O północy, w nocy z piątku na sobotę, rozpoczęła się cisza przed niedzielnym referendum w sprawie odwołania prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz. Potrwa do niedzieli, do zamknięcia wszystkich lokali, w których będą głosować mieszkańcy stolicy. Jeśli nie dojdzie do żadnych incydentów, ma to nastąpić o 21.00. Po zakończeniu głosowania poznamy sondażowe wyniki z badania exit pool, przeprowadzonego przez TNS Polska dla w TVN24 i TVP Info.
Obowiązek zachowania ciszy przed referendum przewiduje ustawa o referendum lokalnym.
Cisza w przypadku referendum, w którym mieszkańcy zdecydują o odwołaniu bądź pozostawieniu na stanowisku prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz, będzie miała charakter terytorialny i obowiązywać będzie na terenie Warszawy od północy z piątku na sobotę aż do zakończenia głosowania.
Głosowania ma odbywać się w niedzielę w godzinach 7-21.00.
Może być przedłużona
W przypadku konieczności przedłużenia czasu głosowania w którymś z lokali z powodu nadzwyczajnych sytuacji, np. późniejszego otwarcia lokali, przerwania głosowania przez incydenty, przedłużona zostanie także cisza referendalna. Informacje o tym będzie podawać na bieżąco delegatura Krajowego Biura Wyborczego w Warszawie.
Tego nie wolno
Jak informuje w specjalnym komunikacie Państwowa Komisja Wyborcza, na 24 godziny przed dniem referendum aż do zakończenia głosowania, zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy o referendum lokalnym w okresie tzw. ciszy referendalnej, zabronione jest:
- zwoływanie zgromadzeń,
- organizowanie pochodów i manifestacji,
- wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek,
- prowadzenie w inny sposób agitacji w związku z referendum.
"W tym okresie nie można zatem prezentować opinii oraz informacji, które mogłyby wywierać wpływ na osoby uprawnione do udziału w referendum zarówno co do głosowania w określony sposób, jak również co do ich udziału lub niewzięcia udziału w głosowaniu" - napisała PKW.
Co to oznacza w praktyce?
W opinii Państwowej Komisji Wyborczej w okresie ciszy referendalnej niedopuszczalne jest:
1) informowanie o frekwencji w trakcie głosowania,
2) zachęcanie lub zniechęcanie do wzięcia udziału w głosowania,
3) prezentowanie wypowiedzi osób głosujących, w których zachęcają one do wzięcia udziału w głosowaniu,
4) prezentowanie wypowiedzi, w tym archiwalnych, osób opowiadających się za udziałem w referendum lub nawołujących do niebrania udziału w referendum,
5) informowanie o genezie referendum, w tym o zarzutach stawianych przez inicjatora referendum, jak również odpowiedzi na stawiane zarzuty.
W mediach bez odniesień do referendum
Nie można też pokazywać dyskusji z ekspertami i publicystami o "idei referendum", nawet jeśli nie będzie tam odniesień do tego warszawskiego. Może być uznane za naruszenie ciszy – ostrzega PKW w komunikacie.
PKW przekonuje, że przepisy nie ograniczają prawa dziennikarzy do relacjonowania odbywających się w tym okresie wydarzeń kulturalnych, sportowych, czy religijnych, nawet jeżeli uczestniczyć w nich będą osoby bezpośrednio zainteresowane wynikiem referendum. Jednakże w relacjach tych nie może być żadnych odniesień do przeprowadzanego referendum.
Próżno szukać też konferencji dot. cząstkowej frekwencji, które dobrze znamy z wyborów. Dlaczego?
Nie podają frekwencji
Zgodnie z uchwałą Państwowej Komisji Wyborczej z 2012 r., w referendum lokalnym nie zbiera się i nie podaje do wiadomości publicznej w trakcie głosowania informacji o liczbie osób uprawnionych do głosowania i liczbie osób, którym wydano karty do głosowania. W związku z tym stołeczna komisja nie będzie w niedzielę, w ciągu dnia, publikować żadnych informacji dotyczących frekwencji.
Jak powiedziała dyrektor Zespołu Prawnego i Organizacji Wyborów PKW Beata Tokaj, dane na temat frekwencji generalnie nie powinny być publikowane, nie tylko przez komisję.
- Nie powinna być podawana frekwencja, natomiast czy zostałaby wówczas naruszona cisza wyborcza, to należałoby już do organów ścigania - zaznaczyła Tokaj w rozmowie z PAP.
Program specjalny TVN24 i wyniki sondażowe
Program specjalny w związku z referendum zaczyna się w niedzielę o godz. 20.30. Po zakończeniu głosowania poznamy sondażowe wyniki badania exit pool przeprowadzonego dla w TVN24 i TVP Info przez TNS Polska. Będą one prezentowane na antenie TVN24 oraz na stronach tvn24.pl i tvnwarszawa.pl.
Do 1 mln zł grzywny
Jak podaje PKW, zgodnie z art. 69 w związku z art. 74 ustawy o referendum lokalnym naruszenie tzw. ciszy referendalnej stanowi wykroczenie. Z kolei zgodnie z art. 70 powołanej ustawy podawanie do publicznej wiadomości w okresie ciszy wyników badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań mieszkańców w referendum i wyników referendum oraz sondaży przeprowadzonych w dniu głosowania, stanowi przestępstwo.
Rozstrzygnięcie czy w danej sprawie doszło do popełnienia czynu zabronionego należy do właściwości organów ścigania i sądów.
Za złamanie ciszy referendalnej ta sama ustawa przewiduje karę grzywny. Zgodnie z Kodeksem wyborczym, grzywna ta wynosi od 500 tys. zł do 1 mln zł.
PAP, b/roody//mz
Źródło zdjęcia głównego: tvnwarszawa.pl