Jakie rezerwaty przyrody występują w Polsce? Czym różnią się od parków narodowych?

Źródło:
TVN Meteo
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów
wideo 2/5
W województwie lubelskim powstał nowy rezerwat przyrody. Występują tu rzadkie porosty (zdjęcia z 1.09.2021)Małgorzata Bielak, Nadleśnictwo Chotyłów

Rezerwaty przyrody powstają w celu ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem. Dzięki nim możliwe jest również zachowanie rzadkich obiektów krajobrazowych, torfowiskowych, leśnych i stepowych. W rezerwatach przyrody pod ochroną mogą być szczególne składniki przyrody, takie jak fauna, flora, biota grzybów oraz twory przyrody nieożywionej bądź cały obszar rezerwatu.

Obecnie w Polsce znajduje się 1505 rezerwatów przyrody.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. określa rodzaje, typy i podtypy rezerwatów przyrody, które mają przypisane oznaczenia kodowe.Według stanu na 10 września 2021 roku obszar rezerwatów przyrody w Polsce obejmuje łącznie około 169 tysięcy ha, co stanowi 0,54 proc. powierzchni kraju.

Co to jest rezerwat przyrody?

Rezerwat przyrody stanowi obszar ochrony przyrody. Tego typu rejony istnieją na całym świecie. Forma ochrony rezerwatów przyrody wynika z ustaleń prawnych danego kraju. Obszary te są wyłączone z powszechnego użytku, a na ich terenie prowadzone są obserwacje i badania naukowe. Warto zaznaczyć, że nie istnieje jednoznaczna definicja rezerwatu przyrody. Obszar przydzielony do tej kategorii w danym państwie może nie być w innym kraju traktowany jako strefa szczególnej ochrony przyrody.

Ile jest rezerwatów przyrody w Polsce?

W Polsce każdego roku wzrasta liczba funkcjonujących rezerwatów. Na przestrzeni lat zmieniała się ona następująco: 2000 r. – 1307, 2010 r. – 1463, 2021 r. – 1505. Szczegółowe statystyki dowiodły, że w 2016 roku dostępne obiekty ochrony miały powierzchnię 168.335,6 ha. Najwięcej rezerwatów zlokalizowano w województwie mazowieckim, a najmniej – w opolskim.

Rezerwat przyrody - jakie są formy ochrony flory i fauny?

Rezerwat to obszar chroniący wszystkie obiekty przyrody lub niektóre jej elementy zaliczane do fauny i flory. Jego likwidacja możliwa jest jedynie w przypadku utraty walorów przyrodniczych. Dla rezerwatu przygotowuje się plan ochrony. Jest to dokument określający cele, zadania oraz reguły udostępnienia obiektu osobom postronnym. Ochrona w ramach rezerwatu może mieć charakter ścisły, czynny lub krajobrazowy. Pierwszy typ dotyczy nieingerowania w naturę. Drugi rodzaj pozwala natomiast na usunięcie drzew, np. zacieniających wyjątkowy gatunek rośliny. Ochrona krajobrazowa koncentruje się natomiast na zarządzaniu gospodarką rolną, leśną i rybacką z uwzględnieniem potrzeb fauny, flory, grzybów itp.

Jakie są rodzaje rezerwatów przyrody w Polsce?

W przypadku polskich rezerwatów wyróżnia się obiekty:

leśne – pozostałości pierwotnych puszcz, typy zbiorowisk leśnych, stanowiska drzew na granicach zasięgu; florystyczne – populacje i siedliska gatunków odmian zarodnikowych i kwiatowych oraz grzybów; torfowiskowe – zbiorowiska i gatunki torfowisk; faunistyczne – populacje i siedliska ssaków, ptaków, ryb, płazów, gadów i bezkręgowców; krajobrazowe – naturalne, charakterystyczne dla poszczególnych regionów krajobrazy; przyrody nieożywionej – gleby, formy skalne, odkrywki itp.; wodne – potoki, jeziora, morza itp.; stepowe – murawy ciepłolubne; słonoroślowe  – słonorośla śródlądowe i nadmorskie.

Czym się różni rezerwat przyrody od parku narodowego?

Park narodowy stanowi najwyższą formę ochrony przyrody w Polsce. Cechy pozwalające na zaklasyfikowanie obszaru do tej grupy to:

– powierzchnia powyżej 1000 hektarów, – duże walory przyrodnicze, – zachowanie naturalnych procesów biologicznych, – zagwarantowanie naturalnego siedliska dla gatunków zagrożonych wyginięciem, – tereny otwarte dla turystów i wyłączone z powszechnego użytku, – ustalenie granic przez Radę Ministrów, – każda zmiana granic wymaga zgody właściwych organów samorządu terytorialnego.

Rezerwat przyrody jest zamknięty lub częściowo niedostępny dla ludzi. W przypadku parku narodowego turyści mogą poruszać się w obrębie wskazanych stref. Rezerwat tworzy się w celu ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków z zachowaniem ich naturalnego środowiska. Park narodowy funkcjonuje natomiast w celu zabezpieczenia ekologicznych, historycznych i kulturalnych obiektów. Na jego terenie tworzy się ponadto optymalne warunki dla rozwoju fauny i flory. Park narodowy i rezerwat stanowią obiekty, w obrębie których nie można polować i prowadzić działalności gospodarczej.

ZOBACZ TAKŻE: Parki narodowe w Polsce - mapa i lista

Rezerwaty przyrody w Polsce - przykłady

W Polsce funkcjonuje wiele fascynujących obiektów ochrony przyrody. Jednym z nich jest rezerwat Hedera, który znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie nakielskim, gminie Nakło nad Notecią. Skąd wzięła się jego nazwa? Pochodzi ona od łacińskiego określenia rośliny znajdującej się w obrębie rezerwatu. Teren ma powierzchnię 15,14 ha i cały jego obszar podlega ścisłej ochronie. Rezerwat Hedera powstał w celu zmniejszenia ryzyka zniszczenia bluszczu pospolitego zaliczanego do rzadkich gatunków.

Kolejnym interesującym miejscem ochrony przyrody w Polsce jest znajdujący się w Górach Świętokrzyskich (woj. świętokrzyskie) rezerwat przyrody o nazwie Jaskinia Raj, w którym znajduje się wapienna jaskinia krasowa o tej samej nazwie. Ta położona w Chęcinach jaskinia wyróżnia się wyjątkowo różnorodną i dobrze zachowaną szatą naciekową.

Wśród innych, ciekawych rezerwatów warto wskazać obiekt Prządki, który od 2009 r. nosi nazwę Rezerwat Przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego. Obszar ten położony jest w województwie podkarpackim. Jego zasadniczym zadaniem jest ochrona wzniesień skalnych powstałych w wyniku wietrzenia i erozji. Prządki są jedynym tego typu rezerwatem w południowo-wschodniej Polsce.

ZOBACZ TAKŻE: Nad Bugiem powstał nowy rezerwat przyrody. Można tu zobaczyć rzadkie gatunki porostów

Rezerwaty przyrody są niezwykle ważnymi obiektami dla zachowania rzadkich gatunków fauny, flory, grzybów i tworów przyrody nieożywionej w obrębie ich naturalnego środowiska. Należy zatem stosować się do przepisów ograniczających dostęp do tych obszarów.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: Archiwum Nadleśnictwa Dojlidy

Pozostałe wiadomości

Mieszkańcy południowych regionów Polski powinni dziś uważnie obserwować niebo - mówią synoptycy. Najbliższe godziny mogą przynieść tam kolejne porcje obfitych opadów deszczu. O szczegółach opowiada Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl.

"Uważnie patrzyłbym w niebo. To jeszcze nie koniec tych opadów"

"Uważnie patrzyłbym w niebo. To jeszcze nie koniec tych opadów"

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

IMGW ostrzega przed niebezpiecznymi warunkami atmosferycznymi. W południowej części kraju mogą dziś wystąpić silne opady deszczu oraz burze. Z kolei w nocy i nad ranem w wielu regionach pojawią się przymrozki. Sprawdź szczegóły.

Silny deszcz z burzami i przymrozki. Są nowe ostrzeżenia IMGW

Silny deszcz z burzami i przymrozki. Są nowe ostrzeżenia IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Ogromny wir pojawił się w czwartek w Krzyżowicach w województwie śląskim. Po południu nad jedną z dróg utworzył się lej, który w efektowny sposób unosił masy piasku nad ziemią.

Gigantyczna kolumna piachu wirowała nad drogą w Krzyżowicach

Gigantyczna kolumna piachu wirowała nad drogą w Krzyżowicach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad 200 razy interweniowały polskie służby w związku ze skutkami intensywnych opadów deszczu i burz, jakie przechodziły w ostatnich godzinach nad Polską. Jak przekazał TVN24 rzecznik Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej zgłoszenia nie dotyczyły żadnych poważnych zdarzeń.

"Odnotowaliśmy podtopienia dróg, podtopienia budynków"

"Odnotowaliśmy podtopienia dróg, podtopienia budynków"

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, Bielskie Drogi, tvnmeteo.pl

Ogromny bolid pojawił się nad brazylijskim stanem Rio Grande do Sul. Według lokalnych ekspertów mógł to być największy zarejestrowany meteor w tym regionie. Obecnie trwają poszukiwania jego szczątków.

Niezwykły przelot kosmicznej skały. Na kilka sekund noc zamieniła się w dzień

Niezwykły przelot kosmicznej skały. Na kilka sekund noc zamieniła się w dzień

Źródło:
CNN, TVN24, G1 Globo

Od soboty turyści ponownie będą mogli zwiedzać Jaskinię Mroźną w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach. Każdego roku to miejsce jest zamykane na okres zimowy, który przypada na okres od 1 listopada od 25 kwietnia. W tym czasie służy jako schronienie dla zimujących nietoperzy.

Duża atrakcja polskiej części Tatr ponownie otwarta dla turystów

Duża atrakcja polskiej części Tatr ponownie otwarta dla turystów

Źródło:
PAP, TPN

Pogoda na dziś. Piątek 25.04 zapowiada się znacznie spokojniej niż czwartek, chociaż miejscami wciąż może zagrzmieć i spaść więcej deszczu. Na termometrach zobaczymy od 10 do 17 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - piątek, 25.04. Miejscami przydadzą się parasole

Pogoda na dziś - piątek, 25.04. Miejscami przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burzowa aura nie pozostanie z nami na długo. Już w weekend chmury się rozwieją, a pogoda będzie sprzyjała spędzaniu czasu na świeżym powietrzu. Na horyzoncie widać także wzrost temperatury.

Kiedy front opuści Polskę. Pogoda na 5 dni

Kiedy front opuści Polskę. Pogoda na 5 dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Objawy pojawiają się przeważnie od 6 do 12 godzin od momentu zatrucia. Większość pacjentów początkowo uskarża się na biegunkę, wymioty i ból głowy, u części występuje nadmierne pocenie się, odrętwienie czy ból w obrębie mięśni i stawów. Później dochodzą dziwniejsze objawy: metaliczny, palący smak w ustach czy poczucie, że ciepłe powierzchnie są lodowato zimne. Skóra zaczyna intensywnie swędzieć, serce nieregularnie bije. Większość objawów utrzymuje się przez kilka dni, ale niektóre mogą prześladować pacjentów przez tygodnie lub miesiące, niekiedy dłużej. Czasami wracają one ze wzmożoną siłą, na przykład po spożyciu alkoholu.

Jesz kolację na wakacjach, czujesz metaliczny posmak, a potem jest tylko gorzej

Jesz kolację na wakacjach, czujesz metaliczny posmak, a potem jest tylko gorzej

Źródło:
TVN24+

Blisko 156 milionów Amerykanów żyje na obszarach, gdzie powietrze zawiera niebezpieczne dla zdrowia stężenie zanieczyszczeń - wynika z najnowszego raportu Amerykańskiego Stowarzyszenia ds. Schorzeń Płuc. Prócz niepokojących danych eksperci zwracają też uwagę na ostatnie decyzje amerykańskiej administracji, które mogą pogłębić problem walki ze smogiem.

Przybyło osób, które oddychają powietrzem pełnym szkodliwych substancji

Przybyło osób, które oddychają powietrzem pełnym szkodliwych substancji

Źródło:
ALAS, PAP, THE Guardian, NPR, CBS News

Ulewy spowodowały zejście osuwiska w środkowym Ekwadorze. Jak podały lokalne media, ruchome masy ziemi uszkodziły kilkanaście domów, a 50 osób zostało ewakuowanych. Osuwisko spowodowało także konieczność zamknięcia biegnącej w pobliżu autostrady E30.

Domy pękły na pół, w jezdni otworzyły się głębokie szczeliny

Domy pękły na pół, w jezdni otworzyły się głębokie szczeliny

Źródło:
Ecuavisa, laprensa.com.ec

Dwa duże pożary szaleją w środkowym Izraelu. Ogień zniszczył domy w niektórych miejscowościach, konieczne były ewakuacje. Wiatr kieruje płomienie w kierunku Jerozolimy. Jak podały lokalne media, w walce z żywiołem rannych zostało trzech strażaków.

Dwa pożary zmierzają w stronę Jerozolimy. Ewakuacje, nieprzejezdne drogi

Dwa pożary zmierzają w stronę Jerozolimy. Ewakuacje, nieprzejezdne drogi

Źródło:
Reuters, The Jerusalem Post

Pogoda na majówkę 2025. Czy ciepła w wielu miejscach Wielkanoc oznacza, że zbliżający się wielkimi krokami długi, majowy weekend będzie sprzyjał grillowaniu i spędzaniu czasu na świeżym powietrzu? Nasza synoptyk Arleta Unton-Pyziołek sprawdziła najnowsze wyliczenia amerykańskich i europejskich modeli meteorologicznych.

Pogoda na majówkę. Te prognozy "stawiają Polskę w nieciekawej sytuacji"

Pogoda na majówkę. Te prognozy "stawiają Polskę w nieciekawej sytuacji"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trzęsienie ziemi zakłóciło program na żywo w jednej z tureckich stacji telewizyjnych. Wstrząsy o magnitudzie 6,2 zatrzęsły całym studiem nagraniowym. Jak podał prowadzący, aktywność sejsmiczna była wyczuwalna już wcześniej.

Zamieszanie w programie na żywo. Nagranie

Zamieszanie w programie na żywo. Nagranie

Źródło:
Reuters, Ekol TV, tvnmeteo.pl

Po środowym trzęsieniu o magnitudzie 6,2 Stambuł nawiedziła seria wstrząsów wtórnych. Chociaż pierwsza ocena skutków wykazała, że nie doszło do poważnych uszkodzeń, trzęsienia wywołały panikę wśród mieszkańców miasta. Około 150 osób doznało obrażeń podczas wyskakiwania z trzęsących się budynków.

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ludzie wyskakiwali w panice

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ludzie wyskakiwali w panice

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, EMSC, PAP, BBC, TGRT

Pożar wybuchł we wtorek na terenie amerykańskiego stanu New Jersey. Z powodu rozprzestrzeniającego się ognia ewakuowano ponad trzy tysiące osób, zamknięto też odcinek jednej z najruchliwszych autostrad.

Ewakuowano ponad trzy tysiące osób, zamknięto ruchliwą autostradę

Ewakuowano ponad trzy tysiące osób, zamknięto ruchliwą autostradę

Źródło:
PAP, Reuters, CNN

We wtorek doszło do erupcji najwyższego wulkanu w Europie. Tryskająca z krateru lawa rozświetliła nocne niebo. Etna znów niepokoi mieszkańców Sycylii.

Nocny pokaz potęgi natury. Etna znów przypomina o sobie

Nocny pokaz potęgi natury. Etna znów przypomina o sobie

Źródło:
Reuters, lasicilia.it, ilmeteo.it

Chiny rozważają budowę elektrowni jądrowej na Księżycu. Miałaby ona zasilać Międzynarodową Stację Badawczą na Księżycu (ILRS), projekt powstający pod egidą chińskiej i rosyjskiej agencji kosmicznej.

Chiny z Rosją chcą zbudować elektrownię jądrową na Księżycu

Chiny z Rosją chcą zbudować elektrownię jądrową na Księżycu

Źródło:
Reuters, PAP

Fala upałów nawiedziła Pakistan. We wtorek w największym mieście tego kraju - Karaczi - temperatura sięgnęła 41 stopni Celsjusza. Władze ostrzegają przed spiekotą, która może zagrażać zdrowiu i życiu.

"Jest piekielnie gorąco". Ponad 40 stopni na termometrach

"Jest piekielnie gorąco". Ponad 40 stopni na termometrach

Źródło:
Reuters, thenews.com.pk, arynews.tv

Rozpoczyna się kolejny piękny, wiosenny dzień, a przyroda tętni życiem. Niestety, ty już wiesz, że ból zatok, łzawiące oczy i alergiczny katar mogą zepsuć Ci ten czas. Sięgnij po OtriAllergy Control, pierwszy spray z flutykazonem dostępny bez recepty, produkowany przez markę Otrivin - ekspertów w walce z katarem. Dzięki niemu poczujesz ulgę na długie godziny i znów będziesz cieszyć się życiem bez przeszkód. Dowiedz się, w jaki sposób może pomóc Ci w opanowaniu objawów alergii!

Alergia nie ułatwia Ci życia? Przejmij nad nią kontrolę!

Alergia nie ułatwia Ci życia? Przejmij nad nią kontrolę!

Źródło:
Materiał promocyjny

Sonda Lucy przesłała na Ziemię zdjęcia asteroidy 52246 Donaldjohanson. Naukowców zaskoczyły jej wymiary - obiekt był tak długi, że sonda miała problem z uwiecznieniem go w całości. To ostatni przystanek w drodze do ostatecznego celu misji.

Bliskie spotkanie z "kosmicznym kręglem". Lucy nadaje na Ziemię

Bliskie spotkanie z "kosmicznym kręglem". Lucy nadaje na Ziemię

Źródło:
NASA, AP, tvnmeteo.pl

Ulewy nawiedziły w poniedziałek Nowy Orlean. W kilka godzin niektóre dzielnice i obszary podmiejskie znalazły się pod wodą, konieczne było zamknięcie części ulic. W ponad 4000 gospodarstw domowych wystąpiły przerwy w dostawie prądu.

"Nie widać, gdzie kończy się droga, a zaczyna kanał"

"Nie widać, gdzie kończy się droga, a zaczyna kanał"

Źródło:
NOLA, NWS New Orleans

Rekin zaatakował pływaka u wybrzeży Izraela. Jak podały lokalne media, zwierzę wciągnęło mężczyznę do wody, a ślad po nim zaginął. Szczątki odnaleziono dopiero po 24 godzinach. W historii kraju odnotowano zaledwie cztery przypadki ataków rekinów na ludzi.

Wyjątkowo rzadki atak rekina na Morzu Śródziemnym

Wyjątkowo rzadki atak rekina na Morzu Śródziemnym

Źródło:
BBC, The Jerusalem Post, tvnmeteo.pl

Władze i studenci amerykańskiej uczelni University of Richmond w Wirginii zmagają się ze skutkami ogromnej awarii prądu, po tym jak wąż dostał się do głównej elektrowni i spowodował tam zwarcie. W efekcie zasilanie straciło kilkanaście budynków, a na kampusie odwołano zajęcia.

Na początku myśleli, że to żart. Wąż spowodował awarię na uniwersytecie

Na początku myśleli, że to żart. Wąż spowodował awarię na uniwersytecie

Źródło:
The Collegianur, WTVR

Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe nagrania z miejscowości Piaski w województwie mazowieckim. Nasz czytelnik zaobserwował tam zjawisko zwane wirem pyłowym.

Wir pyłowy na Mazowszu. "Wielkie zdziwienie"

Wir pyłowy na Mazowszu. "Wielkie zdziwienie"

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Dorośli również mogą zapadać na alergie. Jak wyjaśniają lekarze, mechanizmy obronne układu odpornościowego mogą aktywować się w każdym wieku. U niektórych osób rozwinięcie się alergii może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia.

Alergie mogą pojawiać się też u dorosłych. Na wiele sposobów

Alergie mogą pojawiać się też u dorosłych. Na wiele sposobów

Źródło:
CBS News, Penn Medicine News

Mieszkańcy części zachodnich regionów Francji zmagają się ze skutkami powodzi. Po wylaniu rzek ewakuowano kilkaset osób, w wielu domach nie ma prądu.

Wylały rzeki. Ewakuacje, ponad tysiąc domów bez prądu

Wylały rzeki. Ewakuacje, ponad tysiąc domów bez prądu

Źródło:
francebleu.br, francetvinfo.fr

Ciepło w święta i jeszcze chwilę po nich to ostatni etap kwietniowego lata. Co później czeka nas w pogodzie? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: możliwy powrót przymrozków

Pogoda na 16 dni: możliwy powrót przymrozków

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nawet kwietniowe słońce może być niebezpieczne. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV bez odpowiedniej ochrony może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych - od poparzeń i alergii słonecznej po nowotwory. Jak powinniśmy dbać o bezpieczeństwo skóry?

Uważajmy. Nawet w kwietniu opalanie może być groźne

Uważajmy. Nawet w kwietniu opalanie może być groźne

Źródło:
PAP

Osy dachowe sieją spustoszenie w australijskim stanie Wiktoria. Przez owady zamknięto kawiarnie, a dzieci boją się wyjść z domów. Według ekspertów, wzrost populacji tego gatunku związany jest z cieplejszą niż zwykle jesienią.

Zamknięte kawiarnie. Mieszkańcy zmagają się z inwazją os

Zamknięte kawiarnie. Mieszkańcy zmagają się z inwazją os

Źródło:
ABC News