Bitcoin - co to jest? Gdzie kupić i sprzedać? Na jakiej zasadzie działa?

Bitcoin to najpopularniejsza obecnie kryptowaluta. Powstała ona w 2008 roku i zaczęła działać rok później, a jej twórcą jest osoba lub organizacja przedstawiająca się jako Satoshi Nakamoto. Prawdziwa tożsamość twórcy pierwszej kryptowaluty pozostaje nieznana, choć już kilka osób przyznawało się do bycia Satoshim Nakamoto.

Każdy bitcoin, podobnie jak tradycyjne waluty, dzieli się na mniejsze jednostki - a konkretniej na 100 mln jednostek zwanych Satoshi. Te bitcoinowe "grosze" mają przy tym praktycznie większe znaczenie niż w przypadku np. polskiej waluty, ponieważ wartość jednego bitcoina w połowie kwietnia 2021 roku wynosiła to prawie 240 tys. zł. Użyteczność całych bitcoinów jest więc ograniczona do dokonywania naprawdę dużych transakcji.

Bitcoin, tak samo jak wszystkie inne cyfrowe przedmioty, w praktyce jest jedynie kilkoma linijkami kodu źródłowego. Za jego wyjątkowość odpowiada jednak sposób powstawania.

Od chwili stworzenia i przeprowadzenia pierwszej transakcji kolejne bitcoiny generowane są w ściśle określonych odstępach czasu w oparciu o proces nazywany "kopaniem". Polega on na wykonywaniu przez komputery skomplikowanych operacji obliczeniowych, a algorytm bitcoina co określony czas rozprowadza wśród zaangażowanych w to uczestników nowe, "wykopane" bitcoiny.

Rozprowadzanie to ma charakter losowy, im większą moc obliczeniową przeznaczy się na generowanie bitcoina, tym większą ma się jednak szansę na jego "wykopanie". Procesu tego nie da się przyspieszyć, ponieważ im większa zaangażowana moc obliczeniowa, tym trudniejsze operacje do wykonania generowane są przez algorytm.

Jednocześnie co cztery lata ilość wykopywanych bitcoinów jest zmniejszana o połowę tak, aby docelowo powstało ich nie więcej niż 21 milionów. Obecnie co około 10 minut generowanych jest 6,25 bitcoinów, a ostatni ułamek kryptowaluty powinien zostać wykopany około 2140 roku.

Drugim elementem stanowiącym o wyjątkowości bitcoina jest oparcie go o technologię blockchain (łańcucha bloków). To stale nadpisywany, niekończący się rejestr służący do przechowywania i przesyłania informacji o wszystkich dokonanych transakcjach.

Rejestr ten jest rozproszony pomiędzy wszystkich uczestników wymiany za pośrednictwem sieci peer-to-peer i zawiera całą historię bitcoinowych transakcji od początku powstania tej kryptowaluty.

Każda kolejna transakcja jest nadpisywana na pozostałych, dzięki czemu teoretycznie niemożliwe jest sfałszowanie wymiany, cofnięcie jej lub zlikwidowanie posiadanych przez kogoś zasobów kryptowaluty. Każdy ma bowiem własną, kompletną kopię rejestru, który jednocześnie musi być cały czas identyczny z wszystkimi pozostałymi kopiami.

Posiadane bitcoiny przetrzymujemy w tzw. portfelu. Może to portfel gorący, gdy bitcoiny trzymamy na internetowym serwerze np. giełdzie kryptowalutowej, lub w aplikacji na smartfonie lub komputerze. Alternatywą są portfele zimne, czyli niepodłączone do internetu – mogą to być bitcoiny zapisane na pendrive’ach, a nawet wydrukowanie kluczy dostępowych do naszych bitcoinów na zwykłych kartkach papieru.

Choć zasada działania kryptowalut jest całkiem inna niż znanej wszystkim bankowości internetowej, w praktyce zarządzanie swoimi zasobami bitcoinów wygląda bardzo podobnie do zarządzania pieniędzmi na e-koncie.

Najczęściej bitcoin traktowany jest jako sposób na zainwestowanie tradycyjnych pieniędzy – kupuje się go, aby sprzedać w przyszłości licząc, że jego kurs będzie wówczas wyższy. Do kupna oraz sprzedaży bitcoina służą internetowe kryptowalutowe kantory oraz giełdy, na których można wymieniać go na tradycyjne pieniądze.

Powstały również bankomaty na bitcoiny (bitomaty), za pomocą których można wymieniać walutę państwową na kryptowalutę. Bankomaty takie pojawiły się już m.in. w niektórych polskich galeriach handlowych. Tą samą metodą można sprzedać posiadane bitcoiny i uzyskać w zamian ich bieżącą wartość w wybranej, tradycyjnej walucie.

Bitcoinami można jednak również coraz częściej płacić za konkretne usługi i produkty. Płatności w tej formie przyjmuje już rosnąca liczba nie tylko serwisów internetowych, ale też tradycyjnych sklepów, hoteli, kawiarni, czy nawet kancelarii adwokackich. Jeden z producentów aut poinformował, że bitcoinami będzie można płacić za samochody.

Jeśli ktoś potraktuje bitcoina jako inwestycję i sposób na szybki zarobek, powinien pamiętać o dużych wahaniach notowań tej krytowaluty i związanym z tym realnym ryzykiem utraty pieniędzy. Przed podjęciem decyzji o zakupie bitcoinów warto zapoznać się z ostrzeżeniami publikowanymi m.in. przez NBP oraz Komisję Nadzoru Finansowego.