Tokeny NFT – czym są? Jak je sprzedawać i jak zarabiać? 

● Tokeny NFT oparte są na technologii blockchain, która wprowadza do świata cyfrowego unikalność, niezmienność i niemożliwość fałszowania treści. ● NFT stanowi cyfrowy certyfikat oryginalności. Może istnieć wiele kopii danego pliku lub przedmiotu, ale tylko jeden będzie cyfrowo uznany za oryginał. ● Obrót NFT ma obecnie przede wszystkim charakter spekulacyjny, jednak nowe zastosowania tej technologii dopiero powstają. ● Kupno NFT oznacza nabycie prawa własności, ale niekoniecznie również praw autorskich lub praw majątkowych przynależnych do zakupionego dobra.

Kwestia tokenów NFT nie jest obecnie bezpośrednio uregulowana przepisami. Pośrednio dotyczące ich przepisy wynikają natomiast m.in. z ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a także ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Ponadto w wielu obszarach, np. umów cywilnoprawnych, takich jak umowy kupna-sprzedaży, zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Skrót NFT odnosi się do Non-Fungible Token, czyli po polsku – niewymienialny token. Jest to rodzaj cyfrowego certyfikatu o niespotykanych dotąd cechach w cyfrowym świecie – jest niepowtarzalny, niezmienny technicznie i niemożliwy do sfałszowania. To te cechy decydują o wyjątkowości NFT, ponieważ łatwość kopiowania, podrabiania i hakowania wszelkich treści  była dotąd jedną z najpoważniejszych słabości świata wirtualnego.

W praktyce token NFT może mieć różną formę, zawsze zawiera jednak dwie cechy charakterystyczne. Po pierwsze, zawiera plik tekstowy, graficzny, audio, wideo lub inny, dla którego NFT stanowi certyfikat oryginalności – zaświadcza, że ten konkretny plik jest oryginałem. 

Po drugie NFT zawsze oparte są na technologii blockchain, która gwarantuje jego unikalne cechy. Blockchain jest rodzajem internetowego rejestru dostępnego dla każdego użytkownika sieci, wykorzystującego silne szyfrowanie wiadomości (kryptografię). Dzięki potwierdzaniu unikalności właśnie w takich niepodrabialnych rejestrach NFT nie da się fałszować ani hakować, a każdy token jest jedyny w swoim rodzaju. 

Samo NFT powstało jednocześnie na opartej na blockchainie platformie Ethereum, w ramach której m.in. funkcjonuje też kryptowaluta ether. 

Dzięki swoim cechom tokeny NFT służą jedynie poświadczaniu oryginalności pliku, którego dotyczą – dlatego nazywa się je certyfikatami. Oznacza to, że token powiązany z określonym plikiem nie uniemożliwia kopiowania czy przerabiania tego pliku. Niemożliwy do sfałszowania czy podrobienia jest jedynie sam token. 

W rezultacie kopie danego pliku graficznego czy tekstowego mogą nadal krążyć w sieci tak samo jak dotychczas – każdy internauta może skopiować dany obrazek czy tekst i przesłać go dalej. Ale tylko jeden egzemplarz będzie miał wartość oryginału dzięki nierozerwalnemu powiązaniu go z certyfikatem NFT. Nie jest również możliwe utworzenie kolejnego certyfikatu dla identycznego pliku. 

NFT porównywany bywa więc do oryginałów dzieł sztuki. Obraz Mona Lisy czy rzeźba Dawida mogą być dowolnie kopiowane, ale szczególną wartość mają jedynie ich oryginalne egzemplarze autorstwa Leonarda da Vinci i Michała Anioła – egzemplarze, których autentyczność potwierdzają niezależni eksperci. W świecie cyfrowym rolę tych ekspertów pełnią natomiast tokeny NFT.

NFT tłumaczone jest jako niewymienialne tokeny, a ich niewymienialność oznacza niemożliwość wymienienia na kopię albo na inny token. Jak najbardziej możliwe jest natomiast dobrowolne przekazanie określonego tokenu innej osobie. NFT pozwala przy tym na zawarcie informacji o właścicielu określonego pliku będącego oryginałem. 

Dzięki temu tokeny stały się przedmiotem handlu – certyfikaty oryginalności zaczęły być sprzedawane i kupowane w świecie wirtualnym, ale za prawdziwe pieniądze. Tak samo, jak sprzedawane i kupowane na internetowych aukcjach są realne dzieła sztuki. 

Kupno określonego NFT nie oznacza przy tym, że nabywca staje się właścicielem również praw autorskich do pliku, którego token dotyczy. Prawo własności oryginalnego pliku oraz prawa autorskie i majątkowe są tutaj traktowane rozdzielnie. Nabywca staje się bowiem właścicielem, ale nie twórcą tego pliku.

Sytuacja ta przypomina na przykład kupienie unikatowej, jedynej kopii płyty winylowej – posiadanie jej ma wartość kolekcjonerską, ale nie oznacza, że ma się również prawa autorskie do zapisanych na płycie utworów muzycznych. Ewentualne przekazanie praw autorskich i majątkowych nabywcy NFT musi więc zawsze zostać dodatkowo, pisemnie potwierdzone.

Za sprawą swojej unikalności NFT nagle stały się bardzo popularnym cyfrowym dobrem – aktywem, takim samym jak prawa własności innych dóbr materialnych czy niematerialnych. Umożliwił on sprzedaż wszelkich cyfrowych treści z gwarancją, że będzie tylko jeden oryginał i tylko jeden jego właściciel. 

Generowaniem NFT zajmują się przede wszystkim artyści i inni twórcy, którzy potrafią tworzyć atrakcyjne, unikalne dobra. Jednak stworzyć NFT może za drobną opłatą każdy kto uzna, że posiada coś, co ma unikalną wartość i warto opatrzyć to w certyfikat oryginalności. Obecnie NFT tworzone są już też nie tylko w ramach platformy Ethereum, ale również na konkurencyjnych platformach – zawsze jednak bazujących na technologii blockchain.

Tworzenie tokenów, a następnie ich sprzedawanie i kupowanie, odbywa się przede wszystkim za pośrednictwem specjalnych internetowych giełd. Ponieważ NFT są podobnym aktywem do kryptowalut, w większości również opartych na technologii blockchain, obrotem tokenów coraz częściej zajmują się również giełdy kryptowalutowe. 

Rynek NFT, tak jak i sama technologia jest nowością, która błyskawicznie zdobyła popularność. Jednocześnie jednak spotyka się ona z różnymi opiniami ekspertów i obserwatorów. Według wielu wszelkie dobra z certyfikatem NFT mogą stanowić perspektywiczną inwestycję. Kupione dzisiaj będzie można odsprzedać w przyszłości z dużym zyskiem. Niektóre NFT rzeczywiście zaczęły być już nabywane za olbrzymie pieniądze i cały rynek NFT nabrał cech spekulacyjnych.

Istnieją jednocześnie głosy sceptyczne, które zwracają uwagę na rozdzielność prawa własności do tokena NFT oraz praw autorskich czy majątkowych, a co za tym idzie – trudną do określenia realną wartość certyfikowanych dóbr. Kupno np. NFT śmiesznego obrazka krążącego w internecie najprawdopodobniej będzie mogło mieć jedynie wartość kolekcjonerską – a nie każdy obrazek zyska taką wartość w oczach kolekcjonerów, tak samo jak nie zyskuje jej każde materialne dzieło sztuki.

Możliwości zarabiania na NFT nie kończą się jednak na obrocie spekulacyjnym. Dzięki bazowaniu na rejestrach blockchain możliwe jest np. powiązanie NFT z pobieraniem opłat licencyjnych. W ten sposób twórca danego dobra albo właściciel praw autorskich może otrzymywać określoną gratyfikację za każdym razem, gdy jego dzieło będzie odsprzedawane. To znacząca perspektywa, ponieważ bez NFT artyści ponosili często olbrzymie straty na braku kontroli nad cyfrowym obrotem swoimi dziełami. 

Ponadto tokenizacji podlegać mogą nie tylko dobra cyfrowe, ale też dobra fizyczne. NFT może być więc tak samo certyfikatem oryginalności dla internetowego mema, jak i dla realnego obrazu wiszącego w muzeum. W związku z tym przewiduje się, że w przyszłości NFT może zacząć funkcjonować także jako cyfrowe narzędzie do potwierdzania autentyczności wszelkich unikalnych dóbr. 

Kolejne, nowe zastosowania NFT jak i całej technologii blockchain dopiero powstają.

Źródło:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Ostrzezenie_UKNF_o_ryzykach_zwiazanych_z_nabywaniem_oraz_z_obrotem_kryptoaktywami_72241.pdf