Podatek od spadku i darowizn - ile wynosi? Kiedy nie trzeba płacić?

Źródło:
TVN24 Biznes
Leszczyna (KO) o zmianach podatkowych z Polskiego Ładu
Leszczyna (KO) o zmianach podatkowych z Polskiego ŁaduTVN24
wideo 2/8
Leszczyna (KO) o zmianach podatkowych z Polskiego ŁaduTVN24

Poprzez spadek lub darowiznę możliwe jest wejście w posiadanie majątku o znacznej wartości. Może się to jednak wiązać z obowiązkiem zapłacenia daniny na rzecz fiskusa. Kiedy trzeba zapłacić podatek od spadków i darowizn, a kiedy można go uniknąć? Ile wynosi? Jakie wiążą się z nim formalności?

●     Obowiązek płacenia podatku zależny jest od wartości transakcji oraz stopnia pokrewieństwa pomiędzy jej stronami. ●     W zależności od przypadku wysokość tego podatku wynosi od trzech do 20 proc. ●     W określonych sytuacjach istnieje zwolnienie z obowiązku płacenia tego podatku, dotyczy to m.in. spadków i darowizn w obrębie tzw. zerowej grupy podatkowej. ●     Podatek od spadku i darowizny dotyczy też m.in. zachowku, zasiedzenia i polecenia testamentowego.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn

Kwestia podatku od spadków i darowizn regulowana jest przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Ustawa ta zawiera postanowienia dotyczące nie tylko stosowania i wysokości tego podatku, ale również przypadków, w których możliwe jest zwolnienie z niego.

Uzupełniająco kwestię podatku od spadków i darowizn obejmuje ponadto rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Podatek od spadków i darowizn - kiedy obowiązuje?

Podatek od spadków i darowizn dotyczy praw majątkowych nabytych przez osoby fizyczne i zlokalizowanych na terytorium Polski. Znajduje on zastosowanie w przypadku nabycia majątku w drodze:

●     dziedziczenia, ●     zapisu zwykłego, dalszego lub windykacyjnego, ●     polecenia testamentowego, ●     darowizny, polecenia darczyńcy, ●     nieodpłatnego użytkowania, zniesienia współwłasności, służebności, lub renty, ●     zachowku, ●     dyspozycji bankowej lub dyspozycji uczestnika otwartego funduszu inwestycyjnego na wypadek śmierci, ●     zasiedzenia.

Podatek od spadków i darowizn obowiązuje również w przypadku, gdy nabyty majątek znajduje się poza terytorium Polski, ale jego nabywca jest obywatelem Polski lub ma na jej terytorium miejsce stałego pobytu. Nie obowiązuje natomiast w sytuacji odwrotnej - gdy dziedziczony majątek znajduje się na terytorium Polski, ale ani nabywca, ani spadkodawca albo darczyńca nie są obywatelami Polski i nie mają na jej terytorium miejsca stałego pobytu.

Podatek od spadku i darowizny - wyjątki

Istnieją określone wyjątki od stosowania podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z ustawą podatku nie stosuje się w przypadku:

●     nabycia poprzez spadek, zapis windykacyjny lub darowiznę praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych; ●     wierzytelności wynikających z nabycia wyżej wymienionych praw; ●     dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego albo kapitałowego, z otwartego funduszu emerytalnego, indywidualnego konta emerytalnego oraz konta zabezpieczenia emerytalnego; ●     dziedziczenia wartości składek zewidencjonowanych na subkoncie ZUS.

Ponadto z obowiązku płacenia podatku zwolnione są spadki i darowizny mające miejsce wśród osób najbliżej spokrewnionych. Do osób korzystających z tego zwolnienia, tzw. zerowej grupy podatkowej, zalicza się:

●     małżonków, ●     zstępnych (dzieci, wnuki), ●     wstępnych (rodzice, dziadkowie), ●     pasierbów, ●     rodzeństwo, ●     ojczymów, ●     macochy.

Podatek od spadku i darowizny – kwota wolna

Na obowiązek płacenia podatku od spadków i darowizn wpływ mają również stopień pokrewieństwa oraz obowiązująca kwota wolna od podatku.

Zgodnie ze stopniem pokrewieństwa wyróżnia się trzy grupy podatkowe: ●     grupę 1, obejmującą małżonków, zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, pasierbów, zięciów, synowe, ojczymów, macochy, teściów i teściowe; ●     grupę 2, obejmującą zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków innych zstępnych; ●     grupę 3, obejmującą wszystkie pozostałe osoby nieujęte w grupie 1 lub 2.

Dla każdej z tych grup ustanowione zostały kwoty wolne od podatku, a więc wartość nabytego majątku, do której nabywca zwolniony jest z obowiązku płacenia podatku od spadków i darowizn. Wysokość kwoty wolnej od podatku wynosi:

●     9 637 zł dla grupy 1, ●     7 276 zł dla grupy 2, ●     4 902 zł dla grupy 3.

W kontekście kwoty wolnej od podatku liczona jest przy tym nie tylko wartość pojedynczych spadków lub darowizn. Liczona jest suma środków przekazanych od tej samej osoby w ciągu pięciu ostatnich lat. Dla przykładu, jeżeli pomiędzy osobami należącymi do grupy pierwszej doszło do darowizny o wartości 5 000 zł w roku 2017, a następnie taka kwota została przekazana ponownie w roku 2021, to przekroczona zostanie kwota wolna od podatku i konieczne będzie zapłacenie podatku od nadwyżki środków przekazanych ponad tę kwotę.

Podatek od spadku i darowizny 2021 - ile wynosi?

Wysokość podatku od spadków i darowizn nie jest stała i zależy od wartości otrzymywanego mienia oraz stopnia pokrewieństwa pomiędzy nabywcą, oraz spadkodawcą albo darczyńcą, czyli od grupy podatkowej. W rezultacie wartość podatku waha się od trzech do nawet 20 proc. 

Podatek od darowiznMinisterstwo Finansów

Podatek od spadków i darowizn w każdym przypadku naliczany jest jedynie od wartości nadwyżki ponad określoną kwotę wolną od podatku.

Podatek od spadku po rodzicach

Spadki i darowizny po rodzicach należą do transakcji w obrębie tzw. zerowej grupy podatkowej. Oznacza to, że są one zwolnione od podatku niezależnie od swojej wartości. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku wynoszącej 9 637 zł pojawia się jedynie obowiązek zgłoszenia otrzymanego mienia do właściwego urzędu skarbowego.

W każdym przypadku, również środków otrzymywanych od rodziców, należy ponadto pamiętać o właściwym dokumentowaniu ich. Szerzej na temat darowizn od rodziców można przeczytać tutaj: Darowizna od rodziców - zgłoszenie, podatek. Jak wypełnić SD-Z2?

Sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat

Otrzymanie nieruchomości w drodze spadku lub darowizny podlega takim samym regulacjom jak inne rodzaje spadków i darowizn majątkowych. Co do zasady obowiązuje więc w ich przypadku konieczność zapłacenia podatku od spadków i darowizn, za wyjątkiem transakcji mających miejsce w obrębie tzw. zerowej grupy podatkowej.

Niezależnie od zapłaty lub zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, przy sprzedaży nieruchomości otrzymanej tą drogą w ciągu pięciu pierwszych lat konieczne jest zapłacenie także podatku dochodowego w wysokości 19 proc.

Pięcioletni okres inaczej jest jednak liczony w zależności od sposobu, w jaki weszło się w posiadanie nieruchomości. W przypadku nabycia lub darowizny, jest to pięć lat od wejścia w jej posiadanie. W przypadku spadku, od 1 stycznia 2019 roku pięcioletni okres liczony jest natomiast od nabycia lub wybudowania nieruchomości przez spadkodawcę, a nie spadkobiercę. Tym samym w większości przypadków nie będzie istniała konieczność płacenia podatku dochodowego przy jej sprzedaży.

Niezależnie od sytuacji, zasada dotyczy pięciu lat podatkowych, a nie kalendarzowych. Tym samym liczy się je od końca roku, w którym doszło do nabycia lub otrzymania nieruchomości, np. otrzymanie jej w roku 2015 oznacza, że podatku dochodowego nie będzie trzeba płacić dopiero, sprzedając nieruchomość w roku 2021.

Sprzedaż mieszkania przed upływem pięciu lat może być ponadto zwolniona z podatku dochodowego w przypadku skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej. Przysługuje ona, jeżeli cały dochód ze sprzedaży nieruchomości przeznaczy się w ciągu trzech lat na nowy cel mieszkaniowy, czyli zakup inne nieruchomości na użytek własny.

Druki SD-Z2 - ile czasu na złożenie?

Otrzymywane majątku ze spadku lub darowizny związane jest z koniecznością dopełnienia określonych formalności. Od strony podatkowej to przede wszystkim złożenie we właściwym urzędzie skarbowym formularza podatkowego SD-Z2, czego należy dokonać w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania spadku lub darowizny.

Złożenie formularza SD-Z2 jest obowiązkowe w przypadku każdego otrzymanego mienia o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku dla danej grupy podatkowej. Obowiązek ten dotyczy również osób najbliżej spokrewnionych, czyli należących do tzw. zerowej grupy podatkowej.

Wypełnianie druku SD-Z2 nie jest natomiast konieczne w przypadku otrzymania majątku na mocy umowy spisanej u notariusza, np. umowy darowizny. W takim przypadku podatek również trzeba zapłacić, jednak jego odprowadzeniem zajmuje się wówczas notariusz.

Niezłożenie formularza SD-Z2 w przypadku, w którym było to wymagane, zagrożone jest karą w postaci obciążenia danego spadku lub darowizny podatkiem w maksymalnej wysokości, czyli 20 proc., a ponadto – w przypadku tzw. grupy 0 – utratą prawa do zwolnienia z płacenia podatku.

Źródła:

●     Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn ●     Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych ●     https://www.gov.pl/web/gov/zglos-otrzymanie-majatku-ze-spadku-lub-darowizny-formularz-podatkowy-sd-z2 ●     https://www.podatki.gov.pl/pcc-sd/sd/

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: konkret24

Pozostałe wiadomości

Donald Trump zapowiada nałożenie wysokich ceł na Unię Europejską i Meksyk. Jak ogłosił, 30-procentowe cła na towary importowane z tych krajów mają wejść od 1 sierpnia. Na te zapowiedzi zareagowali przywódcy.

Donald Trump grozi podwyżką ceł. Przywódcy odpowiadają

Donald Trump grozi podwyżką ceł. Przywódcy odpowiadają

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Skontrolowane przez NIK samorządy wydawały na znakowanie, sterylizację lub kastrację bezdomnych zwierząt zaledwie pięć procent z dostępnych środków. Na co idzie reszta pieniędzy? - Najwięcej wygrywają ci, którzy wyłapują zwierzęta i mają swoje schroniska. To jest wielki biznes - mówi w rozmowie z TVN24+ Tadeusz Wypych, szef Biura Ochrony Zwierząt, będącego częścią Fundacji dla Zwierząt KOTERIA, i wskazuje, że chodzi o kilkaset milionów złotych.

Na tym "zarabia się ogromną kasę"

Na tym "zarabia się ogromną kasę"

Źródło:
TVN24+

Widmo podwyżek zawisło nad cenami amerykańskich śniadań. Wszystko za sprawą zapowiedzi ceł Donalda Trumpa na produkty z Brazylii. Mają one wpłynąć między innymi na ceny soku pomarańczowego i kawy. Na nowojorskiej giełdzie już pojawiły się pierwsze zwyżki za sok pomarańczowy.

Drożeje kawa i sok pomarańczowy. Słony rachunek za amerykańskie śniadania

Drożeje kawa i sok pomarańczowy. Słony rachunek za amerykańskie śniadania

Źródło:
tvn24.pl

W środku wakacyjnego sezonu Unia Europejska bierze na celownik opłaty za bagaż podręczny. Parlament chce ukrócić dodatkowe koszty, a linie lotnicze biją na alarm - bilety mogą podrożeć. To jednak nie koniec ich kłopotów: europejscy regulatorzy baczniej przyglądają się takim praktykom jak pobieranie opłat za nadbagaż tuż przed odlotem.

Mała walizka, duży spór. "Jak nie wiadomo, o co chodzi, zazwyczaj chodzi o pieniądze"

Mała walizka, duży spór. "Jak nie wiadomo, o co chodzi, zazwyczaj chodzi o pieniądze"

Źródło:
TVN24+

Francja wszczęła śledztwo karne w sprawie należącej do Elona Muska platformy X w związku z podejrzeniem omanipulowanie przez tę firmę algorytmami w celu "zagranicznej ingerencji" – poinformował portal Politico. Według parlamentarzysty Erica Bothorela, platforma jest coraz dalej od "gwarantowania środowiska bezpiecznego".

Platforma Muska na cenzurowanym we Francji. "Nienawistne, rasistowskie, homofobiczne treści"

Platforma Muska na cenzurowanym we Francji. "Nienawistne, rasistowskie, homofobiczne treści"

Źródło:
PAP

W minionym roku w całej Unii Europejskiej odnotowano rekordowy wzrost liczby ludności do 450,4 miliona osób, pomimo większej liczby zgonów niż urodzeń - poinformował Eurostat. To wynik nasilonych ruchów migracyjnym po pandemii Covid-19. Największy wzrost liczby ludności zanotowała Malta, z kolei Polska i Estonia mają największe spadki.

Rekordowy wzrost ludności w Unii Europejskiej. Polska w tyle tabeli

Rekordowy wzrost ludności w Unii Europejskiej. Polska w tyle tabeli

Źródło:
PAP

Władze Kazachstanu są przywiązane do swojej polityki "dedolaryzacji" i mają pomysł na ochronę własnej waluty - tenge. Od 1 września informacje dotyczące kursów walut muszą zniknąć z przestrzeni publicznej - poinformował prezes Narodowego Banku Kazachstanu.

Z ulic mają zniknąć informacje o kursach walut. Mentalna "dedolaryzacja"

Z ulic mają zniknąć informacje o kursach walut. Mentalna "dedolaryzacja"

Źródło:
PAP

Ryanair chce zwiększyć liczbę lotów z kilku polskich lotnisk. - Spodziewamy się, że we wrześniu lub październiku tego roku ogłosimy plany rozwoju co najmniej trzech naszych dużych polskich baz - Krakowa, Gdańska i Wrocławia - poinformował dyrektor generalny linii Michael O’Leary.

Nowe inwestycje Ryanaira w Polsce. "Jesteśmy w trakcie negocjacji"

Nowe inwestycje Ryanaira w Polsce. "Jesteśmy w trakcie negocjacji"

Źródło:
PAP

Rada Dialogu Społecznego (RDS) nie osiągnęła porozumienia w sprawie waloryzacji rent i emerytur w 2026 roku. Rządowa propozycja została krytycznie oceniona przez związki zawodowe. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie Rada Ministrów.

Waloryzacja emerytur. Krytyka rządowej propozycji

Waloryzacja emerytur. Krytyka rządowej propozycji

Źródło:
PAP

Nie uzgodniono wspólnego stanowiska w Radzie Dialogu Społecznego (RDS) w sprawie podwyżki płacy minimalnej w 2026 roku. Rząd do 15 września ma czas na podjęcie ostatecznej decyzji.

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie odnotowano głównej wygranej, a kumulacja rośnie do 300 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana czwartego stopnia w wysokości ponad 900 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 11 lipca 2025 roku.

Wysoka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Wysoka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Fale upałów coraz bardziej utrudniają turystykę w Rzymie - wskazuje branża turystyczna. Wysokie temperatury zniechęcają do odwiedzin i negatywnie wpływają na zdrowie zarówno zwiedzających, jak i pracowników - podają lokalne media.

Turystyczny problem Rzymu. "To przyczyna poważnych zmian"

Turystyczny problem Rzymu. "To przyczyna poważnych zmian"

Źródło:
PAP

Ferrero, włoski producent Nutelli, przejmuje za 3,1 miliarda dolarów amerykańską firmę WK Kellogg, która jest znana z produkcji kultowych marek płatków śniadaniowych - podał portal stacji CNN.

Gigant kupuje kultową markę

Gigant kupuje kultową markę

Źródło:
CNN

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) nie dopuściła do obrotu ponad milion sztuk biżuterii ze względu na nieprawidłowości formalne i zbyt wysokie stężenie kadmu i ołowiu. Niebezpieczne ilości metali ciężkich dotyczyły blisko 4,5 tysiąca sztuk.

Toksyczna biżuteria. Norma przekroczona 400 razy

Toksyczna biżuteria. Norma przekroczona 400 razy

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ceny autogazu i benzyny mogą wyraźnie się obniżyć - przewidują analitycy e-petrol.pl. Z kolei eksperci Refleksu zapowiadają w najbliższych dniach kilkugroszowe podwyżki cen oleju napędowego.

Szykują się zmiany w cenach paliw. "Wracają obawy o wojnę handlową"

Szykują się zmiany w cenach paliw. "Wracają obawy o wojnę handlową"

Źródło:
PAP

Ambasadorowie państw przy Unii Europejskiej (UE) nie porozumieli się w sprawie kolejnego pakietu sankcji na Rosję. Decyzję ma blokować Słowacja - podało źródło Polskiej Agencji Prasowej.

Sankcje na Rosję. Ten kraj ma blokować nowy pakiet

Sankcje na Rosję. Ten kraj ma blokować nowy pakiet

Źródło:
PAP

Kanada w trakcie negocjacji z USA broni kanadyjskich pracowników i firm - podkreślił premier Mark Carney. W ten sposób zareagował na zapowiedź prezydenta USA Donalda Trumpa w sprawie wprowadzenia 35-procentowych ceł na kanadyjskie towary.

Zdecydowana reakcja na słowa Donalda Trumpa. "Nadal będziemy tak robić"

Zdecydowana reakcja na słowa Donalda Trumpa. "Nadal będziemy tak robić"

Źródło:
PAP

PKO BP, ING Bank Śląski oraz VeloBank - klienci tych instytucji finansowych będą musieli liczyć się z utrudnieniami w nadchodzących dniach.

Dostęp do tych usług będzie utrudniony

Dostęp do tych usług będzie utrudniony

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie ataku hakerskiego na systemy spółki Herbapol Lublin. Hakerzy zażądali 900 tysięcy dolarów okupu. Śledczy ustalają okoliczności i sprawców ataku.

Polska firma Herbapol ofiarą ataku hakerskiego. Żądają 900 tysięcy dolarów

Polska firma Herbapol ofiarą ataku hakerskiego. Żądają 900 tysięcy dolarów

Źródło:
PAP

Od początku prac nad nowelą o mieszkalnictwie społecznym Polska 2050 akcentowała, że możliwość wykupienia lokali społecznych inicjatyw mieszkaniowych w mniejszych ośrodkach jest konieczna, by przeciwdziałać ich depopulacji - stwierdziła szefowa Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Głosowali razem z PiS. Ministra mówi o "gigantycznym problemie"

Głosowali razem z PiS. Ministra mówi o "gigantycznym problemie"

Źródło:
PAP

Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotarły sygnały o możliwym ograniczeniu swobody wyboru metod dostawy na Allegro - poinformował UOKiK biznesową redakcję portalu tvn24.pl. Jak dodał, są one analizowane obecnie w ramach postępowania wyjaśniającego. Wcześniej o "konflikt interesów" oskarżał Allegro Rafał Brzoska.

Wojna gigantów e-handlu. Urząd zabiera głos

Wojna gigantów e-handlu. Urząd zabiera głos

Źródło:
tvn24.pl

Poznański sąd wyraził zgodę na tymczasowe aresztowanie Marcina P., prezesa zarządu spółki Cinkiciarz.pl, który przebywa poza Polską. Decyzja nie jest prawomocna. Według szacunków prokuratury klienci internetowego kantoru mieli stracić 112 milionów złotych. W marcu tego roku śledczy postawili prezesowi firmy zarzuty, które dotyczą między innymi oszustwa.

Jest decyzja sądu w sprawie aresztu dla prezesa spółki Cinkciarz.pl

Jest decyzja sądu w sprawie aresztu dla prezesa spółki Cinkciarz.pl

Źródło:
PAP

Lotniska w Edynburgu i Birmingham w Wielkiej Brytanii zrezygnowały już z dotychczasowego ograniczenia dotyczącego maksymalnej pojemności płynów w bagażu podręcznym. Teraz zamiast 100 ml wynosi on dwa litry. Pozostałe brytyjskie porty są na różnych etapach wdrażania nowoczesnych technologii, które pozwalają na złagodzenie obostrzeń.

Lotniska rezygnują z uciążliwego limitu. Chodzi o płyny w bagażu podręcznym

Lotniska rezygnują z uciążliwego limitu. Chodzi o płyny w bagażu podręcznym

Źródło:
BBC, tvn24.pl