Powołanie do wojska. Kto podlega służbie wojskowej w przypadku powszechnej mobilizacji?

● Mężczyźni, którzy ukończyli 19 lat, są zobowiązani stawić się do kwalifikacji wojskowej. ● Żołnierze rezerwy, którzy zostali uznani za niezdolnych do służby, są zwolnieni z obowiązku odbycia ćwiczeń wojskowych. ● Obowiązkowa służba wojskowa dotyczy nie tylko żołnierzy pozostawionych w czynnej służbie i ochotników, ale również obywateli przeniesionych do rezerwy oraz osób podlegających kwalifikacji wojskowej.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami każdy mężczyzna, który w danym roku kalendarzowym osiąga pełnoletność, jest ewidencjonowany w urzędzie gminy na podstawie numeru PESEL. Spisu dokonuje wójt lub prezydent miasta bez udziału obywatela podlegającego wojskowej kwalifikacji.

Mężczyzna, który w danym roku kończy 19 lat, jest natomiast zobowiązany stawić się do kwalifikacji wojskowej w określonym miejscu i wyznaczonym terminie. Powinien on zgłosić się do wójta lub prezydenta miasta, powiatowej komisji lekarskiej oraz wojskowego komendanta uzupełnień.

Każdemu mężczyźnie przydzielana jest kategoria zdrowia: • kategoria A – zdolny do czynnej służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania lub pełnienia określonego rodzaju czynnej służby wojskowej (zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego, ćwiczeń wojskowych, służby przygotowawczej, okresowej służby wojskowej, służby w czasie mobilizacji i czasie wojny), a także odbywania służby w obronie cywilnej oraz służby zastępczej, • kategoria B – czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekle stany chorobowe, które w okresie dwudziestu czterech miesięcy od dnia badania rokują odzyskaniem zdolności do służby wojskowej w czasie pokoju, • kategoria D – niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej. • kategoria E – trwale i całkowicie niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Po wyznaczeniu kategorii obywatele podlegający wojskowej kwalifikacji przenoszeni są do rezerwy mobilizacyjnej. Obowiązek stawienia się przed komisja trwa do końca roku, w którym mężczyzna kończy 24 lata.

Osoba odmawiająca stawiennictwa przed komisją, która nie podała uzasadnionej przyczyny swojego stanowiska w tej sprawie, może zostać ukarana grzywną lub ograniczeniem wolności. Wynika to z art. 224 ustawy o powszechnym obowiązku obrony. Może się również zdarzyć, że wojskowy poborowy zostanie przymusowo doprowadzony przez policję. Nieuzasadniona nieobecność na ćwiczeniach karana jest aresztem nieprzekraczającym 30 dni. W przypadku trwałego uchylania się od szkoleń można trafić do więzienia na okres dwóch lat.

Zgodnie z art. 100 ust. 2 ustawy o powszechnym obowiązku obrony do odbycia ćwiczeń wojskowych nie są zobowiązani żołnierze rezerwy, którzy zostali uznani ze względu na swój stan zdrowia za niezdolnych do służby.

W przypadku ogłoszenia mobilizacji, zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz okresu wojennego obowiązkowa służba wojskowa dotyczy:

– osób podlegających kwalifikacji wojskowej, – żołnierzy pozostawionych w czynnej służbie, – obywateli przeniesionych do rezerwy, – osób zapisanych do ochotniczej służby.

Osoby posiadające przydział mobilizacyjny powinny zgłosić się w miejscu określonym na karcie mobilizacyjnej. Żołnierze rezerwy z chwilą stawienia się do służby zostają uznani za żołnierzy czynnej służby wojskowej.

Zgodnie z polskim prawem zwolnione od obowiązku odbywania czynnej służby wojskowej w okresie wojny mogą zostać osoby o kwalifikacjach naukowych lub zawodowych niezbędnych do przeprowadzenia działań obronnych kraju. Rozporządzenie to dotyczy obywateli zajmujących stanowiska w organach władzy, administracji państwowej, organizacjach politycznych i społecznych oraz zakładach ważnych dla ochrony państwa i narodowej gospodarki.

Wezwanie do wojska nie dotyczy osób, które ze względu na swój stan zdrowia zostały uznane za niezdolnie do służby. Uchylenie to odnosi się ponadto do kobiet:

– będących w ciąży i okresie sześciu miesięcy po porodzie, – opiekujących się dziećmi do ośmiu lat, – zajmujących się dziećmi od lat ośmiu do szesnastu, – sprawujących opiekę nad osobami obłożnie chorymi, – zajmujących się osobami o trwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, – opiekujących się osobami o trwałej niezdolności do pracy i egzystencji, – sprawujących opiekę nad osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zgodnie z art.4. ust.2 powszechny obowiązek obrony RP obejmuje:

– pełnienie służby wojskowej; – wykonywanie obowiązków, wynikających z przydziału kryzysowego i mobilizacyjnego; – świadczenie pracy w ramach pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych; – pełnienie służby w obronie cywilnej; – odbywanie edukacji bezpieczeństwa; – samoobronę ludności; – uczestnictwo w ćwiczeniach w jednostkach zmilitaryzowanych; – wykonywanie świadczeń na rzecz obrony.

W przypadku wojny każdy obywatel może zostać powołany do pełnienia obowiązkowej służby wojskowej. Wyjątek stanowią m.in. osoby chore, kobiety w ciąży oraz obywatele, wykonujący pracę ważną dla obrony narodu.