Propozycje Szczurka to nowy Plan Marshalla dla Europy?

Polski minister finansów zaproponował w czwartek wieczorem w Brukseli utworzenie specjalnego funduszu na inwestycje, o wartości 700 mld euro. Z tych środków miałyby być finansowane duże europejskie projekty w energetyce, transporcie, IT i sektorze obronnym.

- Ustanowienie funduszu wymagałoby nie tylko zgromadzenia wspólnych środków finansowych, ale także ustanowienia nowych mechanizmów kontrolnych dla dopilnowania, że wydawane są właściwie. Mogłoby to wymagać zmian w traktatach UE, zgody poszczególnych państw na ograniczenie ich suwerenności i skomplikowanych negocjacji – ocenił Ruparel. Według niego fundusz mógłby być ustanowiony także w drodze porozumień międzyrządowych, bez zmian traktatowych, ale wówczas byłby zapewne mniejszy i mniej skuteczny. W propozycjach Szczurka widzi Ruparel nową wersję dyskusji nad rodzajem Planu Marshalla dla Europy, o którym mówi się od dłuższego czasu. - Fundusz - przy założeniu, że udałoby się go powołać do życia - musiałby wpisywać się w ogólną unijną strategię energetyczną UE, zakładającą utworzenie wspólnego rynku energii, większe wykorzystanie energii odnawialnej i limity emisji. W tym sensie musiałby być ściśle kontrolowany - podkreślił Ruparel.

Z kolei Otilia Dhand - analityk ds. Centralnej i Wschodniej Europy ośrodka konsultacyjnego Teneo Intelligence - powiedziała, że propozycje ministra Szczurka są "nową wersją unii energetycznej proponowanej w maju przez premiera Donalda Tuska". - Przekonanie poszczególnych krajów do udzielenia gwarancji proponowanemu funduszowi wymagałyby zmobilizowania silnego politycznego poparcia. Inną praktyczną trudnością jest to, że ukształtowanie ram prawnych, w których fundusz miałby funkcjonować, musiałoby być długim i skomplikowanym procesem - tłumaczy Dhand. Jej zdaniem problemem UE, zwłaszcza eurostrefy jest to, że polityka oszczędnościowa jest niepopularna i uważana za jeden z hamulców ożywienia. Choć w UE wiele mówi się o pobudzeniu wzrostu i Unia szuka różnych sposobów osiągnięcia tego celu, to praktyczne rozwiązania sprowadzają się do pobudzenia inwestycji w infrastrukturze w niewielkim zakresie przez poszczególne rządy. - Choć UE właśnie zapowiedziała nowy szczyt na temat wzrostu, nie zanosi się na to, by faktyczny poziom nowych funduszy wyasygnowanych na ten cel miał być wysoki - podkreśliła.

Szczurek był głównym mówcą podczas czwartkowej, dorocznej konferencji Bruegel Annual Meeting, organizowanej przez jeden z najbardziej wpływowych europejskich think-tanków w obszarze europejskiej i międzynarodowej polityki gospodarczej - Instytut Bruegla w Brukseli. - Proponuję skorzystać z korzystnych warunków na rynku finansowym już teraz w celu realizacji strategicznych inwestycji publicznych w całej Europie, w zgodzie z zasadami leżącymi u podstaw paktu stabilności i wzrostu - mówił minister. W rozmowie z dziennikarzami doprecyzowywał, że chodzi o fundusz, który miałby wykorzystać nadmiar oszczędności, które są w Europie, by budować rzeczy, które i tak w Europie muszą być zbudowane, np. połączenia energetyczne pomiędzy krajami. Miałby on dysponować kwotą 700 mld euro - pomógłby przyspieszyć wzrost gospodarczy w krótkim okresie, zwiększyć potencjał wzrostu w długim okresie, a także pozwoliłby na wyrwanie Europy z pułapki deflacji. Fundusz miałby działać pod egidą Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Jego kapitał byłby zwiększany (lewarowany) poprzez wykorzystywanie pożyczek na rynku finansowym i inwestowany w wybrane projekty infrastrukturalne. Według Szczurka bezpośredni udział sektora publicznego w funduszu przyciągnąłby prywatnych inwestorów, którzy teraz nie palą się do finansowania dużych projektów infrastrukturalnych, uznając je za zbyt ryzykowne.

Minister podkreślał, że nowemu funduszowi, podobnie jak to jest w przypadku Europejskiego Mechanizmu Stabilności (ESM), potrzeba wkładu kapitałowego, który byłby stopniowo wpłacany przez kraje członkowskie UE. Przekonywał, że gwarancje i składki, które stanowiłyby wkład państw do funduszu, nie obciążałyby deficytów budżetowych państw (nie byłyby ujmowane w statystykach jako dług publiczny). Zgodnie z pomysłem szefa polskiego resortu finansów wydatki kapitałowe na fundusz wynosiłyby najpierw 0,5 proc. PKB UE w 2015 r., by w 2017 osiągnąć 2 proc. unijnego PKB. Jak wskazywał, pomogłoby to zapewnić powstanie infrastruktury koniecznej do długotrwałego wzrostu w Europie. Dodatkowe środki miałyby uzupełniać, a nie zastępować finansowanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego, czy budżetu UE.

Autor: mn//km / Źródło: PAP