"Po raz pierwszy udało nam się zaobserwować tego rodzaju zanieczyszczenia w koralowcach"

Koralowce, ze względu na swoje łatwo mierzalne tempo wzrostu oraz długowieczność są bardzo pomocne w badaniach zmian klimatu. Do tej pory wykorzystywano je do oceny przeszłych warunków klimatycznych, takich jak temperatura i skład chemiczny wody. Jak pokazuje badanie opublikowane niedawno w czasopiśmie "Science of the Total Environment", w ciałach tych bezkręgowców zapisana jest także historia zmian środowiskowych spowodowanych przez działalność człowieka.

Naukowcy przeprowadzili badania na próbkach koralowców z gatunku Cladocora caespitosa, pochodzących z rafy na hiszpańskich wyspach Columbretes. Koralowce znajdowały się prawie 60 kilometrów od brzegu, na terenie chronionego rezerwatu morskiego, z dala od lokalnych źródeł zanieczyszczeń. Gatunek ten jest jedynym koralowcem śródziemnomorskim zdolnym do tworzenia dużych raf i wiadomo, że rośnie średnio o około 30 milimetrów rocznie.

Pobrane próbki rozpuszczono w kwasie, pozostawiając same cząsteczki zanieczyszczeń osadzone w szkielecie. Zanieczyszczenia zostały policzone, a następnie obejrzane pod mikroskopem elektronowym i przebadane za pomocą fal rentgenowskich. W ten sposób naukowcy próbowali ustalić chemiczne "sygnatury" zanieczyszczeń, wskazujące na ich przemysłowe pochodzenie.

Jak się okazało, koralowce zostały silnie zanieczyszczone cząstkami należącymi do popiołów lotnych w od 1957 do 1992 roku. Odpowiada to okresowi, w którym Europa szybko się uprzemysławiała, a zużycie węgla w Hiszpanii dramatycznie wzrosło. Wyniki okazały się porównywalne z danymi uzyskanymi w badaniach osadów jeziornych w Hiszpanii, które również wykazały znaczący wzrost zawartości popiołów lotnych w tym okresie.

Odkrycia te pojawiają się w momencie, gdy naukowcy szukają narzędzi do oznaczania początku epoki antropocenu - jednostki czasu geologicznego, w której działalność człowieka stała się dominującym czynnikiem kształtującym klimat i środowisko planety. Popioły lotne, powstające w wyniku spalania paliw kopalnych, są jednymi z najmocniejszych "kandydatów" na to stanowisko, ponieważ zostały znalezione również w osadach jeziornych i morskich, rdzeniach lodowych i pokładach torfu. Koralowce pochłaniają zanieczyszczenia z otaczających wód, włączając je w ich węglanowe szkielety.

- Odkrycie tych zanieczyszczeń, osadzających się w szkieletach koralowców przez całe dziesięciolecia, daje jasny obraz tego, jak duży jest wpływ człowieka na środowisko - tłumaczyła Lucy Roberts z Kolegium Uniwersyteckiego w Londynie, główna autorka badania. - Po raz pierwszy udało nam się zaobserwować tego rodzaju zanieczyszczenia w koralowcach - dodała.

Roberts dodała, że takie "nieusuwalne ślady" zanieczyszczeń mogą pomóc nam zrozumieć, jak kształtowały się historyczne procesy zanieczyszczania środowiska. - To potężne przypomnienie, jak duży jest wpływ człowieka na środowisko - uzupełniła.