Zakup nieruchomości na kredyt może oznaczać duże ryzyko. Urząd przestrzega

UOKiK zwrócił uwagę, że pod wpływem rosnących od końca 2019 roku cen nieruchomości wiele osób rozważa kupno mieszkania na kredyt. Przestrzegł jednak, że w ciągu kilkudziesięcioletniego okresu spłaty kredytu mogą następować istotne wahania stóp procentowych, które mają wpływ na wysokość spłacanych rat kredytu, wzrosty lub spadki cen nieruchomości lub ich wartości, a także zmiany na rynku pracy, które mogą mieć wpływ na wysokość dochodów kredytobiorcy.

Powołując się na bazy cen nieruchomości mieszkaniowych BaRN Narodowego Banku Polskiego, Urząd ocenił, iż obecnie ceny mieszkań rosną jak nigdy dotąd, zarówno w Warszawie, jak i innych dużych miastach. "Należy jednak pamiętać, że taka sytuacja nie będzie trwała wiecznie. Im szybszy i wyższy jest wzrost cen, tym gwałtowniejszy i głębszy będzie ich spadek. Podobne zjawisko miało miejsce w przeszłości – kiedy po gwałtownym wzroście cen nieruchomości w latach 2005-2008 nastąpił długotrwały spadek cen nieruchomości w latach 2008-2012" - przestrzegł UOKiK w komunikacie.

UOKiK zaznaczył także, iż możliwy jest też wzrost oprocentowania kredytów, skutkujący wzrostem rat kredytowych. Jak zauważono w komunikacie, zdecydowana większość kredytów hipotecznych opiera się na zmiennym oprocentowaniu, co oznacza, że wraz ze zmianą stóp oprocentowania zmianom podlega również wysokość raty kredytu. Jednocześnie w tej chwili stopy procentowe są rekordowo niskie. Stopa referencyjna WIBOR 3M wynosi 0,1 proc. (stan na 25 sierpnia 2021 r.) i na takim poziomie utrzymuje się od maja 2020 r. Dla porównania w marcu 2015 r. wynosiła 1,5 proc., a w 2012 r. – 4,91 proc. Zdaniem Urzędu ryzyko wzrostu stopy referencyjnej WIBOR 3M jest "bardzo wysokie".

W komunikacie zaprezentowano także przykładową wysokość raty kredytu hipotecznego dla różnych wartości WIBOR 3M przy następujących założeniach: rata stała, kredyt w wysokości 300 000 zł, okres kredytowania 25 lat, marża banku 2,75 proc. Przy stopie WIBOR 3M 0,21 proc., jaka jest obecnie, miesięczna rata takiego kredytu wyniesie 1 416,40 zł. Jednak przy stopie WIBOR 3M 5,00 proc., do której zbliżone były stopy w 2012 r., rata to 2 265,99 zł.

UOKiK zwrócił też uwagę w komunikacie, że w wypadku kredytów zabezpieczonych hipotecznie o zmiennym oprocentowaniu, bank powinien zaprezentować symulację kosztów kredytu dla różnych poziomów stopy referencyjnej, m.in. 3 proc., 5 proc. i 10 proc. oraz dla aktualnego oprocentowania kredytu powiększonego o 4 punkty procentowe.

Przypomniał również, iż oprocentowanie nie jest jedynym kosztem kredytu i nie zawsze niższe oprocentowanie oznacza korzystniejszy kredyt. Wskazał, by zwrócić uwagę na zawarte w umowie warunki, na jakich udzielany jest kredyt: m.in. w jaki sposób bank zmieni oprocentowanie w przypadku zmiany stóp procentowych, czy bank będzie wymagał wniesienia wkładu własnego i w jakiej wysokości, jaka jest wysokość marży i innych kosztów dodatkowych, jakie są warunki wcześniejszej spłaty kredytu - czy bank zażąda z tego tytułu prowizji, czy i jakie kroki będzie mógł podjąć bank w przypadku obniżenia wartości nieruchomości.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Urząd podkreślił przy tym, że bank może zastrzec prowizję wyłącznie, gdy spłata całości lub części kredytu hipotecznego nastąpi w okresie 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy.

"W trakcie trwania umowy kredytowej banki na bieżąco analizują ceny na rynku nieruchomości oraz jak kształtuje się relacja wysokości kredytu pozostającego do spłaty do wartości mieszkania lub domu, które są jego zabezpieczeniem. Określa to wskaźnik LTV - loan to value. Warto sprawdzić w umowie czy i jakie kroki może podjąć bank, jeśli wartość LTV przekroczy 100 proc." - zwrócił uwagę prezes Urzędu Tomasz Chróstny, cytowany w komunikacie.