Podstawa opodatkowania – czym jest i jak ją obliczyć w przypadku różnych podatków?

Źródło:
TVN24 Biznes
Sarnowski o zmianach w podatkach z Polskiego Ładu
Sarnowski o zmianach w podatkach z Polskiego ŁaduTVN24
wideo 2/7
Sarnowski o zmianach w podatkach z Polskiego ŁaduTVN24

Tak zwana podstawa opodatkowania ma fundamentalne znaczenie przy rozliczeniach podatkowych. To od niej zależy faktyczna wysokość należnych do zapłacenia podatków. Czym jest podstawa opodatkowania i w jaki sposób się ją określa? Od czego zależy podstawa opodatkowania?

●     Podstawa opodatkowania to kwota, od której liczona jest wysokość podatku. ●     Podstawa ta jest określana różnie w zależności od rodzaju podatku. ●     W przypadku podatku dochodowego podstawą opodatkowania najczęściej jest dochód. ●     W przypadku podatku VAT podstawą opodatkowania jest obrót, czyli wartość netto.

Podstawa opodatkowania - podstawa prawna

Podstawa opodatkowania jest pojęciem z zakresu prawa podatkowego, jest jednak odrębnie definiowana w zależności od konkretnego podatku. Najczęściej używa się jej w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, lub ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W każdym z tych aktów prawnych szczegółowo opisana jest definicja podstawy opodatkowania w przypadku – odpowiednio – podatku dochodowego lub podatku VAT.

Podstawa opodatkowania - podatek dochodowy

Podstawa opodatkowania jest określoną kwotą (wartością), od której liczona jest wysokość danego podatku. Ustalenie tej wartości nie zawsze jest oczywiste, ponieważ prawo przewiduje wiele wyjątków, zwolnień oraz ulg podatkowych – jedynie prawidłowe wyliczenie podstawy opodatkowania pozwala na zapłacenie podatku w odpowiedniej wysokości.

W przypadku podatku dochodowego podstawę opodatkowania stanowi dochód - dotyczy to zarówno podatku od osób fizycznych, jak i podatku od osób prawnych. Dochodem jest w tym przypadku całość otrzymanych środków (przychód) pomniejszona o koszty ich uzyskania oraz inne odliczenia niepodlegające opodatkowaniu.

Szczegółowe wyjaśnienie różnicy pomiędzy przychodem i dochodem można znaleźć TUTAJ.

Obliczenie podatku dochodowego

Koszty uzyskania przychodu to wydatki, które zostały poniesione, aby przychód ten osiągnąć. Na przykład uzyskanie przychodu ze sprzedaży określonego towaru wymaga wcześniej poniesienia kosztu uzyskania, wyprodukowania czy przetransportowania tego towaru.

Koszty uzyskania przychodu są na bieżąco uwzględniane przy ustalaniu dochodu i wyliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Jak wygląda kwestia kosztów uzyskania przychodu w przypadku pracowników, można sprawdzić TUTAJ.

Drugą kategorią pomniejszającą przy podatku dochodowym podstawę opodatkowania są ulgi i odliczenia. Warto pamiętać, że ulgi mogą dotyczyć podstawy opodatkowania (odejmujemy od dochodu, przez co podstawa się zmniejsza) lub kwoty podatku (ulgę stosujemy dopiero po obliczeniu kwoty podatku). Wśród odliczeń od dochodu można wymienić: obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, ulgę termomodernizacyjną, wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego czy darowizny na cele kultu religijnego. Podstawę opodatkowania można pomniejszyć o wysokość straty z lat ubiegłych.

Podstawa opodatkowania - podatek VAT

W przypadku podatku od towarów i usług (VAT) podstawa opodatkowania została zdefiniowana jako "wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał, lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej".

Najprościej mówiąc, podstawą opodatkowania w przypadku podatku VAT jest więc wartość netto towaru czy usługi (obrót) – czyli cena sprzedaży pomniejszona o wartość ujętego w cenie podatku VAT.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług podstawa opodatkowania obejmuje:

●     podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,

●     koszty dodatkowe m.in. prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia.

Podstawa opodatkowania podatkiem VAT nie obejmuje natomiast:

●     obniżek cen uwzględnionych w momencie sprzedaży oraz rabatów z tytułu wcześniejszej zapłaty,

●     kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy, lub usługobiorcy.

Podstawa opodatkowania - podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

W przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) podstawę opodatkowania stanowi wartość przedmiotu danej umowy. Wysokość tego podatku jest stała i wynosi 2 proc.

Oznacza to, że jeśli przedmiotem np. umowy kupna-sprzedaży jest przedmiot o wartości 50 tys. zł, to cała ta kwota będzie stanowić podstawą opodatkowania, a podatek PCC wyniesie 2 proc. od tej wartości, czyli 1000 zł.

Podatek PCC obowiązuje przy umowach cywilnoprawnych jak m.in. zakup mieszkania czy samochodu.

Podstawa opodatkowania - podatek akcyzowy

W przypadku podatku akcyzowego podstawa opodatkowania określana jest różnie w zależności od rodzaju towaru objętego akcyzą.

W przypadku alkoholu podstawą opodatkowania jest ilość alkoholu wyrażona w litrach. Akcyza na papierosy składa się z dwóch elementów: stawki kwotowej – liczonej od ilości wyrobów tytoniowych oraz stawki procentowej – liczonej od maksymalnej ceny detalicznej wyznaczonej i wydrukowanej na opakowaniu jednostkowym papierosów.. Z kolei w przypadku akcyzy od samochodów osobowych podstawę opodatkowania stanowi ich wartość.

Więcej o działaniu i wysokości podatku akcyzowego można przeczytać TUTAJ.

Źródło:

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Państwa członkowskie w Radzie Unii Europejskiej zdecydowały w piątek o uruchomieniu procedury nadmiernego deficytu wobec Polski i sześciu innych państw członkowskich. Objęte postępowaniem kraje będą miały cztery do siedmiu lat na realizację działań naprawczych.

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny negatywnie zaopiniowała rządowe poprawki do projektu ustawy w sprawie renty wdowiej. Rząd proponuje, by drugie świadczenie było wypłacane w wysokości najpierw 15 procent, a potem 25 procent, z kolei projekt obywatelski zakłada docelowe dojście do pułapu 50 procent.

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Źródło:
PAP

Przyjęcie "Kredytu na start" budzi wątpliwości z uwagi na bardzo wysokie zapotrzebowanie na środki budżetu państwa, których wydatkowanie może okazać się nieefektywne, a osiągane cele nieadekwatne do kosztów - oceniło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Resort zaproponował, by środki te przeznaczyć na poprawę stanu wód Odry lub transformację energetyczną i ochronę powietrza.

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

Źródło:
PAP

Deutsche Bahn planuje likwidację 30 tysięcy miejsc pracy, czyli około dziewięć procent personelu - podał Reuters, powołując się na informacje niemieckiego przewoźnika. Dodał, że z powodu ogromnych inwestycji w naprawę sieci kolejowej, strajków i złej pogody spółka odnotowała miliardową stratę netto w pierwszym półroczu.

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Źródło:
Reuters

Na przełomie lipca i sierpnia tendencja spadkowa cen paliw zostanie utrzymana - prognozują analitycy Reflexu. Podali, że średnie obniżki wyniosą od 3 do 5 groszy zarówno na litrze benzyny, jak i diesla. Ceny autogazu powinny natomiast pozostać bez zmian.

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Źródło:
PAP

Wycofano partię piwa Żywiec z błędną etykietą na niektórych butelkach - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że błędna etykieta wskazywała, że piwo jest bezalkoholowe, choć w rzeczywistości zawierało alkohol.

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Źródło:
PAP

Rada Wydawców Stowarzyszenia Gazet Lokalnych z nadzieją przyjęła poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim wzmacniające pozycję wydawców w negocjacjach z big techami - czytamy w oświadczeniu rady na portalu X. W piątek Sejm zadecydował, że projekt ustawy z poprawkami trafi na biurko prezydenta.

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

Lotnisku Bazylea-Miluza-Fryburg w piątek po południu zostało ponownie otwarte. Wcześniej ewakuowano terminal i tymczasowo zawieszono loty ze względu na alarm bombowy.

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Źródło:
tvn24.pl

Chciałbym, aby rozwiązanie, dotyczące składki zdrowotnej, zostało wypracowane w ciągu kilku najbliższych tygodni. Naprawdę nie ma na co czekać - powiedział w programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że chciałby, aby nowa składka zdrowotna weszła w życie od 1 stycznia 2025 roku.

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Źródło:
TVN24

Santander, Pocztowy, Toyota - klienci tych banków muszą przygotować się na utrudnienia w związku z zaplanowanymi pracami serwisowymi w weekend. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trudności z płatnościami kartami.

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad zapewnieniem Polakom darmowego dostępu do wody pitnej. W grę wchodzi też rozwiązanie "za przysłowiową złotówkę" - powiedział w czwartek w sejmie wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski. Dodał, że za darmo lub za 1 zł ma być dostępne pierwsze 1000 litrów wody miesięcznie.

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Źródło:
PAP

Składka zdrowotna to kolejna kwestia, co do której pojawiły się rozbieżności w koalicji. Trwają dyskusje nad zmianami, które miałyby wejść w życie od początku przyszłego roku. Czego można się spodziewać? Poniżej przedstawiamy propozycje koalicjantów.

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt nowelizacji przepisów wprowadzający wyższe kary za marnowanie żywności, a także brak prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Zmiany mają dotyczyć sklepów o powierzchni przekraczającej 250 metrów kwadratowych.

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Źródło:
PAP

Z renty wdowiej ma skorzystać około dwa miliony osób - wynika za szacunków, które znalazły się w stanowisku rządu obywatelskiego projektu o rencie wdowiej.

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Źródło:
PAP

W czwartek w Sejmie trwa debata nad wykonaniem budżetu w 2023 roku. Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś krytycznie ocenił finansowanie zadań publicznych poza budżetem za pośrednictwem funduszy w BGK. - W 2023 roku przy pomocy funduszy sfinansowano zadania na kwotę ponad 130 miliardów złotych, co stanowiło 20 procent wydatków budżetu państwa i blisko 4 procent produktu krajowego brutto.

NIK krytycznie o finansowaniu zadań publicznych poza budżetem

Źródło:
PAP

Sąd Rejonowy w Warszawie otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo - poinformował w czwartek przewoźnik kolejowy. W środę zarząd spółki zdecydował o przeprowadzeniu zwolnień grupowych przez zakłady i centralę PKP Cargo.

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Źródło:
PAP, PKP Cargo

Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego CSIRT NASK ostrzega przed kampanią, w której oszuści atakują osoby posiadające konta w serwisie firmy Apple. Jak czytamy w komunikacie, przestępcy rozsyłają wiadomości e-mail z informacją o zablokowaniu konta użytkownika serwisu Apple. Powodem ma być rzekomo nieudana próba logowania.

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Źródło:
tvn24.pl

Burmistrz Barcelony zapowiedział podniesienie podatku nakładanego na turystów, którzy przybywają do miasta na statku wycieczkowym i spędzają w stolicy Katalonii mniej niż 12 godzin. Chodzi o to, by miasto nie zamieniło się w "park tematyczny", w którym próżno szukać lokalnych mieszkańców, a całość populacji stanowią turyści.

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Źródło:
PAP

Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie stwierdziła brak jakichkolwiek podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia akcji VeloBanku przez podmiot należący do Grupy Cerberus - przekazała KNF w oficjalnym komunikacie. VeloBank powstał w wyniku przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku.

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia, zgodnie z którym wskazane typy urządzeń elektronicznych mają mieć gniazda typu USB C do ładowania. To implementacja unijnej dyrektywy. Resort chce, by rozporządzenie weszło w życie 28 grudnia 2024 roku z wyjątkiem laptopów, dla których wprowadzenie systemu ładowania USB-C ma wejść w życie 28 kwietnia 2026.

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Źródło:
PAP

Akcjonariusze PGE nie udzielili siedmiorgu byłym członkom zarządu absolutorium za 2023 rok. Absolutorium udzielono natomiast trojgu byłym członkom rady nadzorczej spółki.

Były zarząd PGE bez absolutorium

Były zarząd PGE bez absolutorium

Źródło:
PAP

Trwają analizy nad wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy - przekazał Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Wyjaśnił, że Centralny Instytut Ochrony Pracy ma przez rok badać, jak wprowadzenie tego rozwiązania wpłynie na wypadkowość w miejscu pracy i stan zdrowia pracownika.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Źródło:
PAP

Wycofanie z obrotu i zakaz wprowadzenia do obrotu wszystkich serii produktu Qutiro - taką decyzję podjął Główny Inspektorat Farmaceutyczny (GIF). W decyzji wskazano, że lek może stwarzać "realne zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów". 

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Źródło:
tvn24.pl

- Dzisiaj nie ma przestrzeni na podniesienie wieku emerytalnego - mówi w czwartkowym wydaniu "Dziennika Gazety Prawnej" prezes ZUS Zbigniew Derdziuk. Wcześniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl przekazało, że nie prowadzi obecnie prac mających podwyższyć wiek emerytalny czy też nad zrównaniem go dla kobiet i mężczyzn.

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk powiedział w środę, że będzie rozmawiał z wicepremierem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem o Funduszu Kościelnym, bo nie widzi "jakiegoś dynamicznego procesu" w tej sprawie, a "wiadomo, że ten sposób finansowania Kościoła nie jest najlepszy".

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Źródło:
PAP