Koniec października oznacza wysyp opieniek w lasach. Ten zaskakujący i niedoceniany grzyb pasożytuje na starych drzewach i może osiągać gigantyczne rozmiary. Ponadto opieńka jest jadalna i świetnie smakuje.
Największym organizmem żyjącym na Ziemi jest odkryty w USA, przedstawiciel opieńki - popularnego gatunku grzyba, który jesienią występuje również w polskich lasach.
Grzybnia pojedynczego osobnika opieńki ciemnej (Armillaria ostoyae) odkrytego w 2001 roku w Górach Błękitnych we wschodnim Oregonie (USA) zajmowała powierzchnię 8,9 kilometrów kwadratowych, a jej masa została oszacowana na 605 ton. Naukowcy wykonali szereg badań genetycznych, by upewnić się, że oregoński gigant jest jednym organizmem. Ich zdaniem od momentu, gdy grzyb ten wykiełkował z zarodnika, do dziś upłynęło około 8 tysięcy lat.
Różne gatunki pasożyta
Opieńka jest pasożytem żerującym na martwych oraz żywych drzewach, wywołującym chorobę o nazwie opieńkowa zgnilizna korzeni, która prowadzi najczęściej do obumarcia całego drzewa.
Mykolodzy wyróżniają około 20 gatunków opieniek, w tym torfowiskową (Armillaria ectypa), żółtawą (Armillaria gallica), północną (Armillaria borealis), cebulotrzonową (Armillaria cepistipes), bezpierścieniową (Armillaria tabescens) oraz najpowszechniejsze w polskich lasach – ciemną oraz miodową (Armillaria mellea). Ich rozróżnienie wymaga specjalistycznej wiedzy, jednak z punktu widzenia grzybiarza jest zupełnie nieistotne, ponieważ wszystkie odmiany opieniek są jadalne.
Jedzmy opieńkę
Ze względu na swój oryginalny smak, opieńki świetnie sprawdzają się w kuchni. Zbieramy zazwyczaj opieńkę miodową i ciemną. W Polsce grzyby te najczęściej są marynowane. Można je również suszyć i stosować jako dodatek do dań mięsnych, a także do zup, sosów czy sałatek. Na Podlasiu popularna jest zupa opieńkowa.
Według Wiesława Kamińskiego, grzyboznawcy i autora licznych atlasów grzybów, w 100 gramach świeżych opieniek znajduje się 1-3 gramów białek, 7,5 g cukrów i 0,6 g tłuszczów. Zasób substancji mineralnych jest niewielki; 80 miligramów fosforu, 0,3 mg wapnia, 32-43 mg sodu.
Opieńki znajdziemy nie tylko w lesie, ale także w parkach czy sadach. Szukać należy ich dopiero późną jesienią. Według Lasów Państwowych, wysyp opieniek zaczyna się pod koniec października i trwa około miesiąca.
Autor: kw/rp / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Jerzy Opioła (CC BY-SA 3.0)