Wzmocnienie roli Polski w światowej gospodarce, budowa tanich mieszkań, podniesienie płac oraz wsparcie przedsiębiorców - to tylko niektóre z obietnic, które złożył w trakcie wtorkowego expose premier Mateusz Morawiecki. - Wszyscy stoimy w obliczu gigantycznego wyzwania - mówił szef rządu.
1. "Chcemy podmiotowej roli Polski"
We wtorkowym expose Mateusz Morawiecki, który w poniedziałek został powołany na nowego szefa rządu przez prezydenta Andrzeja Dudę, zapewnił, że chce podmiotowej roli Polski w światowej gospodarce.
Premier ocenił, że przez ostatnie 25 lat "uzależniliśmy się" od zagranicznego kapitału, który nas "skolonizował". - W takiej rzeczywistości żyjemy - stwierdził Morawiecki. Według niego to efekt "błędnego" modelu, który przyjęliśmy w III Rzeczpospolitej. - Dziś to wiemy - podkreślił. - Jesteśmy i będziemy częścią Zachodu, ale to nie oznacza, że musimy zgadzać się na ten model. My chcemy podmiotowej roli Polski w gospodarce, a nie peryferyjnej. Dlatego wciąż jeszcze wiele pracy przed nami. Potrzebujemy dzisiaj przejścia od kapitalizmu konsumpcji na kredyt - który zagraniczne instytucje zainstalowały tutaj na początku lat 90. - do kapitalizmu oszczędności i inwestycji. To jest walka o polską własność i polski kapitał - zapowiedział Morawiecki. - Wszyscy stoimy w obliczu gigantycznego wyzwania - wskazał szef rządu. Jak powiedział Morawiecki, jednym z głównych celów rządu będzie wykreowanie Polski i polskich firm jako globalnych championów.
2. Tanie mieszkania
Premier zauważył w expose, że Polska zajmuje dzisiaj "przedostatnie miejsce w Europie, jeśli chodzi o liczbę mieszkań w stosunku do liczby mieszkańców". - Brakowało 3-4 miliony mieszkań i nadal tyle brakuje - zauważył.
Jak ocenił Morawiecki, w sferze polityki mieszkaniowej Polska odrabia "zaległości z lat 70.". - I nie jest łatwo, oczywiście, ruszyć tę bryłę, ale ta kula śniegowa już ruszyła i za parę kwartałów będziemy właśnie oddawać do użytku pierwsze zbudowane (w programie Mieszkanie plus - red.) tanie mieszkania. Ten program jest na najbliższe 10 lat sztandarowym zadaniem rządu Rzeczpospolitej - mówił Morawiecki.
3. Nowoczesny transport
Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział w expose tworzenie w Polsce najnowocześniejszego systemu transportu w Europie. - Jedną z takich strategii jest budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego. To kluczowy element strategii rozwoju transportu w Polsce, to nie tylko szansa dla sektora lotniczego, to też rozbudowa sieci kolejowej - mówił szef rządu. Przekonywał, że to pierwszy krok ku stworzeniu w Polsce najnowocześniejszego systemu transportu w Europie, otwartego również na takie innowacje jak transport autonomiczny czy koleje próżniowe. - Centralny Port Komunikacyjny to będzie nasza Gdynia w sercu Polski, nasza Gdynia w sercu Europy - podkreślił Morawiecki.
Premier mówił też o potrzebie odbudowy portów morskich - w Trójmieście, Szczecinie i Świnoujściu. W ostatnim z tych miast ma powstać - przypomniał - także tunel łączący je z resztą Polski. - To będzie kolejny bardzo ważny krok na drodze do utworzenia z Polski centrum logistycznego Europy - dodał. Morawiecki obiecał też kontynuację budowy autostrad i dróg ekspresowych, między innymi A1, S3 i S7. Przypomniał o projekcie Via Carpatia - trasie, która ma przebiegać przez Polskę i łączyć litewską Kłajpedę z greckimi Salonikami. Więcej środków ma zostać przeznaczonych na komunikację gminną i powiatową zarówno drogową, jak i kolejową. - Liczę tu na bliską współpracę ze wszystkimi samorządami - powiedział Morawiecki.
4. Bezpieczeństwo energetyczne
Premier poruszył także kwestie związane z energetyką. - Czyste powietrze to wyzwanie cywilizacyjne, miara tego, czy Polska jest naprawdę dojrzałym krajem. Powietrze, woda, ziemia przecież nie należą tylko do nas, należą też do przyszłych pokoleń. I to w jakim stanie zostawimy je naszym wnukom, wystawi nam świadectwo - powiedział Morawiecki. - Z powodu smogu umiera przedwcześnie 48 tysiące Polaków rocznie, a dym z palenia w piecu śmieciami nie ulatuje do nieba, tylko ten pył trafia do płuc naszych dzieci - powiedział. Zaznaczył, że nie wszystkich stać na czystsze paliwo. - Dlatego program walki ze smogiem to program wsparcia najuboższych, których nie stać dziś na ocieplenie domu, na wymianę okien czy drzwi, nie stać na dobre, nietrujące paliwo. Chcemy zlikwidować to ubóstwo energetyczne i poprawić jakość życia wszystkich Polaków - zadeklarował Morawiecki.
Jak zaznaczył, obecnie węgiel jest podstawą energetyki i rząd nie chce z niego rezygnować. - To ważne dla Śląska, Zagłębia, ale również dla całej Polski - mówił. Zapowiedział długofalowe reformy, w ramach których województwo śląskie stanie się także zagłębiem nowych technologii. - Dla naszych przyszłych pokoleń chciałbym zadbać, by również alternatywne źródła energii mogły się w Polsce swobodnie rozwijać. Nie w imię ideologii, a tam, gdzie jest to uzasadnione ekonomicznie, tam, gdzie przyniesie to Polakom korzyść, a nie koszty - podkreślił. W tym celu - jak mówił - można wykorzystać zasoby natury, jakie daje położenie geograficzne Polski. Jak dodał, warunkiem suwerenności jest bezpieczeństwo energetyczne kraju. Morawiecki stwierdził, że projektem, który przybliża Polskę do bezpieczeństwa energetycznego jest między innymi terminal gazowy w Świnoujściu. - Rozbudowujemy infrastrukturę gazową, co pozwoli uczynić z naszego państwa bijące serce regionu. Chcemy utworzyć tutaj hub gazowy, który będzie zaopatrywał naszych sąsiadów - zapewniał.
Jak mówił, w 2022 roku po raz pierwszy może dojść do sytuacji, w której nie będziemy uzależnieni od rosyjskiego gazu. Morawiecki dodał także, że rząd pozytywnie patrzy na energię atomową.
5. Uszczelnienie podatków
Morawiecki przypomniał, że tylko w tym roku wpływy z podatku VAT wzrosły o 30 mld zł. - To więcej niż w okresie poprzednich 9 lat. To się udało dzięki rozbiciu mafii VAT-owskich - mówił. - W nowym polskim modelu gospodarczym i społecznym pokazujemy Europie, jak można łączyć solidarność społeczną z dynamicznym rozwojem gospodarczym. To my na europejską agendę wprowadziliśmy temat walki z rajami podatkowymi. To Polska walczy dzisiaj o ukończenie budowy wspólnego rynku i zapewnienie pełnej swobody świadczenia usług. To my, pokazując nasz sukces w walce z karuzelami VAT, wywołaliśmy dyskusję w Europie. A cała Europa traci 160 mld euro rocznie na VAT. To jest więcej niż budżet europejski - dodał.
6. Wyższe płace i szanse kobiet
Premier mówił także o godnej płacy. - Polacy są jednym z narodów, który pracuje w Europie najwięcej. Pracujemy około 2 tysiące godzin rocznie - mówił we wtorek Morawiecki. - Nie chcemy, żeby Polacy pracowali najdłużej. Chcemy, żeby pracowali efektywnie za godną płacę. Chcemy, żeby mieli więcej czasu dla swoich rodzin, dla swoich najbliższych - podkreślił Morawiecki. Dlatego - jak wskazał - należy "przestawić polski kapitalizm na zachodnie tory". - To jest cel naszej strategii rozwoju - oświadczył Morawiecki. - Nie bądźmy naiwni, silnej gospodarki nie zbudują nam inni - zauważył. Morawiecki przekonywał, że należy wypracować "oryginalną drogę" do nowoczesnej gospodarki, jeśli chcemy, żeby Polacy zarabiali więcej.
Premier zapowiedział, że rząd nadal będzie podnosił płacę minimalną. Dodał też, że rząd będzie walczył o równość szans dla kobiet.
Poinformował, że mimo iż - jak podał "The Economist" - nasz kraj jest obecnie na piątym miejscu najbardziej przyjaznych państw dla kobiet, to Polki natrafiają cały czas na szklany sufit. Według Morawieckiego dzieje się tak dlatego, że na co dzień muszą łączyć pracę zawodową z obowiązkami rodzinnymi.
7. Małe i średnie firmy
Mateusz Morawiecki zapowiedział, że wkrótce zostanie przedstawiony pakiet ustaw upraszczających życie gospodarcze. - Sercem naszej filozofii gospodarczej są mikro-, małe i średnie firmy, które dają utrzymanie milionom Polaków. Dla małych i średnich przedsiębiorców mam ważne przesłanie: wszyscy uczciwi przedsiębiorcy mogą oczekiwać dbałości o otoczenie prawne, a jednocześnie równych zasad konkurencji - powiedział Morawiecki. - Wkrótce zostanie przedstawiony cały pakiet ustaw upraszczających życie gospodarcze, z Konstytucją Biznesu na czele - zapowiedział. Morawiecki powiedział, że bez państwa i jego instytucji wolny rynek nie obroni się przed korupcją, przed wyłudzeniami podatków, przed monopolami czy przed nieuczciwą konkurencją z zagranicy.
8. Zachęta do powrotu
Morawiecki zaznaczył, że celem rządu będzie "zachęcenie do powrotu do ojczyzny jak największej liczby Polaków, zarówno z Kazachstanu, jak i z Londynu". Przekonywał, że rząd zrobi wszystko, by "pokolenie straconych szans", które musiało emigrować, miało szanse znaleźć pracę w Polsce, "na godnych warunkach, nie na umowach śmieciowych, z jak najwyższym wynagrodzeniem". - Wierzę, że będzie to pokolenie odzyskanych szans - powiedział. Morawiecki zapowiedział, że w najbliższych latach w edukacji rząd położy duży nacisk na nauczanie branżowe. - Takie jest zapotrzebowanie rynku pracy - 65 proc. naszych uczniów prawdopodobnie będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie powstały - mówił. Zapowiedział reformę szkolnictwa wyższego i reformę instytutów badawczych. - Sieć badawcza im. Łukasiewicza będzie jedną z największych w Europie tego typu instytucji - wskazał. Mówił zarazem, że na naukę nie można patrzeć tylko pod kątem korzyści gospodarczych, bo "równie ważnym zadaniem polskich uczelni jest formacja elit narodowych". - Stąd rząd będzie aktywnie przeciwdziałał drenaży najlepszych umysłów - zaznaczył.
9. Innowacyjność i cyfryzacja
Morawiecki mówił również, że "pola bitew współczesnego państwa to cyberprzestrzeń, dlatego poważne państwo musi stawiać również na cyberbezpieczeństwo". Zaznaczył, że technologia i narzędzia informatyczne powinna umożliwić także skrócenie czasu załatwiania spraw w urzędach, a także służyć uszczelnieniu systemu podatkowego.
Premier ocenił, że obecnie jesteśmy świadkami rewolucji technologicznej, która będzie oznaczać nowe rozdanie w gospodarce światowej. - To nowe rozdanie powinno odbywać się z udziałem Polski. To pierwsza rewolucja przemysłowa, w której Polska może odegrać poważną rolę, nawet w niektórych obszarach rolę lidera - stwierdził Morawiecki. - To dzisiejsza polityka gospodarcza decyduje, czy Polska będzie za dziesięć lat producentem wysokich technologii, czy jedynie rynkiem zbytu dla zagranicznych firm - dodał.
10. Ład przestrzenny
Mateusz Morawiecki zapowiedział także, że rząd zaproponuje pakiet korzyści dla samorządów dbających o ład przestrzenny i estetykę.
Szef rządu opowiedział się jednocześnie za tym, żeby "nasze miasta i miasteczka stanowiły spójną całość, do domu każdego docierała sprawna komunikacja publiczna, a szkoły i przedszkola pojawiły się tam, gdzie powstają nowe osiedla". Dlatego - zadeklarował - "zaproponujemy pakiet korzyści dla samorządów, które zadbają o ład przestrzenny (...) i estetykę". Wskazał w tym kontekście, iż obecnie "prawo niestety nie zapobiega inwestycjom mieszkaniowym w szczerym polu, odciętym od komunikacji, szkół, przedszkoli i nawet podstawowej infrastruktury technicznej". - Takie mieszkania szybko, zamiast mieszkaniami marzeń, stają się koszmarem - zauważył premier.
Morawiecki zapowiedział przy tym powstanie Instytutu Urbanistyki i Architektury.
Autor: mb//dap / Źródło: PAP