Kłopoty z wodą, wielkie wymieranie, roboty zamiast ludzi. 20 trendów, które wpływają na losy świata

Co czeka światpixabay / DP, wikipedia / CC BY 2.0, CC BY-SA 3.0, DP

Serwis "Business Insider" przygotował specjalny raport "Global 20", w którym omawia najważniejsze procesy, które będą kształtować naszą rzeczywistość w najblizszym czasie.

1. Chiny rosną w siłę

Od chwili przejęcia władzy nowy przywódca China prezydent Xi Jinping skoncentrował siłę Chińskiej Partii Komunistycznej i skierował politykę zagraniczną swojego kraju na bardziej samodzielne tory. Jednym z symboli nowej chińskiej siły może być sztuczna wyspa, którą chiński rząd buduje na Morzu Chińskim. Kraj nie zapomina też o sektorze finansowym. Przewodzi projektowi o nazwie Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB), który ma być odpowiednikiem i konkurencją dla Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Do nowej inicjatywy Chin akces zgłosiły takie kraje jak Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Korea Południowa czy Izrael. Bank ma m.in. pomagać w rozwoju inwestycji w Azji i pokazywać tzw. “miękką siłę Chin w regionie”, pozostawiając w tyle USA - czytamy. Państwo Środka podpisało też kilka kluczowych porozumień ekonomicznych - z Pakistanem i Rosją.

2. Ale przyszłość Chin jest mglista

Istnieje kilka czynników, które mogą spowolnić chiński wzrost. Po dekadzie szybkiej ekspansji, chińskie PKB zaczęło ostatnie rosnąć nieco wolniej. Obecny wzrost na poziomie 7 proc. rocznie jest najniższym od 1990 roku. Wśród innych negatywnych czynników znalazły się coraz większe zadłużenie oraz rosnąca bańka na rynku nieruchomości. W kwietniu dwie czołowe chińskie korporacje ogłosiły kłopoty z obsługą swojego długu: to deweloper Kaisa Group i państwowa Baoding Tianwei Group. Jak zauważa “Business Insider” państwowe firmy w Chinach jeszcze nigdy wcześniej nie wykazywały podobnych problemów z zadłużeniem. Swoje może dołożyć też demografia, której wskaźniki mocno się zmieniają. Rodzi się coraz mniej dzieci w przeliczeniu na 100 pracujących Chińczyków. W najbliższych dekadach ten problem może dać znać o sobie.

3. Genetyka coraz potężniejsza

Koszt wyodrębnienia ludzkiego genomu spadł przez ostatnie 15 lat kilkakrotnie. W 2001 roku pierwszy tego typu pełny proces kosztował 100 mln dolarów. W 2014 roku było to mniej niż 10 tys. dolarów. To może w przyszłości zrewolucjonizować medycynę i to w sposób jeszcze niedawno niewyobrażalny. W ostatnich latach naukowcy odkryli nową technologię modyfikacji genetycznej - CRISPR. Może ona pomóc w rozwoju terapii medycznej w przypadku skomplikowanych chorób.

4. Nigeria demograficzną potęgą

Nigeria jest najludniejszym krajem Afryki, a zgodnie z projektem Narodów Zjednoczonych do 2050 roku będzie trzecim najludniejszym krajem na świecie. Jej przewagą może też być struktura wiekowa społeczeństwa. Stosunkowo młoda populacja Nigerii oznacza, że kraj ten w nadchodzących dekadach nie będzie miał problemów z zapełnieniem rynku pracy przez obywateli w sile wieku - zupełnie odwrotnie niż Europa, Japonia czy USA. Z drugiej jednak strony gospodarka Nigerii jest w dużej części zależna od ropy i jej cen (obecnie niskich). Jak czytamy, optymizmem napawać może fakt, że w ostatnich wyborach do władzy powrócił Muhammadu Buhari, co może przynieść stabilizację w regionie.

5. Tania ropa wcale nie jest dobra

Pomimo że ceny ropy odbiły nieco od zimowych minimów, to nadal pozostają na najniższym od lat poziomie. Z tego powodu kraje eksportujące ropę mają problemy ze zbilansowaniem swoich budżetów. Jeśli ceny pozostaną na obecnym poziomie ok. 60 dolarów za baryłkę, nawet najzdrowsze kraje OPEC będą miały poważne kłopoty. Z powodu niskich cen i dużej podaży na rynku dołek zalicza amerykański przemysł wydobywczy. Spadają też nakłady na inwestycje w sektorze. To przenosi się na amerykańską gospodarkę - jeśli cierpi branża, cieszą się konsumenci, którym więcej pieniędzy pozostaje w portfelu, bo mniej wydają na paliwo. Ale czy zaczną oni równie chętnie więcej wydawać?

6. Wenezuela na krawędzi

Gospodarka Wenezueli jest w fatalnym miejscu. 95 proc. eksportu kraju stanowi ropa, a rząd jest uzależnione od przychodów z tego tytułu, aby utrzymać funkcjonowanie podstawowych usług. Inflacja sięga tam 60 proc., a kłopoty z dostępem do podstawowych dóbr konsumpcyjnych jak np. papier toaletowy jest podstawowym kłopotem wielu domów w Wenezueli. Dodatkowym ryzykiem jest niestabilność polityczna. Prezydent Nicolas Maduro traci poparcie a wraz z nim rządu. Głowy podnosi opozycja i coraz chętniej protestujący obywatele.

7. Energia słoneczna podbija świat

W czasie, gdy w globalnym miksie energetycznym energia słoneczna wciąż stanowi mniejszą część, w USA sektor ten urósł od 2005 roku znacząco. Wraz z rozwojem technologii spadły też drastycznie ceny zielonej energii - z 11 dolarów za 1 Watt w 2000 roku do mniej niż 5 dolarów w 2013 roku. Dodatkowo rozwój technologii magazynowania energii - choćby zaprezentowana niedawno przez Teslę nowoczesna bateria - może pomóc pokonać poważny problem tej energetyki: działa on tylko, gdy świeci słońce. Słońce może też zmienić tradycyjne relacje pomiędzy konsumentami i producentami energii.

8. Kłopoty z płynnością na rynku

Rynki są płynne kiedy inwestorzy mogą spokojnie kupować i sprzedawać. Niektórzy inwestorzy mówią jednak, że nadchodzą kłopoty w tym względzie. Ich zdaniem możemy zobaczyć zmniejszenie się płynności finansowej na rynkach. Inwestor i ekonomista Mohamed El-Erian ocenił płynność jak “najbardziej niedoceniany czynnik ryzyka”. Jego zdaniem niska płynność może prowadzić do gwałtownych i dramatycznych zmian cen w czasie uderzenie nieprzewidzianych kryzysów.

9. Rosja coraz bardziej agresywna

Rosja staje się coraz bardziej agresywna wobec swoich sąsiadów. W ciągu ostatnich lat rosyjskie siły powietrzne i okręty coraz częściej zwracały uwagę europejskich i amerykańskich sił zbrojnych. Ta postawa spowodowała wzrost napięcia wśród najbliższych sąsiadów Rosji. Wschodnia Ukraina pozostaje w kleszczach pomiędzy rządem Ukraina a prorosyjskimi rebeliantami. Dodatkowo rosyjska gospodarka odczuła zachodnie sankcje i niskie ceny ropy. Rosjanie odczuli na własnych kieszeniach skokowy wzrost cen za podstawowe produkty.

10. Druga połowa świata zyskuje dostęp do sieci

W 2014 roku 3 mld ludzi na świeci miało dostęp do internetu. To około 40 proc. światowej populacji. Zgodnie z danymi Międzynarodowej Unii Telekomunikacji w ubiegłej dekadzie największy wzrost popularności sieci nastąpił w krajach rozwiniętych. Mobilny internet zdominowała rynki wschodzące. Według MUT liczba aktywnych użytkowników szerokopasmowego internetu mobilnego na stu mieszkańców wzrosła w Afryce z 2 w 2010 roku do 19 w 2014 roku. Także amerykańskie koncerny starają się zwiększyć dostęp do internetu w krajach słabiej rozwiniętych. Facebook uruchomił specjalny serwis internet.org a Google swój Project Loon.

11. Przyszłość euro jest w rękach Grecji

W ostatnim czasie Grecja pokonała kilka kolejnych “terminów ostatecznych” spłaty długów. Nadal nie wiadomo, co wydarzy się w najbliższym czasie. Wielu ekonomistów wieszczy wyjście Grecji ze strefy euro. “Business Insider” zwraca uwagę, że ciężko być pewnym konsekwencji Grexit i możliwych następstw dla strefy euro. Może on bowiem oznaczać nawet rozpad strefy, a dla samej Grecji ogromne konsekwencje gospodarcze.

12. Narastające nierówności dochodowe

Najlepiej zarabiający w kilku najbardziej rozwiniętych krajach zaczynają coraz bardziej dostawać od reszty populacji, która odczuwa raczej stagnację zarobków. Na przestrzeni ostatnich 30 lat w USA i Wielkiej Brytanii 1 proc. najlepiej zarabiających znacząco się zwiększył.

Grecja spłaciła część długu
Grecja spłaciła część długuTVN24 Biznes i Świat

13. Syria i Irak nadal w chaosie

Brutalna wojna w Syrii trwa już piąty rok. Na sile przybiera konflikt pomiędzy siłami reżimu Assada i antyrządowymi rebeliantami oraz Państwem Islamskim. ISIS nadal kontroluje sporą część kraju.

14. Zmiany klimatyczne mogą mieć dramatyczne konsekwencje

Ziemia staje się coraz cieplejsza. Głównie za sprawą działalności człowieka, która powoduje uwalniania się do atmosfery gazów cieplarnianych. Według National Geographic jeśli ten trend się utrzyma, poziom mórz na świecie wzrośnie do końca tego wieku od 2,5 do 6,5 stóp (blisko 2 metry). “Nawet przy założeniu tego mniejszego wzrostu takie miasta jak Miami mogą zostać zniszczone” - czytamy. Co więcej, zmiany klimatu dramatycznie zmieniają strukturę globalnego rolnictwa. Kanada i Eurazja mogą spodziewać się wzrostu wydajności upraw - w przeciwieństwie do reszty świata.

15. Woda będzie coraz trudniej dostępna

Zmiany klimatyczne, wzrost populacji na świecie i coraz szybciej rosnące gospodarki mogą spowodować kłopoty z dostępem do świeżej wody. “Business Insider” podaje przykład Stanów Zjednoczonych, gdzie coraz większa liczba regionów może w najbliższych dekadach borykać się problemami z wodą.

16. Gospodarka Kanady zwalnia

Produkcja energii stanowi dużą część kanadyjskiej gospodarki i 19 proc. eksportu kraju. W sektor ten uderzyły ostatnio niskie ceny ropy. Do tego słabnie dolar kanadyjski, a rośnie dług gospodarstw domowych.

17. Ludzie mogą spowodować “wielkie wymieranie”

Zmiany klimatu i niszczycielska działalność człowieka mogą spowodować wyginięcie wielu gatunków roślin i zwierząt. Doskonałym przykładem jest tu coraz mocniej kurczący się las amazoński. Niektóre badania mówią, że do końca wieku zmiany klimatu mogą doprowadzić do wyginięcia jednej trzeciej gatunków żyjących na Ziemi.

18. Roboty zmienią naszą gospodarkę

W badaniu z 2013 roku dwóch naukowców z Oxfordu sugerowało, że w najbliższych dekadach 47 proc. zawodów będzie zagrożonych zastąpieniem przez roboty. Chodzi głównie o pracy łatwo powtarzalne, nie wymagającej zbytniej kreatywności. Z kolei miasta mogą się radykalnie zmienić dzięki samoprowadzącym się autom. Naukowcy mają też nadzieję na rozwój sztucznej inteligencji.

19. Argentyna w kłopotach

Kraj zmaga się z dużym zadłużeniem a prezydent Cristina Fernandez de Kirchner i minister finansów Axel Kicillof biją się z wierzycielami. Do tego dochodzą problemy polityczne związane z zarzutami pod adresem prezydent dotyczącymi zacierania śladów udziału Irańczyków w zamachu na żydowski ośrodek kulturalny AMIA w Buenos Aires.

20. Bez względu na wszystko, rzeczy mają się lepiej

“Kilka z powyższych punktów to poważne i niebezpieczne problemy. Ale obecny czas jest najlepszym czasem w historii do życia, a sprawy powinny iść w dobrym kierunku. W ciągu ostatnich 20 lat wydłużył się przeciętny czas życia, o połowę zmniejszył się odsetek ludzi na świecie, którzy żyją w ekstremalnej biedzie” - zauważa optymistycznie “Business Insider”.

Autor: mn/bgr / Źródło: Businees Insider

Źródło zdjęcia głównego: pixabay / DP, wikipedia / CC BY 2.0, CC BY-SA 3.0, DP

Pozostałe wiadomości

Po ataku USA parlament w Iranie zatwierdził zamknięcie cieśniny Ormuz, kluczowego szlaku łączącego Zatokę Perską z Morzem Arabskim - przekazał Reuters. Ostateczną decyzję w sprawie blokady podejmie Najwyższa Rada Bezpieczeństwa Narodowego Iranu.

Parlament w Iranie zatwierdził zamknięcie cieśniny Ormuz

Parlament w Iranie zatwierdził zamknięcie cieśniny Ormuz

Źródło:
PAP

Grecja od 1 lipca 2025 roku wprowadza nową opłatę turystyczną, która w niektórych przypadkach może wynieść nawet 20 euro (około 85 złotych). W ten sposób władze próbują walczyć z problemem nadmiernej turystyki.

Nowa opłata turystyczna w Grecji od lipca

Nowa opłata turystyczna w Grecji od lipca

Źródło:
tvn24.pl

Amerykańskie bombowce B-2 zrzuciły bomby GBU-57 na irański obiekt jądrowy w Fordo. Zdaniem ekspertów to jedyna broń zdolna do skutecznego zniszczenia zakładów wzbogacania uranu, które znajdują się głęboko pod ziemią. Oto, jak działa tak zwany "bunker buster", czyli pogromca bunkrów.

Użyta po raz pierwszy. Oto bomba, która spadła na Iran

Użyta po raz pierwszy. Oto bomba, która spadła na Iran

Źródło:
CNN, PAP

Atak USA na Iran może wywołać gwałtowną reakcję na globalnych rynkach po ich ponownym otwarciu - uważają inwestorzy. Ich zdaniem mogą wzrosnąć ceny ropy i zwiększyć się popyt na bezpieczne aktywa - podał Reuters.

Reakcja rynków i inwestorów na atak USA na Iran

Reakcja rynków i inwestorów na atak USA na Iran

Źródło:
Reuters, PAP

Nie odnotowano wzrostu promieniowania w pobliżu irańskich obiektów jądrowych zaatakowanych przez USA - podała Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA). Szef agencji Rafael Grossi przekazał, że odbędzie się nadzwyczajne posiedzenie Rady Gubernatorów MAEA.

Co z promieniowaniem po ataku USA na Iran. Agencja zwołuje nadzwyczajne posiedzenie

Co z promieniowaniem po ataku USA na Iran. Agencja zwołuje nadzwyczajne posiedzenie

Źródło:
PAP

Wejście Ukrainy do Unii Europejskiej (UE) mogłoby przynieść znaczące korzyści gospodarcze nie tylko samej Ukrainie, ale także krajom Europy Środkowej, w szczególności w Polsce - wynika z analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Tyle może zyskać Polska na Ukrainie w Unii Europejskiej

Tyle może zyskać Polska na Ukrainie w Unii Europejskiej

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek do wygrania będzie sześć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 21 czerwca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Polska nie zamierza obecnie przyjmować euro - podkreślił minister finansów Andrzej Domański Wyjaśnił, że obecny stan, gdy posiadamy własną walutę jest optymalny.

Minister o euro w Polsce. "Ten stan jest optymalny"

Minister o euro w Polsce. "Ten stan jest optymalny"

Źródło:
PAP

Polskie kąpieliska mają najgorszą jakość wody spośród krajów Unii Europejskiej - wynika z raportu Europejskiej Agencji Środowiska za 2024 rok. W zestawieniu najwyżej znalazły się Cypr, Bułgaria oraz Grecja.

Najgorsze kąpieliska w Unii Europejskiej. Niechlubne miejsce Polski

Najgorsze kąpieliska w Unii Europejskiej. Niechlubne miejsce Polski

Źródło:
PAP

Chiny i Rosja stanowią obecnie podobne zagrożenie cybernetyczne dla Europy - stwierdził prezydent Czech Petr Pavel w rozmowie z "Financial Times". Gazeta przypomniała, że rząd w Pradze padł ostatnio ofiarą ataku hakerskiego grupy powiązanej z chińskimi służbami bezpieczeństwa.

Ostrzeżenie przed Chinami i Rosją. "Są sobie równe"

Ostrzeżenie przed Chinami i Rosją. "Są sobie równe"

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 60 milionów złotych. W Polsce odnotowano wygraną trzeciego stopnia w wysokości około miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 20 czerwca 2025 roku.

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska będzie monitorować ceny po przystąpieniu Bułgarii do strefy euro - zapowiedział unijny komisarz gospodarki Valdis Dombrovskis. Ministrowie finansów państw UE zgodzili się na przystąpienie Bułgarii do strefy euro.

Wzrost cen przez euro. Bruksela ma się przyjrzeć

Wzrost cen przez euro. Bruksela ma się przyjrzeć

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Ministrowie finansów państw członkowskich Unii Europejskiej zgodzili się na przystąpienie Bułgarii do strefy euro 1 stycznia 2026 roku. Bułgaria będzie 21. unijnym krajem w eurolandzie.

Przyjęcie euro. Jest decyzja ministrów

Przyjęcie euro. Jest decyzja ministrów

Źródło:
PAP

Od 1 lipca 2025 roku maksymalne wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny między innymi wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast mają wzrosnąć o około 5 procent - wynika z projektu rozporządzenia zamieszczonego w wykazie prac legislacyjnych rządu.

Podwyżki dla samorządowców. Rząd szykuje zmiany

Podwyżki dla samorządowców. Rząd szykuje zmiany

Źródło:
PAP

Polska znalazła się wśród 14 sygnatariuszy porozumienia mającego na celu podjęcie skoordynowanych działań przeciwko rosyjskiej "flocie cieni". Za jej pomocą Rosja obchodzi sankcje międzynarodowe.

Walka z "flotą cieni". 14 państw się zobowiązało

Walka z "flotą cieni". 14 państw się zobowiązało

Źródło:
PAP

- Teraz, w ślad za najnowszą narracją prezesa NBP rynek przestaje wierzyć w lipiec. W sierpniu decyzji RPP nie mamy, więc zakłady idą dopiero o wrzesień - powiedział Mateusz Sutowicz, ekonomista ING Banku Śląskiego, opisując sytuację na rynku. Jeśli chodzi o waluty, to złoty lekko umacnia się do euro, co wspiera lepszy sentyment globalny.

Co ze stopami procentowymi? "Rynek przestaje wierzyć"

Co ze stopami procentowymi? "Rynek przestaje wierzyć"

Źródło:
PAP

Polska wraz z Estonią, Litwą i Łotwą, a także konsorcjum prywatnych przedsiębiorców oraz instytutów badawczych, złożyła do Komisji Europejskiej wniosek dotyczący budowy GigaFabryki Sztucznej Inteligencji - podał resort cyfryzacji. Projekt ma kosztować trzy miliardy euro.

Wiceminister o "przełomowej inwestycji". "Wspólnie z Litwą, Łotwą i Estonią"

Wiceminister o "przełomowej inwestycji". "Wspólnie z Litwą, Łotwą i Estonią"

Źródło:
PAP

Kwestia sztucznej inteligencji (AI) wymaga głębokiej refleksji etycznej - uważa papież Leon XIV. Przestrzega też przed możliwymi konsekwencjami tej technologii dla rozwoju dzieci i młodzieży.

Papież Leon o sztucznej inteligencji

Papież Leon o sztucznej inteligencji

Źródło:
PAP

TSUE wypowiedział się jednoznacznie za tym, że banki nie mogą występować o zwrot kwoty faktycznie wypłaconego kredytu, gdy konsument już go spłacił. Eksperci w rozmowach z tvn24.pl mówią zgodnie: to dobry sygnał dla konsumentów. - Bank będzie mógł po tym wyroku występować tylko o uregulowanie różnicy, czyli zwrot kapitału, który jeszcze pozostał do spłaty - komentuje czwartkowy wyrok adwokat Anna Wolna-Sroka z kancelarii Czabański Wolna-Sroka.

Co wyrok TSUE oznacza dla frankowiczów? Eksperci odpowiadają

Co wyrok TSUE oznacza dla frankowiczów? Eksperci odpowiadają

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ministrowie finansów krajów Unii Europejskiej zaakceptowali zmiany w polskim Krajowym Planie Odbudowy (KPO). Chodzi o utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności o wartości prawie 26 miliardów złotych. Otwiera to drogę do wypłaty trzeciej transzy środków z KPO dla Polski.

Zmiany w polskim KPO. Szefowie resortów zdecydowali

Zmiany w polskim KPO. Szefowie resortów zdecydowali

Źródło:
PAP

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podsumowuje pierwsze półrocze. Drogowcy planują ogłosić w tym roku przetargi na co najmniej 330 km dróg o szacunkowej wartość 13,5 mld zł. GDDKiA poinformowała, że w tym roku w Polsce przybędzie ponad 400 km nowych dróg.

Ponad 400 kilometrów nowych dróg w tym roku

Ponad 400 kilometrów nowych dróg w tym roku

Źródło:
PAP

Czy wiesz, że w Polsce możesz posługiwać się elektronicznymi dokumentami, ale jadąc za granicę, musisz mieć ich papierowe odpowiedniki? Że wystarczy prosta polisa za kilkadziesiąt złotych, aby uniknąć horrendalnych kosztów leczenia? Podpowiadamy, jak uniknąć przykrych niespodzianek podczas urlopu.

Jak przygotować się do zagranicznych wakacji. Lista

Jak przygotować się do zagranicznych wakacji. Lista

Źródło:
TVN24+