Urlop bezpłatny – jak o niego wnioskować? Zasady udzielania urlopu bezpłatnego

Źródło:
TVN24 Biznes
"Przepisy kodeksu pracy pozwalają na składanie wniosku o urlop bezpłatny w każdym momencie"
"Przepisy kodeksu pracy pozwalają na składanie wniosku o urlop bezpłatny w każdym momencie"TVN24
wideo 2/6
"Przepisy kodeksu pracy pozwalają na składanie wniosku o urlop bezpłatny w każdym momencie"TVN24

Urlop bezpłatny to jeden z rodzajów urlopu przysługującego pracownikom. W jego trakcie nie otrzymuje się wynagrodzenia, a obowiązki pracodawcy i pracownika ulegają zawieszeniu. W jaki sposób można skorzystać z urlopu bezpłatnego? Jakie są zasady jego udzielania? Ile może trwać urlop bezpłatny? 

Urlop bezpłatny oznacza czasowe zawieszenie obowiązku wykonywania pracy.Udzielany jest na wniosek pracownika, a pracodawca nie może zmusić do jego wzięcia.W czasie urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu.Urlop bezpłatny może zostać udzielony również na czas pracy u innego pracodawcy.

Urlop bezpłatny – ile trwa i komu przysługuje

Zasady dotyczące udzielania urlopu bezpłatnego zostały uregulowane w art. 174 i art. 1741 Kodeksu pracy. Przepisy nie określają jednak jego długości, zależy to więc od porozumienia zawartego przez pracownika z pracodawcą. Urlop bezpłatny może trwać kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat. 

Urlop bezpłatny przysługuje jednak wyłącznie osobom będącym pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy, a więc zatrudnionym na umowę o pracę. Z tego rodzaju urlopu nie mogą skorzystać osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

Bezpłatny urlop – co to za rodzaj urlopu?

W prawie pracy funkcjonuje wiele rodzajów urlopu: wypoczynkowy, rodzicielski, macierzyński, tacierzyński, wychowawczy czy okolicznościowy. Urlop bezpłatny, tak samo jak inne rodzaje urlopu, to czas, w którym pracownik nie musi wykonywać pracy zachowując jednak swoje zatrudnienie. Zgodnie z nazwą w trakcie tego rodzaju urlopu nie otrzymuje się od pracodawcy żadnego wynagrodzenia.

O urlop bezpłatny można wnioskować z dowolnych powodów. Mogą to być szczególne sytuacje życiowe uniemożliwiające wykonywanie obowiązków zawodowych, cel wypoczynkowy czy nawet czasowe wykonywanie innej pracy. Tego rodzaju urlopu udziela się zawsze na czas określony.

W okresie korzystania z urlopu bezpłatnego pracownik nie może zostać zwolniony za wypowiedzeniem – rozwiązanie z nim umowy o pracę jest możliwe jedynie w określonych przypadkach, m.in. ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, przy zwolnieniach grupowych lub za porozumieniem stron. 

Po zakończeniu urlopu bezpłatnego pracownik wraca do swojej pracy na dotychczasowym stanowisku i za otrzymywane wcześniej wynagrodzenie.

Czy pracodawca może wysłać pracownika na urlop bezpłatny?

Urlop bezpłatny udzielany jest zawsze na wniosek pracownika. Oznacza to, że pracodawca nie może zmusić pracownika do wzięcia urlopu bezpłatnego.

Wyjątkowym przypadkiem jest jedynie urlop bezpłatny udzielany na czas świadczenia przez pracownika pracy wobec innego pracodawcy. Sytuacja taka może mieć miejsce np. gdy stały pracodawca ma czasowo mniejsze zapotrzebowanie na pracę i może „wypożyczyć” pracownika innemu pracodawcy. Działanie takie, wynikające z porozumienia pomiędzy pracodawcami, bywa nazywane leasingiem pracowniczym.

W tym przypadku urlop bezpłatny udzielany może być z inicjatywy pracodawcy, jednak i tak zawsze wymagana jest pisemna zgoda pracownika. W trakcie urlopu bezpłatnego udzielonego na czas pracy u innego pracodawcy pracownik pozostaje zatrudniony u dotychczasowego pracodawcy, ale jednocześnie podpisuje z nowym pracodawcą umowę o pracę na czas określony i od niego otrzymuje wynagrodzenie.

Urlop bezpłatny a ZUS

Jak czas spędzony przez pracownika na urlopie bezpłatnym traktowany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych? Zgodnie z prawem czas ten uważany jest za okres składkowy, ponieważ urlop bezpłatny nie jest wymieniany w katalogu okresów nieskładkowych zawartym w ustawie o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 

Urlop bezpłatny a ubezpieczenie zdrowotne

W czasie korzystania z urlopu bezpłatnego stosunek pracy pracownika ulega jednak zawieszeniu, co oznacza, że przez ten czas nie podlega on ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu – pracodawca nie musi opłacać tych składek za czas przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym. 

Tym samym przebywający na urlopie bezpłatnym pracownik nie będzie mógł otrzymać niektórych świadczeń, np. zasiłku chorobowego, nie będzie również mógł bezpłatnie korzystać z publicznej opieki zdrowotnej. 

Warto pamiętać, że w tym drugim przypadku prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych nie wygasa jednak z dniem rozpoczęcia urlopu bezpłatnego, ale dopiero po 30 dniach od jego rozpoczęcia. Po upływie tego czasu pracownik, aby nadal korzystać z prawa do świadczeń zdrowotnych, musi zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny, np. przez swojego małżonka, albo zacząć dobrowolnie opłacać składkę zdrowotną.

Urlop bezpłatny – czy można przerwać?

Dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego i zażądania jego wcześniejszego powrotu do pracy zależy od czasu, na jaki urlop ten został udzielony. 

W przypadku urlopu bezpłatnego trwającego do trzech miesięcy, pracodawca nie może zażądać jego przerwania i wcześniejszego powrotu pracownika do pracy. Skrócenie urlopu bezpłatnego może mieć wówczas miejsce jedynie za zgodą pracownika.

W przypadku urlopu bezpłatnego udzielonego na dłużej niż trzy miesiące przepisy pozwalają natomiast, aby pracodawca zastrzegł sobie możliwość przerwania tego urlopu. Możliwość ta powinna zostać określona przy udzielaniu tego urlopu. Jak jednak zastrzeżono w Kodeksie pracy, odwołanie pracownika z urlopu bezpłatnego nastąpić może wówczas jedynie z ważnych przyczyn

Urlop bezpłatny w świadectwie pracy

Ponieważ obowiązki pracownika ulegają w czasie urlopu bezpłatnego zawieszeniu, czas tego urlopu nie wlicza się do stażu pracy. Wyjątkiem jest skorzystanie z urlopu bezpłatnego na pracę u innego pracodawcy. Wówczas czas tego urlopu wliczany jest do stażu pracy u pracodawcy, który urlopu tego udzielił. 

Wszystkie okresy korzystania z urlopu bezpłatnego powinny zostać ponadto wykazane przez pracodawcę w wydawanym pracownikowi świadectwie pracy. Dotyczy to nie tylko roku kalendarzowego, w którym wydawane jest to świadectwo, ale całego okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy.

Wniosek o urlop bezpłatny

Urlop bezpłatny może zostać udzielony jedynie na pisemny wniosek pracownika składany u pracodawcy. Wnioskować o niego można w dowolnym momencie. Warunkiem jego udzielenia nie może więc być np. wykorzystanie już przez pracownika urlopu płatnego, np. wypoczynkowego. 

Składając wniosek pracownik nie jest zobowiązany do jego uzasadnienia, choć uzasadnienie takie w praktyce może mieć istotne znaczenie. Pracodawca nie musi zaakceptować wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego. Pracodawca może także określić warunki udzielenia tego urlopu, np. zmieniając jego termin czy długość.

Wniosek o urlop bezpłatny – wzór

Urlop bezpłatny udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, przepisy nie przewidują jednak określonego wzoru takiego wniosku. Wniosek powinien natomiast zawierać:

– dane pracownika i pracodawcy, – wskazanie podstawy prawnej możliwości ubiegania się o urlop bezpłatny, tj. art. 174 Kodeksu pracy, – czas obowiązywania wnioskowanego urlopu bezpłatnego, – podpis pracownika.

Warto również, aby pracownik wskazał we wniosku jego uzasadnienie, np. określoną sytuację życiową. Choć nie jest to wymagane przepisami, może mieć decydujące znaczenie dla przekonania pracodawcy, aby ten zaakceptował złożony wniosek.

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Dave Z / Shutterstock.com

Pozostałe wiadomości

1 września rusza trzecia edycja Podlaskiego Bonu Turystycznego. W nowej odsłonie programu wysokość dofinansowania ma wartość 300 złotych, niezależnie od miejsca noclegu. W poprzednich edycjach, ze względu na ogromne zainteresowanie, pula bonów wyczerpała się błyskawicznie.

300 złotych na wypoczynek. Rusza nowa edycja bonu turystycznego

300 złotych na wypoczynek. Rusza nowa edycja bonu turystycznego

Źródło:
PAP

Mijający sezon letni może okazać się rekordowy pod względem liczby czeskich turystów decydujących się na wypoczynek w Polsce - ocenił Jan Papeż, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Czeskich Biur Podróży. Rok wcześniej, według danych Polskiej Organizacji Turystycznej Polskę odwiedziło około 410 tys. Czechów. 

Polska hitem wśród Czechów. Ekspert: to może być rekordowy sezon

Polska hitem wśród Czechów. Ekspert: to może być rekordowy sezon

Źródło:
PAP

Meta bez zgody celebrytów, takich jak Taylor Swift, Scarlett Johansson, Anne Hathaway czy Selena Gomez, stworzyła dziesiątki uwodzicielskich chatbotów na swoich platformach społecznościowych, wykorzystując ich nazwiska i wizerunki - ustaliła Agencja Reutera.

"Uwodzicielskie" chatboty w Mecie. Wykorzystują wizerunki celebrytów

"Uwodzicielskie" chatboty w Mecie. Wykorzystują wizerunki celebrytów

Źródło:
Reuters

To ostatnie chwile na przygotowanie plecaków na nowy rok szkolny. Jak wyliczają eksperci koszty wyprawki szkolnej jest niewiele wyższy niż przed rokiem. Warto pamiętać, że rodzicom i opiekunom, bez względu na dochody i sytuację finansową, przysługuje jednorazowo 300 zł na zakup podręczników, zeszytów i sprzętów w ramach świadczenia Dobry Start. Jeśli chcemy dostać pieniądze jeszcze we wrześniu, trzeba się pospieszyć.

Ostatnie chwile na przygotowanie wyprawki. Tak zmieniły się szkolne wydatki

Ostatnie chwile na przygotowanie wyprawki. Tak zmieniły się szkolne wydatki

Źródło:
PAP

Jedna z najpopularniejszych par polskiego internetu wzięła ślub i ogłosiła, że film z wydarzenia zostanie pokazany na ekranach kin. Ich decyzja stała się przyczynkiem do dyskusji o tym, co prywatne i publiczne. I o tym, co będzie dalej. - W przyszłości będziemy obserwować dalszy rozwój formuły "życia na żywo", gdzie granice prywatności będą jeszcze bardziej zatarte, a treści będą coraz bardziej kontrowersyjne - przewiduje Emilia Zakrzewska, medioznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego.

"Serio zmonetyzowałeś własne wesele?". Friz i Wersow na ekranach kin

"Serio zmonetyzowałeś własne wesele?". Friz i Wersow na ekranach kin

Źródło:
tvn24.pl

Amerykańska linia lotnicza Spirit Airlines złożyła w piątek kolejny wniosek o ochronę przed upadłością, zaledwie kilka miesięcy po zakończeniu poprzedniej reorganizacji - poinformował portal CNN. Rosnące straty finansowe i kurczące się zasoby gotówki uniemożliwiły przewoźnikowi skuteczne wyjście z kryzysu.

Tania linia lotnicza walczy o przetrwanie. Ponowny wniosek o ochronę

Tania linia lotnicza walczy o przetrwanie. Ponowny wniosek o ochronę

Źródło:
CNN

W Cinque Terre we włoskiej Ligurii, który w ostatnich latach zmagał się ze zjawiskiem nadmiernej turystyki, odnotowano w tym roku znaczący spadek liczby odwiedzających. Branża hotelarska bije na alarm, określając tegoroczny sezon letni jako najgorszy od czasu zakończenia pandemii.

Od tłumów do pustek w hotelach. Włoski region liczy straty

Od tłumów do pustek w hotelach. Włoski region liczy straty

Źródło:
PAP

Rząd Hiszpanii anulował wart 10 milionów euro kontrakt na usługi światłowodowe dla instytucji publicznych z firmą Telefonica. Jak poinformowało tamtejsze ministerstwo transformacji cyfrowej powodem zerwania umowy jest chiński sprzęt firmy Huawei, z którego korzysta Telefonica. Hiszpania znalazła się w ostatnich miesiącach pod presją ze strony USA i UE ze względu na wykorzystywania sprzętu Huawei, który według Waszyngtonu i Brukseli stanowi zagrożenie w zakresie bezpieczeństwa.

Rząd w Hiszpanii uległ presji. Firma traci kontrakt, bo korzysta z chińskiego sprzętu

Rząd w Hiszpanii uległ presji. Firma traci kontrakt, bo korzysta z chińskiego sprzętu

Źródło:
PAP

Rząd nie jest od realizowania projektów pana prezydenta. Powinien był się zastanowić w kampanii wyborczej, czy jego obietnice są do spełnienia - powiedział w "Faktach po Faktach" w TVN24 Andrzej Domański, minister finansów i gospodarki. Jego zdaniem po ostatniej Radzie Gabinetowej kolejna "nie pojawi się szybko".

Ministrowie "w bardzo dobrym nastroju". Prezydent też? "Wątpię"

Ministrowie "w bardzo dobrym nastroju". Prezydent też? "Wątpię"

Źródło:
TVN24

Przedłużenie ochrony tymczasowej i jasne określenie statusu obywateli Ukrainy w Polsce to warunek sprawnego funkcjonowania państwa - stwierdziła Rada Przedsiębiorczości w stanowisku dotyczącym ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Przedstawiciele biznesu zaapelowali o pilne uregulowanie zasad pobytu oraz dostępu do rynku pracy i świadczeń socjalnych.

"Nie możemy tego zaprzepaścić". Apel Rady Przedsiębiorczości po wecie prezydenta

"Nie możemy tego zaprzepaścić". Apel Rady Przedsiębiorczości po wecie prezydenta

Źródło:
tvn24.pl

Można się dobrze ubrać, zgarnąć szafkę czy komodę na książki, zdobyć ładne pierścionki, a nawet wziąć coś na handel. Grupy w mediach społecznościowych informujące o tym, co warto na śmietnikach upolować za darmo, biją rekordy popularności. Ale jest pułapka. Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę? - Miejmy świadomość, że przecież nikt nie pozbywa się, ot tak, dobrych rzeczy - przestrzega Jarosław Ryms z profilu "Pogromca szkodników".

Sprawdź, zanim to weźmiesz do domu. "Będą po nas biegać i nas gryźć"

Sprawdź, zanim to weźmiesz do domu. "Będą po nas biegać i nas gryźć"

Źródło:
TVN24+

Premier Donald Tusk podpisał zarządzenia, które przedłużają do 30 listopada obowiązywanie stopni alarmowych BRAVO i BRAVO CRP na terenie całego kraju - poinformowało Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Stopnie alarmowe w Polsce. Premier podjął decyzję

Stopnie alarmowe w Polsce. Premier podjął decyzję

Źródło:
tvn24.pl

Liczba rezerwacji noclegów w górach wzrosła o 7 procent rok do roku, natomiast nad morzem spadła o 5 procent - wynika z raportu Travelist. Jak wskazują autorzy, jednym z kluczowych powodów może być cena: za dobę nad Bałtykiem trzeba zapłacić średnio 720 złotych, natomiast w górach 630 złotych.

Góry tańsze niż morze. Ile kosztuje wypoczynek pod koniec wakacji?

Góry tańsze niż morze. Ile kosztuje wypoczynek pod koniec wakacji?

Źródło:
PAP

Donald Trump skrytykował decyzję sądu apelacyjnego w Waszyngtonie, który uznał większość ceł jego administracji za nielegalne. "Jeśli to orzeczenie zostanie utrzymane, dosłownie zniszczy ono Stany Zjednoczone Ameryki" - napisał na platformie Truth Social.

Sąd: większość ceł nałożonych przez administrację Trumpa jest nielegalna

Sąd: większość ceł nałożonych przez administrację Trumpa jest nielegalna

Źródło:
PAP

W sierpniu liczba bezrobotnych w Niemczech przekroczyła trzy miliony - podała Federalna Agencja Pracy w Norymberdze. Tak wysokiego bezrobocia nie odnotowano od 15 lat. Eksperci zauważają jednak pierwsze oznaki możliwej stabilizacji na rynku pracy.

Załamanie na rynku pracy. Nie było tak od 15 lat

Załamanie na rynku pracy. Nie było tak od 15 lat

Źródło:
PAP

Kolejny wakacyjny wyjazd może być jeszcze droższy - i nie chodzi tylko o inflację. Na całym świecie coraz więcej miejsc wprowadza nowe opłaty klimatyczne, doliczane do noclegów, biletów promowych czy wejściówek do parków narodowych i obszarów chronionych - zauważa BBC.

Nawet 20 euro dziennie. Kolejne wakacje mogą być jeszcze droższe

Nawet 20 euro dziennie. Kolejne wakacje mogą być jeszcze droższe

Źródło:
BBC

Kursy pociągów sezonowych do miejscowości turystycznych zostaną wydłużone do października - podała spółka PKP Intercity. Przewoźnik podkreślił, że od przyszłego miesiąca pociągi Pendolino na trasie Warszawa-Szczecin będą kursowały w rekordowym czasie 4 godzin i 12 minut

Pociągi sezonowe będą kursować dłużej

Pociągi sezonowe będą kursować dłużej

Źródło:
PAP

Na najbliższym posiedzeniu rząd zajmie się projektem zakładającym umożliwienie siedemnastolatkom ubiegania się o prawo jazdy kategorii B na okres próbny. Do projektu wpisano też obowiązek noszenia kasku podczas jazdy między innymi rowerem i hulajnogą elektryczną przez dzieci do lat 16.

Kaski i rewolucja w prawie jazdy. Rząd szykuje zmiany

Kaski i rewolucja w prawie jazdy. Rząd szykuje zmiany

Źródło:
PAP

Zamieszanie w jednym z największych australijskich banków. Pracownicy ANZ otrzymali automatyczne wiadomości z informacją o konieczności zwrotu służbowych laptopów, zanim ktokolwiek oficjalnie poinformował ich o zwolnieniu.

Zaskakujący mail w wielkim banku. "Panika"

Zaskakujący mail w wielkim banku. "Panika"

Źródło:
BBC

Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił wyrok pierwszej instancji i oddalił pozew grupowy blisko 200 klientów Amber Gold. W 2022 roku sąd pierwszej instancji zasądził byłym klientom firmy ponad 20 milionów złotych.

Pozew klientów Amber Gold. Jest decyzja sądu apelacyjnego

Pozew klientów Amber Gold. Jest decyzja sądu apelacyjnego

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki podpisał projekt ustawy o utworzeniu Funduszu Rozwoju Technologii Przełomowych, który ma dysponować budżetem w wysokości pięciu miliardów złotych rocznie. - Prezydent chętnie obiecuje duże pieniądze, nie wskazując, kosztem jakich aktywności naszego państwa ma się to odbyć - ocenił wiceminister nauki profesor Marek Gzik. - Diabeł tkwi w szczegółach - dodał prezes Polskiej Akademii Nauk profesor Marek Konarzewski.

Nowy projekt prezydenta. "Mamy wątpliwości"

Nowy projekt prezydenta. "Mamy wątpliwości"

Źródło:
PAP

Kilka banków zaplanowało na najbliższe dni prace serwisowe. Oznacza to utrudnienia dla klientów. Mogą pojawić się problemy z realizacją przelewów czy w korzystaniu z Blika.

Utrudnienia dla klientów. Banki ostrzegają

Utrudnienia dla klientów. Banki ostrzegają

Źródło:
tvn24.pl

Piątkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej. Kumulacja rośnie do 260 milionów złotych. W Polsce padły dwie wygrane trzeciego stopnia o wartości 935 tysięcy złotych. Kolejne losowanie już we wtorek.

Duże wygrane w Eurojackpot w Polsce

Duże wygrane w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Litr benzyny Pb95 kosztuje obecnie 45 groszy mniej niż przed rokiem, olej napędowy w skali roku potaniał o 36 groszy, a autogazu o 18 groszy - poinformowali w piątek analitycy Refleksu. Ich zdaniem początek września powinien przynieść stabilizację cen paliw.

Paliwa tańsze niż przed rokiem

Paliwa tańsze niż przed rokiem

Źródło:
PAP

Gubernator Rezerwy Federalnej Lisa Cook pozwała prezydenta Donalda Trumpa za próbę usunięcia jej ze stanowiska. Jak zauważa BBC, może to doprowadzić do batalii prawnej z konsekwencjami dla amerykańskiego banku centralnego i jego autonomii.

Pozew przeciw Trumpowi. "Nielegalna próba usunięcia ze stanowiska"

Pozew przeciw Trumpowi. "Nielegalna próba usunięcia ze stanowiska"

Źródło:
BBC

Wydłużenie mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną na poziomie 500 złotych za megawatogodzinę dla gospodarstw domowych do końca tego roku - to zakłada projekt opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji. W planie jest też wprowadzenie bonu ciepłowniczego.

Jest projekt w sprawie cen prądu

Jest projekt w sprawie cen prądu

Źródło:
PAP

Sprzedaż Tesli w Europie ponownie spadła - w lipcu o ponad 40 procent - podał portal stacji CNN. Dodał też, że chińska marka BYD odnotowała wzrost sprzedaży o ponad 200 procent.

Elon Musk i Tesla mają problem. "Jedna z najgorzej sprzedających się marek"

Elon Musk i Tesla mają problem. "Jedna z najgorzej sprzedających się marek"

Źródło:
CNN