Oddanie osocza przez ozdrowieńca. Po zmianach przysługuje dłuższe wolne od pracy

Osocze krwi, inaczej plazma, to płynna część krwi stanowiąca 55 proc. jej objętości. Zawiera w sobie najcenniejsze składniki krwi, m.in. krwinki białe (leukocyty), które odpowiedzialne są za ochronę organizmu przed bakteriami i wirusami.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

To dlatego szczególnie poszukiwane jest obecnie osocze osób, które były zakażone koronawirusem SARS-CoV-2 bądź chorowały na COVID-19 i wyzdrowiały. Zawiera ono bowiem przeciwciała przeciw temu koronawirusowi i może pomagać w leczeniu osób ciężko przechodzących COVID-19, zwłaszcza z objawami zagrażającymi ich życiu. 

Każdy dawca jest więc obecnie bardzo poszukiwany. A osocze pobrane od jednego ozdrowieńca może pomóc w leczeniu nawet trzech osób chorych na COVID-19. 

Osocze może zostać pobrane od osób w wieku 18-65 lat, które mogą testem lub wpisem w aplikacji gabinet.gov.pl potwierdzić bezobjawowe przebycie zakażenia SARS-CoV-2. Jeżeli z kolei w sposób udokumentowany zachorowały na COVID-19, muszą one odczekać 18 dni od zakończenia swojej izolacji lub 28 dni od ustąpienia objawów.

Ponadto, aby zostać dawcą, osoby te muszą spełniać podstawowe warunki zdrowotne kwalifikujące ludzi do honorowego oddawania krwi lub jej składników. Wymagania te to min. 50 kg wagi, dobry stan zdrowia, a także nieleczenie się z powodu chorób przewlekłych. Dodatkowe badania mogą być wymagane w przypadku kobiety po ciąży oraz osób, które w przeszłości miały przetaczaną krew.

Jak wygląda proces oddania osocza? W związku z pandemią najlepiej jest zacząć od telefonicznego lub internetowego zapisu w wybranym centrum krwiodawstwa – na konkretny dzień i godzinę. 

Na miejscu należy stawić się z dokumentem poświadczającym naszą tożsamość, wówczas zostaniemy zarejestrowani, wypełnimy kwestionariusz z danymi osobistymi i zdrowotnymi oraz pobrana od nas zostanie próbka krwi. Próbka ta zostanie błyskawicznie przebadana laboratoryjnie, aby potwierdzić, że nasza krew lub osocze kwalifikują się do oddania. 

Następnie lekarz oceni wyniki badania naszej krwi, zapozna się z wypełnionym przez nas kwestionariuszem i zakwalifikuje nas do oddania krwi lub osocza. Jeżeli z jakiegokolwiek powodu nie będziemy się kwalifikować do donacji, lekarz wyjaśni nam powody tej sytuacji.

Jeżeli zostaniemy pomyślnie zakwalifikowani do oddania osocza krwi, przeprowadzane jest ono jedną z dwóch metod:

- oddając krew pełną, z której następnie oddzielane jest osocze. Metoda trwa ok. 10 minut i pozwala na uzyskanie ok. 200 ml osocza;

- metodą plazmaferezy, w trakcie której z pobieranej krwi jest oddzielane osocze, a reszta krwi przetaczana z powrotem do naszej żyły. Ta metoda trwa 30-40 minut i pozwala na uzyskanie do 750 ml osocza.

Aby zachęcić ozdrowieńców do dzielenia się swoim cennym osoczem, na mocy nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 wszystkim oddającym krew pełną lub osocze zapewniono dodatkowe przywileje. Będą one obowiązywać do ustania w Polsce stanu epidemii.

W efekcie wszystkim, którzy oddadzą osocze, przysługują obecnie dwa - do tej pory był jeden - pełnopłatne dni wolne od pracy – w dniu oddania oraz dniu następnym. Wystarczy w tej sytuacji okazać pracodawcy zaświadczenie wydane nam przez odwiedzone centrum krwiodawstwa. 

Osoby te mogą też przez 12 miesięcy korzystać poza kolejnością z usługi opieki zdrowotnej i farmaceutycznych – licząc od dnia, w którym wystawiono im zaświadczenie o oddaniu osocza. Ponadto osoby, które oddały krew pełną lub osocze przynajmniej 3 razy, mogą przez 6 miesięcy korzystać z 33 proc. ulgi na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego w Polsce. 

Choć nowe przywileje skierowane są przede wszystkim do ozdrowieńców, w praktyce dotyczą wszystkich honorowych dawców krwi lub jej składników. Warto przy tym pamiętać, że dawcy ci mogą także wartość oddanej krwi lub osocza odliczyć sobie od podatku dochodowego jako darowiznę.