Młodociani pracownicy – kiedy można zatrudnić nieletniego? Na jaką umowę?

Źródło:
TVN24 Biznes
Dlaczego warto, by młodzież szczepiła się przeciw COVID-19? Pediatra odpowiada
Dlaczego warto, by młodzież szczepiła się przeciw COVID-19? Pediatra odpowiadaTVN24
wideo 2/5
Dlaczego warto, by młodzież szczepiła się przeciw COVID-19? Pediatra odpowiadaTVN24

Zatrudnianie osób nieletnich jest w Polsce dozwolone, ale w wielu przypadkach szczegółowo uregulowane przepisami. Od jakiego wieku możliwe jest zatrudnienie nieletniego? Jaką pracę może wykonywać i na podstawie jakiej umowy? Jaka jest różnica między pracownikiem młodocianym a małoletnim?

Pracownik młodociany to osoba pomiędzy 15. a 18. rokiem życia, zatrudniona na umowę o pracę.Zatrudnianie młodocianych możliwe jest w ramach przygotowania zawodowego lub do wykonywania tzw. prac lekkich.Przepisy zapewniają młodocianym pracownikom specjalną ochronę w zakresie warunków pracy.Nieletnich można również zatrudniać na podstawie umów cywilnoprawnych. Ich praca jest wówczas słabiej uregulowana, ale niezbędna jest zgoda ich rodziców.

Kto to jest pracownik młodociany? Regulacje prawne

Definicję osób młodocianych oraz zasady ich zatrudniania reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Uzupełniająco w zakresie warunków pracy osób młodocianych zastosowanie znajduje również rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac.

W przypadku zatrudniania osób poniżej 18. roku życia na podstawie umowy cywilnoprawnej właściwe będą z kolei zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Młodociany pracownik – zatrudnienie a zasady prawne

Rozważając zatrudnienie osoby nieletniej, należy zwrócić uwagę na dwa środowiska prawne, w obrębie których można tego dokonać. Po pierwsze jest to możliwe w oparciu o Kodeks pracy jako zatrudnienie młodocianego pracownika. Po drugie jest to możliwe na podstawie Kodeksu cywilnego jako zatrudnienie małoletniego pracownika. W obu przypadkach inne są warunki i wymagania dotyczące tego zatrudnienia.

Zgodnie z Kodeksem pracy młodociany pracownik to osoba, która ukończyła 15 lat, ale nie ukończyła jeszcze 18. roku życia. Osoba ta może być zatrudniana w oparciu o umowę o pracę, a zatrudnienie to podlega dodatkowym regulacjom i ochronie, m.in. w zakresie badań lekarskich, maksymalnego czasu pracy czy rodzaju wykonywanej pracy.

Jednocześnie na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego funkcjonuje pojęcie małoletniego pracownika. Zgodnie z nim jest to osoba, która ukończyła 13 lat, ale nie ukończyła jeszcze 18. roku życia. Osoba taka może być zatrudniana w oparciu o umowę cywilnoprawną, np. umowę zlecenie, ale na pracę tę musi wyrazić zgodę opiekun ustawowy tej osoby, czyli najczęściej jej rodzic. Zatrudnianie nieletniego na umowę cywilnoprawną jest przy tym znacznie słabiej uregulowane prawnie.

Zatrudnianie młodocianych

Zgodnie z Kodeksem pracy zatrudnienie osoby młodocianej musi mieć miejsce w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony. Co do zasady z młodocianymi nie można podpisywać umów na czas określony lub na okres próbny. 

Zatrudnienie osoby młodocianej dopuszczalne jest, jeżeli ukończyła ona ośmioletnią szkołę podstawową lub gimnazjum i posiada świadectwo lekarskie stwierdzające, że dana praca nie zagraża jej zdrowiu.

Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej może na mocy rozporządzenia ustanawiać wyjątki od tych zasad, dotyczące zatrudniania osób niemających 15 lat.

Pracownicy młodociani

Jeżeli młodociany nie posiada kwalifikacji zawodowych, zatrudnienie jego jest możliwe wyłącznie w celu przygotowania zawodowego. Wyjątkiem od tej zasady jest zatrudnianie go przy wykonywaniu tzw. prac lekkich.

W przypadku zatrudniania młodocianego w celu przygotowania zawodowego, może mieć ono formę nauki zawodu, mającej przygotować go do pracy w charakterze wykwalifikowanego pracownika, trwającej najczęściej 36 miesięcy, albo przyuczenia do zawodu, mającej przygotować go do pracy w charakterze przyuczonego pracownika, trwającej od trzech do sześciu miesięcy.

W przypadku zatrudniania młodocianego w innym celu niż przygotowanie zawodowe, zatrudnienie to może dotyczyć jedynie tzw. prac lekkich. Prace lekkie to takie prace, które nie powodują zagrożenia dla jego życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Praca ta nie może również utrudniać młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego.

Zatrudniając młodocianego do prac lekkich, pracodawca jest zobowiązany do sporządzenia wykazu tych prac, które młodociany będzie wykonywać po uzyskaniu zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy. Wykaz ten nie może obejmować m.in. prac wzbronionych, wymienionych w dotyczącym ich rozporządzeniu Rady Ministrów. Przykładem prac lekkich może być zbieranie owoców, pomocnicze prace biurowe lub prace porządkowe.

Czas pracy młodocianych

Czas pracy młodocianego pracownika w ramach przygotowania zawodowego nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę, jeżeli ma ponad 16 lat i sześciu godzin na dobę, jeżeli jest w wieku do 16 lat.

Ponadto istnieją dodatkowe ograniczenia dotyczące czasu pracy młodocianych:

– do czasu pracy młodocianego wlicza się jego czas obowiązkowej nauki, – jeżeli czas pracy młodocianego przekracza 4,5 godziny na dobę, należy zapewnić mu 30-minutową przerwę wliczaną do czasu pracy, – nie wolno zatrudniać młodocianych w porze nocnej (w godzinach 22–6, a dla młodocianego poniżej 16. roku życia w godzinach 20–6) ani w godzinach nadliczbowych, – przerwa w pracy obejmująca porę nocną musi trwać nieprzerwanie minimum 14 godzin, – w każdym tygodniu młodocianemu przysługuje minimum 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który obejmować powinien niedzielę.

W przypadku zatrudniania młodocianego do prac lekkich wymiar i rozkład czasu pracy ustala pracodawca z uwzględnieniem jego obowiązkowych zajęć szkolnych. Jednocześnie jednak:

– tygodniowy wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 12 godzin, – dzienny wymiar czasu pracy młodocianego w dniu zajęć szkolnych nie może przekraczać dwóch godzin, – przy wykonywaniu pracy przez młodocianego w okresie ferii, jego wymiar czasu pracy nie może przekraczać siedmiu godzin na dobę (6 godzin, jeśli ma mniej niż 16 lat) i 35 godzin tygodniowo.

Wynagrodzenie uczniów (pracowników młodocianych)

Młodociani zatrudnieni w ramach przygotowania zawodowego otrzymują wynagrodzenie ustalane na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Wynosi ono miesięcznie nie mniej niż:

w przypadku nauki zawodu:

– 5 proc. przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym roku nauki zawodu, – 6 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim roku nauki zawodu, – 7 proc. przeciętnego wynagrodzenia w trzecim roku nauki zawodu,

w przypadku przyuczania do zawodu: 4 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Urlop pracownika młodocianego

Regulacje dotyczące zatrudniania młodocianych obejmują również kwestię przysługującego im urlopu. Młodociany:

– po sześciu miesiącach od rozpoczęcia pierwszej pracy ma prawo do 12 dni roboczych urlopu, – po roku pracy ma prawo do 26 dni roboczych urlopu, – ma obowiązkowo udzielany urlop w okresie ferii szkolnych, jeżeli uczęszcza do szkoły.

Zatrudnianie młodocianych na umowę zlecenie

Możliwe jest również zatrudnianie nieletnich na podstawie umów cywilnoprawnych, czyli najczęściej na umowę zlecenie lub dzieło. W tej sytuacji zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego i mowa jest nie o zatrudnianiu młodocianego, ale o zatrudnianiu małoletniego. Zatrudnienie małoletniego na umowę cywilnoprawną jest słabiej uregulowane niż zatrudnienie na umowę o pracę, a co za tym idzie zapewnia mu mniejszą ochronę.

Za osobę małoletnią uważa się taką, która skończyła 13 lat, ale ma mniej niż 18 lat. Zatrudnienie takiej osoby wymaga jednak zgody jej przedstawiciela ustawowego, czyli najczęściej rodzica.

W przypadku zatrudniania małoletnich poniżej 16. roku życia, możliwe jest ono tylko:

– przez podmiot prowadzący działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową, – po uzyskaniu zezwolenia na takie zatrudnienie wydane przez inspektora pracy.

W przypadku zatrudniania małoletnich na umowę cywilnoprawną nie ma ustalonych minimalnych stawek wynagrodzenia, dopuszczalnego czasu pracy czy odrębnych przepisów dotyczących urlopu takich osób. Zastosowanie znajdują w tych przypadkach przepisy ogólne, np. w zakresie aktualnie obowiązującej minimalnej stawki godzinowej.

Akt prawny: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy; Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny; Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Stopa bezrobocia w czerwcu wyniosła 4,9 procenta wobec 5 procent miesiąc wcześniej - poinformował Główny Urząd Statystyczny. Jednak mogą niepokoić dane dotyczące zgłoszonej liczby zwolnień grupowych.

Rekordowo niskie bezrobocie w czerwcu

Rekordowo niskie bezrobocie w czerwcu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Chaos na Lotnisku Split spowodował atak hakerski - donosi chorwacki portal Slobodna Dalmacija. Wcześniej nasza widzka poinformowała nas, że wczoraj "około godziny 19.15 cały system lotniska przestał działać, co spowodowało całkowitą blokadę pracy systemu i funkcjonowania lotniska". Obecnie, jak dodaje Slobodna Dalmacija "możliwe są opóźnienia lotów".

Podróżujący utknęli na chorwackim lotnisku. Znana jest przyczyna kłopotów

Podróżujący utknęli na chorwackim lotnisku. Znana jest przyczyna kłopotów

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvn24.pl

Udział w konkursie na Facebooku i przekazanie swoich danych osobowych oraz informacji o karcie płatniczej może skończyć się wyjątkowo boleśnie. Eksperci z firmy CyberRescue ostrzegają przed coraz częstszym oszustwem "na Snoop Dogga", czy na inne znane osoby, które mają zachęcić do wzięcia udziału w rzekomym konkursie. "Wcale nie czeka nas nagroda, a przykra niespodzianka" - wyjaśniają.

"Znany raper napisał do Ciebie na Messengerze?" Oszustwo na legendę hip-hopu

"Znany raper napisał do Ciebie na Messengerze?" Oszustwo na legendę hip-hopu

Źródło:
tvn24.pl

Wakacje, ku uciesze dzieci, to czas wolny od szkoły. Dorośli często mają z tego powodu mniej powodów do radości, gdyż muszą przez te dwa miesiące zapewnić dzieciom opiekę. A, jak podaje BIG InfoMonitor, średni koszt letnich zajęć dla dzieci to kwota rzędu 1 421 złotych. Z kolei za kolonie trzeba zapłacić nawet do 5 tysięcy złotych.

Obozy, kolonie i półkolonie. Ile kosztują wakacje dla dzieci w 2024 roku?

Obozy, kolonie i półkolonie. Ile kosztują wakacje dla dzieci w 2024 roku?

Źródło:
PAP

- To nie jest najlepsze rozwiązanie, które dzisiaj moglibyśmy mieć, bo od tego nie będzie większej podaży mieszkań - powiedział na konferencji Szymon Hołownia, marszałek Sejmu i lider Polski 2050 odnosząc się do projektu #naStart. Z kolei Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej twierdzi w opinii do projektu, że wejście #naStart "może doprowadzić do niewspółmiernego wzrostu cen na rynku mieszkaniowym w krótkim okresie".

Hołownia o programie mieszkaniowym: Kredytu zero procent nie poprzemy

Hołownia o programie mieszkaniowym: Kredytu zero procent nie poprzemy

Źródło:
tvn24.pl,PAP

W zasobach spółdzielni jest obecnie około czterech milionów takich mieszkań - poinformował "Dziennik Gazeta Prawna" wskazując, że niektóre spółdzielnie mieszkaniowe w Polsce wciąż nie mają tytułu prawnego do gruntów, na których stoją ich osiedla. Przekazał, że dziś na posiedzeniu parlamentarnym zespołu ds. spółdzielczości mieszkaniowej spróbują znaleźć sposób na rozwiązanie problemu.

Ten problem z mieszkaniami mają miliony Polaków

Ten problem z mieszkaniami mają miliony Polaków

Źródło:
PAP

Ufam, że ta sprawa zostanie w odpowiedni sposób potraktowana i rozstrzygnięta przez ustawodawcę - powiedział profesor Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich, w programie "Jeden na jeden". We wtorek senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu ponownie pochyli się nad nowelizacją prawa autorskiego i apelem mediów o uwzględnienie ich postulatów.

Rzecznik Praw Obywatelskich: Wolność prasy to dziennikarze i ich uprawnienia

Rzecznik Praw Obywatelskich: Wolność prasy to dziennikarze i ich uprawnienia

Źródło:
TVN24, PAP

Sesja na Wall Street w poniedziałek została zamknęła się ze wzrostami głównych indeksów. S&P 500 osiągnął najlepszy wynik od początku czerwca. Inwestorzy ze spokojem przyjęli niedzielną decyzję prezydenta USA Joe Bidena o rezygnacji z ponownego kandydowania na ten urząd, jednak - jak wskazują analitycy - decyzja ta zwiększa niepewność na rynkach.

Odbicie na Wall Street

Odbicie na Wall Street

Źródło:
PAP

Rozszerzenie sieci dróg objętych elektronicznym systemem poboru opłat zakładają założenia projektu, które opublikowano w wykazie prac legislacyjnych rządu. Dodano, że chodzi o autostrady i drogi ekspresowe oddane do użytku po 2017 roku.

System poboru opłat ma objąć autostrady i ekspresówki oddane po 2017 roku. Nowy plan rządu

System poboru opłat ma objąć autostrady i ekspresówki oddane po 2017 roku. Nowy plan rządu

Źródło:
PAP

Zyski Ryanaira obniżył się o prawie połowę w drugim kwartale 2024 roku, ponieważ ceny biletów spadły o 15 procent rok do roku. Zwiększa to obawy o słabe lato dla europejskich linii lotniczych w miarę wygasania boomu po pandemii COVID-19 - wskazał Reuters.

Zysk Ryanaira gwałtownie spada z powodu niższych cen biletów. Akcje na dużym minusie

Zysk Ryanaira gwałtownie spada z powodu niższych cen biletów. Akcje na dużym minusie

Źródło:
Reuters, "Guardian"

W 2023 roku liczba ludności w Polsce zmniejszyła się o 129 819 osób. Spadek liczby ludności zanotowano w 14 województwach i w 270 powiatach - poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS).

Tak spadła liczba ludności w Polsce w 2023 roku

Tak spadła liczba ludności w Polsce w 2023 roku

Źródło:
PAP

Dodatkowe 20 milionów złotych przeznaczone na program "Podróże z klasą" wyczerpano w cztery minuty - przekazał resort edukacji. MEN podał także, że zarejestrowano 752 nowe wnioski, a łącznie na program w tej edycji zostanie przeznaczone 80 milionów złotych.

"Podróże z klasą". Dodatkowe środki wyczerpano w cztery minuty

"Podróże z klasą". Dodatkowe środki wyczerpano w cztery minuty

Źródło:
PAP

Produkcja budowlano-montażowa w czerwcu spadła o 8,9 procent rok do roku, a w ujęciu miesięcznym wzrosła o 5 procent - podał Główny Urząd Statystyczny. Ekonomiści oceniają, że spadek aktywności budownictwa to między innymi efekt cyklicznego przestoju w inwestycjach współfinansowanych przez Unię Europejską.

Słabe dane z budowlanki. "Sektor w fazie recesji"

Słabe dane z budowlanki. "Sektor w fazie recesji"

Źródło:
PAP

"Oszuści na niebezpiecznych stronach wyłudzają dane logowania do bankowości elektronicznej oraz informacje o kartach płatniczych" - przestrzega Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego polskiego sektora finansowego na portalu X (dawniej Twitter).

Oszuści podszywają się pod bank

Oszuści podszywają się pod bank

Źródło:
PAP

Kilkunastu mieszkańców terenów pod lotnisko w Baranowie zgłosiło w ostatnich dniach chęć sprzedaży swoich nieruchomości - podała spółka Centralny Port Komunikacyjny (CPK).

CPK: nowi chętni na sprzedaż gruntów pod lotnisko w Baranowie     

CPK: nowi chętni na sprzedaż gruntów pod lotnisko w Baranowie     

Źródło:
PAP

Jednym z najlepiej opłacanych stanowisk jest specjalista pełniący funkcję chief information officera w sektorze IT. Taki pracownik może liczyć na miesięczną pensję w wysokości nawet 70 tysięcy złotych - wynika raportu płacowego firmy Antal. Na wysokie wynagrodzenia mogą liczyć również dyrektorzy finansowi, specjaliści w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI), czy kierownicy do spraw marketingu.

Zarabiają po kilkanaście tysięcy złotych na miesiąc. Nowy raport

Zarabiają po kilkanaście tysięcy złotych na miesiąc. Nowy raport

Źródło:
PAP

W ciągu siedmiu godzin po niedzielnej rezygnacji prezydenta USA Joe Bidena z walki o reelekcję, drobni darczyńcy wpłacili niemal 47 milionów dolarów na konta zbierającej fundusze dla Partii Demokratycznej organizacji non-profit ActBlue.

47 milionów dolarów w siedem godzin. "Największa jednodniowa zbiórka w bieżącej kampanii"

47 milionów dolarów w siedem godzin. "Największa jednodniowa zbiórka w bieżącej kampanii"

Źródło:
PAP

Minister finansów Andrzej Domański poinformował na antenie TOK FM, że jego resort będzie prowadził rozmowy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwem Przemysłu na temat cen prądu w 2025 roku i ewentualnych dalszych rozwiązań osłonowych.

Minister o rachunkach na "akceptowanym poziomie"

Minister o rachunkach na "akceptowanym poziomie"

Źródło:
PAP

W sobotę w Lotto padła szóstka. Wartość głównej wygranej to dwa miliony złotych. Totalizator Sportowy poinformował, gdzie kupiono szczęśliwy los.

Szóstka w Lotto. Wiadomo, gdzie padła wygrana

Szóstka w Lotto. Wiadomo, gdzie padła wygrana

Źródło:
tvn24.pl

Inwestorzy oceniają skutki rezygnacji Joe Bidena z kandydowania na urząd prezydenta USA. Na giełdach w Azji przeważają spadki. Ceny ropy na giełdzie paliw w Nowym Jorku rosną. Dolar pozostaje stabilny. W ocenie ekonomistów decyzja Bidena zwiększa niepewność na rynkach, co nie sprzyja walutom rynków wschodzących.

Rynki reagują na decyzję Bidena. "To oznacza większą niepewność"

Rynki reagują na decyzję Bidena. "To oznacza większą niepewność"

Źródło:
PAP

Sprzedaż detaliczna w cenach stałych w czerwcu 2024 roku wzrosła o 4,4 procent w ujęciu rocznym, a w ujęciu miesięcznym wzrosła o 0,3 procent - podał Główny Urząd Statystyczny.

Sprzedaż detaliczna w czerwcu. Nowe dane ze sklepów

Sprzedaż detaliczna w czerwcu. Nowe dane ze sklepów

Źródło:
PAP

Płace rosną, ale brakuje rąk do pracy. - Z pracownikami jest problem, szczególnie tymi sezonowymi - mówi właściciel sieci hoteli nad morzem. Specjaliści mówią o napiętej sytuacji, a problem może się jeszcze pogłębiać.

Problemy z pracownikami sezonowymi. "Zrezygnowałam, moja psychika jest ważniejsza"

Problemy z pracownikami sezonowymi. "Zrezygnowałam, moja psychika jest ważniejsza"

Źródło:
tvn24.pl

Z ulgi dla samotnie wychowujących dzieci może skorzystać ten rodzic, który jest zaangażowany w wychowanie dzieci w większym stopniu - pisze poniedziałkowy "Dziennik Gazeta Prawna", powołując się na wyjaśnienia resortu finansów.

"To uprawnia do zastosowania preferencyjnego rozliczenia". Głos resortu finansów

"To uprawnia do zastosowania preferencyjnego rozliczenia". Głos resortu finansów

Źródło:
PAP