Nowe stawki VAT. Opozycja: zamach na zdrowie polskich dzieci

Wiceminister finansów Filip Świtała, przedstawiając w środę w trakcie pierwszego czytania projekt nowelizacji ustawy o VAT, stwierdził, że w ostatnich latach priorytetem resortu było uszczelnienie systemu podatkowego, zwłaszcza VAT, i poprawa ściągalności tego podatku. - Teraz przyszedł czas na to, żeby system podatku VAT uprościć, poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej przez podatników. Dać im więcej pewności - powiedział. Zaznaczył, że obecny system stawek VAT jest skomplikowany, ma on zbyt wiele pozycji w załącznikach zawierających wykazy towarów objętych stawkami obniżonymi, liczne wyłączenia, brakuje w nim pewności co do klasyfikacji towarów. Podkreślił, że mimo punktowych podwyżek stawek na niektóre towary, zmiany nie mają celu fiskalnego. - To jest dobry projekt - podsumował. Jerzy Gosiewski z Prawa i Sprawiedliwości wskazywał na pozytywne skutki zmian dla przedsiębiorców między innymi uproszczenie systemu. - Uproszczenie stawek powinno dać impuls rozwojowy - ocenił Gosiewski.

Włodzimierz Nykiel z PO-KO zauważył, że dla większości towarów stawki nie ulegną zmianie, niemniej niektóre zmiany budzą zastrzeżenia. Wskazał na przykład na objęcie 23-procentową wyższą stawką napojów owocowych i warzywnych (tych, które nie zawierają odpowiedniej ilości naturalnego surowca), co wywołuje obawy zarówno producentów tych produktów, jak i sadowników. Nykiel pozytywnie ocenił wprowadzenie instytucji Wiążącej Informacji Stawkowej (dzięki niej, podatnicy będą mogli uzyskać prawomocną informację dotyczącą stawki VAT dla towaru lub usługi, która będzie wiążąca dla organu podatkowego - red.)

- Gdyby ten projekt zawierał jedną 5-procentową stawkę na wszystkie artykuły żywnościowe, zasługiwałby na pozytywną, dodatnią ocenę - podsumował. Także Jarosław Sachajko z Kukiz'15 mówił o podwyższeniu stawki na napoje owocowe. - Pod przykrywką drobnych pozytywnych zmian atakują państwo zwiększonym VAT-em polskich producentów, przetwórców, miliony klientów oraz robią państwo zamach na zdrowie polskich dzieci i młodzieży - krytykował. Według niego rząd nie dostrzega polskiej racji stanu, przyczynia się do zniszczenia polskiej branży sadowniczej i warzywnej, dlatego zgłosił wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Taki sam wniosek złożyła Genowefa Tokarska (PSL-UED), która mówiła, że wprowadzenie nowej matrycy powoduje podwyższenie lub obniżenie dotychczas stosowanych stawek "w sposób niestety nieracjonalny, niezrozumiały, nie do przyjęcia". Krytykowała obniżenie VAT na owoce tropikalne i cytrusowe do 5 procent przy jednoczesnym podwyższeniu stawki na napoje owocowe. - To jednoznaczny dowód, że rząd nie dba o własnych krajowych producentów - oceniła. - Ta ustawa to przede wszystkim wzrost podatku VAT na najbardziej popularne w Polsce napoje (...). To jest główna zmiana, która proponujecie w ramach nowej siatki VAT, którą wprowadza ta ustawa - powiedziała Paulina Hennig-Kloska z Nowoczesnej. Jej zdaniem polskie dzieci zaczną pić "śmieciowe napoje gazowane" z marginalną zawartością owoców. Jak wskazała zmiana uderzy po kieszeni część konsumentów, dlatego złożyła wniosek o odrzucenie zmian w pierwszym czytaniu.

ZOBACZ PROJEKT

Wiceminister Świtała, odnosząc się do kwestii opodatkowania napojów, mówił, że 5-procentową stawką będą opodatkowane soki i nektary spełniające wymagania tak zwanej dyrektywy sokowej.

Według Świtały producenci będą przestawiać się i produkować więcej nektarów, które zawierają więcej wkładu owocowego. Dlatego popyt na owoce i warzywa nie spadnie, bowiem 5-proc. stawka na soki i nektary spowoduje wzrost konsumpcji tych produktów. - Promocja niższymi stawkami zdrowych, wyciskanych soków (...) może doprowadzić do zwiększenia popytu na nie - mówił Świtała. Zaznaczył, że z opinii różnych instytucji leczniczych wynika, że niezdrowe napoje zawierające dużo cukru są powodem otyłości.

Projekt nowelizacji ustawy o VAT przewidujący nową matrycę tego podatku rząd przyjął w ubiegłym tygodniu. Zgodnie z projektem stawki VAT zostaną obniżone na niektóre produkty: owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy jadalne, skórki owoców cytrusowych lub melonów - do 5 procent, czyli zostaną objęte stawką jak wszystkie owoce. Obecnie są opodatkowane 8-procentową stawką. Pieczywo każdego rodzaju oraz ciastka – zostaną objęte 5-procentową stawką. Obecnie pieczywo i wyroby ciastkarskie są objęte trzema stawkami: 5, 8 i 23 procent w zależności od terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości. Zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna będą opodatkowane 5-procentową stawką. Obecnie jest to 8 procent. Musztarda, słodka papryka oraz niektóre przyprawy przetworzone (na przykład pieprz, tymianek) - zostaną objęte 8-procentową stawką jak pozostałe przyprawy. Obecnie jest to stawka 23 procent. Książki wszelkiego rodzaju: drukowane, na dyskach i taśmach oraz innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-booki) - będą miały 5-procentową stawkę. Obecnie e-booki i niektóre książki opodatkowane są 23-procentową stawką VAT. Natomiast gazety, dzienniki i czasopisma drukowane oraz umieszczone na dyskach, taśmach i innych nośnikach oraz w formie elektronicznej (e-prasa) – zostaną objęte 8-procentową stawką VAT. Oznacza to zejście z 23-procentowej stawki w przypadku niektórych gazet oraz e-prasy. Żywność dla niemowląt i małych dzieci, a także smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe – będą objęte stawką 5-procentową (obecnie 8 procent), podobnie jak artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy).

Dla niektórych produktów stawki VAT wzrosną. Niektóre przyprawy nieprzetworzone (na przykład kmin, szafran, kurkuma) - z 5 do 8 procent. Napoje owocowe i warzywne - z 5 na 23 procent. Natomiast soki oraz nektary owocowe i warzywne pozostaną na poziomie 5 procent. Stawki na homary i ośmiornice, inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (między innymi kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, a także kawior i dania sprzedawane w placówkach gastronomicznych - wzrosną z 5 procent do 23 procent. Wzrost obejmie także lód używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych. Stawka zostanie podniesiona z 8 na 23 procent. Stawka VAT na czasopisma specjalistyczne wzrośnie z 5 na 8 procent. Podwyżka nie obejmie drukowanych czasopism regionalnych i lokalnych, a także tych umieszczonych na dyskach i płytach oraz podobnych nośnikach, dla których utrzymano stawkę 5 procent.

Przewidziano także wprowadzenie tak zwanej Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS). WIS będzie decyzją wydawaną przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na potrzeby opodatkowania VAT. Zapewni podatnikom większą pewność co do prawidłowości stosowania stawek podatku VAT. Chodzi o określenie właściwej stawki dla danego towaru lub usługi. Zmieniony zostanie sposób identyfikowania towarów i usług na potrzeby podatku VAT. Przewidziano odejście od stosowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN – w odniesieniu do towarów) oraz aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015 dotyczy usług). Od 1 czerwca 2019 roku zaczną obowiązywać nowe stawki podatku VAT na niektóre towary i usługi (e-booki, e-prasa). Z tą datą mają wejść też w życie przepisy umożliwiające uzyskiwanie WIS przez podatników. Natomiast od 1 stycznia 2020 roku mają być stosowane przepisy wprowadzające nowy sposób identyfikowania towarów i usług na potrzeby VAT oraz stawki VAT dotyczące pozostałych towarów i usług.

Autor: mb / Źródło: PAP