Sinice to nie glony. Skąd się wzięły na polskim wybrzeżu?

[object Object]
Rozmowa z profesorem Bogdanem Chojnickimtvn24
wideo 2/14

Wykwitom sinic sprzyja duże nasłonecznienie, wysoka temperatura wody oraz brak silnego wiatru. Taka właśnie sytuacja panuje obecnie nad Bałtykiem. Czym jednak są sinice, czym różnią się od glonów i jakie konsekwencje mogą nam grozić po wejściu do wody? Na te pytania odpowiadają eksperci.

Sanepid na Pomorzu apeluje, żeby przed wybraniem się na plażę sprawdzać, czy przypadkiem nie ma zakazu wejścia do wody na danym kąpielisku. Najbardziej zagrożone są rejony Półwyspu Helskiego i Zatoki Gdańskiej, ale zakazy mogą zostać wprowadzone na całym wybrzeżu w województwie pomorskim. Pierwsze kąpieliska zostały zamknięte także w centralnej i zachodniej części wybrzeża kraju - między innymi w Kołobrzegu.

W tej chwili zamkniętych jest kilkanaście kąpielisk. – Sytuacja cały czas się zmienia i warto ją kontrolować na bieżąco – radzi Tomasz Augustyniak, dyrektor Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku.

SPRAWDŹ LISTĘ ZAMKNIĘTYCH KĄPIELISKA NA TVN24.PL

Plaże zamknięte z powodu sinic (stan na 25Google Maps

Czym są sinice?

- Sinice to takie organizmy, które żyją w zasadzie od początku świata, który my rozumiemy jako świat. Są bardzo stare - powiedział na antenie TVN24 profesor Bogdan Chojnicki, klimatolog z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Dodał, że bardzo dużo występuje ich w miejscach, gdzie jest odpowiednia ilość biogenów, czyli substancji, na bazie których mogą się rozwijać. Jednak potrzebna im jest również odpowiednio ciepła woda.

To nie glony

Sinice nie są glonami, lecz cyjanobakteriami, prostymi mikroorganizmami. Zieloną barwę zawdzięczają chlorofilowi niezbędnemu do fotosyntezy. Ich naturalnym środowiskiem jest woda zarówno słodka, jak i słona. Szczególną właściwością tych bakterii jest zdolność do przyswajania azotu z atmosfery, przetwarzanego następnie w azotyny i azotany. Ta cecha pozwala im bytować w różnorodnych środowiskach.

Sinice to pionierzy świata organicznego. Można spotkać je na każdej szerokości geograficznej, a nawet w skrajnych warunkach: w gorących źródłach, solankach, środowiskach bardzo kwaśnych, pustyniach czy lodowcach.

Eutrofizacja wód

Wykwit sinic, podczas którego uwalniają się trucizny, zależy od kilku czynników. Podstawowe znaczenie mają jednak odpowiednio duże nasłonecznienie i temperatura wody przekraczająca 18 stopni Celsjusza, a także brak silnego wiatru. Kolejnym czynnikiem jest eutrofizacja Bałtyku, czyli proces wzbogacania zbiorników wodnych w pierwiastki biofilne, skutkujący wzrostem trofii, czyli żyzności wód.

- Warto wspomnieć o tym, że Polska jest w dużej mierze krajem rolniczym. Produkujemy olbrzymie ilości jedzenia, ale to się odbywa w oparciu o nawożenie pól. Te biogeny, o których wspominałem na początku, one olbrzymią masą spływają rzekami do morza - tłumaczył profesor Bogdan Chojnicki. Dodał również, że nasz udział w eutrofizacji Bałtyku jest dużo większy niż Szwedów czy Finów. Zaznaczył, że jesteśmy "liderami, jeśli chodzi o zanieczyszczenie Bałtyku". Eutrofizacja wody to tak zwana baza, na której mogą rozwijać się sinice. - Problem sinic jest problemem bardzo poważnym - podkreślił.

Kiedy koniec?

Dużą rolę w tej kwestii odgrywa układ prądów w Bałtyku.

- Jeżeli woda zacznie się odsuwać od brzegów, cała populacja sinic zostanie zupełnie odsunięta od brzegu. Zajmie to miejsce woda czysta, w której te organizmy nie będą występowały - wyjaśnił Chojnicki.

Dodał jednak, że jest to kwestia kilku tygodni.

Bałtycki paradoks. Pogoda sprzyja kąpieli, sinice ją uniemożliwiają
Bałtycki paradoks. Pogoda sprzyja kąpieli, sinice ją uniemożliwiajątvn24

Problemy zdrowotne

Dopóki jednak ten problem występuje, należy wystrzegać się wchodzenia do wody w miejscach, gdzie są zamknięte kąpieliska. Sinice mogą być dla nas bardzo groźne i lepiej na nie uważać.

- Grożą nam konsekwencje zdrowotne, bo te cyjanobakterie produkują szereg różnych toksyn, szczególnie przy ich rozpadzie, pod koniec własnego życia, mogą wydzielać neurotoksyny, hepatotoksyny i dermatotoksyny, czyli wpływać na ośrodkowy układ nerwowy, łącznie z porażeniami mięśni przy większej ilości i częstszym dostaniu się ich do organizmu. Hepatotoksyny mogą uszkodzić naszą wątrobę, a dermatotoksyny tylko po samym wejściu do wody mogą spowodować świąd, pokrzywkę i różne wypryski - mówił we wtorek w programie "Wstajesz i wiesz" w TVN24 Marek Posobkiewicz, Główny Inspektor Sanitarny.

Jad dodał Tomasz Augustyniak, dyrektor Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku, kiedy napijemy się takiej wody, o dużym stężeniu cyjanobakterii, jaka jest obecnie u wybrzeży, możemy mieć problemy żołądkowe, takie jak biegunki i wymioty.

Autor: anw/aw / Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Ocieplenie, które przyjdzie do Polski w ciągu najbliższych dni, najbardziej odczują mieszkańcy zachodnich regionów. Temperatura wzrośnie tam znacznie powyżej zera, a jeżeli będzie padać, to głównie deszcz. W reszcie kraju nadal należy spodziewać się opadów śniegu.

Pogoda podzieli Polskę. Do części kraju wróci jesień

Pogoda podzieli Polskę. Do części kraju wróci jesień

Autor:
ps
Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega w piątek przed opadami marznącymi w zachodniej i centralnej części kraju. Synoptycy instytutu wydali też prognozę zagrożeń pogodowych na sobotę, niedzielę i poniedziałek. Sprawdź, gdzie pogoda może być niebezpieczna.

Alerty IMGW dla połowy kraju. Zachowajcie ostrożność

Alerty IMGW dla połowy kraju. Zachowajcie ostrożność

Aktualizacja:
Autor:
jdw
Źródło:
IMGW

Mieszkańcy województw małopolskiego, opolskiego i śląskiego otrzymali informacje o możliwym przekroczeniu tam dobowych norm stężenia pyłu zawieszonego PM10. Niektórym z nich wysłano alert RCB.

Alert RCB. Tu oddychanie jest groźne dla zdrowia

Alert RCB. Tu oddychanie jest groźne dla zdrowia

Autor:
jdw
Źródło:
PAP

Ukraińscy policjanci na zachodzie kraju dokonali nieoczekiwanego odkrycia po zatrzymaniu jednego z aut. Pod maską samochodu znajdował się mały kot, który przejechał w ten sposób ponad 200 kilometrów.

Przejechał pod maską samochodu ponad 200 kilometrów

Przejechał pod maską samochodu ponad 200 kilometrów

Autor:
ps
Źródło:
PAP, rbc.ua

Ulewne deszcze nawiedziły Mahe, największą wyspę Seszeli. Opady doprowadziły do powodzi i osuwiska, w wyniku którego zniszczone zostały domy i budynki przemysłowe. Prezydent Wavel Ramkalawan ogłosił stan wyjątkowy. Zginęły trzy osoby.  

Głaz zwalił się na dom, zginęły dwie osoby. Potężne załamanie pogody na Seszelach

Głaz zwalił się na dom, zginęły dwie osoby. Potężne załamanie pogody na Seszelach

Autor:
jdw
Źródło:
Reuters, TVN24.pl

Na tle Europy jakość powietrza w Polsce wypadła w piątek o poranku najgorzej - wskazują dane serwisu Airly. W wybranych stacjach pomiaru poziom zanieczyszczeń był "ekstremalnie wysoki". Z rankingu serwisu IQair wynika też, że rano Kraków znalazł się w pierwszej szóstce miejsc z najgorszym powietrzem na świecie.

Polska wyróżniła się na tle Europy. I to w sposób, którym nie warto się chwalić

Polska wyróżniła się na tle Europy. I to w sposób, którym nie warto się chwalić

Autor:
jdw
Źródło:
airly.org

Małże z gatunku przyszynka szlachetna, których liczebność w rejonie wybrzeży Chorwacji gwałtownie spadała od 2016 roku, zaskoczyły biologów morskich wzrostem swojej liczebności.

Nawet 120-centymetrowe małże znów widywane w Chorwacji

Nawet 120-centymetrowe małże znów widywane w Chorwacji

Autor:
jdw
Źródło:
Reuters, TVN24.pl

Decydując się na montaż urządzeń zwiększających efektywność energetyczną budynku, takich jak pompy ciepła, moduły fotowoltaiczne czy nowoczesne kotły gazowe, warto skorzystać z programów dofinansowania do ich zakupu i montażu. Wśród nich znajdziemy programy oferujące dotacje zarówno skierowane do właścicieli nowych budynków, jak i tych poddawanych termomodernizacji. 

Dotacje do źródeł energii dla domów jednorodzinnych

Dotacje do źródeł energii dla domów jednorodzinnych

Autor:
red.
Źródło:
viessman.pl

Ostatni raz średni poziom dwutlenku węgla w atmosferze był równy jego obecnym wartościom 14-16 milionów lat temu - oceniają autorzy pracy opublikowanej w piątek w czasopiśmie naukowym "Science". Badacze przestrzegają przed dalszym zwiększaniem emisji gazów cieplarnianych. 

Naukowcy: dwutlenku węgla w atmosferze jest tyle, co nawet 16 milionów lat temu

Naukowcy: dwutlenku węgla w atmosferze jest tyle, co nawet 16 milionów lat temu

Autor:
jdw
Źródło:
Live Science, Science

Dobór pompy ciepła to zadanie, które należy zlecić wykwalifikowanemu specjaliście. Zaproponuje on urządzenie dostosowane do zapotrzebowania na ciepło budynku oraz potrzeb jego mieszkańców. Istnieje jednak kilka ważnych aspektów, na które przyszli użytkownicy powinni zwrócić szczególną uwagę przed podjęciem ostatecznej decyzji o zakupie urządzenia. 

Pompa ciepła - na co zwrócić uwagę przy jej doborze?

Pompa ciepła - na co zwrócić uwagę przy jej doborze?

Autor:
red.
Źródło:
viessmann.pl

Sygnał ostrzegający przed trzęsieniem ziemi zawył w Meksyku w czwartek po południu. Wstrząsy osiągnęły magnitudę 5,8. Były odczuwalne w stolicy kraju. Zaalarmowani mieszkańcy zebrali się na ulicach w centrum miasta. 

"Alarm wył długo". Silne trzęsienie ziemi w Meksyku

"Alarm wył długo". Silne trzęsienie ziemi w Meksyku

Autor:
ps,
jdw
Źródło:
Reuters, AP, CNN

Ulewy doprowadziły w czwartek do chaosu na drogach w Portugalii. Doszło do podtopień i wypadków. W jednym z nich, w miejscowości nieopodal Lizbony zginęły dwie osoby.

Auto wpadło w poślizg, spadło do oceanu. Nie żyją dwie osoby

Auto wpadło w poślizg, spadło do oceanu. Nie żyją dwie osoby

Autor:
ps
Źródło:
PAP, Kontakt 24, meteoalarm.org

W Zakopanem w nocy z czwartku na piątek będzie prowadzona akcja wywozu śniegu z terenu dróg publicznych. Władze miasta apelują o przeparkowanie aut z zatok postojowych i chodników.

Będą wywozić śnieg z Zakopanego. Apel do mieszkańców

Będą wywozić śnieg z Zakopanego. Apel do mieszkańców

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Intensywne opady śniegu doprowadziły w Budapeszcie do licznych utrudnień w kursowaniu komunikacji miejskiej. Wstrzymano ruch wybranych linii autobusowych i tramwajowych, część przekierowano na nowe trasy. Szczególnie trudna sytuacja występuje na kolei.

Powalone drzewa, duże utrudnienia na kolei. Śnieżyca sparaliżowała miasto

Powalone drzewa, duże utrudnienia na kolei. Śnieżyca sparaliżowała miasto

Autor:
jdw
Źródło:
PAP

W najbliższą sobotę 9 grudnia słynna kometa Halleya znajdzie się w aphelium - punkcie najbardziej oddalonym od Słońca. Odległość między nimi wyniesie wówczas 35,14 AU (niemal 5,3 miliarda kilometrów).

Dalej od Słońca już nie będzie. Kometa Halleya zbliża się do aphelium

Dalej od Słońca już nie będzie. Kometa Halleya zbliża się do aphelium

Autor:
jdw
Źródło:
NASA, Universe Today

Jedno z miast w Pakistanie, Lahaur, spowiła warstwa gęstego smogu. Metropolia zajmowała w czwartek przed południem drugie miejsce w rankingu miast o najgorszej jakości powietrza. Lokalne przychodnie pediatryczne notują wzrost liczby pacjentów.

Oglądają świat zza szarej zasłony, coraz częściej chorują

Oglądają świat zza szarej zasłony, coraz częściej chorują

Autor:
jdw
Źródło:
Reuters, TVN24.pl

Pierwszy tydzień grudnia przyniósł w Bawarii obfite opady śniegu. W Monachium głębokość pokrywy śnieżnej miejscami wynosiła do 50 cm. Aura wywołała w mieście paraliż komunikacyjny, do teraz występują utrudnienia. Miasto nadal przykrywa gruba warstwa śniegu.

Zasypane śniegiem Monachium na zdjęciach satelitarnych

Zasypane śniegiem Monachium na zdjęciach satelitarnych

Autor:
jdw
Źródło:
TVN24.pl

Gdy 10-miesięczna suczka Luna zniknęła z oczu właścicieli, nikt nie spodziewał się, że należy szukać jej nie na ziemi, ale nad jej powierzchnią. Dokładnie na wysokości ośmiu metrów, na jednym z drzew, owczarka niemieckiego wypatrzył przyjaciel rodziny.

Owczarek niemiecki utknął na drzewie

Owczarek niemiecki utknął na drzewie

Autor:
jdw
Źródło:
CNN, TVN24

Mieszkańcy greckiej wioski Metamorfosi zagłosowali za jej przeniesieniem. Miejscowość trzy raz została zniszczona przez powódź, a ostatni raz do takiego kataklizmu doszło we wrześniu. - Można mieć nadzieję, że będziemy mieć bezpieczne domy - powiedział wójt Petros Kontogiannis.

Powodzie trzy razy zniszczyły wieś. Głosowanie w sprawie przenosin

Powodzie trzy razy zniszczyły wieś. Głosowanie w sprawie przenosin

Autor:
ps
Źródło:
PAP, Reuters

Rok 2023 zapisze się w historii jako najcieplejszy, odkąd prowadzone są pomiary - informują naukowcy. Średnia temperatura w ostatnich jedenastu miesiącach w skali całej planety była aż o 1,46 stopnia Celsjusza wyższa niż przeciętnie przed epoką industrialną. Rekordowo ciepłe okazało się aż sześć tegorocznych miesięcy.

2023 najcieplejszym rokiem w historii. Listopad pobił wszelkie rekordy

2023 najcieplejszym rokiem w historii. Listopad pobił wszelkie rekordy

Autor:
kgo//mm
Źródło:
Copernicus Climate Change Service, CBS News, tvn24.pl

Liczba ofiar śmiertelnych cyklonu Michaung, który we wtorek uderzył w Indie i poprzedzających jego nadejście ulewnych deszczy, wzrosła do 13. Ewakuowanych zostało kilkanaście tysięcy mieszkańców terenów nizinnych. Wybrane szkoły, przedsiębiorstwa i urzędy pozostają zamknięte.

25 miejscowości znalazło się pod wodą

25 miejscowości znalazło się pod wodą

Autor:
jdw
Źródło:
Times of India, Hindustan Times, BBC, TVN24.pl

Toby, 14-letni kot z Wielkiej Brytanii, po 11 latach od zaginięcia wrócił do swoich właścicieli. W powrocie do rodzinnego domu pomógł mu lokalny oddział organizacji Cats Protection. - Nigdy, przenigdy nie sądziłam, że jeszcze go zobaczę - przyznała jego właścicielka Justine Allan, nie kryjąc radości z ponownego spotkania z pupilem.  

Zaginiony przed 11 laty kot wrócił do właścicieli. "Nie sądziłam, że jeszcze go zobaczę"

Zaginiony przed 11 laty kot wrócił do właścicieli. "Nie sądziłam, że jeszcze go zobaczę"

Autor:
jdw
Źródło:
BBC, La Stampa, TVN24.pl

Rekin zaatakował 44-letnią Amerykankę, która pływała na desce SUP u wybrzeży Bahamów. Kobieta nie żyje - poinformowała we wtorek brytyjska stacja BBC. Wraz z nią pływał jej krewny, który nie odniósł obrażeń.

Atak rekina u wybrzeży Bahamów. Nie żyje 44-letnia Amerykanka

Atak rekina u wybrzeży Bahamów. Nie żyje 44-letnia Amerykanka

Autor:
anw
Źródło:
Reuters, PAP, BBC