Decyzja administracyjna – wzór, odwołanie, skarga i stwierdzenie nieważności decyzji

● Decyzja administracyjna to rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty przez organ administracji publicznej, wydane po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego. ● Od decyzji administracyjnej wydanej w pierwszej instancji stronie służy odwołanie do drugiej instancji. ● Po wyczerpaniu środków zaskarżenia, które przysługują w postępowaniu administracyjnym, możliwe jest wniesienie skargi administracyjnej do wojewódzkiego sądu administracyjnego ● W przypadkach określonych w ustawie możliwe jest stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej.

Pojęcie, elementy i zasady odwołania od decyzji administracyjnej określa Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. W myśl przepisów, co do zasady, organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji administracyjnej.  Co istotne, decyzja ta rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub części albo w inny sposób, kończąc przy tym sprawę w danej instancji.

W oparciu o orzecznictwo oraz doktrynę można wskazać na następujące cechy decyzji administracyjnej. Decyzja administracyjna to:

– przejaw woli organu administracyjnego, który narzuca nią władczo swoje stanowisko, – jednoznaczne wskazanie powszechnie obowiązującej podstawy prawnej, – rozstrzygniecie określonej sprawy określonego podmiotu, – w razie jej niewykonania stosuje się przymus państwowy.

W praktyce z decyzją administracyjną mamy do czynienia w bardzo wielu przypadkach, nie zawsze mając jednak tego świadomość. Przykładami decyzji administracyjnej są m.in. decyzja o zmianie imienia i nazwiska, pozwolenie na budowę, nadanie numeru identyfikacji podatkowej (NIP) czy tzw. wymeldowanie administracyjne.

Ustawodawca w sposób szczegółowy określił elementy, które powinna zawierać decyzja administracyjna. To bowiem treść, a nie forma czy tytuł pisma przesądza o tym, że jest ono decyzją administracyjną. Zgodnie z art. 107 k.p.a. decyzja zawiera:

– oznaczenie organu administracji publicznej, – datę wydania, – oznaczenie strony lub stron, – powołanie podstawy prawnej, – rozstrzygnięcie, – uzasadnienie faktyczne i prawne, – pouczenie o tym, czy i w jakim trybie przysługuje odwołanie, a także o zrzeczeniu się odwołania i jego skutkach prawnych, – podpis wraz z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu, który upoważniony jest do wydania decyzji, – jeżeli w stosunku do decyzji może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw lub skarga do sądu administracyjnego, pouczenie o takiej możliwości oraz o wysokości opłat.

Ponadto przepisy szczególne mogą określać także inne elementy, które powinna zawierać decyzja administracyjna.

Decyzja doręczana jest stronom na piśmie, a gdy sprawa załatwiana jest ustnie, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub innych środków łączności (przemawia bowiem za tym interes strony, a przepis nie stoi temu na przeszkodzie), może być ona ogłoszona ustnie. 

Od decyzji administracyjnej wydanej w pierwszej instancji stronie służy odwołanie do drugiej instancji. Wyjątkiem są decyzje wydane w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze. W takim wypadku strona może zwrócić się do organu wydającego decyzję z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. 

Termin do wniesienia odwołania od decyzji wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a jeśli została ona ogłoszona ustnie, termin liczony jest od dnia jej ogłoszenia stronie. Warto zauważyć jednak, że przepisy szczególne mogą wskazywać inny termin do wniesienia odwołania.

Organem właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia. Ustawa może także i w tej kwestii wprowadzać jednak wyjątki. 

Jak napisać odwołanie od decyzji administracyjnej? Zgodnie z art. 128 k.p.a. odwołanie nie wymaga żadnego szczególnego uzasadnienia, wystarczy jedynie, aby wynikało z niego, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Należy jednak pamiętać, że odwołanie od decyzji administracyjnej powinno czynić zadość wymogom przewidzianym w Kodeksie postępowania administracyjnego dla pism, które są w jego toku składane. 

Odwołanie od decyzji administracyjnej powinno zatem:

– wskazywać osobę, od której pochodzi, – zawierać adres osoby składającej odwołanie, – zostać podpisane przez osobę wnoszącą odwołanie.

Pojęcie i zasady wnoszenia skargi do sądu administracyjnego reguluje Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W myśl przepisów kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Sądami administracyjnymi są zaś:

– wojewódzkie sądy administracyjne, które rozpatrują w pierwszej instancji sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych, – Naczelny Sąd Administracyjny, który sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami.

Skargę administracyjną może wnieść: – każdy podmiot, który ma w tym interes prawny, – prokurator, – Rzecznik Praw Obywatelskich, – Rzecznik Praw Dziecka, – organizacja społeczna w zakresie działalności statutowej, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym.

Kiedy można wnieść skargę administracyjną? Zasadniczo po wyczerpaniu środków zaskarżenia, które przysługują w postępowaniu administracyjnym, możliwe jest wniesienie skargi administracyjnej do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Jeżeli jednak skargę wnosi Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka, wówczas wyczerpywanie tej drogi nie jest konieczne.

Jak napisać skargę administracyjną? Zgodnie z art. 57 § 1 p.p.s.a. skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, które określone zostały w art. 46 p.p.s.a. oraz zawierać elementy przewidziane dla niej, do których zalicza się:

– wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, – oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, – określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego. 

Ustawodawca przewidział możliwość stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, co ma na celu wyeliminowanie decyzji objętych poważnymi wadami prawnymi. Zgodnie z art. 156 § 1 k.p.a. sąd stwierdza nieważność decyzji, która:

– została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, – została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, – dotyczy sprawy poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją, – została skierowana od osoby, która nie jest stroną w sprawie, – była niewykonalna w dniu jej wydania i niewykonalność ta ma trwały charakter, – zawiera wadę powodującą nieważność z mocy prawa.

Stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej nie jest jednak możliwe jeżeli od jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 10 lat, a także wtedy, gdy wywołała ona nieodwracalne skutki prawne. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego Dz. U. 1960 nr 30 poz. 168, Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. 2002 nr 153 poz. 1270.