Raport "Jakość powietrza na świecie w 2022". W 13 krajach lub terytoriach ludzie oddychają zdrowym powietrzem. Co z Polską?

Źródło:
CNN, IQAir, tvnmeteo.pl
Zanieczyszczone powietrze zabija. W smogu są związki, których działania nie znamy
Zanieczyszczone powietrze zabija. W smogu są związki, których działania nie znamyFakty TVN
wideo 2/21
Zanieczyszczone powietrze zabija. W smogu są związki, których działania nie znamyFakty TVN

Sześć krajów i siedem terytoriów zamorskich - tylko w tych miejscach na świecie w ubiegłym roku można było oddychać zdrowym powietrzem, spełniającym standardy Światowej Organizacji Zdrowia. Badaniem objęto 131 państw i terytoriów. Najgorsza sytuacja panowała w Afryce i Azji. Polska usytuowała się w połowie stawki.

Każdego roku miliony ludzi na całym świecie umierają z powodu problemów zdrowotnych związanych z zanieczyszczeniem powietrza. Szczególnie groźny jest drobny pył zawieszony PM2,5, który przedostaje się głęboko do płuc i układu krwionośnego. Jak pokazują dane z raportu "Jakość powietrza na świecie w 2022", na problemy zdrowotne wynikające z tego rodzaju zanieczyszczeń może być narażona zdecydowana większość populacji naszej planety.

Kraje z najlepszym i najgorszym powietrzem

Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zalecany średni dobowy limit stężenia PM2,5 wynosi 15 mikrogramów na metr sześcienny (µg/m³), a roczny - pięć µg/m³. Portal IQAir, który zbiera dane o jakości powietrza na świecie, przeanalizował te wskaźniki dla 2022 roku dotyczące 131 krajów i terytoriów zamorskich. Okazało się, że tylko sześć krajów - Australia, Estonia, Finlandia, Grenada, Islandia i Nowa Zelandia - oraz siedem terytoriów na Pacyfiku i Karaibach spełniało wymogi WHO.

Najsłabiej wypadły kraje afrykańskie i część Azji. Najgorszym powietrzem oddychali mieszkańcy Czadu, Iraku, Pakistanu, Bahrajnu, Bangladeszu, Burkina Faso, Kuwejtu i Indii. Tam poziom PM2,5 przekraczał rocznie 50 µg/m³.

10 państw o najgorszej jakości powietrza w 2022 roku

Raport przynosi kolejne potwierdzenie niepokojących trendów. Jak pisaliśmy niedawno, z analiz prowadzonych przez australijskich naukowców wynika, że tylko na obszarach zajmujących 0,18 proc. powierzchni lądowej Ziemi roczne stężenia PM2,5 osiągają limity poniżej poziomów uznawanych za niebezpieczne dla zdrowia przez WHO. To samo dotyczy zaledwie 0,001 proc. globalnej populacji. Reszta jest narażona na poziomy szkodliwych cząsteczek w powietrzu powyżej limitów uznawanych za zdrowe.

>>>Sprawdź także: Ilu ludzi na świecie oddycha zdrowym powietrzem? Tak niskiej liczby na pewno się nie spodziewaliście

Polska na tle świata

W rankingu krajów i terytoriów o najgorszej jakości powietrza Polska znalazła się w środku stawki, na 62. miejscu, ale nie ma powodu do samozadowolenia. Średnia roczna zawartość PM2,5 dla naszego kraju wyniosła 16,3 µg/m³, czyli ponad trzykrotnie więcej niż normy WHO.

Warszawa z wynikiem 15,3 µg/m³ znalazła się na 60. miejscu w rankingu najbardziej zanieczyszczonych stolic.

SERWIS SMOGOWY TVNMETEO.PL - SPRAWDŹ JAKOŚĆ POWIETRZA W SWOJEJ OKOLICY

W skali Europy Polska znalazła się na 11. miejscu. Najbardziej zanieczyszczonym krajem naszego kontynentu okazała się Bośnia i Hercegowina (33,6 µg/m³), bardzo słabą jakość powietrza odnotowano także w Macedonii Północnej (25,6 µg/m³), Serbii (24,7 µg/m³) i Chorwacji (23,5 µg/m³).

Shutterstock

Co zanieczyszcza powietrze?

Jak przypomina raport IQAir, zła jakość powietrza to wypadkowa szeregu czynników. W krajach afrykańskich czy azjatyckich wiele zanieczyszczeń pochodzi z transportu. Stare, niespełniające norm emisyjnych pojazdy to częsty widok na drogach Indii lub Pakistanu. W krajach rozwijających się, szczególnie w Afryce, duży problem stanowi również zanieczyszczone powietrze w domach - do gotowania i ogrzewania siedzib służą tam otwarte paleniska, w których wykorzystuje się odpady.

Do złej jakości powietrza przyczyniały się również pożary lasów i korzystanie z paliw kopalnych na ogromną skalę. Czynniki te odwracają poprawę jakości powietrza, jaką w ostatnich latach zanotowano w bardziej rozwiniętych krajach, w tym Chinach i Stanach Zjednoczonych.

Smog w Dhace, stolicy Bangladeszu - zdj. ilustracyjneAdobe Stock

Żeby coś zmienić, trzeba to zmierzyć

Jak wyjaśniła Glory Dolphin Hammes z IQAir, spośród ponad 30 tysięcy stacji, z których pochodziły dane monitoringowe, tylko 156 działało w Afryce. - Jeśli spojrzymy na dane satelitarne i modele klimatyczne, Afryka wydaje się najbardziej zanieczyszczonym kontynentem, ale nie mamy wystarczających danych, by to potwierdzić - przyznała Hammes w rozmowie ze stacją CNN.

Przekonywała, że kraje muszą uczyć się od siebie nawzajem. Oceniła, że państwa o najlepszej jakości powietrza to te, które podejmują konkretne działania na rzecz odejścia od zanieczyszczających gałęzi przemysłu i promują energię ze źródeł odnawialnych. Ważne jest również rozbudowanie sieci monitorowania jakości powietrza. Jako godny podziwu przykład wymieniono Ukrainę, która pomimo rosyjskiej inwazji, w 2022 roku zbierała dane z prawie trzykrotnie większej liczby miast niż rok wcześniej.

- Pierwszym krokiem do zmienienia czegoś jest tego zmierzenie - wyjaśniła Hammes. - Musimy zebrać więcej danych i poinformować o nich ludzi. Jeśli dane będą bezpłatne i ogólnodostępne, sami dokonają bardziej świadomych wyborów - przewidywała.

Smog w Delhi, stolicy Indii - zdj. ilustracyjneAdobe Stock

Autorka/Autor:as//rzw

Źródło: CNN, IQAir, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni w pogodzie zapowiadają się upalnie. Temperatura może przekroczyć 36 stopni Celsjusza. Przed weekendem aura stanie się gwałtowna - pojawią się burze z ulewami. Po nich zrobi się trochę chłodniej.

Kiedy nastąpi kulminacja upału i co potem. Będzie się działo

Kiedy nastąpi kulminacja upału i co potem. Będzie się działo

Źródło:
tvnmeteo.pl

Latem rejon Hiszpanii skupia na sobie uwagę meteorologów, ponieważ z wielką siłą potrafi wpłynąć na pogodę w Europie. Upały, które już od wielu dni są tam normą, dotrą również do Polski, co również zaczyna być pewną tradycją. W tym tygodniu temperatura w naszym kraju może sięgnąć zadziwiających wartości, a natura, dążąc do równowagi, każe sobie za to gorąco słono zapłacić.

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Źródło:
TVN24+

Trwa akcja usuwania skutków powodzi, które przetoczyły się w ubiegłym tygodniu przez część Wenezueli. Gwałtowna pogoda doprowadziła do zniszczenia mostów oraz licznych ewakuacji. Choć obyło się bez ofiar śmiertelnych i rannych, niektórzy mieszkańcy stracili cały swój dobytek.

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

Źródło:
Reuters

W poniedziałek we Włoszech w rejonie Pól Flegrejskich zanotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Wstrząs był wyraźnie odczuwalny w Neapolu.

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Źródło:
PAP, ANSA

Podróżowanie z alergią wymaga odpowiedniego przygotowania. Trzeba nie tylko wziąć pod uwagę alergeny w miejscu docelowym, lecz także dostosować plan podróży, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanej reakcji.

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Źródło:
anaphylaxis.org.uk

Szczyt upalnej fali, jaka nastanie w Polsce, przypadnie na drugą połowę tygodnia. O tym, jak długo będzie niezwykle gorąco, mówi autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

Fala upałów objęła Chorwację. W niedzielę w Rijece, do której dojeżdża pociąg z Warszawy, termometry pokazały 37 stopni Celsjusza. Przed spiekotą ostrzegają meteorolodzy i lekarze.

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Źródło:
ENEX, vecernji.hr, nacional.hr, PAP

Tureccy strażacy walczą z pożarami, które szaleją w zachodniej części prowincji Izmir. Gaszenie ognia utrudnia silny wiatr. Z powodu zagrożenia ewakuowano część mieszkańców - poinformował Ibrahim Yumakli, minister rolnictwa i leśnictwa Turcji.

Domy w płomieniach, ewakuacje. Trwa walka z ogniem w Turcji

Źródło:
PAP, Reuters, gazeteoksijen.com

Fala upałów utrzymuje się nad Europą. Wysokie temperatury stanowią zagrożenie dla zdrowia - we Włoszech do szpitali trafiają mieszkańcy i turyści, którzy z powodu gorąca słabną na ulicach. Skwar utrudnia również walkę z pożarami w Portugalii.

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Źródło:
PAP, El Periodico, IPMA, AEMET, tvnmeteo.pl

Fala upałów nawiedzi w tym tygodniu Polskę. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał prognozę zagrożeń na kolejne dni. Wynika z niej, że pojawią się alarmy pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Nadciąga skwar. Alarmy mogą objąć niemal cały kraj

Nadciąga skwar. Alarmy mogą objąć niemal cały kraj

Źródło:
IMGW

W Egipcie rozpoczął się program śledzenia rekinów z kosmosu - poinformował w niedzielę lokalny portal Egypt Independent. Monitorowanie ruchów tych zwierząt w Morzu Czerwonym w czasie rzeczywistym pomoże zrozumieć zachowanie konkretnych gatunków, potencjalnie może też zmniejszyć ryzyko ich ataków.

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Źródło:
PAP, dailynewsegypt.com

Trzeciego dnia pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Sławosz Uznański-Wiśniewski pracował nad dwoma polskimi eksperymentami i przygotowywał materiały promocyjne.

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

Gwałtowne burze i tornada przetoczyły się w weekend przez Minnesotę w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę ponad 50 tysięcy gospodarstw domowych było pozbawionych prądu, głównie na obszarze metropolitalnym Twin Cities (Minneapolis-Saint Paul). W niektórych regionach doszło też do powodzi.

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Źródło:
PAP, CBS News

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), w której obecnie przebywa polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, była widoczna na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, Kontakt24

Pogoda na dziś. Poniedziałek 30.06 przyniesie dużo słońca. Jeśli na niebie pojawią się chmury, nie będzie z nich padać. Termometry pokażą do 26 stopni Celsjusza. Lokalnie powieje silniejszy wiatr.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 30.06. Taki będzie ostatni dzień czerwca

Pogoda na dziś - poniedziałek, 30.06. Taki będzie ostatni dzień czerwca

Źródło:
tvnmeteo.pl

Hiszpania od soboty zmaga się z pierwszą w tym sezonie letnim falą upałów. Jest tak gorąco, że padł historyczny rekord. W gminie El Granado w Andaluzji w sobotę odnotowano 46 stopni Celsjusza. Tym samym pobita została największa wartość dla czerwca sprzed 60 lat.

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

Źródło:
PAP, El Pais, RTVE

Sławosz Uznański-Wiśniewski podzielił się w mediach społecznościowych wyjątkowym nagraniem, na którym widać Ziemię z kosmosu. Polski astronauta od kilku dni bierze udział w misji kosmicznej Axiom 4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czy można ewakuować cały kraj, zanim zniknie pod wodą? Australia właśnie zaczęła ten proces, oferując obywatelom Tuvalu specjalne wizy klimatyczne. W pierwszych dniach zgłosiła się prawie jedna trzecia mieszkańców tego zagrożonego zalaniem wyspiarskiego państwa.

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Źródło:
Reuters, PAP

Mieszkaniec Staten Island, Noel Colon, przeżył bliskie spotkanie z dzikim indykiem. Ptak ruszył jego samochodu. Cała sytuacja wyglądała jak scena z kreskówki i szybko podbiła internet.

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Źródło:
CNN

Rekin miał pogryźć 20-latkę przy brzegu popularnej plaży na wyspie Long Island w Nowym Jorku. Kobieta doznała niewielkich obrażeń, została zabrana do szpitala. Według służb, sprawcą zdarzenia miał być tawrosz piaskowy.

Kobieta pogryziona u brzegu popularnej plaży. Podejrzewają rekina

Kobieta pogryziona u brzegu popularnej plaży. Podejrzewają rekina

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Amerykański resort obrony ogłosił zakończenie ponad 40-letniej praktyki udostępniania meteorologom kluczowych satelitarnych informacji pogodowych. Decyzja, która wejdzie w życie 30 czerwca, stwarza znaczące ryzyko dla prognozowania przebiegu huraganów oraz monitorowania lodu morskiego.

Pentagon kończy z udostępnianiem kluczowych danych

Pentagon kończy z udostępnianiem kluczowych danych

Źródło:
PAP

Część regionów Wenezueli zmaga się ze skutkami katastrofalnych powodzi. W kilku stanach z powodu kataklizmu ewakuowano ponad osiem tysięcy osób. Uszkodzone zostały mosty oraz domy.

"Woda wlewała się wszędzie". Zniszczone mosty, ewakuacje

"Woda wlewała się wszędzie". Zniszczone mosty, ewakuacje

Źródło:
Reuters, Anadolu Agency

Amerykańska linia lotnicza Delta musi skontrolować ponad 100 samolotów, zanim maszyny będą mogły ponownie wznieść się powietrze. Wszystko przez gradobicie, które przeszło przez lotnisko w Atlancie.

Ponad 100 samolotów do kontroli po potężnym gradobiciu

Ponad 100 samolotów do kontroli po potężnym gradobiciu

Źródło:
CNN, fox5atlanta.com

Pakistan zmaga się w ostatnich dniach ze skutkami intensywnych opadów deszczu. Jak poinformowały w sobotę władze, w kraju co najmniej 32 osoby, z czego połowa to dzieci, zginęły w wyniku gwałtownych powodzi lub zawalenia się domów.

Woda porywała całe rodziny. Nie żyje ponad 30 osób

Woda porywała całe rodziny. Nie żyje ponad 30 osób

Źródło:
PAP, AFP

Sławosz Uznański-Wiśniewski już od kilku dni znajduje się w kosmosie i rozpoczął pracę nad eksperymentami, które zabrał ze sobą z Ziemi. Doktor habilitowana Katarzyna Malinowska wyjaśniła na antenie TVN24, dlaczego badania przeprowadzone przez Polaka na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) są bardziej wartościowe, niż wielu osobom mogłoby się wydawać.

Lot Polaka to nie "delegacja do Honolulu". Dlaczego jest tak ważny

Lot Polaka to nie "delegacja do Honolulu". Dlaczego jest tak ważny

Źródło:
TVN24

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, który nieleczony może doprowadzić nawet do śmierci. Są jednak sposoby, aby uchronić się przed zachorowaniem. O tym, jak to robić zwłaszcza latem, kiedy słońce towarzyszy nam najczęściej, odpowiadał na antenie TVN24 profesor doktor habilitowany Piotr Rutkowski.

To zwiększa ryzyko nowotworu skóry. Ekspert o dwóch czynnikach

To zwiększa ryzyko nowotworu skóry. Ekspert o dwóch czynnikach

Źródło:
TVN24

Francja zmaga się z falą upałów, która objęła w piątek południową część kraju. Temperatura w najbliższych dniach może przekroczyć 40 stopni Celsjusza. W niektórych regionach z uwagi na zagrożenie pożarowe zabroniono wstępu do lasów. W Marsylii baseny miejskie od weekendu będą darmowe.

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Źródło:
PAP, vigilance.meteofrance.fr, lemonde.fr

Najsuchsza pustynia świata - Atakama, położona w północnej części Chile, została pokryta śniegiem. "Niesamowite" - poinformowało w mediach społecznościowych Obserwatorium ALMA, zlokalizowane na jej terenie.

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Źródło:
PAP, AFP

Pakistańska rodzina zorganizowała piknik nad brzegiem rzeki. Gdy dzieci bawiły się w wodzie, nagle nadeszła powódź. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej dziewięć osób - podała agencja Reuters.

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters, independent.co.uk

W kosmos zabrał ze sobą godło i flagę PRL, fotografie Edwarda Gierka i Leonida Breżniewa. Był pierwszym Polakiem, który poleciał w kosmos. Dzisiaj mija 47. rocznica lotu Mirosława Hermaszewskiego na orbitę okołoziemską.

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Źródło:
PAP