Od kiedy dziecko może jeździć bez fotelika?

● Foteliki samochodowe zapewniają dzieciom niezbędny poziom bezpieczeństwa i komfortu. ● Obowiązek jazdy w foteliku dotyczy wszystkich dzieci poniżej 150 cm wzrostu. ● Podróżowanie w foteliku nie jest obowiązkowe m.in. podczas jazdy taksówką. ● Za złamanie przepisów dotyczących fotelików bezpieczeństwa grozi mandat i punkty karne.

Przepisy dotyczące obowiązku wożenia dzieci w fotelikach wynikają z ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, a przede wszystkim z jej art. 39.

Wysokość mandatów za niedostosowanie się do obowiązujących przepisów wynika z kolei z taryfikatora zawartego w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń.

Zgodnie z aktualnymi przepisami, dzieci powinny podróżować w fotelikach samochodowych dopóki mają mniej niż 150 cm wzrostu. Fotelik musi ponadto być prawidłowo dobrany do masy i wzrostu dziecka, a także zamontowany zgodnie z warunkami technicznymi oraz zaleceniami producenta.

Przepisy nie ustalają więc już określonego wieku dziecka, do którego obowiązkowe jest wożenie go w foteliku, a jedynie jego wzrost. Innymi słowy, bez względu na swój wiek każde dziecko mające co najmniej 150 cm wzrostu nie musi już korzystać z fotelika bezpieczeństwa.

Od przepisów obowiązujących w zakresie przewożenia dzieci istnieją dwa wyjątki. Pierwszym z nich jest sytuacja, w której dziecko ma więcej niż 135 cm wzrostu oraz ze względu na wagę i wzrost dziecka nie jest możliwe dobranie mu fotelika samochodowego zgodnego z warunkami technicznymi i zaleceniami. Przy spełnieniu obu tych warunków dopuszczalne jest, aby dziecko takie podróżowało na tylnym siedzeniu bez fotelika, zapięte jedynie pasami bezpieczeństwa.

Drugą sytuacją, w której dopuszczalne jest przewożenie dziecka bez fotelika, jest przewożenie trojga dzieci na tylnych siedzeniach. Jest to możliwe, jeżeli nie ma możliwości zamontowania na tylnych siedzeniach trzech fotelików oraz co najmniej jedno z tych dzieci ma więcej niż trzy lata.

Wówczas jedno z dzieci, które ukończyło co najmniej trzeci rok życia, może podróżować bez fotelika, zapięte jedynie pasami bezpieczeństwa. Dzieci poniżej trzeciego roku życia muszą bezwzględnie podróżować w odpowiednich dla siebie fotelikach samochodowych.

Choć najczęściej foteliki dla dzieci są instalowane na tylnych siedzeniach, przepisy dopuszczają także przewożenie dziecka na przednim siedzeniu. Takie rozwiązanie jest optymalne np. gdy kierowca podróżuje z dzieckiem sam i chce mieć większą kontrolę nad tym, co dziecko robi w trakcie jazdy.

Dziecko poniżej 150 cm wzrostu podróżujące na przednim siedzeniu samochodu musi jednak zawsze znajdować się w foteliku. Jeżeli dziecko ma co najmniej 135 cm wzrostu i dopuszczalna jest jego podróż bez fotelika, to musi znajdować się na tylnym siedzeniu. 

Po drugie, przewożąc dziecko na przednim siedzeniu samochodu obowiązkowa jest dezaktywacja poduszki powietrznej na miejscu pasażera. Poduszka ta wybucha z dużą siłą i może spowodować poważne obrażenia u dziecka niezależnie od tego, czy podróżuje ono w foteliku ustawionym przodem czy tyłem do kierunku jazdy. Za brak dezaktywacji poduszki powietrznej może również zostać wręczony przez policję mandat karny.

Przewożenie bez fotelika dziecka o wzroście poniżej 150 cm jest wykroczeniem. Zagrożone jest ono mandatem w wysokości 150 zł oraz sześcioma punktami karnymi. Mandat można otrzymać również w przypadku, w którym dziecko przewożone jest w foteliku, ale niedopasowanym do dziecka lub zamontowanym niezgodnie z instrukcją obsługi.

Przede wszystkim jednak przewożenie dziecka bez obowiązkowego fotelika jest niebezpieczne, a konsekwencje mogą być nawet tragiczne. Samochody osobowe przystosowane są do przewożenia przede wszystkim osób dorosłych, natomiast budowa ciała dziecka jest inna niż budowa ciała dorosłego. 

Odpowiednio dobrany fotelik samochodowy jest w tej sytuacji jedyną metodą zapewnienia dziecku odpowiedniej ochrony ze szczególnym uwzględnieniem tych części ciała, które u dzieci są najbardziej narażone na uraz. Fotelik bezpieczeństwa zapewnia również odpowiedni komfort oraz właściwą postawę dziecka w trakcie podróży.

Jednocześnie istnieją określone wyjątki, w których jest możliwe podróżowanie dziecka bez fotelika bezpieczeństwa zgodnie z prawem. Z obowiązku tego jest się bowiem zwolnionym podczas jazdy dziecka taksówką, karetką, a także pojazdem policji, straży granicznej lub straży miejskiej. Ponadto z obowiązku jazdy w foteliku zwolnione są dzieci posiadające ważne zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do przewożenia w foteliku. Ważne jest wówczas, aby zaświadczenie to mieć zawsze ze sobą do okazania funkcjonariuszom w czasie kontroli.

Akty prawne: Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym; Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń