Jakie rezerwaty przyrody występują w Polsce? Czym różnią się od parków narodowych?

Źródło:
TVN Meteo
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów
wideo 2/5
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów

Rezerwaty przyrody powstają w celu ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem. Dzięki nim możliwe jest również zachowanie rzadkich obiektów krajobrazowych, torfowiskowych, leśnych i stepowych. W rezerwatach przyrody pod ochroną mogą być szczególne składniki przyrody, takie jak fauna, flora, biota grzybów oraz twory przyrody nieożywionej bądź cały obszar rezerwatu.

Obecnie w Polsce znajduje się 1505 rezerwatów przyrody.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. określa rodzaje, typy i podtypy rezerwatów przyrody, które mają przypisane oznaczenia kodowe.Według stanu na 10 września 2021 roku obszar rezerwatów przyrody w Polsce obejmuje łącznie około 169 tysięcy ha, co stanowi 0,54 proc. powierzchni kraju.

Co to jest rezerwat przyrody?

Rezerwat przyrody stanowi obszar ochrony przyrody. Tego typu rejony istnieją na całym świecie. Forma ochrony rezerwatów przyrody wynika z ustaleń prawnych danego kraju. Obszary te są wyłączone z powszechnego użytku, a na ich terenie prowadzone są obserwacje i badania naukowe. Warto zaznaczyć, że nie istnieje jednoznaczna definicja rezerwatu przyrody. Obszar przydzielony do tej kategorii w danym państwie może nie być w innym kraju traktowany jako strefa szczególnej ochrony przyrody.

Ile jest rezerwatów przyrody w Polsce?

W Polsce każdego roku wzrasta liczba funkcjonujących rezerwatów. Na przestrzeni lat zmieniała się ona następująco: 2000 r. – 1307, 2010 r. – 1463, 2021 r. – 1505. Szczegółowe statystyki dowiodły, że w 2016 roku dostępne obiekty ochrony miały powierzchnię 168.335,6 ha. Najwięcej rezerwatów zlokalizowano w województwie mazowieckim, a najmniej – w opolskim.

Rezerwat przyrody - jakie są formy ochrony flory i fauny?

Rezerwat to obszar chroniący wszystkie obiekty przyrody lub niektóre jej elementy zaliczane do fauny i flory. Jego likwidacja możliwa jest jedynie w przypadku utraty walorów przyrodniczych. Dla rezerwatu przygotowuje się plan ochrony. Jest to dokument określający cele, zadania oraz reguły udostępnienia obiektu osobom postronnym. Ochrona w ramach rezerwatu może mieć charakter ścisły, czynny lub krajobrazowy. Pierwszy typ dotyczy nieingerowania w naturę. Drugi rodzaj pozwala natomiast na usunięcie drzew, np. zacieniających wyjątkowy gatunek rośliny. Ochrona krajobrazowa koncentruje się natomiast na zarządzaniu gospodarką rolną, leśną i rybacką z uwzględnieniem potrzeb fauny, flory, grzybów itp.

Jakie są rodzaje rezerwatów przyrody w Polsce?

W przypadku polskich rezerwatów wyróżnia się obiekty:

leśne – pozostałości pierwotnych puszcz, typy zbiorowisk leśnych, stanowiska drzew na granicach zasięgu; florystyczne – populacje i siedliska gatunków odmian zarodnikowych i kwiatowych oraz grzybów; torfowiskowe – zbiorowiska i gatunki torfowisk; faunistyczne – populacje i siedliska ssaków, ptaków, ryb, płazów, gadów i bezkręgowców; krajobrazowe – naturalne, charakterystyczne dla poszczególnych regionów krajobrazy; przyrody nieożywionej – gleby, formy skalne, odkrywki itp.; wodne – potoki, jeziora, morza itp.; stepowe – murawy ciepłolubne; słonoroślowe  – słonorośla śródlądowe i nadmorskie.

Czym się różni rezerwat przyrody od parku narodowego?

Park narodowy stanowi najwyższą formę ochrony przyrody w Polsce. Cechy pozwalające na zaklasyfikowanie obszaru do tej grupy to:

– powierzchnia powyżej 1000 hektarów, – duże walory przyrodnicze, – zachowanie naturalnych procesów biologicznych, – zagwarantowanie naturalnego siedliska dla gatunków zagrożonych wyginięciem, – tereny otwarte dla turystów i wyłączone z powszechnego użytku, – ustalenie granic przez Radę Ministrów, – każda zmiana granic wymaga zgody właściwych organów samorządu terytorialnego.

Rezerwat przyrody jest zamknięty lub częściowo niedostępny dla ludzi. W przypadku parku narodowego turyści mogą poruszać się w obrębie wskazanych stref. Rezerwat tworzy się w celu ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków z zachowaniem ich naturalnego środowiska. Park narodowy funkcjonuje natomiast w celu zabezpieczenia ekologicznych, historycznych i kulturalnych obiektów. Na jego terenie tworzy się ponadto optymalne warunki dla rozwoju fauny i flory. Park narodowy i rezerwat stanowią obiekty, w obrębie których nie można polować i prowadzić działalności gospodarczej.

ZOBACZ TAKŻE: Parki narodowe w Polsce - mapa i lista

Rezerwaty przyrody w Polsce - przykłady

W Polsce funkcjonuje wiele fascynujących obiektów ochrony przyrody. Jednym z nich jest rezerwat Hedera, który znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie nakielskim, gminie Nakło nad Notecią. Skąd wzięła się jego nazwa? Pochodzi ona od łacińskiego określenia rośliny znajdującej się w obrębie rezerwatu. Teren ma powierzchnię 15,14 ha i cały jego obszar podlega ścisłej ochronie. Rezerwat Hedera powstał w celu zmniejszenia ryzyka zniszczenia bluszczu pospolitego zaliczanego do rzadkich gatunków.

Kolejnym interesującym miejscem ochrony przyrody w Polsce jest znajdujący się w Górach Świętokrzyskich (woj. świętokrzyskie) rezerwat przyrody o nazwie Jaskinia Raj, w którym znajduje się wapienna jaskinia krasowa o tej samej nazwie. Ta położona w Chęcinach jaskinia wyróżnia się wyjątkowo różnorodną i dobrze zachowaną szatą naciekową.

Wśród innych, ciekawych rezerwatów warto wskazać obiekt Prządki, który od 2009 r. nosi nazwę Rezerwat Przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego. Obszar ten położony jest w województwie podkarpackim. Jego zasadniczym zadaniem jest ochrona wzniesień skalnych powstałych w wyniku wietrzenia i erozji. Prządki są jedynym tego typu rezerwatem w południowo-wschodniej Polsce.

ZOBACZ TAKŻE: Nad Bugiem powstał nowy rezerwat przyrody. Można tu zobaczyć rzadkie gatunki porostów

Rezerwaty przyrody są niezwykle ważnymi obiektami dla zachowania rzadkich gatunków fauny, flory, grzybów i tworów przyrody nieożywionej w obrębie ich naturalnego środowiska. Należy zatem stosować się do przepisów ograniczających dostęp do tych obszarów.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: Archiwum Nadleśnictwa Dojlidy

Pozostałe wiadomości

Burze będą zagrożeniem prawie do samego rana. IMGW ostrzega przed tymi zjawiskami w części kraju. Miejscami obowiązują alarmy nawet trzeciego, najwyższego stopnia. Zjawiskom mają towarzyszyć ulewy oraz opady dużego gradu. Lokalnie wiatr może osiągać w porywach prędkość nawet do 120 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie warto zachować szczególną ostrożność.

Niebezpiecznie do samego rana. Najwyższy stopień ostrzeżeń

Niebezpiecznie do samego rana. Najwyższy stopień ostrzeżeń

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Czwartek jest kolejnym dniem z gwałtownymi zjawiskami burzowymi. W rejonie Iławy na Warmii i Mazurach strażacy interweniowali w związku z wypompowywaniem nadmiaru wody oraz przewróconymi drzewami. Groźna pogoda nawiedziła też inne regiony kraju.

Nawałnice w Polsce. Powalone drzewa, zalane drogi

Nawałnice w Polsce. Powalone drzewa, zalane drogi

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni - w tym weekend - upłyną nam pod znakiem zachmurzenia. Nie zabraknie także opadów deszczu, które w burzach mogą być ulewne. Na horyzoncie widać także ochłodzenie.

Przed weekendem silne burze, później przyjdzie zmiana

Przed weekendem silne burze, później przyjdzie zmiana

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro. Nadchodząca noc zapowiada się z ryzykiem burz w części kraju. Wyładowania atmosferyczne pojawią się także lokalnie w piątek 6.06. Na termometrach zobaczymy nawet 29 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - piątek, 6.06. To będzie niespokojna noc w części kraju

Pogoda na jutro - piątek, 6.06. To będzie niespokojna noc w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

We Włoszech odnotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 3,2. Choć siła zjawiska nie była duża, na stanowisku archeologicznym w Pompejach odnotowano pewne uszkodzenia.

Trzęsienie ziemi we Włoszech. Uszkodzenia w Pompejach

Trzęsienie ziemi we Włoszech. Uszkodzenia w Pompejach

Źródło:
Reuters

Czerwiec i lipiec to idealny czas, by spojrzeć w nocne niebo i wypatrzyć na nim obłoki srebrzyste - chmury sięgające aż nawet do 100 kilometrów nad powierzchnię Ziemi. Jak tłumaczą eksperci, ich obecność może mieć związek nie tylko z naturą, ale też z działalnością człowieka i lotami kosmicznymi.

Przyszedł czas na obserwację obłoków srebrzystych. Skąd się biorą?

Przyszedł czas na obserwację obłoków srebrzystych. Skąd się biorą?

Źródło:
PAP

Już dzisiaj nastąpi próba lądowania na Księżycu łazika Resilience od japońskiej firmy ispace. Dwa lata temu podobna misja przeprowadzona przez ten prywatny podmiot zakończyła się niepowodzeniem - maszyna rozbiła się.

Chcą znów wylądować na Księżycu. Poprzednia próba skończyła się fiaskiem

Chcą znów wylądować na Księżycu. Poprzednia próba skończyła się fiaskiem

Źródło:
Reuters, space.com

Alert RCB. Eksperci z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa rozesłali w czwartek SMS-owe ostrzeżenia przed możliwymi burzami z bardzo silnym deszczem oraz wiatrem. Wiadomości wysłano do odbiorców na terenie trzech województw.

Alert RCB. Tutaj aura będzie szczególnie groźna

Alert RCB. Tutaj aura będzie szczególnie groźna

Źródło:
RCB

Burze z silnymi opadami deszczu przetoczyły się nad amerykańskim stanem Kansas. Ulewy doprowadziły do powodzi błyskawicznej, która wystąpiła w miastach Wichita i El Dorado. Lokalne władze ogłosiły stan klęski żywiołowej.

"Wyszłyśmy z pokoju, a woda sięgała mi już do kolan"

"Wyszłyśmy z pokoju, a woda sięgała mi już do kolan"

Źródło:
CNN, Fox Weather

Już na początku przyszłego tygodnia z Florydy ma ruszyć misja kosmiczna Ax-4 z doktorem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie. Polak już niedługo będzie miał szansę dotrzeć na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na miejscu, skąd lot ma wystartować, jest już Hubert Kijek, reporter TVN24.

Odliczanie do lotu Polaka. Na miejscu jest już reporter TVN24 BiS

Odliczanie do lotu Polaka. Na miejscu jest już reporter TVN24 BiS

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24

- Wyglądało to tak, jakby przyszedł celowo - stwierdziła sklepikarka z Tajlandii, komentując wejście słonia do jej sklepu. Nietypowy gość, którego pobyt w sklepie zarejestrowały kamery monitoringu, spokojnie zajadał słodycze, nim udało się go wyprosić strażnikom.

Głodny słoń wpadł do sklepu po słodycze

Głodny słoń wpadł do sklepu po słodycze

Źródło:
CNN

Prawie 500 zgłoszeń odebrali strażacy w związku z przejściem aktywnego frontu atmosferycznego przez Polskę w środę i w nocy ze środy na czwartek. Najwięcej interwencji było w województwie dolnośląskim. Materiały dokumentujące załamanie pogody otrzymaliśmy na Kontakt24.

Burze w Polsce. Ranna kobieta, kilkaset interwencji

Burze w Polsce. Ranna kobieta, kilkaset interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, Kontakt24, tvnmeteo.pl

Choroby alergiczne są problemem cywilizacyjnym i określa się je mianem epidemii XXI wieku. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, zajmują już trzecią pozycję na liście najczęstszych chorób przewlekłych. Z alergiami zmagają się nie tylko dzieci, lecz także również dorośli. Sprawdź, jak rozpoznać objawy, kiedy zgłosić się do specjalisty i jak radzić sobie z alergią na co dzień.  

Alergie u osób dorosłych. Jak sobie z nimi radzić? 

Alergie u osób dorosłych. Jak sobie z nimi radzić? 

Źródło:
Otrivin

Dąb Bartek ucierpiał w wyniku wtorkowych burz. Na skutek silnego wiatru i intensywnych opadów złamał się jeden z konarów pomnika przyrody. W najbliższym czasie przy drzewie zostaną wykonane dalsze zabiegi pielęgnacyjne.

Dąb Bartek uszkodzony po burzy

Dąb Bartek uszkodzony po burzy

Źródło:
PAP

IMGW wydał ostrzeżenie drugiego stopnia przed upałem. W części kraju temperatura ma wzrosnąć do 30 stopni Celsjusza.

Jest pierwsze w tym roku ostrzeżenie przed upałem w Polsce

Jest pierwsze w tym roku ostrzeżenie przed upałem w Polsce

Źródło:
IMGW

Na drzewach w Bieszczadach można zaobserwować podłużne ślady. Ubytki kory najczęściej obserwowane są na jodłach, rzadziej na innych gatunkach. Charakterystyczne rany są dziełem jednego z bieszczadzkich drapieżników.

Dziwne ślady na drzewach. Wiemy, skąd się wzięły

Dziwne ślady na drzewach. Wiemy, skąd się wzięły

Źródło:
PAP

Astronomowie odkryli nietypowy układ planetarny, w którym planeta o wielkości połowy Saturna okrąża gwiazdę ważącą pięć razy mniej od Słońca. Dotąd sądzono, że przy tak małych gwiazdach duże planety nie mogą ani powstać, ani się utrzymać. Szczegóły opisano na łamach czasopisma "Nature Astronomy".

Modele nie potrafią tego wyjaśnić. Jest jak pół Saturna, a okrąża maleństwo

Modele nie potrafią tego wyjaśnić. Jest jak pół Saturna, a okrąża maleństwo

Źródło:
PAP

Dwoje motocyklistów zderzyło się z mierzącym niemal dwa metry aligatorem na jednej z dróg na Florydzie. 67-letni mężczyzna i 25-letnia kobieta trafili do szpitala.

Motocykliści zderzyli się z aligatorem

Motocykliści zderzyli się z aligatorem

Źródło:
CNN, Associated Press, Fox News

Gęste kłęby dymu pochodzące z pożarów lasów w Kanadzie znacząco pogorszyły jakość powietrza w części Stanów Zjednoczonych. Zanieczyszczenia dotarły między innymi do stanów Wisconsin, Michigan i Minnesota. We wtorek mieszkańcy miasta Minneapolis oddychali najgorszym powietrzem na świecie.

Chmura dymu nad Stanami Zjednoczonymi. Fatalna jakość powietrza w miastach

Chmura dymu nad Stanami Zjednoczonymi. Fatalna jakość powietrza w miastach

Źródło:
Reuters, AP, CBS News, CIFFC

Firma Axiom Space po raz kolejny opóźniła start misji Ax-4. We wtorek na konferencji prasowej poinformowano, że lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) odbędzie się 10 czerwca.

Lot Polaka w kosmos znów przełożony. Kiedy Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci w kosmos

Lot Polaka w kosmos znów przełożony. Kiedy Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci w kosmos

Źródło:
tvnmeteo.pl, Axiom Space, PAP, POLSA

We wtorek 3.06 pogoda znów jest dynamiczna. W części kraju występują burze z opadami deszczu oraz gradu. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia i nagrania z Mazur i województwa śląskiego.

Burze w Polsce. Interweniowały służby

Burze w Polsce. Interweniowały służby

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Wodnisty katar, swędzenie nosa czy uporczywe kichanie to uciążliwe objawy związane z alergicznym nieżytem nosa (ANN). To jedna z najczęstszych chorób alergicznych, która może występować zarówno sezonowo, jak i przez cały rok. W Polsce z tą przypadłością boryka się około 22 procent społeczeństwa. Jakie są jej przyczyny i jak łagodzić objawy?

Czym jest alergiczny nieżyt nosa? Objawy, przyczyny, leczenie

Czym jest alergiczny nieżyt nosa? Objawy, przyczyny, leczenie

Źródło:
Otrivin

Grecką wyspę Kreta we wtorek po południu nawiedziło trzęsienie ziemi. Wstrząsy miały magnitudę 5. Minionej nocy, na skutek trzęsienia ziemi w Turcji, ziemia zatrzęsła się na Rodos.

Trzęsienie ziemi na Krecie

Trzęsienie ziemi na Krecie

Źródło:
tvnmeteo.pl, Protothema, PAP

14-letnia dziewczynka nie żyje, a kilkadziesiąt osób zostało rannych w wyniku trzęsienia ziemi o magnitudzie 5,8, jakie nawiedziło wybrzeże Turcji w nocy z poniedziałku na wtorek. Ludzie w panice wyskakiwali z okien oraz balkonów. Wstrząsy były odczuwalne także w Grecji.

W panice wyskakiwali z okien, 14-latka nie żyje. Trzęsienie ziemi w Turcji

W panice wyskakiwali z okien, 14-latka nie żyje. Trzęsienie ziemi w Turcji

Źródło:
AP, eKathimerini, tvnmeteo.pl, PAP

Etna wybuchła w poniedziałek, wysyłając w powietrze ogromne ilości popiołu i dymu. Na zboczach wulkanu znajdowali się turyści. Choć wulkan się uspokoił, lokalne służby monitorują jego aktywność.

"Wszystko działo się błyskawicznie". Nagranie ze zbocza Etny

"Wszystko działo się błyskawicznie". Nagranie ze zbocza Etny

Źródło:
tvnmeteo.pl, CNN, Rai News, The Independent, Reuters, ANSA

Naukowcy przebadali zwyczaje kilkudziesięciu tysięcy pracujących w USA pielęgniarek po 50. roku życia. Zauważyli, że kobiety, które wypijały od jednej do trzech filiżanek kawy dziennie, mogą mieć większą szansę na zachowanie lepszego zdrowia na starość.

Ten napój może pomóc kobietom zdrowiej się starzeć

Ten napój może pomóc kobietom zdrowiej się starzeć

Źródło:
PAP, CNN

W Namibii w rejonie rzeki Hoanib w regionie Kunene zastrzelono lwicę, która przed weekendem zagryzła na śmierć znanego namibijskiego badacza tych zwierząt oraz biznesmena.

Lwica zagryzła biznesmena. Zwierzę zastrzelono

Lwica zagryzła biznesmena. Zwierzę zastrzelono

Źródło:
PAP

Na ich trop naukowcy wpadli podczas analizy skał wulkanicznych z okolic Hawajów.

Z wnętrza Ziemi wyciekają cenne metale

Z wnętrza Ziemi wyciekają cenne metale

Źródło:
CNN, LiveScience