Jazda na suwak - kiedy obowiązuje i jak prawidłowo ją stosować?

● Jazda na suwak jest obowiązkowa w przypadku wystąpienia zatoru na drodze bezpośrednio przed przeszkodą lub końcem zanikającego pasa. ● Kierowca z kończącego się pasa jest uprzywilejowany względem kierowcy, którego pas umożliwia dalszą jazdę. ● Zmiany pasa muszą być pojedyncze i naprzemienne. ●  Jazda na suwak zapewniać ma większą płynność ruchu drogowego na całej szerokości jezdni. ●  Za niestosowanie zasady jazdy na suwak grozi mandat w wysokości od 50 do 500 zł.

Na mocy ustawy z dnia 16 października 2019 r. wprowadzone zostały dwie istotne zmiany do Prawa o ruchu drogowym. Pierwszą z nich były przepisy regulujące tworzenie tzw. korytarzy życia. 

Drugą ważną zmianą było wprowadzenie obowiązku jazdy zgodnie z zasadą zamka błyskawicznego, czyli tzw. jazdą na suwak lub jazdą na zakładkę. Zasada ta od wielu lat obowiązuje już w wielu krajach Europy i precyzuje sposób jazdy kierowców w sytuacji powstawania na drodze zatoru przy jednoczesnym zanikaniu któregoś pasa ruchu lub wystąpienia na nim przeszkody. Zasadę reguluje art. 22 ust. 4a i 4b znowelizowanej ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Na czym polega jazda na suwak? Jest to zasada, która powinna być stosowana w sytuacji znacznego zmniejszenia prędkości na drodze mającej co najmniej dwa pasy ruchu w tym samym kierunku, a gdy jeden z tych pasów zanika lub jest na nim przeszkoda wymagająca ominięcia. 

Stosując zasadę jazdy na suwak, kierowca znajdujący się na pasie, na którym nie może kontynuować jazdy, nie ma już obowiązku ustępowania pierwszeństwa kierowcom jadącym innym pasem, na który zamierza wjechać. Jednocześnie kierowca jadący tym pasem, na którym możliwa jest kontynuacja jazdy, bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody na pasie sąsiednim lub zanikania tego pasa zobowiązany jest do umożliwienia jednemu pojazdowi zmiany pasa na ten, na którym sam się znajduje. 

Inaczej mówiąc, kierowca znajdujący się na kończącym lub zablokowanym pasie drogi jest uprzywilejowany i powinno się umożliwić mu zmianę pasa na taki, na którym dalsza jazda jest możliwa.

Należy jednak pamiętać, że jej stosowanie ograniczone jest jednak wystąpieniem jednocześnie dwóch warunków:

- musi wystąpić zator lub korek drogowy, a więc sytuacja, w której samochody stają lub poruszają się bardzo wolno. Jazdy na suwak nie stosuje się więc, jeżeli zablokowany lub zanikający jeden z pasów ruchu nie spowodował zatoru, np. przy dojeżdżaniu do końca pasa włączania się do ruchu na autostradzie.

- miejsce zmiany pasa ruchu z zablokowanego na przejezdny musi następować bezpośrednio przed przeszkodą lub miejscem zanikania pasa. Warunek ten ma zapobiec sytuacji, w której wielu kierowców jednocześnie próbowałoby zmieniać pas w kilku miejscach.

Zasada jazdy na suwak, zgodnie z intencją ustawodawcy, zapewniać ma większą płynność ruchu drogowego na całej szerokości jezdni. Chodzi o to, aby kierowca, którego pas się kończy, nie musiał szukać wcześniejszej możliwości zmiany pasa, ponieważ dojeżdżając do końca swojego pasa zostanie płynnie wpuszczony na pas sąsiedni. Dzięki temu możliwe będzie równomierne kontynuowanie jazdy kierowców na wszystkich pasach ruchu. 

Zasada jazdy na suwak ma również zmniejszać agresję wśród kierowców.

Stosując tę zasadę, należy jednocześnie pamiętać o kilku dodatkowych regułach. Kierowca wpuszczony na mający kontynuację pas jezdni, nie powinien już wpuszczać samemu kolejnych pojazdów. Z kolei kierowca z pasa mającego kontynuację powinien wpuścić tylko jeden pojazd z każdego kończącego się pasa sąsiedniego. 

Ponadto kierowca zmieniający pas ruchu nie został przy tym manewrze zwolniony z obowiązku zachowania szczególnej ostrożności, ma więc on obowiązek zadbać, aby był on bezpieczny.

Jak stosuje się jazdę na suwak w sytuacji, gdy przy trzech pasach ruchu w jedną stronę jednocześnie kończą się dwa skrajne? 

W takiej sytuacji kierowca jadący środkowym, umożliwiającym kontynuację jazdy pasem, jest zobowiązany do wpuszczenia po jednym kierowcy z obu pasów, a więc w sumie dwóch pojazdów. Zgodnie z zasadami ruchu drogowego bezpośrednio przed przeszkodą lub zanikaniem pasów pierwszy powinien więc pojechać kierowca z prawego pasa, jako drugi kierowca z lewego pasa, a dopiero za nimi kierowca jadący cały czas pasem środkowym. 

Taka sama kolejność dotyczyć będzie każdej kolejnej trójki pojazdów zbliżających się do zwężenia drogi.

Ponieważ jazda na suwak jest obowiązkowa, kierowców którzy się nie zastosują do tej zasady można ukarać mandatem. Wysokość tego mandatu nie jest jednak precyzyjnie określona. 

W praktyce niestosowanie zasady jazdy na suwak kwalifikuje się jako utrudnianie ruchu lub uniemożliwianie wjazdu innym pojazdom. Wykroczenia takie zagrożone są mandatem w wysokości od 50 do nawet 500 zł, w zależności od sytuacji i jej oceny przez policjantów.