Zmiana formy opodatkowania – kiedy jest możliwa? Jaki wybór mają przedsiębiorcy?

● Przedsiębiorcy mogą korzystać z jednej z czterech form opodatkowania: podatku progresywnego, podatku liniowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowej. ● Domyślną formą opodatkowania jest podatek progresywny. ● Aby zmienić formę opodatkowania, należy złożyć właściwy wniosek do urzędu skarbowego lub zaktualizować dane firmy za pomocą formularza CEiDG-1. ● Zmiana formy opodatkowania jest możliwa jedynie w określonych terminach.

Zasady opodatkowania osób prowadzących działalność gospodarczą regulowane są ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Częściowo kwestie te regulowane są również w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Podejmując działalność gospodarczą, konieczne jest m.in. dopełnienie formalności rejestracyjnych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). Przy tej okazji podatnik dokonać może wyboru preferowanej formy opodatkowania swojej działalności. Do wyboru ma on jedną z czterech możliwości:

– zasady ogólne, czyli podatek progresywny w wysokości 17 proc. i 32 proc. od dochodu, – podatek liniowy w wysokości 19 proc. od dochodu, – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych o różnej wysokości naliczany od przychodu, – karta podatkowa, czyli podatek o różnej wysokości ustalany przez naczelnika urzędu skarbowego.

W przypadku braku deklaracji o wybranej formie opodatkowania zastosowanie znajduje podatek progresywny. 

Raz dokonany wybór formy opodatkowania nie jest wiążący na zawsze, a jedynie do końca danego roku podatkowego. Oznacza to, że przedsiębiorca może zdecydować o zmianie formy opodatkowania na korzystniejszą dla siebie i rozliczać się w kolejnym roku podatkowym już na zmienionych zasadach.

Zmiany tej można dokonać składając pisemne oświadczenie o zmianie wybranej formy opodatkowania we właściwym urzędzie skarbowym. Możliwe jest również dokonanie zmiany poprzez złożenie wniosku o aktualizację formularza CEiDG-1.

Ta druga możliwość nie obowiązuje jedynie w sytuacji, w której przedsiębiorca jako nową formę opodatkowania chce wybrać kartę podatkową. Więcej na temat zmiany danych firmy w CEiDG można przeczytać na stronie biznes.gov.pl. 

Warto pamiętać, że zmieniona forma opodatkowania zaczyna obowiązywać nie tylko w najbliższym roku podatkowym, ale również w kolejnych latach. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby w przyszłości dokonywać kolejnych jej zmian.

Aby zmiana formy opodatkowania weszła w życie, konieczne jest dotrzymanie określonych przepisami terminów. Terminy te zależą od wybranej, nowej formy opodatkowania. Wybierając:

– podatek liniowy, podatek ryczałtowy lub podatek progresywny zmianę należy zgłosić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy w roku podatkowym przychód, a jeżeli przychód ten został osiągnięty w grudniu - do końca roku kalendarzowego, – kartę podatkową zmianę należy zgłosić do 20 stycznia, – dowolną formę opodatkowania, jeżeli w poprzednim roku podatkowym rozliczało się według karty podatkowej, zmianę należy zgłosić do 20 stycznia.

Przepisy co do zasady nie zezwalają na zmianę formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego. Oznacza to, że raz wybrana forma opodatkowania musi obowiązywać przynajmniej do końca danego roku podatkowego.

Wyjątkiem jest sytuacja, w której zmiana formy opodatkowania dotyczy wyboru podatku liniowego albo ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i zostanie ona zgłoszona do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy w roku podatkowym przychód. Przykładowo, jeżeli działalność założona została w czerwcu, a w lipcu osiągnięty został pierwszy przychód, zmiana formy opodatkowania może zostać dokonana do 20 sierpnia – czyli w trakcie roku podatkowego.

Ominięcie tego ograniczenia jest również możliwe, jeżeli przedsiębiorca jest gotowy zlikwidować swoją aktualną działalność i od razu założyć nową. Wówczas przy zakładaniu nowej działalności gospodarczej może on wybrać dowolną formę opodatkowania, a jego decyzja będzie skuteczna od początku trwania nowej działalności, czyli również w trakcie roku podatkowego.

Szczegółowe informacje na temat zmiany formy opodatkowania oraz dotyczących tego zasad i terminów można znaleźć na stronie biznes.gov.pl. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;  Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy; Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne