Nowela Kodeksu cywilnego zakłada, że najbliższej rodzinie osoby trwale poszkodowanej może przysługiwać zadośćuczynienie za naruszenie więzi rodzinnej. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę w tej sprawie. Nowe przepisy mają być stosowane z mocą wsteczną.
Chodzi o ustawę z 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny. Jak przypomniano, inicjatywa prezydenta została przyjęta przez Sejm jednogłośnie.
Uzasadniając potrzebę zmian, Kancelaria Prezydenta RP podkreśliła, że wynika ona z rozbieżności w orzecznictwie sądowym. "W ocenie Prezydenta zmiana kierunku orzecznictwa nie może pozbawiać osób najbliższych poszkodowanego prawa do uzyskania zadośćuczynienia za zerwanie w dramatycznych okolicznościach więzi rodzinnej" - wskazano.
Jak wyjaśniono, "zagadnienie to dotyczy przede wszystkim przypadków utraty więzi rodzinnej w następstwie stanu śpiączki pourazowej poszkodowanego lub stanu wegetatywnego". "Ciężkie i trwałe uszkodzenie ciała powoduje w takich przypadkach niemożność nawiązywania lub kontynuowania więzi rodzinnej. Po stronie członków najbliższej rodziny poszkodowanego powstaje silna i długotrwała trauma" - czytamy w komunikacie.
Dominującą linią orzeczniczą jest zasądzanie przez sądy zadośćuczynienia najbliższym członkom rodziny poszkodowanego za krzywdę w postaci zerwanej więzi rodzinnej, jednak - jak zwróciła uwagę KPRP - zdarzają się przypadki odmowy prawa do tego rodzaju zadośćuczynienia.
Kodeks cywilny - zmiany
Nowela przewiduje dodanie w Kodeksie cywilnym art. 446. Artykuł ten stanowi, że "w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę".
Ustawa przewiduje stosowanie instytucji zadośćuczynienia z mocą wsteczną, czyli również do zdarzeń powstałych przed dniem wejścia ustawy w życie. "Z uwagi na wagę społeczną przedmiotu regulacji takiemu rozwiązaniu nie przeciwstawiają się zasady demokratycznego państwa prawnego" - wskazała Kancelaria Prezydenta RP.
Przepisy mają wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.
Uchwała Sądu Najwyższego
W celu rozstrzygnięcia rozbieżności orzeczniczych w tej kwestii pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska jesienią zeszłego roku zarządziła posiedzenie połączonych Izb SN Cywilnej i Kontroli Nadzwyczajnej. Izby rozpoczęły rozpatrywanie zagadnienia 25 maja br. Po blisko 8 godzinach obrad posiedzenie odroczono.
Jak informował wtedy SN, skład połączonych Izb uznał, że istnieją podstawy do podjęcia uchwały w tej sprawie. "Pod głosowanie poddano też jeden z projektów uchwały, który jednak nie został przyjęty. Prace nad treścią uchwały będą kontynuowane na kolejnym posiedzeniu wyznaczonym przez pierwszą prezes SN w najbliższym czasie" - przekazywał SN.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock