Brutto a netto – czym się różnią? Jak obliczyć kwotę wynagrodzenia na rękę

Czym różni się wynagrodzenie brutto od wynagrodzenia netto? Brutto to całość wynagrodzenia, jakie wypłacane jest nam przez pracodawcę. To dlatego właśnie kwota brutto umieszczana jest w ofertach pracy czy na podpisywanych umowach. 

Do pracownika trafia jednak mniejsza kwota, ponieważ wynagrodzenie brutto pomniejszane jest o podatek dochodowy, a także o nasze składki. To, co finalnie trafia na nasze konto, jest kwotą netto – czyli wynagrodzeniem na rękę.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

To, o ile wynagrodzenie netto jest mniejsze od wynagrodzenia brutto, może się zmieniać. Zależy to od rodzaju umowy, jaką mamy podpisaną z pracodawcą – przy różnych rodzajach umów odprowadzane są inne składki.

W przypadku umowy o pracę od wynagrodzenia brutto odprowadzana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne 9 proc. (dodatkowo jej część jest odliczana od podatku), składka na ubezpieczenie chorobowe 2,45 proc., oraz połowa składki na ubezpieczenie emerytalne 9,76 proc. i część składki rentowej 1,5 proc. – resztę dwóch ostatnich składek reguluje pracodawca. Ponadto od wynagrodzenia odejmowana jest zaliczka na podatek dochodowy – 17 proc. przy rocznym dochodzie nieprzekraczającym 85 528 zł, od dochodu powyżej tej kwoty – 32 proc. Finalnie różnica między brutto i netto staje się dość znacząca. Przykładowo osoby zarabiające w 2021 roku pensję minimalną 2800 zł brutto na rękę otrzymują ok. 2061 zł netto.

W przypadku umowy zlecenia (gdy nie mamy zwartych innych oskładkowanych umów) różnica pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto jest nieco wyższa. W takim przypadku np. dobrowolne jest opłacanie składki chorobowej.

Najmniejsza różnica pomiędzy kwotą brutto i netto ma natomiast miejsce w przypadku umowy o dzieło. Wówczas kwota brutto pomniejszana jest jedynie o zaliczkę na podatek dochodowy. Co więcej, w przypadku zastosowania 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu podatek dochodowy odprowadza się więc jedynie od połowy wynagrodzenia brutto. Przykładowo przy wynagrodzeniu brutto w wysokości 1000 zł i 17-procentowej stawce podatku dochodowego wynagrodzenie netto na umowie o dzieło wyniesie 915 zł.  

Znając kwotę naszego wynagrodzenia brutto przy umowie o pracę, możemy samodzielnie obliczyć, ile pieniędzy zostanie nam z niej netto. Obliczenia te trzeba jednak wykonywać w odpowiedniej kolejności:

- Pierwszym krokiem jest odliczenie od kwoty brutto składek ZUS, czyli na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe – w sumie 13,71 proc. 

- Od pozostałej po odjęciu tych składek kwoty należy obliczyć wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9 proc. i również odjąć ją od wynagrodzenia

- Ostatnim krokiem jest obliczenie zaliczki na podatek dochodowy – dla zdecydowanej większości Polaków obowiązująca stawka PIT 17 proc. Zaliczkę tę wylicza się od kwoty wynagrodzenia brutto pomniejszonej o składki ZUS, podlegającą odliczeniu część składki zdrowotnej (7,75 proc.), koszty uzyskania przychodu oraz wysokość kwoty zmniejszającej podatek – kwota ta dla dochodów 13 001 – 85 528 zł wynosi obecnie 525,12 zł, czyli 43,76 zł miesięcznie.

- Po odjęciu od wynagrodzenia brutto składek ZUS, składki zdrowotnej oraz zaliczki na podatek dochodowy otrzymamy wynagrodzenie netto.

Dla tych, którzy boją się popełnić błąd lub nie mają czasu samemu wyliczyć wynagrodzenia netto, dostępnych jest w internecie wiele kalkulatorów przeliczających pensje brutto na netto. Wystarczy wpisać w nich wynagrodzenie brutto oraz rodzaj umowy w oparciu o jaką świadczona jest praca.