Dramatycznie mało ludzi, niedobory w sprzęcie i umundurowaniu. Niepokojące wyniki audytu w policji

O lawinowo rosnącej w polskiej policji liczbie wakatów informowaliśmy na tvn24.pl w połowie lutego. Dziennikarze portalu dotarli do najnowszego "meldunku o stanie kadr policji", który obejmuje już dane ze stycznia i lutego. Wynika z niego, że od początku roku liczba "wakatów" zdążyła błyskawicznie wzrosnąć do 12 885, co stanowi już 11,83 proc.

Z danych, którymi dysponuje redakcja tvn24.pl, wynika, że o ile do 1 lutego 2023 na emerytury odeszło 1043 policjantów, to miesiąc później liczba wzrosła do 7595, by na koniec roku sięgnąć rekordowej liczby od początku istnienia policji, czyli 9458. Jeśli te same proporcje powtórzą się w tym roku, odejdzie około sześciu tysięcy policjantów, czyli na ulicach będzie brakowało około 20 tysięcy funkcjonariuszy.

Tymczasem Komenda Główna Policji opublikowała w środę prezentację z kontroli, którą od początku roku – na polecenie jej szefa, inspektora Marka Boronia – przeprowadzono w tej komendzie. Audyt miał określić stan formacji i stojące przed nią wyzwania.

Z opublikowanej na stronie KGP prezentacji wynika, że ubiegłoroczny stan zatrudnienia w policji wyniósł 96 716 osób (stan etatowy to 107 109). To najniższa liczba funkcjonariuszy w ostatnich 10 latach. Dla porównania rok wcześniej stan zatrudnienia wyniósł 101 000 funkcjonariuszy (przy stanie etatowym 105 309).

"Obecnie nie tylko brakuje kandydatów do służby, ale występują też trudności z pozyskiwaniem funkcjonariuszy i pracowników ze specjalistyczną wiedzą. Z analizy wynika także, że wyższy odsetek wakatów i większe problemy z naborem do służby występują w jednostkach organizacyjnych Policji na zachodniej granicy państwa niż po stronie wschodniej. Związane jest to z bezpośrednim, łatwym dostępem do zachodnioeuropejskiego rynku pracy i z możliwością uzyskania wyższych dochodów" – przekazała KGP.

Dodała, że braki kadrowe skutkują przede wszystkim mniejszą liczbą policjantów kierowanych do służby, większym czasem reakcji na zdarzenia, dłuższymi terminami realizowanych czynności służbowych i spadkiem jakości realizowanych zadań.

"Nie bez znaczenia są także odejścia ze służby stosunkowo młodych, lecz doświadczonych już policjantów, którzy niejednokrotnie chcieliby powrócić po pewnym czasie do służby, stanowiąc jej istotne wzmocnienie. Aby rozwiązać ten problem, rozpoczęto już prace nad zmianą przepisów ustawy o Policji" – poinformowała KGP.

Zaznaczyła, że chodzi o zwiększenie efektywności prowadzonych postępowań kwalifikacyjnych do służby w policji oraz stworzenie możliwości pozyskania do niej większej liczby kandydatów odpowiadających potrzebom służby, w tym byłych funkcjonariuszy tej formacji.

Projekt nowelizacji ustawy o zmianie Ustawy o policji, Ustawy – prawo oświatowe oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych pod koniec marca został skierowany do uzgodnień.

Kontrola wykazała również niedobory w sprzęcie i umundurowaniu policjantów, w tym m.in. niedobory kamer nasobnych, paralizatorów elektrycznych, uzbrojenia, mobilnych terminali noszonych (MTN) i sprzętu dla pododdziałów zwartych.

KGP poinformowała, że niedobory oraz "wysoki stopień wyeksploatowania występują w sprzęcie transportowym – łodziach i pojazdach służbowych oraz bezzałogowych statkach powietrznych, jak również w sprzęcie biurowym, informatycznym i urządzeniach wykrywających oraz identyfikujących substancje niebezpieczne".

Audyt wykazał również niedostateczny stan infrastruktury w miejscach pełnienia służby i niewystarczającą powierzchnię i liczbę pomieszczeń spełniających wymogi formalne do przechowywania archiwów lub dowodów rzeczowych.

Stwierdzono również niedofinansowanie zakupu narzędzi związanych m.in. z zapewnieniem cyberbezpieczeństwa, niekompatybilność wykorzystywanego sprzętu i systemów oprogramowania. Wyzwaniem – jak napisano – jest także brak rozbudowy teleinformatycznych systemów niejawnych w komisariatach i niedostępność programów do realizacji zadań służbowych oraz zbyt wolne łącza internetowe uniemożliwiające przesyłanie plików wideo.

Kontrolerzy stwierdzili także niewystarczającą liczbę miejsc w szkołach policyjnych w stosunku do faktycznych potrzeb szkoleniowych.

"Wyzwaniem są także brak sal i obiektów sportowych w jednostkach terenowych policji do realizacji zajęć z technik i taktyki interwencji oraz niska atrakcyjność szkoleń w ramach lokalnego doskonalenia zawodowego, z wykorzystaniem własnych zasobów kadrowych" – poinformowano.

Skutkuje to ograniczeniem możliwości awansu i rozwoju zawodowego policjantów i pracowników formacji oraz obniżeniem sprawności fizycznej funkcjonariuszy.

Ponadto audyt wykazał brak dostosowania struktury etatowej do potrzeb wynikających z nowych zadań i obowiązków służbowych związanych z m.in. rozwojem miast.

Kontrolerzy zanotowali także spadek zaufania społecznego, niewystarczającą liczbę materiałów profilaktycznych i promocyjnych oraz "kształtowanie negatywnego wizerunku formacji w mediach".

"Przekłada się to na wzrost niezadowolenia społecznego i dezaprobaty co do działań Policji, zmniejszenie liczby osób chętnych do wstąpienia do służby oraz przechodzenie na zaopatrzenie emerytalne funkcjonariuszy Policji" – zaznaczono.

Audyt miał także wskazać przypadki zaprzestania współpracy z formacją przez kontrahentów zewnętrznych czy niechęć do współdziałania społeczeństwa z policją, "a także mało atrakcyjne stoiska promocyjne Policji i lekcje profilaktyczne".

KGP poinformowała, że jej komórki merytoryczne pracują nad rozwiązaniami, które mają doprowadzić m.in. do zwiększenia transparentności realizowanych zadań, otwartości na współpracę z podmiotami zewnętrznymi mającymi wiedzę ekspercką i doświadczenie w obszarach odnoszących się do zadań ustawowych policji i prowadzenie bardziej efektywnej polityki medialnej.

Ponadto od funkcjonariuszy ma być egzekwowane przez przełożonych prezentowanie wysokich standardów etycznych zarówno w relacjach wewnątrz formacji, jak i w kontaktach ze społeczeństwem. Policjanci mają także wykazywać się większą empatią i zrozumieniem problemów społeczeństwa oraz pomagać w ich rozwiązywaniu.

Zmodyfikowane mają zostać sposoby szkolenia i doskonalenia zawodowego, a zasady awansowania i ścieżki kariery zawodowej mają być przejrzyste. KGP pracuje również nad efektywnym uzupełnianiem środków wyposażenia materiałowo-technicznego