Renta rodzinna to świadczenie, które przysługuje po śmierci osoby bliskiej, która była uprawniona do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Jest swego rodzaju zabezpieczeniem przed drastyczną zmianą sytuacji finansowej najbliższych w tle tragicznych okoliczności. Kto wypłaca rentę rodzinną i na jakich zasadach?
Co to jest renta rodzinna?
Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny po śmierci osoby bliskiej w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Po drugie, po osobie, która spełniła warunki do przyznania powyższych świadczeń.
W sytuacji śmierci osoby bliskiej, która pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne renta rodzinna przysługuje także wtedy, gdy osoba zmarła po upływie 18 miesięcy od ustalenia okresów uprawniających do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jak podaje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej "w takim przypadku uznaje się bowiem, że osoba zmarła spełniła warunki konieczne do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy".
Komu przysługuje renta rodzinna?
Prawo do renty mają osoby najbliższe, ale dla każdej z tych grup są określone odrębne i dokładne zasady.
Dzieci uprawnione do renty rodzinnej
Dzieci własne, współmałżonka i przysposobione, które nie ukończyły 16 lub 25 lat w przypadku nauki mają prawo do renty rodzinnej.
Ograniczenie wiekowe nie obowiązuje, jeśli dzieci stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 roku życia lub w trakcie nauki w szkole do ukończenia 25 roku życia. Jeżeli dziecko ukończy 25 lat na ostatnim roku studiów, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.
Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają łącznie dwa warunki tzn.:
- zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego, (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, - nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, to jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.
Renta rodzinna dla wdowy i wdowca
Prawo do renty rodzinnej przysługuje wdowcowi i wdowie, jeśli w chwili śmierci żony/męża ukończył(a) 50 lat lub był(a) niezdolna do pracy.
Renta rodzinna przysługuje również osobie, która nie osiągnęła tego wieku, ale wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym, które nie ukończyły 16 roku życia.
W przypadku gdy dziecko, wnuk lub rodzeństwo zmarłego uczy się, to osobie owdowiałej przysługuje renta rodzinna po zmarłym do 18 roku życia dziecka. Wdowcowi/wdowie przysługuje renta rodzinna również w przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy.
Uprawnienie do renty rodzinnej przysługuje również osobie owdowiałej, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy w okresie nie dłuższym niż 5 lat od śmierci męża/żony lub od zaprzestania wychowywania dziecka do 16 roku życia (18 roku gdy dziecko się uczy) lub zaprzestania opieki nad dzieckiem uznanym za całkowicie niezdolne do pracy.
Małżonek rozwiedziony oraz owdowiały, który w chwili śmierci męża/żony nie pozostawał z osobą zmarłą we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia powyższych warunków miał prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem sądowym lub ugodą sądową.
Jeśli osoba owdowiała nie spełnia żadnego z powyższych warunków i przy tym nie posiada niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej przez okres jednego roku od dnia śmierci osoby zmarłej. Może również otrzymać rentę rodzinną na okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej. Rentę rodzinną przyznaną na udział w szkoleniach nie można pobierać dłużej niż przez okres 2 lat od śmierci męża.
Ile wynosi renta rodzinna netto (na rękę)?
Nie ma jednolitej kwoty. Wysokość renty rodzinnej wynosi:
- 85 proc. świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba; - 90 proc. świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby; - 95 proc. świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.
Każdorazowo ZUS bada uprawnienia zmarłego do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych, do jakich mógł mieć prawo w chwili śmierci. Następnie renta rodzinna jest ustalana po świadczeniu w najkorzystniejszej wysokości.
Wszystkim członkom rodziny, którzy mają prawo do renty po zmarłym przysługuje jedna łączna renta rodzinna, w razie konieczności jest dzielona w równych częściach pomiędzy uprawnionych.
Czym różni się renta rodzinna od renty wdowiej?
Renta wdowi to nowe świadczenie, które przysługuje tylko współmałżonkom. Z renty rodzinnej mogą korzystać także inni członkowie rodziny.
Więcej o rencie wdowiej dowiesz się z "Renta wdowia 2025. Ile wynosi i komu przysługuje?".
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock