Czym jest dźwignia finansowa i jak ją wykorzystać?

● Dźwignia finansowa to sposób finansowania działalności inwestycyjnej, który opiera się na wykorzystaniu kapitału obcego.  ● Poziom dźwigni finansowej to stosunek kapitału własnego do kapitału obcego. ● Wzrost stopy zwrotu z kapitału własnego dzięki wykorzystaniu kapitału obcego to tzw. pozytywny efekt dźwigni finansowej. Efekt przeciwny to tzw. maczuga finansowa. ● Kontrakty terminowe to rodzaj umowy pomiędzy kupującym, a sprzedającym, w której zobowiązuje się on do sprzedaży określonych instrumentów bazowych za określoną cenę w określonym terminie w przyszłości.

Dźwignia finansowa, z ang. financial leverage, to sposób finansowania działalności inwestycyjnej, opierający się na wykorzystaniu kapitału obcego. Dzięki temu inwestujący może dysponować znacznie większą ilością środków finansowych niż te, które w rzeczywistości posiada. Mechanizm dźwigni finansowej pozwala tym samym osiągnąć zyski na stosunkowo wysokim poziomie, przy jednoczesnym zaangażowaniu niedużej ilości kapitału własnego.

Przy wykorzystaniu odpowiednich wzorów istnieje możliwość obliczenia poziomu dźwigni finansowej, czy też określenie wielkości kapitału pozostającego do dyspozycji inwestującego. 

Poziom dźwigni finansowej, rozumianej jako stosunek kapitału własnego do kapitału obcego, obliczyć można według następującego wzoru:

Df = Zo / Zb, 

Gdzie „Zo” to zysk operacyjny przed uwzględnieniem odsetek od kredytów długoterminowych, a „Zb” to zysk brutto, czyli operacyjny uwzględniający odsetki. Uzyskany wskaźnik dźwigni finansowej pozwala oszacować, czy zastosowana dźwignia finansowa przyniosła zysk, czy też straty. 

Informację o tym, o ile zmieni się zysk brutto, przy założeniu wzrostu zysku operacyjnego o 1 proc., określa się zaś terminem stopnia dźwigni finansowej. 

Znając wielkość dźwigni istnieje ponadto możliwość wyliczenia wielkości kapitału do dyspozycji inwestującego według wzoru: 

wartość posiadanego kapitału x dźwignia 

Efekt dźwigni finansowej, z ang. financial leverage effect, definiowany jest jako podniesienie lub obniżenie stopy zwrotu z kapitału własnego na skutek zastosowania kapitału obcego. w zależności od tego na jakim poziomie znajduje się wskaźnik efektu dźwigni wyróżnia się:

– pozytywny efekt dźwigni finansowej, – negatywny efekt dźwigni finansowej, nazywany też maczugą finansową.

Pozytywny efekt dźwigni finansowej, inaczej dodatni efekt dźwigni finansowej, zachodzi wtedy, gdy ma miejsce wzrost stopy zwrotu z kapitału własnego poprzez wykorzystanie kapitału obcego. Efekt przeciwny, czyli sytuacja, gdy zaciągnięcie dodatkowego zadłużenia, a zatem wykorzystanie kapitału obcego powoduje skutkuje pogorszeniem rentowności kapitału własnego to negatywny efekt dźwigni finansowej. 

Kontrakty terminowe to rodzaj instrumentów finansowych stanowiących umowę pomiędzy kupującym, a sprzedającym, w której ten zobowiązuje się do sprzedaży określonych instrumentów bazowych za określoną cenę w określonym terminie. Kontrakty terminowe to instrumenty pochodne, co oznacza, że ich kurs zależy od ceny instrumentów bazowych. 

Wyróżnia się dwa rodzaje kontraktów terminowych:

– kontrakty giełdowe tzw. futures, – kontrakty pozagiełdowe tzw. forward.