Wymeldowanie z pobytu stałego – czy jest obowiązkowe? Jak wymeldować inną osobę?

● Wymeldowanie jest obowiązkowe przy każdej zmianie miejsca stałego zamieszkania. ● Wymeldowania można dokonać osobiście w urzędzie, przez internet, a także przez pełnomocnika. ● Wymeldowanie następuje także z chwilą zameldowania się w nowym miejscu. ● Możliwe, choć czasochłonne, jest wymeldowanie innej osoby w trybie administracyjnym.

Obowiązek meldunkowy w Polsce funkcjonuje na mocy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Ponadto w kwestiach formalnych meldunek regulowany jest również rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu wypełniania formularzy stosowanych przy wykonywaniu obowiązku meldunkowego.

Choć wielokrotnie zapowiadane było zniesienie obowiązku meldunkowego w Polsce, ten wciąż obowiązuje. Dotyczy on każdego, kto mieszka w Polsce, a więc również cudzoziemców, osób niepełnoletnich oraz osób ubezwłasnowolnionych.

W rezultacie zmiana stałego miejsca zamieszkania wiąże się z koniecznością zmiany meldunku. Dokonanie meldunku, podobnie jak wymeldowania, jest całkowicie bezpłatne. Pomimo tego, że meldunek jest obowiązkowy, nie są również przewidziane kary za niedochowanie tego obowiązku.

Należy pamiętać, że meldunek nie tworzy żadnych praw osoby zameldowanej do danego lokalu. Meldowanie i wymeldowywanie się jest wymagane jedynie dla celów ewidencji ludności. Niezależnie od dokonanych meldunków pełne prawa do miejsca zameldowania pozostają u właścicieli, najemców czy dzierżawców lokalu. 

Wymeldowanie z mieszkania jest obowiązkowe zawsze, gdy dana osoba wyprowadza się z dotychczasowego miejsca zameldowania na pobyt stały. Nie trzeba się wymeldowywać w sytuacjach, gdy wyprowadzka jest jedynie czasowa – na przykład na leczenie, z powodów służbowych czy na studia. 

Wymeldowania, podobnie jak meldunku, dokonać można: osobiście, przez pełnomocnika albo przez rodzica, opiekuna prawnego lub opiekuna faktycznego – w przypadku osób niepełnoletnich oraz ubezwłasnowolnionych. 

Wymeldowania należy dokonać najpóźniej w ostatnim dniu, w którym wyprowadza się z miejsca zameldowania na pobyt stały. Można tego dokonać na trzy sposoby:

– w urzędzie gminy, na terenie której było się zameldowanym, – przez internet, – przez pełnomocnika.

W każdym przypadku konieczne do wymeldowania będzie posiadanie dowodu tożsamości, czyli dowodu osobistego lub paszportu, oraz formularza zgłoszenia wymeldowania z miejsca pobytu stałego. W przypadku dokonywania wymeldowania przez pełnomocnika to on musi mieć przy sobie dokument tożsamości.

Wymeldowanie jest również możliwe poprzez zameldowanie się od razu w nowym miejscu zamieszkania. Wówczas robi się to w urzędzie gminy właściwym dla nowego adresu, a urzędnik jednocześnie z zameldowaniem danej osoby pod nowym adresem wymelduje ją także z poprzedniego adresu.

Aby dokonać wymeldowania, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku w tej sprawie. Następnie wypełniony wniosek można wysłać drogą elektroniczną lub wydrukować i zanieść do urzędu. Można również poprosić w urzędzie o wydrukowanie wypełnionego wniosku.

Chcąc dokonać wymeldowania osobiście w urzędzie gminy, wniosek w wersji papierowej można także pobrać i wypełnić na miejscu.

Aby dokonać wymeldowania przez internet konieczne jest posiadanie Profilu Zaufanego, podpisu kwalifikowanego albo elektronicznego dowodu tożsamości, czyli e-dowodu. Aby wymeldować się przez internet należy:

1. Wybrać opcję „Wymelduj się” na stronie gov.pl. 2. Po przekierowaniu zalogować się przy pomocy Profilu Zaufanego albo e-dowodu. 3. Wypełnić formularz wymeldowania, a następnie podpisać go elektronicznie. 4. Wybrać opcję „Wyślij”, po której wyświetli się komunikat o wysłaniu formularza.

Dokonując wymeldowania przez internet na swoją skrzynkę w systemie ePUAP otrzymuje się również Urzędowe Poświadczenie Przedłożenia (UPP).

Aby dokonać meldunku lub wymeldowania przez pełnomocnika, konieczne jest wcześniejsze udzielenie mu pełnomocnictwa. Możliwe jest to na dwa sposoby. 

Po pierwsze, można udzielić mu pisemnego pełnomocnictwa na papierze i wysłać je do właściwego urzędu gminy, lub wręczyć pełnomocnikowi. Należy pamiętać, by pełnomocnictwo było podpisane, a także by uiścić 17 zł tytułem opłaty skarbowej na rachunek urzędu gminy. Od opłaty za pełnomocnictwo zwolnione są tylko przypadki, w których pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny wymeldowywanego. 

Po drugie, można udzielić pełnomocnictwa elektronicznego i podpisać je również elektronicznie. Wówczas pełnomocnik będzie mógł dokonać meldunku lub wymeldowania bez wychodzenia z domu – przez internet. Pełnomocnictwo takie można także przesłać do urzędu jako pismo ogólne. 

Oprócz wymeldowania dokonywanego przez samych zainteresowanych istnieje również instytucja wymeldowania administracyjnego. Może do tego dojść w sytuacji, gdy dana osoba opuści swoje miejsce pobytu stałego nie dochowując obowiązku wymeldowania się. W takiej sytuacji urząd gminy może wszcząć postępowanie administracyjne w celu ustalenia, czy osoba ta rzeczywiście nie mieszka w miejscu zameldowania na pobyt stały. Postępowanie to obejmuje zwłaszcza przesłuchanie świadków, np. sąsiadów. 

Wymeldowaniu administracyjnego z urzędu podlegają również osoby zmarłe. Dzieje się tak po zgłoszeniu zgonu danej osoby w urzędzie stanu cywilnego – nie jest wówczas konieczne dodatkowe zgłaszanie tej osoby do wymeldowania.

Wymeldowanie administracyjne innej osoby może również nastąpić na wniosek. Wniosek taki może złożyć właściciel, najemca lub dzierżawca lokalu, w którym dana osoba jest zameldowana, choć w nim nie mieszka.

Aby złożyć wniosek o wymeldowanie innej osoby bez pełnomocnictwa od niej, konieczne jest okazanie swojego prawa do określonego lokalu. W przypadku właścicieli będzie to dowód własności, np. odpis z księgi wieczystej, natomiast w przypadku najemców i dzierżawców będzie to posiadana umowa dotycząca wskazanej nieruchomości.

Następnie urząd gminy wszczyna postępowanie administracyjne w tej sprawie. Tym samym o ile wymeldowanie samego siebie ma efekt natychmiastowy z chwilą złożenia wniosku, o tyle wymeldowanie innej osoby jest znacznie bardziej czasochłonne.

Akt prawny: Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu wypełniania formularzy stosowanych przy wykonywaniu obowiązku meldunkowego; https://www.gov.pl/web/gov/wymelduj-sie-z-pobytu-stalego