Wzlot i upadek króla kryptowalut. Kim jest 30-letni Sam Bankman-Fried, twórca FTX?

Źródło:
BBC, Market Watch
Dr Maciej Kawecki tłumaczy, czym jest bitcoin
Dr Maciej Kawecki tłumaczy, czym jest bitcoinTVN24
wideo 2/3
Dr Maciej Kawecki tłumaczy, czym jest bitcoinTVN24

W wieku dwudziestu kilku lat był już miliarderem, nazywano go "królem kryptowalut" albo ich "cudownym dzieckiem". Założona przez Sama Bankmana-Frieda giełda FTX wyceniana była na 32 miliardy dolarów. W piątek firma ogłosiła jednak wniosek o upadłość. Bankman-Fried był świadkiem tego, jak jego imperium wyparowało niemal z dnia na dzień. "Spieprzyłem, powinienem był zrobić to lepiej" - stwierdził na Twitterze 30-letni przedsiębiorca.

W piątek 11 listopada FTX, jedna z największych giełd kryptowalut na świecie, złożyła wniosek o upadłość, a jej założyciel, 30-letni Sam Bankman-Fried zrezygnował z funkcji dyrektora. Do upadku giełdy miały przyczynić się błędy w zarządzaniu. Ze spółki miał zostać wyprowadzony co najmniej miliard dolarów środków należących do klientów.

Sam Bankman-FriedJeenah Moon/Bloomberg/Getty Images

Sam Bankman-Fried: "jestem tak znudzony, że zaraz umrę"

Bankman-Fried urodził się w 1992 roku w Golden State. Jego rodzice są profesorami prawa na Uniwersytecie Stanforda. Barbara Fried, matka przedsiębiorcy, powiedziała w jednym z wywiadów, że gdy SBF - jak w skrócie jest nazywany Sam Bankman-Fried - był w siódmej lub ósmej klasie, pewnego dnia popłakał się z powodu tego, jak bardzo nudzi się w szkole. "Mamo, jestem tak znudzony, że zaraz umrę" - miał stwierdzić. Ostatecznie ukończył studia z fizyki i matematyki na prestiżowym Massachusetts Institute of Technology, ale edukacji tej nie wspomina zbyt dobrze.

- Nic, czego się nauczyłem na studiach, nie okazało się przydatne w życiu (…). Jeśli chodzi o stronę akademicką, wszystko jest cholernie bezużyteczne. Szkoła nie jest pomocna dla większości zawodów. Każdy wie, że to prawda. Niektórzy nie chcą tego przyznać, ale tak jest - powiedział w rozmowie z portalem Yahoo!. Po studiach Bankman-Fried pracował w firmie Jane Street Capital, a następnie w przedsiębiorstwie Alameda Research. 

ZOBACZ TEŻ: Nie wszystko złoto, co się świeci. Bitcoin – innowacyjny sposób na niszczenie naszej planety

FTX i "najbardziej szalone transakcje, jakie kiedykolwiek widziałem"

W 2019 roku założył FTX, giełdę kryptowalut. Gdy w następnym roku pandemia COVID-19 rozprzestrzeniła się na całym świecie, zainteresowanie nimi eksplodowało, a Bankmanowi-Friedowi przyniosło to majątek sięgający 26 mld dolarów. Jak wyjaśnia portal Market Watch, SBF znalazł sposób na wykorzystanie spreadu między amerykańskimi i japońskimi cenami bitcoinów. W rozmowie z "New York Magazine" wyjaśniał, że stworzył "łańcuch pośredników, w tym mało znane banki w wiejskich regionach Japonii, aby skorzystać z miesięcznej rozbieżności cen". Jak twierdzi, zarabiał wtedy ze swoimi współpracownikami do 25 milionów dolarów dziennie. Mówił, że to "najbardziej szalone transakcje, jakie kiedykolwiek widział".

W szczytowym momencie FTX obracała około 10-15 mld dolarami dziennie, stając się drugą największą giełdą kryptowalut na świecie. W rozmowie z BBC w zeszłym miesiącu Bankman-Fried stwierdził, że zdecydował się pójść w kierunku bankowości, aby zarabiać tak dużo, jak to możliwe, a następnie przeznaczać środki na cele dobroczynne. Działalność charytatywną prowadził pod hasłem tzw. skutecznego altruizmu, według którego zdobywanie dużych pieniędzy miało przynosić korzyści jak największej liczbie osób. SBF twierdzi, że na organizacje charytatywne przekazał łącznie kilkaset milionów dolarów.

Sam Bankman-FriedTing Shen/Bloomberg/Getty Images

Niektórzy piją, inni uprawiają hazard, ja gram w League

O tym, w jaki sposób 30-letni Bankman-Fried prowadzi swój biznes, krążyły legendy. Mówiono między innymi, że grał w gry wideo podczas zawierania wielomilionowych transakcji. "Niektórzy ludzie piją za dużo, inni uprawiają hazard. Ja gram w League (of Legends - red.)" - napisał kiedyś na Twitterze. Wyjaśniał, że gry mają mu pomagać oderwać na chwilę myśli od prowadzenia biznesu.

Jak podaje BBC, w gry wideo Bankman-Fried miał grać na przykład podczas ważnej wideorozmowy, dotyczącej inwestycji w FTX przez firmę Sequoia Capital. Fakt ten nie przeszkodził jednak inwestorom w przelaniu na FTX 210 milionów dolarów. W tym tygodniu ogłoszono, że inwestycja przyniosła straty.

Mieszkał z 10 współlokatorami, sypiał pod biurkiem

Chłopięcy wygląd "cudownego dziecka kryptowalut" - krótkie spodenki, za duże koszulki, czupryna kręconych włosów - podobał się entuzjastom bitcoinów. Dobrze pasował do antyestablishmentowego etosu. Podobnie jak styl życia SBF. Przeprowadził się na Bahamy, gdzie podobno mieszkał w apartamencie na najwyższym piętrze z 10 współlokatorami. Jak wynika z postów publikowanych na Twitterze, czasem spał na wielkich poduszkach obok swojego biurka w siedzibie firmy. Deklarował, że jest weganinem "ze względu na dobro zwierząt".

W czasie zarządzania giełdą SBF nawiązał wiele kontaktów z celebrytami, którzy w nią inwestowali lub pełnili rolę jej ambasadorów. Byli to na przykład futbolista Tom Brady i jego była żona, modelka Gisele Bündchen, tenisistka Naomi Osaka i koszykarz Stephen Curry. SBF angażował się też w politykę. Na kampanię prezydencką Joe Bidena z 2020 roku i grupy go wspierające przekazał ponad pięć milionów dolarów, tym samym stając się drugim największym darczyńcą dla demokratów. Poinformował też, że w tegorocznych wyborach midterms wsparł finansowo zarówno demokratów, jak i republikanów.

W minionym tygodniu Reuters poinformował, że giełda kryptowalut FTX ogłasza upadłość. Obecnie dziesiątki inwestorów walczą o odzyskanie depozytów i uruchamiają w USA działania Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Handlu Kontraktami Terminowymi na Towary oraz Departamentu Sprawiedliwości. Bankman-Fried był świadkiem tego, jak jego imperium wyparowało niemal z dnia na dzień. "Spieprzyłem, powinienem był zrobić to lepiej" - stwierdził na Twitterze 30-latek.

Autorka/Autor:pb//az

Źródło: BBC, Market Watch

Źródło zdjęcia głównego: Ting Shen/Bloomberg/Getty Images

Pozostałe wiadomości

Karol Nawrocki jeszcze w trakcie kampanii zapowiedział, że nie pozwoli na podnoszenie podatków. Może to oznaczać, że wiele projektowanych ustaw może zostać zawetowanych przez prezydenta. Oto plany podatkowe rządu.

Podatkowe plany rządu. To może zawetować Nawrocki

Podatkowe plany rządu. To może zawetować Nawrocki

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump zapowiedział, że zamierza pomagać firmom, które "zawierają lukratywne umowy" ze Stanami Zjednoczonymi. Prezydent USA wskazał na koncern Intel, który zgodził się na sprzedaż rządowi 10 procent swoich akcji.

Trump: dlaczego "głupi" ludzie są z tego niezadowoleni?

Trump: dlaczego "głupi" ludzie są z tego niezadowoleni?

Źródło:
PAP

Aż 95 procent organizacji pompujących ogromne środki w sztuczną inteligencję (AI) nie widzi żadnych zwrotów z inwestycji - wynika z raportu Massachusetts Institute of Technology (MIT). "Stymulowanie szybkiego wzrostu przychodów kończy się fiaskiem" - podkreśla magazyn "Fortune".

Rewolucja trwa, ogromna bańka pęka. 95 procent firm nie widzi rezultatów

Rewolucja trwa, ogromna bańka pęka. 95 procent firm nie widzi rezultatów

Źródło:
"Fortune"

"Prezydenckie weta tną na oślep! Karol Nawrocki wyłącza swoją decyzją internet Ukrainie, bo de facto to oznacza jego decyzja dotycząca ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy" - napisał na portalu X wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Szef Kancelarii Prezydenta RP Zbigniew Bogucki podkreślił w odpowiedzi, że weto prezydenta nie wyłącza starlinków Ukrainie.

Szef prezydenckiej kancelarii odpowiada wicepremierowi

Szef prezydenckiej kancelarii odpowiada wicepremierowi

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

Trzecią ustawą, zawetowaną w poniedziałek przez prezydenta Karola Nawrockiego, jest ustawa o deregulacji w zakresie energetyki - poinformował szef Kancelarii Prezydenta Zbigniew Bogucki. Ustawa między innymi podnosiła próg mocy instalacji OZE, od którego trzeba uzyskać koncesję. Przewidywała też uproszczenie rachunków za energię elektryczną.

Kolejne weto prezydenta. Wiadomo, czego dotyczy

Kolejne weto prezydenta. Wiadomo, czego dotyczy

Źródło:
PAP

Minister handlu Norwegii Cecilie Myrseth wezwała na poniedziałek właścicieli największych sieci handlowych w kraju. Powodem spotkania jest lipcowy wzrost cen żywności. Niemal 97 procent rynku należy do trzech głównych graczy.

Właściciele sieci handlowych na dywaniku u minister

Właściciele sieci handlowych na dywaniku u minister

Źródło:
PAP

W lipcu 2025 roku liczba polskich turystów w Hiszpanii wzrosła o ponad 100 procent w porównaniu do danych z 2015 roku - podała hiszpańska agencja Servimedia, powołując się na dane Narodowego Instytutu Statystycznego.

Polacy pokochali ten kierunek. Wzrost o ponad 100 procent

Polacy pokochali ten kierunek. Wzrost o ponad 100 procent

Źródło:
PAP

Władze Monachium wprowadziły zakaz sprzedaży chipsów po godzinie 20:00 w kioskach zlokalizowanych w dzielnicy uniwersyteckiej - poinformował dziennik "Muenchner Merkur". Jak tłumaczą miejscy urzędnicy, decyzja ma na celu ograniczenie zaśmiecania przestrzeni publicznej.

Tutaj nie kupisz chipsów po 20:00. Nowy zakaz

Tutaj nie kupisz chipsów po 20:00. Nowy zakaz

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki zawetował nowelizację ustaw Kodeks karny skarbowy oraz Ordynacja podatkowa, których celem było między innymi obniżenie kar za niektóre przestępstwa skarbowe.

Weto prezydenta do zmian w podatkach. "Nie godzę się na to"

Weto prezydenta do zmian w podatkach. "Nie godzę się na to"

Źródło:
PAP

Sprzedaż detaliczna w cenach stałych w lipcu 2025 roku wzrosła o 4,8 procent w ujęciu rocznym - podał Główny Urząd Statystyczny. W ubiegłym miesiącu sprzedaż w cenach bieżących również wzrosła o 4,8 procent rok do roku. Minister finansów Andrzej Domański w komentarzu napisał o "kolejnych mocnych danych z polskiej gospodarki".

Minister: Rośnie optymizm. Przyspieszamy

Minister: Rośnie optymizm. Przyspieszamy

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Najwyższa Izba Kontroli napisała o "poważnych nieprawidłowościach" w nadzorze Komisji Nadzoru Finansowego nad Getin Noble Bankiem, Polskim Bankiem Apeksowym, Polnordem i Ursusem. W ocenie instytucji działania komisji były pozorne, opieszałe, sprzeczne z prawem, brakowało też poszanowania praw inwestorów. Na wyniki kontroli zareagowała już KNF.

NIK o "poważnych nieprawidłowościach". Urząd reaguje: pomieszanie ról

NIK o "poważnych nieprawidłowościach". Urząd reaguje: pomieszanie ról

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki nie podpisze ustawy podwyższającej podatki - zadeklarował szef Kancelarii Prezydenta RP Zbigniew Bogucki, odnosząc się do planowanej przez rząd podwyżki akcyzy na alkohol. O komentarz w tej sprawie poproszony został w poniedziałek w TVN24 Marcin Przydacz, szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej.

To będzie kolejne weto prezydenta?

To będzie kolejne weto prezydenta?

Źródło:
PAP

Limity dorabiania dla emerytów i rencistów, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego, od września idą w dół. Próg, który nie wpływa na zmniejszenie emerytury czy renty, zostanie obniżony o 149,50 złotego, ten powodujący zawieszenie świadczenia - o 277,70 złotego.

Dorabianie do emerytury. Wchodzą nowe progi

Dorabianie do emerytury. Wchodzą nowe progi

Źródło:
PAP

Propozycja przyznania Państwowej Inspekcji Pracy uprawnień do zmiany umów cywilnoprawnych na umowy o pracę narusza pewność prawa, budzi wątpliwości proceduralne i ogranicza swobodę umów - ostrzega profesor Grażyna Spytek-Bandurska. Wskazała na potrzebę wprowadzania zmian stopniowo.

Zmiany umów, wyższe kary. Projekt budzi wątpliwości

Zmiany umów, wyższe kary. Projekt budzi wątpliwości

Źródło:
PAP

W lipcu liczba dostępnych mieszkań na wynajem osiągnęła najniższy poziom od początku roku - wynika z raportu Otodom. Dynamiczny wzrost popytu napędza dodatkowo zbliżający się początek roku akademickiego. - Tegoroczny sierpniowy szczyt na rynku najmu może być intensywniejszy niż w ostatnich latach - przewiduje Milena Chełchowska, ekspertka Otodom.

Gorąco na rynku. "Nowe oferty bardzo szybko znajdują najemców"

Gorąco na rynku. "Nowe oferty bardzo szybko znajdują najemców"

Źródło:
PAP

Nowy rok szkolny 2025/2026 rozpocznie się w poniedziałek, 1 września. Z tej okazji przedstawiamy kalendarz wraz z najważniejszymi datami. Poniżej dowiesz się, kiedy wypadają dni wolne od szkoły, jakie są terminy ferii dla poszczególnych województw oraz kiedy rozpoczną się wakacje.

Świąteczne przerwy, ferie i egzaminy. Oto kalendarz roku szkolnego 2025/2026

Świąteczne przerwy, ferie i egzaminy. Oto kalendarz roku szkolnego 2025/2026

Źródło:
PAP

Polska stała się głównym celem politycznie motywowanych cyberataków - wynika z najnowszego raportu Ośrodka Cyberbezpieczeństwa Przemysłowego (ZIUR) z San Sebastian. Nasz kraj wyprzedził pod tym względem między innymi Ukrainę, Wielką Brytanię i Izrael. Eksperci ostrzegają: liczba ataków rośnie, a ich skala jest coraz bardziej niepokojąca.

Polska głównym celem. Wyprzedziliśmy Ukrainę i Izrael

Polska głównym celem. Wyprzedziliśmy Ukrainę i Izrael

Źródło:
PAP

W seulskiej dzielnicy Daechi właściciele kawiarni blokują dostęp do gniazdek, a Starbucks wprowadza zasady ograniczające wnoszenie monitorów i drukarek. Powodem jest rosnąca liczba tak zwanych cagongjok - osób, które całymi dniami zajmują stoliki, traktując kawiarnie jak biura.

Wnoszą do kawiarni drukarki, stawiają przegrody. "Musiałem zablokować dostęp do gniazdek"

Wnoszą do kawiarni drukarki, stawiają przegrody. "Musiałem zablokować dostęp do gniazdek"

Źródło:
BBC

Dom mody Balenciaga po raz kolejny zaskakuje - tym razem proponuje torebkę, która wygląda jak... zwykła sklepowa reklamówka. Model Marché Packable Tote Bag Medium, pochodzący z zimowej kolekcji, kosztuje 995 dolarów, czyli ponad 3,6 tysiąca złotych. W tej cenie można mieć nadzieję, że posłuży dłużej niż jednorazowa siatka z supermarketu.

Reklamówka za tysiące złotych. Luksusowy dom mody po raz kolejny szokuje

Reklamówka za tysiące złotych. Luksusowy dom mody po raz kolejny szokuje

Źródło:
PAP

System kaucyjny w Polsce jeszcze nie ruszył, a już pojawiają się pomysły na jego rozszerzenie. Wiceminister klimatu Anita Sowińska zapowiada, że będzie zabiegać o włączenie jednorazowych szklanych butelek do systemu. Na razie nie są one objęte kaucją, bo sklepy obawiają się problemów z ich zbiórką.

Luka w systemie kaucyjnym? Wiceminister chce zmian

Luka w systemie kaucyjnym? Wiceminister chce zmian

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do 14 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 23 sierpnia 2025 roku.

Kumulacja w Lotto nadal rośnie

Kumulacja w Lotto nadal rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Koncern Intel zgodził się sprzedać rządowi Stanów Zjednoczonych 10-procentowy pakiet swoich akcji o wartości 8,9 miliarda dolarów - poinformował prezydent USA Donald Trump. To jedna z największych interwencji państwa w prywatną firmę od czasu ratowania amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego po kryzysie finansowym z 2008 roku.

Jedna z największych takich interwencji od lat. Państwo wkracza do giganta

Jedna z największych takich interwencji od lat. Państwo wkracza do giganta

Źródło:
PAP

Bpost, PostNL i Post Luxembourg, czyli operatorzy pocztowi z Belgii, Holandii i Luksemburga zawiesili wysyłkę paczek do USA z powodu nowych przepisów celnych. PostEurop, stowarzyszenie 51 europejskich publicznych operatorów pocztowych, poinformowało, że jeśli do 29 sierpnia nie uda się znaleźć rozwiązania problemu amerykańskich ceł, prawdopodobnie członkowie grupy wstrzymają wysyłki paczek do USA.

Kolejne kraje zawiesiły wysyłkę paczek do USA. "Nie chcemy ryzykować"

Kolejne kraje zawiesiły wysyłkę paczek do USA. "Nie chcemy ryzykować"

Źródło:
PAP

Podróż do Tanzanii będzie droższa - rząd tego kraju wprowadza nowy podatek lotniczy, który obejmie wszystkich pasażerów przylatujących samolotem, w tym odwiedzających Zanzibar.

Nowy podatek dla turystów. Trzeba będzie dopłacić kilkaset złotych

Nowy podatek dla turystów. Trzeba będzie dopłacić kilkaset złotych

Źródło:
PAP

Zainteresowanie pilotażem skróconego czasu pracy jest duże - informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W pierwszym tygodniu naboru do projektu złożono 150 kompletnych wniosków. Kolejnych 694 znajduje się w trakcie przygotowywania. Wnioski można składać do 15 września.

Krótsza praca za taką samą pensję. Duże zainteresowanie firm

Krótsza praca za taką samą pensję. Duże zainteresowanie firm

Źródło:
PAP

Sąd uznał, że umowa kredytowa zawarta przez oszustów na dane właściciela konta bankowego jest nieważna - informuje "Dziennik Gazeta Prawna". Wyrok jest nieprawomocny.

Kredyt zaciągnięty przez oszustów. Jest wyrok w sprawie spłaty

Kredyt zaciągnięty przez oszustów. Jest wyrok w sprawie spłaty

Źródło:
PAP