Urlop bezpłatny – jak o niego wnioskować? Zasady udzielania urlopu bezpłatnego

Źródło:
TVN24 Biznes
"Przepisy kodeksu pracy pozwalają na składanie wniosku o urlop bezpłatny w każdym momencie"
"Przepisy kodeksu pracy pozwalają na składanie wniosku o urlop bezpłatny w każdym momencie"TVN24
wideo 2/6
"Przepisy kodeksu pracy pozwalają na składanie wniosku o urlop bezpłatny w każdym momencie"TVN24

Urlop bezpłatny to jeden z rodzajów urlopu przysługującego pracownikom. W jego trakcie nie otrzymuje się wynagrodzenia, a obowiązki pracodawcy i pracownika ulegają zawieszeniu. W jaki sposób można skorzystać z urlopu bezpłatnego? Jakie są zasady jego udzielania? Ile może trwać urlop bezpłatny? 

Urlop bezpłatny oznacza czasowe zawieszenie obowiązku wykonywania pracy.Udzielany jest na wniosek pracownika, a pracodawca nie może zmusić do jego wzięcia.W czasie urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu.Urlop bezpłatny może zostać udzielony również na czas pracy u innego pracodawcy.

Urlop bezpłatny – ile trwa i komu przysługuje

Zasady dotyczące udzielania urlopu bezpłatnego zostały uregulowane w art. 174 i art. 1741 Kodeksu pracy. Przepisy nie określają jednak jego długości, zależy to więc od porozumienia zawartego przez pracownika z pracodawcą. Urlop bezpłatny może trwać kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat. 

Urlop bezpłatny przysługuje jednak wyłącznie osobom będącym pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy, a więc zatrudnionym na umowę o pracę. Z tego rodzaju urlopu nie mogą skorzystać osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

Bezpłatny urlop – co to za rodzaj urlopu?

W prawie pracy funkcjonuje wiele rodzajów urlopu: wypoczynkowy, rodzicielski, macierzyński, tacierzyński, wychowawczy czy okolicznościowy. Urlop bezpłatny, tak samo jak inne rodzaje urlopu, to czas, w którym pracownik nie musi wykonywać pracy zachowując jednak swoje zatrudnienie. Zgodnie z nazwą w trakcie tego rodzaju urlopu nie otrzymuje się od pracodawcy żadnego wynagrodzenia.

O urlop bezpłatny można wnioskować z dowolnych powodów. Mogą to być szczególne sytuacje życiowe uniemożliwiające wykonywanie obowiązków zawodowych, cel wypoczynkowy czy nawet czasowe wykonywanie innej pracy. Tego rodzaju urlopu udziela się zawsze na czas określony.

W okresie korzystania z urlopu bezpłatnego pracownik nie może zostać zwolniony za wypowiedzeniem – rozwiązanie z nim umowy o pracę jest możliwe jedynie w określonych przypadkach, m.in. ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, przy zwolnieniach grupowych lub za porozumieniem stron. 

Po zakończeniu urlopu bezpłatnego pracownik wraca do swojej pracy na dotychczasowym stanowisku i za otrzymywane wcześniej wynagrodzenie.

Czy pracodawca może wysłać pracownika na urlop bezpłatny?

Urlop bezpłatny udzielany jest zawsze na wniosek pracownika. Oznacza to, że pracodawca nie może zmusić pracownika do wzięcia urlopu bezpłatnego.

Wyjątkowym przypadkiem jest jedynie urlop bezpłatny udzielany na czas świadczenia przez pracownika pracy wobec innego pracodawcy. Sytuacja taka może mieć miejsce np. gdy stały pracodawca ma czasowo mniejsze zapotrzebowanie na pracę i może „wypożyczyć” pracownika innemu pracodawcy. Działanie takie, wynikające z porozumienia pomiędzy pracodawcami, bywa nazywane leasingiem pracowniczym.

W tym przypadku urlop bezpłatny udzielany może być z inicjatywy pracodawcy, jednak i tak zawsze wymagana jest pisemna zgoda pracownika. W trakcie urlopu bezpłatnego udzielonego na czas pracy u innego pracodawcy pracownik pozostaje zatrudniony u dotychczasowego pracodawcy, ale jednocześnie podpisuje z nowym pracodawcą umowę o pracę na czas określony i od niego otrzymuje wynagrodzenie.

Urlop bezpłatny a ZUS

Jak czas spędzony przez pracownika na urlopie bezpłatnym traktowany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych? Zgodnie z prawem czas ten uważany jest za okres składkowy, ponieważ urlop bezpłatny nie jest wymieniany w katalogu okresów nieskładkowych zawartym w ustawie o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 

Urlop bezpłatny a ubezpieczenie zdrowotne

W czasie korzystania z urlopu bezpłatnego stosunek pracy pracownika ulega jednak zawieszeniu, co oznacza, że przez ten czas nie podlega on ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu – pracodawca nie musi opłacać tych składek za czas przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym. 

Tym samym przebywający na urlopie bezpłatnym pracownik nie będzie mógł otrzymać niektórych świadczeń, np. zasiłku chorobowego, nie będzie również mógł bezpłatnie korzystać z publicznej opieki zdrowotnej. 

Warto pamiętać, że w tym drugim przypadku prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych nie wygasa jednak z dniem rozpoczęcia urlopu bezpłatnego, ale dopiero po 30 dniach od jego rozpoczęcia. Po upływie tego czasu pracownik, aby nadal korzystać z prawa do świadczeń zdrowotnych, musi zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny, np. przez swojego małżonka, albo zacząć dobrowolnie opłacać składkę zdrowotną.

Urlop bezpłatny – czy można przerwać?

Dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego i zażądania jego wcześniejszego powrotu do pracy zależy od czasu, na jaki urlop ten został udzielony. 

W przypadku urlopu bezpłatnego trwającego do trzech miesięcy, pracodawca nie może zażądać jego przerwania i wcześniejszego powrotu pracownika do pracy. Skrócenie urlopu bezpłatnego może mieć wówczas miejsce jedynie za zgodą pracownika.

W przypadku urlopu bezpłatnego udzielonego na dłużej niż trzy miesiące przepisy pozwalają natomiast, aby pracodawca zastrzegł sobie możliwość przerwania tego urlopu. Możliwość ta powinna zostać określona przy udzielaniu tego urlopu. Jak jednak zastrzeżono w Kodeksie pracy, odwołanie pracownika z urlopu bezpłatnego nastąpić może wówczas jedynie z ważnych przyczyn

Urlop bezpłatny w świadectwie pracy

Ponieważ obowiązki pracownika ulegają w czasie urlopu bezpłatnego zawieszeniu, czas tego urlopu nie wlicza się do stażu pracy. Wyjątkiem jest skorzystanie z urlopu bezpłatnego na pracę u innego pracodawcy. Wówczas czas tego urlopu wliczany jest do stażu pracy u pracodawcy, który urlopu tego udzielił. 

Wszystkie okresy korzystania z urlopu bezpłatnego powinny zostać ponadto wykazane przez pracodawcę w wydawanym pracownikowi świadectwie pracy. Dotyczy to nie tylko roku kalendarzowego, w którym wydawane jest to świadectwo, ale całego okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy.

Wniosek o urlop bezpłatny

Urlop bezpłatny może zostać udzielony jedynie na pisemny wniosek pracownika składany u pracodawcy. Wnioskować o niego można w dowolnym momencie. Warunkiem jego udzielenia nie może więc być np. wykorzystanie już przez pracownika urlopu płatnego, np. wypoczynkowego. 

Składając wniosek pracownik nie jest zobowiązany do jego uzasadnienia, choć uzasadnienie takie w praktyce może mieć istotne znaczenie. Pracodawca nie musi zaakceptować wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego. Pracodawca może także określić warunki udzielenia tego urlopu, np. zmieniając jego termin czy długość.

Wniosek o urlop bezpłatny – wzór

Urlop bezpłatny udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, przepisy nie przewidują jednak określonego wzoru takiego wniosku. Wniosek powinien natomiast zawierać:

– dane pracownika i pracodawcy, – wskazanie podstawy prawnej możliwości ubiegania się o urlop bezpłatny, tj. art. 174 Kodeksu pracy, – czas obowiązywania wnioskowanego urlopu bezpłatnego, – podpis pracownika.

Warto również, aby pracownik wskazał we wniosku jego uzasadnienie, np. określoną sytuację życiową. Choć nie jest to wymagane przepisami, może mieć decydujące znaczenie dla przekonania pracodawcy, aby ten zaakceptował złożony wniosek.

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Dave Z / Shutterstock.com

Pozostałe wiadomości

Według lipcowej projekcji inflacja z 50-procentowym prawdopodobieństwem znajdzie się w 2024 roku w przedziale 3,1-4,3 procent, a wzrost PKB - w przedziale 2,3-3,7 procent, podał Narodowy Bank Polski w środowym komunikacie po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej.

Tak będą rosły ceny? Projekcja NBP

Tak będą rosły ceny? Projekcja NBP

Źródło:
PAP

Zgodnie z oczekiwaniami Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła poziomu stóp procentowych. "Raty spłacanych już kredytów hipotecznych nie ulegną zmianie. Niestety, w ostatnich miesiącach coraz bardziej rosło oprocentowanie nowo udzielanych kredytów" - zwraca uwagę Jarosław Sadowski z Expandera. Dla osób zaciągających obecnie kredyty hipoteczne jedną z istotnych kwestii jest to, czy wybrać oprocentowanie stałe czy zmienne.

Istotna kwestia dla kredytobiorców. Ekspert o pułapce

Istotna kwestia dla kredytobiorców. Ekspert o pułapce

Źródło:
tvn24.pl

Imponujący debiut spółki Sławomira Mentzena na warszawskiej giełdzie rodzi wiele pytań. Część ekspertów zwraca uwagę, że choć rozkręcanie działalności giełdowej przez aktywnego polityka jest zgodne z prawem, to może jednak budzić wątpliwości etyczne. Monetyzowanie politycznej popularności może okazać się mieczem obosiecznym.

Debiut Mentzena na giełdzie. W tle wątpliwości etyczne

Debiut Mentzena na giełdzie. W tle wątpliwości etyczne

Źródło:
tvn24.pl

Rada Polityki Pieniężnej utrzymała stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie - podał w środę w komunikacie bank centralny. RPP ostatni raz dokonała obniżki stóp procentowych w październiku ubiegłego roku.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
PAP

PKP Cargo, największy przewoźnik towarowy w kraju, planuje zwolnić jeszcze w tym roku nawet do 30 procent zatrudnionych - przekazała spółka. Zarząd spółki podjął już uchwałę w tej sprawie.

Zwolnienia grupowe w kolejowej spółce. Pracę ma stracić 30 procent załogi

Zwolnienia grupowe w kolejowej spółce. Pracę ma stracić 30 procent załogi

Źródło:
PAP

Sieć Sinsay wycofuje ze swoich sklepów dwie zabawki. Powodem są wady, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia dzieci.

Zabawki wycofane z popularnej sieci. Apel do klientów

Zabawki wycofane z popularnej sieci. Apel do klientów

Źródło:
tvn24.pl

W Polsce od marca obowiązują nowe przepisy umożliwiające konfiskatę samochodu za prowadzenie w stanie nietrzeźwości. Co ciekawe, w wielu krajach podobne regulacje funkcjonują od lat i to nie tylko za jazdę na podwójnym gazie. Gdzie i za co stracimy auto na europejskich drogach?

Konfiskata samochodu za granicą. W tych krajach za jazdę po alkoholu grozi utrata auta

Konfiskata samochodu za granicą. W tych krajach za jazdę po alkoholu grozi utrata auta

Źródło:
tvn24.pl, Turcza Kancelaria Radców Prawnych

Niemiecka Lufthansa i włoskie Ministerstwo Gospodarki i Finansów otrzymały zgodę od Komisji Europejskiej na przejęcie kontroli nad liniami lotniczymi ITA Airways. Żeby transakcja doszła do skutku, nowi właściciele muszą spełnić wyznaczone przez Brukselę warunki.

Podniebna fuzja ze zgodą Brukseli

Podniebna fuzja ze zgodą Brukseli

Źródło:
PAP

Unia Europejska planuje nałożenie ceł na tanie towary kupowane od chińskich sprzedawców internetowych, w tym Temu, Shein i AliExpress - podał Reuters, powołując się na "Financial Times", którego źródłami były trzy osoby poinformowane w tej sprawie.

Media: Bruksela planuje uderzyć w chińskie Temu i Shein nowym cłem

Media: Bruksela planuje uderzyć w chińskie Temu i Shein nowym cłem

Źródło:
Reuters

Będzie śledztwo w sprawie nielegalnych wynagrodzeń w Orlenie - napisała w mediach społecznościowych Agnieszka Pomaska, posłanka Platformy Obywatelskiej (PO). Dodała, że członkowie rady nadzorczej spółki omijali ustawę kominową i okołobudżetową.

Pomaska: będzie śledztwo w sprawie nielegalnych wynagrodzeń w Orlenie

Pomaska: będzie śledztwo w sprawie nielegalnych wynagrodzeń w Orlenie

Źródło:
tvn24.pl, "Fakty" TVN

W przypadku zadziałania nadzwyczajnych i nieuniknionych okoliczności, czyli siły wyższej, turyści mają prawo do zwrotu za niewykorzystane świadczenia - stwierdził na antenie TVN24 Paweł Niewiadomski, prezes Polskiej Izby Turystyki (PIT).

Pożary w Grecji i ewakuacja. Jakie prawa przysługują turystom?

Pożary w Grecji i ewakuacja. Jakie prawa przysługują turystom?

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Od 2 lipca zakup domu lub mieszkania na podstawie umowy deweloperskiej w każdym przypadku będzie objęty ochroną Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego. Oznacza to zakończenie dwuletniego okresu przejściowego, który umożliwiał sprzedaż nieruchomości na starych zasadach, bez ochrony DFG.

Kupowanie mieszkań będzie bezpieczniejsze. Od lipca specjalna ochrona

Kupowanie mieszkań będzie bezpieczniejsze. Od lipca specjalna ochrona

Źródło:
PAP

Od poniedziałku w Szwecji obowiązują nowe przepisy, umożliwiające dziadkom pobieranie wynagrodzenia za opiekę nad dzieckiem - donosi "New York Times". Jak dodaje dziennik, chodzi o możliwość przeniesienia części płatnego urlopu rodzicielskiego na innych opiekunów.

Wynagrodzenie za opiekę nad wnukiem. "Babciowe" po szwedzku

Wynagrodzenie za opiekę nad wnukiem. "Babciowe" po szwedzku

Źródło:
"New York Times"

Dostęp do e-papierosów jest praktycznie nieograniczony. Wkrótce ma się to zmienić. Niepełnoletni nie będą mogli ich kupić - zakłada projekt zmiany ustawy. Będzie dotyczył nie tylko sprzedaży przez internet i w automatach, ale i ograniczenia miejsc ich używania - takich jak przystanki. Materiał Natalii Treder z programu "Polska i Świat" w TVN24.

Niepełnoletni nie będą mogli kupić e-papierosów

Niepełnoletni nie będą mogli kupić e-papierosów

Źródło:
tvn24.pl

We wtorek w Lotto padła główna wygrana. Do jednego z graczy trafi prawie 2,7 miliona złotych. Jak podano w komunikacie, wygrana padła w miejscowości Jabłonka (woj. małopolskie). Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 2 lipca 2024 roku.

Padła szóstka w Lotto

Padła szóstka w Lotto

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

W Polsce w 2022 roku mieliśmy potężną grupę osób pełnoletnich, które nadal mieszkały z rodzicami. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że była to co trzeci osoba w wieku od 24-34 lat. Wśród gniazdowników, bo tak są nazywani, aż 63 procent stanowili mężczyźni.

Nie ma jak u mamy. Gniazdownicy to w większości mężczyźni

Nie ma jak u mamy. Gniazdownicy to w większości mężczyźni

Źródło:
PAP

Członkowie byłego zarządu Taurona bez absolutorium za 2023 rok - taką decyzję podjęło Zwyczajne Walne Zgromadzenie spółki. Akcjonariusze udzielili absolutorium za 2023 roku ówczesnym członkom rady nadzorczej - podano w komunikacie.

Były zarząd Taurona bez absolutorium

Były zarząd Taurona bez absolutorium

Źródło:
PAP

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad przepisami, które umożliwią konfiskatę auta kierowcom pod wpływem alkoholu, bez względu na to, ile wypili. O tym, jaką karę wymierzyć zadecyduje sąd po indywidualnej ocenie każdego zdarzenia. Materiał z magazynu "Polska i Świat", przygotowany przez Aleksandrę Kąkol.

"Nie kalkulują, nie przewidują i mają w nosie, jaka kara ich spotka". Nowy bat na pijanych kierowców

"Nie kalkulują, nie przewidują i mają w nosie, jaka kara ich spotka". Nowy bat na pijanych kierowców

Źródło:
TVN24

- Rozumiem, że jest przestrzeń do zadośćuczynienia na gruncie etycznym, moralnym i politycznym - powiedział w programie "Fakty po Faktach" na antenie TVN24 były minister spraw zagranicznych Dariusz Rosati, pytany o kwestię reparacji wojennych od Niemiec. Jak dodał, "podejście PiS i Jarosława Kaczyńskiego gwarantowało, że niczego się nie załatwi".

"Duda na szczęście nie będzie mógł tego blokować"

"Duda na szczęście nie będzie mógł tego blokować"

Źródło:
TVN24

Praskie lotnisko imienia Vaclava Havla ma problemy z odprawą bagażu. Część pasażerów odlatuje bez swoich walizek, które są dosyłane następnymi lotami, inni po przylocie czekają na bagaż nawet kilka godzin. Władze lotniska zaapelowały do podróżnych, by ważne leki zabierali ze sobą na pokład samolotu.

Pasażerowie odlatują bez walizek. Potężne utrudnienia na lotnisku

Pasażerowie odlatują bez walizek. Potężne utrudnienia na lotnisku

Źródło:
PAP

Ceny mieszkań w Polsce wzrosły nominalnie o 13 procent w ciągu ostatnich 12 miesięcy - wynika z raportu Knight Frank. Jest to trzeci wynik wśród 56 rynków mieszkaniowych na świecie analizowanych przez wspomnianą firmę.

Prześwietlili ceny mieszkań w ponad 50 krajach. Polska na podium

Prześwietlili ceny mieszkań w ponad 50 krajach. Polska na podium

Źródło:
PAP

Stwierdzono wysoki poziomów migracji ołowiu i kadmu z obrzeża partii kubków. Ostrzeżenie o wycofanym produkcie wydał Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). W opinii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH - Państwowego Instytutu Badawczego taka ilość stwarza zagrożenie dla zdrowia.

Produkt wycofany z obrotu. "Zagrożenie dla zdrowia"

Produkt wycofany z obrotu. "Zagrożenie dla zdrowia"

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 360 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wysoką wygraną o wartości ponad 3,2 miliona złotych. Oto liczby, jakie wylosowano 2 lipca.

Rośnie kumulacja w Eurojackpot. Duża wygrana w Polsce

Rośnie kumulacja w Eurojackpot. Duża wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl