Maciej Sokołowski: szczyt klimatyczny, czyli o co w tym chodzi?

KlimatShutterstock

To będzie trudny szczyt. Nie tylko dlatego, że to ostatni raz, gdy przewodniczy mu Herman van Rompuy, który chciałby odejść z sukcesem na koncie. Nie tylko dlatego, że to pierwszy szczyt Ewy Kopacz, która grozi, że odejdzie od stołu wetując rozwiązania. Nie tylko dlatego, że negocjacje dotyczą skomplikowanych liczb, formuł i konstrukcji, w których gubią się nawet sami dyplomaci w Brukseli. Także dlatego, że dzień przed rozpoczęciem szczytu porozumienia wciąż nie ma.

Ale od początku. Zanim będę mógł powiedzieć dlaczego debiutująca w Brukseli premier Kopacz chce pokazać wszystkim, jak jest zdecydowana i użyć weta, zanim będę mógł przejść do tego, co ma się zmienić, trzeba napisać jak jest.

Cena spalin

Po pierwsze, zanieczyszczanie powietrza kosztuje. Dosłownie. Przedsiębiorstwa i elektrownie muszą płacić za każdą tonę CO2 wypuszczoną z komina. Dotyczy to 11 tysięcy firm w Europie, które na specjalnych aukcjach kupują pozwolenia na dymienie (tzw. ETS UE). Jedno pozwolenie kosztuje kilka euro, za to można wypuścić do europejskiej atmosfery tonę CO2. Ceny nie ustala Bruksela, określa ją rynek, czyli to, ile ktoś gotów jest za pozwolenie zapłacić. Im pozwoleń więcej, tym są tańsze, im mniej tym droższe. Unia chce, by spalin było jak najmniej,więc chciałaby, by ceny pozwoleń były jak najwyższe, tak żeby zanieczyszczać nie opłacało się wcale. Zdaniem Unii, im droższe będą pozwolenia, tym firmy szybciej i chętniej przerzucą się na energię odnawialną, zaczną stawiać wiatraki, na dachach pojawią się panele słoneczne, a na wybrzeżach elektrownie wodne. Tylko, że tu pojawia się problem, bo w Polsce elektrownie są na węgiel więc dymią. Nie mamy elektrowni atomowych, jak Francja, czy wiatrowych jak Dania. Dla nas wysokie ceny pozwoleń to wysoka cena prądu. W Niemczech w ostatnich latach rachunki za prąd podskoczyły o 120 proc. A to nie koniec planów Brukseli.

Duszenie limitów

Unia jest ambitna. Chce pokazać światu, że może lepiej, więcej, szybciej. Więc Unia wymyśliła, że do 2030 roku obniży emisję spalin jeszcze bardziej, np. o 40 proc. Jak? Zmniejszając co roku liczbę pozwoleń. Wymuszając przez to, by w europejskim powietrzu było coraz mniej zanieczyszczeń. Te 40 proc. to najważniejszy punkt do ustalenia na szczycie. Tu nie powinno być sporów. Nawet Polska jest gotowa zgodzić się na tak wysoko zawieszoną poprzeczkę, ale nie za darmo. W zamian Ewa Kopacz chce uzyskać gwarancje, że Polska gospodarka nie zadusi się chcąc utrzymać tempo za zachodnią Europą. Sposobów na to, by nasz kraj wyszedł na swoje jest kilka.

Rezerwy

Przede wszystkim chcemy więcej zezwoleń. Pierwsze dwa rozwiązania dotyczą specjalnych rezerw przeznaczonych dla biedniejszych państw Unii. Czyli dla Polski - ale nie tylko - dla wszystkich o PKB niższym niż 90 proc. unijnej średniej. To pomysł numer 1. Jeśli przekonamy Francję i Niemcy to zezwolenia będą dzielone z korzyścią dla nas: 90 proc.z nich podzielimy na wszystkie 28 państw UE (w tym Polski), a pozostałych 10 proc. trafi do tych najbiedniejszych (w tym do Polski). Dostaniemy więc dwa razy. A chcemy jeszcze więcej. Ewa Kopacz będzie zabiegać także o to, by z całej puli europejskich zezwoleń wyodrębnić jeszcze jedną rezerwę – taką już dla wyjątkowo biednych – poniżej 60 proc. PKB. I tu, przy odpowiednim liczeniu, Polska także się załapie. To pomysł numer 2. Nie będzie to wielka rezerwa, od 1 proc. do 2 proc.wszystkich zezwoleń, ale większość przypadnie dla nas. W czasie, gdy w zachodniej Europie liczba uprawnień ma spadać, u nas ma pozostać na podobnym poziomie. A przypominam – im zezwoleń więcej, tym na rynku są one tańsze.

Uprawnienia gratis

Kolejny, ważny punkt, którego się domagamy, dotyczy zezwoleń darmowych. Bo takie też są. W tym momencie rząd przekazuje polskim elektrowniom zezwolenia za darmo, tak by cena prądu nie wzrosła. Ale te wyjątkowe możliwości mają się skończyć w 2019 roku. I to właśnie pomysł numer 3 – by rząd nadal mógł wspomagać elektrownie takimi gratisami. Tu też sprzeciwiają się Francuzi i Niemcy którzy zezwoleń nie mogą rozdawać nawet teraz.

Nienawiść do węgla

W zamian za utrzymanie liczby uprawnień na podobnym poziomie i za możliwość ich bezpłatnego przekazywania elektrowniom zobowiązujemy się też do proekologicznych inwestycji i reformy swojej energetyki. Według polskiego rządu emisję spalin możemy zmniejszyć o 1/3 poprawiając efektywność węglową. Tylko, że cały czas jest problem, by przekonać Brukselę, że inwestycja w węgiel też może się opłacać. Unia Europejska węgla nienawidzi i nie chce się nim brudzić. My przekonujemy, że pieniądze na modernizację bloków energetycznych to nie są pieniądze wyrzucone w błoto. Takie zapisy w dokumencie końcowym szczytu UE też byłyby dla nas sukcesem.

Polska nie jest sama

Jeszcze kilka tygodni temu wydawało się, że Polska jest osamotniona w swoim sprzeciwie, że to na Ewę Kopacz będą wskazywać palcem wszyscy jako na tego premiera, który porozumienie zablokował. Ale jest nas więcej. Mamy silne poparcie całej Grupy Wyszehradzkiej, która jest w podobnej sytuacji i mamy też kilku pasażerów na gapę, którzy przyłączyli się do nas widząc że gdy skorzysta Polska, skorzystają też oni. Pojawiły się też inne problemy, Francja nie może się dogadać z Hiszpanią, Wielka Brytania z krajami skandynawskimi, rękę z własnymi problemami podnosi Słowenia. Szczyt może się więc rozbić o tak wiele raf, że o wskazanie jednego winnego będzie trudno. Podstawowym narzędziem polskich ekspertów będzie jutro kalkulator. Każde słowo na szczycie trzeba będzie szybko przemnożyć i podzielić by zdecydować czy jeszcze nam się to opłaca czy już trzeba wstać i od stołu odejść.

Polska i Czechy ramie w ramię ws. szczytu klimatycznego
Polska i Czechy ramie w ramię ws. szczytu klimatycznegoTVN24 Biznes i Świat

Autor: Maciej Sokołowski / Źródło: TVN24 Biznes i Świat

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Relatywnie niskie ceny, za to stopa zwrotu - wysoka. Tak reklamują się firmy oferujące Polakom zakup nieruchomości w Gruzji. Co powinno wzbudzić podejrzliwość? Na przykład oferty, które wydają się zbyt dobre, by mogły być prawdziwe. - Nie ma cudu inwestycyjnego, za jaki niektórzy mieli Gruzję, w szczególności Batumi. Jeśli coś jest tanie, to wynika to albo z jakości przedsięwzięcia, albo z dużego ryzyka inwestycyjnego - mówi ekspertka.

"Apartament w Gruzji, bez oglądania". Polacy podbijają Batumi

"Apartament w Gruzji, bez oglądania". Polacy podbijają Batumi

Źródło:
tvn24.pl

W Wielkiej Brytanii w niedzielę wszedł w życie zakaz kupowania i sprzedawania jednorazowych e-papierosów. Legalne pozostaną waporyzatory wielokrotnego użytku, które mogą być ponownie napełniane. Rząd chce w ten sposób zmniejszyć wpływ e-papierosów na zdrowie obywateli, szczególnie młodych.

Od niedzieli nowy zakaz w Wielkiej Brytanii

Od niedzieli nowy zakaz w Wielkiej Brytanii

Źródło:
PAP

Donald Trump wycofał kandydaturę Jareda Isaacmana na szefa agencji kosmicznej NASA. "Wkrótce ogłoszę nowego kandydata, który będzie zgodny z misją" - napisał prezydent USA. Według "New York Timesa" powodem zmiany decyzji są donacje Isaacamana na rzecz Demokratów.

Miał być szefem NASA. Trump wycofał kandydaturę miliardera

Miał być szefem NASA. Trump wycofał kandydaturę miliardera

Źródło:
PAP

Władze Szwecji od niedzieli zaostrzają kontrole zagranicznych statków na Morzu Bałtyckim, aby przeciwdziałać zagrożeniom ze strony rosyjskiej floty cieni. Dodatkowy nadzór umożliwiło wejście w życie nowych przepisów.

Szwecja zaostrza kontrole na Bałtyku

Szwecja zaostrza kontrole na Bałtyku

Źródło:
PAP

Mimo coraz większej popularności płatności bezgotówkowych, nadal chętnie korzystamy z gotówki - wskazała Agnieszka Wachnicka, wiceprezes Związku Banków Polskich. Jak dodaje, zainteresowanie gotówką rośnie w Polsce w sytuacjach kryzysowych.

"Pogłoski o śmierci gotówki są mocno przesadzone"

"Pogłoski o śmierci gotówki są mocno przesadzone"

Źródło:
PAP

Od Portugalii, przez Hiszpanię, Francję, po Chorwację i Grecję - w Europie nie brakuje bajecznych plaż. Zarówno tych popularnych, jak i tych ukrytych, istnienia których strzegą lokalni mieszkańcy. Redakcja "The Telegraph" postanowiła wyłonić 40 plaż, które powinny stać się celem wyprawy podczas tegorocznych wakacji.

Wybrano najpiękniejsze plaże w Europie

Wybrano najpiękniejsze plaże w Europie

Źródło:
PAP

Eisenhüttenstadt, niemieckie miasto położone przy granicy z Polską, oferuje dwa tygodnie darmowego zakwaterowania - informuje CNN. Miasto chce w ten sposób zachęcić do przeprowadzki na stałe, zwłaszcza wykwalifikowanych pracowników.

Dwa tygodnie mieszkania za darmo. Tuż przy granicy z Polską

Dwa tygodnie mieszkania za darmo. Tuż przy granicy z Polską

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto padły trzy szóstki. Wartość każdej głównej wygranej wynosi ponad sześć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 31 maja 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rozbita. Padły trzy szóstki

Kumulacja w Lotto rozbita. Padły trzy szóstki

Źródło:
PAP

Ile włożyć do koperty? To pytanie spędza sen z powiek wielu weselnym gościom. Ostatnie badanie pokazało, że z powodu rosnących kosztów życia około 40 procent Polaków rezygnuje z uczestnictwa w wiosennych weselach. - Chyba nie ma takiego myślenia, że idzie się na wesele z potrzeby serca albo że po prostu dobrze się życzy nowożeńcom - mówi w rozmowie z TVN24+ profesor Henryk Domański, socjolog, były dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Z kolei Bogna Bojanowska, wedding plannerka, uważa, że to nie pary młode oczekują, że ślub im się zwróci.

Idzie na wesele, do koperty wkłada pocięte gazety

Idzie na wesele, do koperty wkłada pocięte gazety

Polska stała się turystyczną alternatywą dla Czechów, którzy do tej pory wyjeżdżali na wakacje przede wszystkim do Chorwacji. Ta jednak stała się dla wielu z nich za droga. - Czescy turyści są aktywni. Lubią jeździć na rowerach, chodzić po plaży albo pływać kajakiem. Myślę, że w przypadku Polski właśnie to jest magnesem - powiedział szef Polskiej Organizacji Turystycznej w Czechach Pavel Trojan.

Wybierają Polskę zamiast Chorwacji. "To jest magnesem"

Wybierają Polskę zamiast Chorwacji. "To jest magnesem"

Źródło:
PAP

O czterdzieści siedem procent spadły w pierwszym kwartale 2025 zyski PDD Holdings, właściciela sklepu internetowego Temu - poinformowała stacja BBC. Prezes firmy Chen Lei ocenił, że jest to efekt polityki handlowej prowadzonej przez prezydenta USA Donalda Trumpa.

Tąpnięcie w zyskach. Prezes giganta wskazuje winnego

Tąpnięcie w zyskach. Prezes giganta wskazuje winnego

Źródło:
PAP

Elementy o nieodpowiednim kształcie i rozmiarze, które mogą doprowadzić do zadławienia dziecka, linki, w które może się zaplątać czy zadziory mogące spowodować rany - to część nieprawidłowości, które stwierdzono podczas kontroli pięćdziesięciu modeli zabawek.

Ryzyko zadławienia bądź uduszenia. Alarmujące wyniki kontroli

Ryzyko zadławienia bądź uduszenia. Alarmujące wyniki kontroli

Źródło:
PAP

Zakaz palenia w parkach, na plażach, przystankach autobusowych, a także na terenie obiektów sportowych i przed szkołami wejdzie w życie we Francji 1 lipca 2025 roku. - Wolność palaczy kończy się tam, gdzie zaczyna się prawo dzieci do oddychania czystym powietrzem - powiedziała francuska ministra zdrowia Catherine Vautrin. Zakaz nie dotyczy ogródków kawiarnianych.

Nowy zakaz we Francji

Nowy zakaz we Francji

Źródło:
PAP

Korzystanie z czatbotów wiąże się z ryzykiem wycieku wrażliwych danych - ostrzega Mateusz Chrobok, ekspert do spraw cyberbezpieczeństwa. - Badania pokazują, że modele przechowują tego typu informacje i jeżeli będą na nich trenowane, nie da się ich łatwo wymazać - podkreśla.

"Oddajemy naszą prywatność za pewne korzyści". Ekspert ostrzega

"Oddajemy naszą prywatność za pewne korzyści". Ekspert ostrzega

Źródło:
PAP

Wall Street na czerwono - indeksy zaliczyły spadki po słowach Donalda Trumpa. Prezydent USA stwierdził, że Chiny naruszyły porozumienie dotyczące ceł. To kolejne zaostrzenie w wojnie handlowej - podała Agencja Reutera.

Rynki od razu zareagowały na słowa Donalda Trumpa

Rynki od razu zareagowały na słowa Donalda Trumpa

Źródło:
Reuters, CNBC

Chiny "całkowicie naruszyły" umowę w sprawie ceł ze Stanami Zjednoczonymi - stwierdził Donald Trump. Prezydentowi USA chodzi o porozumienie, w ramach którego obie strony znacznie obniżyły stawki w ramach wojny handlowej.

Donald Trump: zła wiadomość jest taka

Donald Trump: zła wiadomość jest taka

Źródło:
tvn24.p, PAP

W pierwszych dniach czerwca ceny paliw mogą nadal spadać - prognozują analitycy Refleksu, wskazując, że będzie to spowodowane odpowiedzią na zmiany hurtowych cen paliw. Według ekspertów e-petrolu na sytuację na rynku ropy wpływają rosnące napięcia geopolityczne i wskazują, że "nasila się presja" na prezydenta Donalda Trumpa w związku z sankcjami na Rosję.

"Nasila się presja" na Donalda Trumpa. To może wpłynąć na ceny paliw

"Nasila się presja" na Donalda Trumpa. To może wpłynąć na ceny paliw

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot została rozbita kumulacja. Odnotowano jedną wygraną główną w Niemczech. W Polsce padły dwie wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano w Eurojackpot 30 maja 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita

Kumulacja w Eurojackpot rozbita

Źródło:
tvn24.pl

Prezes Ryanaira Michael O'Leary ma prawo do bonusu o wartości ponad 100 milionów euro. "Guardian" zwraca uwagę, że choć do wypłaty jeszcze nie doszło, to już jest krytykowana jako "moralnie wątpliwa".

Bonus w wysokości 100 milionów euro dla prezesa Ryanaira Michaela O'Leary'ego

Bonus w wysokości 100 milionów euro dla prezesa Ryanaira Michaela O'Leary'ego

Źródło:
"Guardian", PAP

Santander, Millennium oraz Toyota - te banki zaplanowały prace serwisowe w najbliższych dniach. Klienci mogą mieć problemy z płatnością kartami, korzystaniem z aplikacji i pojawiły się zalecenia zabrania ze sobą gotówki.

Niedostępne bankomaty. Duży bank ostrzega

Niedostępne bankomaty. Duży bank ostrzega

Źródło:
tvn24.pl

Centralny Port Komunikacyjny (CPK) weryfikuje oferty pięciu podmiotów w przetargu na doradcę finansowego - przekazano w komunikacie. Umowa ma zostać zawarta w lipcu 2025 roku.

Inwestycja za ponad 100 miliardów. Wybierają doradcę finansowego

Inwestycja za ponad 100 miliardów. Wybierają doradcę finansowego

Źródło:
PAP

Tomasz Biernacki, właściciel sieci marketów Dino, znajduje się na 453. miejscu globalnego rankingu Bloomberg Billionaires Index, z majątkiem szacowanym na 7,3 miliarda dolarów. Jest jedynym Polakiem uwzględnionym w zestawieniu, które obejmuje 500 najbogatszych osób na świecie. Ranking jest na bieżąco aktualizowany. Na czele jest Elon Musk.

Na liście najbogatszych ludzi świata jest tylko jeden Polak. To właściciel sieci marketów

Na liście najbogatszych ludzi świata jest tylko jeden Polak. To właściciel sieci marketów

Źródło:
tvn24.pl, Bloomberg