Tysiąc dni na Marsie. Łazik Curiosity otworzył drzwi do tajemnic Wszechświata

Lądowanie łazika Curiosity na Marsie
Lądowanie łazika Curiosity na Marsie
NASA
Lądowanie łazika Curiosity na MarsieNASA

Dokładnie tysiąc dób słonecznych (SOL) minęło, odkąd łazik Curiosity wylądował na Marsie. W tym czasie znacznie poszerzył nasze horyzonty. Na planecie będącej dla nas kopalnią naukowych danych, zebrał setki tysięcy obrazów, z których mogliśmy się wiele nauczyć.

Skoro Mars jest pierwszą planetą, na którą wysłano robota i już zdobyliśmy tyle niezwykłych informacji, wyobraźmy sobie, ile jeszcze ma nam do zaoferowania Wszechświat.

Wśród ogromnej ilości obrazów trafiło się kilka prawdziwych perełek, jednak największym odkryciem było odnalezienie dowodów wskazujących na warunki sprzyjające organizmom żywym w przeszłości.

1000 SOL

30 maja 2015 roku upłynęło 1000 SOL, czyli dni odliczanych według pozycji słońca odkąd 6 sierpnia 2012 roku łazik Curiosity wylądował na Marsie. Długość doby słonecznej na tej planecie wynosi średnio 24 h 37 min. 22,663 s, co czyni ją dłuższą od ziemskiej o około 2,7 procent.

Misja

Misja Naukowe Laboratorium Marsa to część programu NASA, polegającego na długotrwałej bezzałogowej eksploracji Czerwonej Planety. Łazik Curiosity został zaprojektowany tak, by ocenić czy środowisko Marsa kiedykolwiek było zdolne do wspierania niewielkich form życia zwanych mikrobami.

Jednym słowem najważniejszym celem było ustalenie, czy planeta była w przeszłości zamieszkana. Jej historia klimatyczna i geologiczna jest zapisana w glebie i skałach. Dlatego też robot został wyposażony w największe i najbardziej zaawansowane instrumenty naukowe do ich analizy.

Pierwsze zadanie: odnaleźć życie

Naukowcy wpadli na pewien trop na początku 2013 roku. Okazało się, że materiał pochodzący z pierwszych próbek wiertniczych zawiera siarkę, azot, wodór, tlen, fosfor i węgiel, czyli podstawowe budulce organizmów żywych. Nie był to jeszcze dowód na istnienie życia, ale na pewno pierwszy krok do rozwiązania zagadki.

W kolejnym roku wykryto obecność metanu w atmosferze oraz ślady erozji wodnej na skałach.

Drugie zadanie: poznać środowisko

Szczególnie interesujący był aspekt promieniowania. Naukowców interesował pomiar promieni wtórnych, które wchodząc do atmosfery, mogą wywołać promieniowanie gamma szkodliwe dla ludzi.

W 2013 roku Curiosity, badając promieniowanie pod kątem planowanej przyszłej misji załogowej, ustalił jego poziom na 1,01 siewiertów (Sv). Ta informacja dała nam wiele do myślenia, gdyż u człowieka po przekroczeniu dawki promieniowania gamma o wartości 1 Sv może wystąpić ostry zespół popromienny, potencjalnie prowadzący do śmierci.

Problemy techniczne

W ciągu tych kilku lat łazik doznawał usterek. Pierwszy problem pojawił się w lutym 2013 roku, kiedy to komputer przestawił się na działanie w trybie awaryjnym.

Jednak bardziej długofalowy okazał się stan kół łazika. Dlatego też w 2014 roku zdecydowano, że Curiosity powinien mniej jeździć i dłużej stacjonować w jednym miejscu.

Opracowano także nową technikę wiercenia, gdyż delikatna skała rozpadała się pod naciskiem wiertła. Decyzja została podjęta w lutym 2015, kiedy to w ramieniu łazika doszło do zwarcia.

Przyszłość misji

Nie mogąc dotrzeć do powierzchni styku skał na górze Sharp, łazik wyruszy alternatywną trasą w celu zbadania granicy geologicznej. Śliskie piaszczyste zbocza okazały się niemożliwe do pokonania, dlatego zdecydowano się na ominięcie grząskiego gruntu.

Głównym celem Curiosity będzie teraz zbadanie kolejno coraz wyższych warstw góry Sharp. Naukowcy spodziewają się odnaleźć kolejne wskazówki na temat przeszłości klimatycznej Czerwonej Planety.

Autor: ab/mk / Źródło: NASA, space.com, gadgets.ndtv.com

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Na Morzu Karaibskim wystąpiło bardzo silnie trzęsienie ziemi. Miało magnitudę 7,6. Przez kilka godzin obowiązywało ostrzeżenie o potencjalnym tsunami.

Trzęsienie ziemi u wybrzeży Hondurasu. Miało magnitudę 7,6

Trzęsienie ziemi u wybrzeży Hondurasu. Miało magnitudę 7,6

Źródło:
PAP, Reuters

W związku z odkształceniem wiru polarnego, w Polsce w najbliższym czasie może pojawić się prawdziwa zima - z mrozem oraz opadami śniegu, także na nizinach. Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek sprawdza, co widać w modelach meteorologicznych na drugą połowę lutego oraz początek marca.

"Wir polarny zaburzy spokój w pogodzie". W prognozach widać konkretny mróz

"Wir polarny zaburzy spokój w pogodzie". W prognozach widać konkretny mróz

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Niedziela 9.02 przyniesie na ogół pogodną aurę, tylko miejscami mogą pojawić się chmury. Termometry pokażą maksymalnie 7 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - niedziela 9.02. Korzystny biomet, do 7 stopni

Pogoda na dziś - niedziela 9.02. Korzystny biomet, do 7 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższy czas przyniesie przeważnie pogodną aurę. Bezchmurne niebo sprawi jednak, że spadki temperatury w nocy i nad ranem będą dość spore. Za dnia mróz nie powinien nam dokuczać.

Przepychanka wyżu i niżu. Pogoda na pięć dni

Przepychanka wyżu i niżu. Pogoda na pięć dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Policja z australijskiego stanu Queensland donosi, że znalazła ludzkie szczątki w ciele krokodyla. Funkcjonariusze przypuszczają, że należą one do poszukiwanego od ponad tygodnia 60-letniego mężczyzny.

Ludzkie szczątki w ciele krokodyla. Mogą należeć do zaginionego 60-latka 

Ludzkie szczątki w ciele krokodyla. Mogą należeć do zaginionego 60-latka 

Źródło:
mypolice.qld.gov.au, ABC

Smog spowił w sobotę stolicę Kirgistanu. Mieszkańcy Biszkeku zakrywali nosy szalikami i maskami, aby chronić się przed szkodliwym powietrzem. - Prawie wszystkie dzieci mają alergie, nie mogą wziąć głębokiego oddechu. Dlaczego? Ponieważ powietrze jest trujące - powiedziała Aly Abaskanova, mieszkanka Biszkeku.

"Nie da się oddychać, oczy szczypią"

"Nie da się oddychać, oczy szczypią"

Źródło:
Reuters

Kolejna fala obfitych opadów śniegu, związana z napływem zimnych mas powietrza, nawiedziła w sobotę Japonię. Najintensywniej padało wzdłuż wybrzeża Morza Japońskiego i na północy kraju. Odwołano dziesiątki lotów, występują utrudnienia w kursowaniu pociągów.

Odwołane loty, auta pod śniegiem. Zima nie odpuszcza

Odwołane loty, auta pod śniegiem. Zima nie odpuszcza

Źródło:
NHK World Japan, Reuters

Niektóre regiony stanu Kolorado zostały nawiedzone przez bardzo silne porywy wiatru. Na parkingu jednej z uczelni wiało tak bardzo, że z zaparkowanych pojazdów wylatywały szyby.

Wiało tak silnie, że powypadały szyby z aut

Wiało tak silnie, że powypadały szyby z aut

Źródło:
CNN, KRDO

Trzęsienia ziemi na Santorini nie ustają. Grecki wulkanolog George Wugiukalakis przedstawił dwa główne scenariusze, które mogą ziścić się w kolejnych dniach. Wyspę nieustannie mogą dotykać umiarkowane drgania sejsmiczne, jednak niewykluczone jest też wystąpienie znacznie silniejszego wstrząsu.

Co czeka Santorini? Ekspert o dwóch możliwych scenariuszach

Co czeka Santorini? Ekspert o dwóch możliwych scenariuszach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy wschodnich regionów Stanów Zjednoczonych szykują się na kolejne niebezpieczne burze śnieżne. Groźne zjawiska mają pojawić się w weekend i miejscami mogą skutkować dwa razy większymi opadami śniegu niż w ciągu ostatnich dwóch lat łącznie. Oprócz śnieżyc pojawić się mają również oblodzenia.

Nadchodzą kolejne burze śnieżne. Ich skutki może odczuć aż 80 milionów osób

Nadchodzą kolejne burze śnieżne. Ich skutki może odczuć aż 80 milionów osób

Źródło:
PAP

Wioska Jinping w chińskiej prowincji Syczuan została częściowo zasypana przez masy ziemi. Osuwisko zniszczyło co najmniej 10 domów, za zaginionych uważa się 30 osób. Na razie nie wiadomo, co było przyczyną katastrofy.

Ziemia przysypała część wioski. Dziesiątki zaginionych

Ziemia przysypała część wioski. Dziesiątki zaginionych

Źródło:
PAP, SCMP

Foka wkradła się do hotelu położonego w mieście Vlissingen w południowo-zachodniej części Holandii. Zwierzę wczołgało się do jednego z pokoi i wywołało małe zamieszanie.

Foka w pokoju hotelowym. "Nigdy czegoś takiego nie doświadczyłam"

Foka w pokoju hotelowym. "Nigdy czegoś takiego nie doświadczyłam"

Źródło:
VRT

Ubiegłej nocy na niebie pojawiło się księżycowe halo. Zjawisko przybiera formę łuku lub okręgu, poprzez załamanie światła w atmosferze. Na Kontakt24 otrzymaliśmy kilka fotorelacji, w tym także zza naszej zachodniej granicy.

Wokół Księżyca pojawiła się świetlista obręcz

Wokół Księżyca pojawiła się świetlista obręcz

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Bardzo prosty test wykrywający ruch mikroorganizmów może być prawdziwą rewolucją w metodach wykrywania życia w kosmosie. Metoda opiera się na obserwacji reakcji mikrobów po wykorzystaniu odpowiednich czynników chemicznych. Pomysłodawcy nowego sposobu stwierdzili, że jest on znacznie tańszy i łatwiejszy do przeprowadzenia niż znane już technologie.

To może być rewolucja w poszukiwaniu życia pozaziemskiego

To może być rewolucja w poszukiwaniu życia pozaziemskiego

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,1 nawiedziło wybrzeże Sycylii. Zjawisku towarzyszyło kilka wstrząsów wtórnych. Jak przekazały służby, nie odnotowano żadnych uszkodzeń budynków. Straż otrzymała setki telefonów od zaniepokojonych mieszkańców.

Trzęsienie ziemi u wybrzeży Sycylii

Trzęsienie ziemi u wybrzeży Sycylii

Źródło:
ANSA, tvnmeteo.pl, USGS, Adnkronos

Koreę Południową nawiedziły śnieżyce i silny wiatr. Kilkaset lotów odwołano na lotnisku znajdującym się na popularnej wśród turystów wyspie Czedżu. Z powodu groźnej pogody utknęły tysiące podróżnych.

Setki odwołanych lotów, tysiące turystów utknęły na wyspie

Setki odwołanych lotów, tysiące turystów utknęły na wyspie

Źródło:
PAP, KoreaTimes

Dwie osoby zginęły w wyniku uderzenia tornada na południowym wschodzie USA w stanie Tennessee. To pierwsze ofiary śmiertelne tego typu żywiołu w kraju w tym roku. Zjawisko wyrządziło też poważne szkody materialne oraz pozbawiło mieszkańców prądu.

Pierwsze ofiary śmiertelne tornada w tym roku

Pierwsze ofiary śmiertelne tornada w tym roku

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Santorini od wielu dni nawiedza wzmożona aktywność sejsmiczna. Do tej pory ponad 10 tysięcy osób opuściło grecką wyspę w obawie przed wstrząsami i możliwymi osunięciami ziemi. Region odwiedził premier kraju Kiriakos Mitsotakis, zapewniając, że priorytetem władz będzie zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom oraz turystom.

10 tysięcy ludzi już uciekło. To może być nowy wulkan

10 tysięcy ludzi już uciekło. To może być nowy wulkan

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, Reuters, Protothema

IMGW podsumował dane klimatyczne za 2024 rok w Polsce. Jak wynika z raportu Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, miniony rok był najcieplejszym w historii prowadzenia pomiarów meteorologicznych.

Takiego roku jeszcze nie było. Alarmujące dane IMGW

Takiego roku jeszcze nie było. Alarmujące dane IMGW

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Ponad sto jadowitych węży z rodziny zdradnicowatych znaleziono na terenie posiadłości położonej w zachodniej części Sydney. Gadów było tak dużo, że łapacze węży poprosili o pomoc właściciela domu.

Ponad sto jadowitych węży na jednym podwórku

Ponad sto jadowitych węży na jednym podwórku

Źródło:
rnz.co.nz, ABC News

Woda w kanale Sarandí na przedmieściach Buenos Aires zrobiła się intensywnie czerwona. Sytuacja zaniepokoiła mieszkańców okolicy, którzy mówią, że wcześniej woda miała również inne kolory.

Woda w kanale zrobiła się czerwona. Mieszkańcy o możliwej przyczynie

Woda w kanale zrobiła się czerwona. Mieszkańcy o możliwej przyczynie

Źródło:
BBC, Reuters

Australijscy naukowcy po raz pierwszy w historii stworzyli kangurze zarodki z pomocą zapłodnienia in vitro (IVF). Według badaczy to przełomowe osiągnięcie, które pewnego dnia może pomóc w ratowaniu zagrożonych gatunków.

Pierwszy zarodek kangura z zapłodnienia in vitro

Pierwszy zarodek kangura z zapłodnienia in vitro

Źródło:
CNN, The University of Queensland

Powódź błyskawiczna nawiedziła w czwartek miasto Nazca położone w południowo-zachodniej części Peru, w regionie Ica. Była następstwem intensywnych opadów deszczu.

Ogromne ilości błota, kamieni i gruzu wdarły się do miasta. Nagranie

Ogromne ilości błota, kamieni i gruzu wdarły się do miasta. Nagranie

Źródło:
Reuters

W czwartkowy wieczór doszło do koniunkcji Księżyca i Jowisza. Nasz naturalny satelita i gazowy olbrzym jasno świeciły na niebie. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcie tego wyjątkowego zjawiska.

Koniunkcja Księżyca i Jowisza. Pokazaliście, jak wyglądała

Koniunkcja Księżyca i Jowisza. Pokazaliście, jak wyglądała

Aktualizacja:
Źródło:
"Z głową w gwiazdach"

- Przygotowywałem się od etapu do etapu, natomiast nigdy nie wiedziałem, dokąd zajdę - tak wspominał proces selekcji na astronautę dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Astronauta opowiadał w "Faktach po Faktach" w TVN24 o tym, jak wyglądają przygotowania do misji i co wraz z nim trafi na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

"Przygotowywałem się od etapu do etapu, natomiast nigdy nie wiedziałem, dokąd zajdę"

"Przygotowywałem się od etapu do etapu, natomiast nigdy nie wiedziałem, dokąd zajdę"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

W środę w Gdańsku doszło do poważnego pożaru i wydany został alert RCB przed możliwie toksycznym dymem. Symulacja Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej pokazała, że przy niekorzystnej aurze takie zanieczyszczenia potrafią podróżować daleko.

Co stało się z dymem z pożaru w Gdańsku? Wyliczenia IMGW

Co stało się z dymem z pożaru w Gdańsku? Wyliczenia IMGW

Źródło:
IMGW CMM

2025 rok zaczął się od najgorętszego stycznia w historii - wynika z danych unijnego programu Copernicus. W ubiegłym miesiącu średnia globalna temperatura była wyższa o około 1,75 stopnia Celsjusza w porównaniu do czasów sprzed epoki przemysłowej. Ku zaskoczeniu naukowców, styczniowy rekord został pobity pomimo rozwijającego się zjawiska La Nina, które często prowadzi do spadku temperatury.

I bez El Nino świat się zagotował. Za nami najgorętszy styczeń w historii

I bez El Nino świat się zagotował. Za nami najgorętszy styczeń w historii

Źródło:
Reuters, Copernicus, WWF

W ludzkich mózgach znajduje się coraz więcej plastiku. Analiza składu tkanek pobranych od zmarłych wykazała, że w ciągu ośmiu lat zawartość nanoplastików w mózgach wzrosła o połowę. Jest to niepokojące, ponieważ tworzywa sztuczne zawierają wiele związków i domieszek, których wpływ na nasze zdrowie wciąż nie został dobrze zbadany.

Nawet pół procent naszych mózgów może być z plastiku

Nawet pół procent naszych mózgów może być z plastiku

Źródło:
PAP, CNN, Nature Medicine

Mieszkańcy Brazylii zmagają się z falą gorąca. Na południowym wschodzie kraju temperatura maksymalna w ostatnich dniach wynosi około 35 stopni Celsjusza. Z powodu upału wiele osób korzysta z plaż w nocy, gdy skwar nie jest tak dokuczliwy.

Tłumy na plażach w nocy. W ciągu dnia panuje ekstremalny upał

Tłumy na plażach w nocy. W ciągu dnia panuje ekstremalny upał

Źródło:
Reuters

Na portugalskiej wyspie Terceira osunęła się ziemia. Jak przekazały lokalne władze, miało to związek z aktywnością sejsmiczną wulkanu Santa Barbara. Na ten moment nie ma informacji o poszkodowanych ani poważnych zniszczeniach.

Osuwisko na portugalskiej wyspie. Miało związek z aktywnością sejsmiczną wulkanu

Osuwisko na portugalskiej wyspie. Miało związek z aktywnością sejsmiczną wulkanu

Źródło:
PAP, El Observador