadkich gatunków fauny, flory, grzybów i tworów przyrody nieożywionej w obrębie ich naturalnego środowiska. Należy zatem stosować się do przepisów ograniczających dostęp do tych obszarów.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: Archiwum Nadleśnictwa Dojlidy

Pozostałe wiadomości

Zbliża się kulminacyjny moment lotu astronautów misji Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, dziś po południu kapsuła Crew Dragon rozpocznie dokowanie do ISS. Na jej pokładzie znajduje się drugi Polak w kosmosie, Sławosz Uznański-Wiśniewski.

Kulminacyjny moment lotu już niedługo. Kiedy Polak dotrze na ISS?

Kulminacyjny moment lotu już niedługo. Kiedy Polak dotrze na ISS?

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. Czwartek 26.06 zapowiada się słonecznie, jednak pod wieczór na zachodzie kraju pojawią się burze. Termometry pokażą nawet 31 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - czwartek, 26.06. Gorąco i słonecznie, pod koniec dnia zagrzmi

Pogoda na dziś - czwartek, 26.06. Gorąco i słonecznie, pod koniec dnia zagrzmi

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni przyniosą powrót wysokiej temperatury. Wraz z nią pojawią się burze, które lokalnie mogą być gwałtowne. Weekend przyniesie pogodną aurę, termometry pokażą maksymalnie 28 stopni Celsjusza.

Powrót burz i upału. Pogoda na 5 dni

Powrót burz i upału. Pogoda na 5 dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dzisiejszej nocy będzie widoczna na polskim niebie Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), w stronę której leci załoga misji Axiom-4. "Jeśli dopisze nam szczęście, możemy spróbować dostrzec Sławosza lecącego w kapsule Dragon na polskim niebie" - napisał Karol Wójcicki, popularyzator astronomii.

Sławosz w Dragonie nad Polską. "To jedyna szansa!"

Sławosz w Dragonie nad Polską. "To jedyna szansa!"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Z głową w gwiazdach

Piorun uderzył w powierzchnię jeziora, raniąc przy tym dwadzieścia osób. Do zdarzenia doszło w hrabstwie Lexington w Karolinie Południowej w USA.

Piorun trafił w grupę ludzi. "Pojawił się znikąd"

Piorun trafił w grupę ludzi. "Pojawił się znikąd"

Źródło:
CNN

Lot doktora Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną może być ogromnym krokiem Polski w stronę rozwoju technologii. Tomasz Rożek, założyciel Fundacji "Nauka. To lubię", mówił w "Faktach po Faktach", że jeśli tego wydarzenia odpowiednio nie wykorzystamy, to stanie się ono podpalonym snopkiem słomy. - Po to, żeby to nie zostało kupką popiołu, my musimy na to pracować - dodał.

Lot Polaka to wielka szansa. "Trzeba ją wykorzystać, by nie została kupką popiołu"

Lot Polaka to wielka szansa. "Trzeba ją wykorzystać, by nie została kupką popiołu"

Źródło:
Fakty po południu, tvnmeteo.pl

O godzinie 8.31 z przylądka Canaveral na Florydzie w kosmos poleciał Sławosz Uznański-Wiśniewski - pierwszy Polak, który zamieszka na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Tymczasowym dom jednak stale ucieka, więc musi go gonić. I planowo dogoni w czwartek po południu.

Polak w kosmosie. Goni ISS. Jest godzina wejścia na pokład

Polak w kosmosie. Goni ISS. Jest godzina wejścia na pokład

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, PAP

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na orbicie i wraz z załogą misji Ax-4 zmierza w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Historyczny start śledziło i oglądało tysiące osób na całym świecie.

Ten dzień zapamiętamy na długo. Historyczny lot Polaka na zdjęciach

Ten dzień zapamiętamy na długo. Historyczny lot Polaka na zdjęciach

Źródło:
PAP

Załoga misji Axiom-4, w tym doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, leci kapsułą Dragon na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Przed astronautami długa podróż. Co będą robić w czasie tak długiego lotu? - Kiedy kapsuła obierze normalną trajektorię lotu, załoga będzie mogła rozpiąć pasy, wyjść z foteli, zdjąć skafandry i delektować się widokami - mówił Hubert Kijek, reporter TVN24 BiS.

Załoga Axiom-4 leci na ISS. "Trudno będzie im zasnąć z takim widokiem"

Załoga Axiom-4 leci na ISS. "Trudno będzie im zasnąć z takim widokiem"

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP, TVN24

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał alarmy pierwszego stopnia. Synoptycy ostrzegają przed wysoką temperaturą i silnym wiatrem. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Niebezpieczna spiekota. Żółte alarmy w części kraju

Niebezpieczna spiekota. Żółte alarmy w części kraju

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski jest w drodze na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Kiedy na nią doleci? I co się wydarzy, kiedy załoga misji Axiom 4 dotrze na miejsce?

Kiedy doleci Sławosz? Podajemy datę i godzinę

Kiedy doleci Sławosz? Podajemy datę i godzinę

Źródło:
PAP, TVN24

W jednym z chińskich hoteli pandki rude były przez pracowników wpuszczane o poranku do pokojów, by budzić gości. W sieci pojawiły się nagrania, na których widać, jak dorośli i dzieci karmią, głaszczą i nagrywają zwierzęta z bliskiej odległości. Jak podał "The Independent", na hotel spadła fala krytyki z powodu wykorzystywania zagrożonego gatunku do zabawiania gości i nieetycznego zarabiania kosztem zwierząt.

Hotel wykorzystywał pandki rude do budzenia gości

Hotel wykorzystywał pandki rude do budzenia gości

Źródło:
Independent

Ruszyła misja Ax-4, w której udział bierze Sławosz Uznański-Wiśniewski. Załogę na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) wynosi kapsuła Dragon, która wraz z rakietą Falcon 9 zrewolucjonizowała przemysł kosmiczny. W trakcie lotu poznaliśmy imię, jakie astronauci wybrali dla swojego statku kosmicznego.

Tak nazwano kapsułę, w której lecą astronauci. "To więcej niż imię"

Tak nazwano kapsułę, w której lecą astronauci. "To więcej niż imię"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, SpaceX, Financial Times

Z Centrum Lotów Kosmicznych Johna F. Kennedy'ego na Florydzie wystartowała rakieta, która zabierze misję Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W skład załogi wchodzi Sławosz Uznański-Wiśniewski. Będzie pierwszym Polakiem w historii, który postawi stopę na ISS. Misja Ignis, realizowana przy współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, to nie tylko prestiżowe wydarzenie, ale także technologiczny i edukacyjny przełom dla polskiego sektora kosmicznego.

Otwiera się nowa era w polskiej eksploracji kosmosu

Otwiera się nowa era w polskiej eksploracji kosmosu

Źródło:
PAP

Punktualnie o godzinie 8.31 z przylądka Canaveral na Florydzie w kosmos poleciał Sławosz Uznański-Wiśniewski. Wcześniej Polak pożegnał się jeszcze z rodziną.

Sławosz Uznański-Wiśniewski żegna się z rodziną przed startem. Wzruszające nagranie

Sławosz Uznański-Wiśniewski żegna się z rodziną przed startem. Wzruszające nagranie

Źródło:
TVN24

Upały nawiedziły wschodnią część Stanów Zjednoczonych. W wielu miejscach temperatura przekroczyła 35 stopni Celsjusza, a władze wydały ostrzeżenia. Zwiększone zapotrzebowanie na klimatyzację i wentylację doprowadziło do przerw w dostawie prądu.

Skwar w USA. Jest ofiara śmiertelna

Skwar w USA. Jest ofiara śmiertelna

Źródło:
PAP

W środę Sławosz Uznański-Wiśniewski wraz z trójką innych astronautów poleciał w kosmos w ramach misji Axiom-4. Z tej okazji Ambasada Stanów Zjednoczonych w Warszawie nagrała specjalne wideo z życzeniami dla polskiego astronauty.

"Sławosz, nie zapomnij pierogów! Powodzenia!" Specjalne życzenia dla polskiego astronauty

"Sławosz, nie zapomnij pierogów! Powodzenia!" Specjalne życzenia dla polskiego astronauty

Źródło:
tvnmeteo.pl

Strażacy już trzeci dzień walczą z pożarem na greckiej wyspie Chios. Władze ogłosiły tam stan wyjątkowy, a ponad 20 wiosek otrzymało nakazy ewakuacji.

Kolejne nakazy ewakuacji na greckiej wyspie

Kolejne nakazy ewakuacji na greckiej wyspie

Źródło:
Reuters, Greek Reporter

Amerykańskie miasto Madison w stanie Wisconsin nawiedziła w poniedziałek ulewa. Opady były tak duże, że dach jednego z supermarketów częściowo zawalił się pod naporem wody.

Lało tak, że zarwał się dach supermarketu

Lało tak, że zarwał się dach supermarketu

Źródło:
Spectrum News, City of Madison

Część Chin zmaga się z intensywnymi opadami deszczu, które powodują zniszczenia. To, jak niebezpieczna jest pogoda, widać na nagraniu pokazującym ciężarówkę, która zawisła nad zarwanym mostem. Betonowa konstrukcja zawaliła się po ulewach.

Ciężarówka zawisła nad przepaścią

Ciężarówka zawisła nad przepaścią

Źródło:
Reuters

Nie żyje 29-latek ze stanu Kolorado, który spędzał na Florydzie miesiąc miodowy. Piorun trafił go przy częściowo słonecznym niebie, gdy mężczyzna stał po kostki w wodzie.

Piorun zabił mężczyznę na plaży. Był w podróży poślubnej

Piorun zabił mężczyznę na plaży. Był w podróży poślubnej

Źródło:
tvn24.pl

Wtorek mieszkańcom północy Polski upływa pod znakiem silnego wiatru. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia szkód, które wyrządził on w Ustce.

Wiatr wyrządził szkody w Ustce. Zdjęcia Reportera24

Wiatr wyrządził szkody w Ustce. Zdjęcia Reportera24

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W poniedziałek przez Polskę przetoczył się burzowy front. Silny wiatr powalał drzewa i łamał gałęzie, które spadały na ulice i samochody. W wyniku przejścia nawałnic dwie osoby zostały ranne.

Dwie osoby ranne po burzach. "W okna waliło, jakby ktoś wiadrami wodę lał"

Dwie osoby ranne po burzach. "W okna waliło, jakby ktoś wiadrami wodę lał"

Aktualizacja:
Źródło:
Portalik25.pl, Jawor, tvnmeteo.pl

Minionej nocy mieszkańcy części Polski mogli zobaczyć na niebie wyjątkowy spektakl. Wszystko za sprawą obłoków srebrzystych. Zdjęcia tego zjawiska otrzymaliśmy na Kontakt24.

Niebo zaiskrzyło. Obłoki srebrzyste nad Polską

Niebo zaiskrzyło. Obłoki srebrzyste nad Polską

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Dwie trąby wodne pojawiły się u wybrzeży miasta Bradenton na Florydzie. Zjawiska zostały uchwycone na nagraniu. Zdaniem eksperta z Narodowej Służby Meteorologicznej (NWS), zobaczenie dwóch trąb jednocześnie to rzadkość.

Trąby wodne wirowały nad wodą. Nagranie

Trąby wodne wirowały nad wodą. Nagranie

Źródło:
CNN, fox13news.com, miamiherald.com, tampabay.com

Naukowcy odkryli, że pewien gatunek ćmy żyjący w Australii, który każdego roku wyrusza na długą wędrówkę, do nawigacji używa gwiazd. To pierwszy raz, gdy poznano taką umiejętność u bezkręgowców pokonujących ogromne dystanse.

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Źródło:
Phys, AFP

Pogoda na 16 dni. Tomasz Wasilewski odpoczywa na urlopie, a długoterminową prognozę temperatury tym razem przygotował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Sprawdź, jaką aurę przyniosą ostatnie dni czerwca i początek lipca.

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Cały czas trwają badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka. W artykule opublikowanym na łamach "Journal of the American Heart Association" naukowcy donoszą, że osoby żyjące w pobliżu wód cechujących się wysokim stężeniem małych cząsteczek tworzyw sztucznych są bardziej narażone na wiele groźnych chorób.

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Źródło:
PAP