Unijny rynek rolny za ropę z USA? Trwają negocjacje umowy

UE przy pomocy negocjowanego od 2013 r. Transatlantyckiego Partnerstwa Handlu i Inwestycji (TTIP) chce otworzyć sobie drogę do importu amerykańskiej ropyShutterstock

Umowa handlowa Unia Europejska-USA (ang. TTIP) ma zapewnić Unii dostęp do amerykańskiego gazu, ale już nie do ropy naftowej. Zmienić to mogą tylko duże ustępstwa ze strony UE, np. otwarcie rynku rolnego - uważają eksperci.

Od czasów "łupkowej rewolucji" w roku 2008 r. dynamiczny wzrost produkcji gazu i ropy naftowej w USA ze złóż niekonwencjonalnych sprawia, że Stany stają się coraz bardziej niezależne od importu źródeł energii i szacuje się, że około 2035 r. staną się eksporterem netto energii.

Droga otwarta

Gospodarka europejska traci na konkurencyjności. Rośnie za to konkurencyjność gospodarki amerykańskiej, zasilanej tanią energią pozyskiwaną z łupków przy dużo mniej ambitnej polityce klimatycznej. W efekcie przedsiębiorstwa w niektórych krajach UE, np. w Niemczech, płacą nawet dwukrotnie więcej za energię niż w USA. UE przy pomocy negocjowanego od 2013 r. Transatlantyckiego Partnerstwa Handlu i Inwestycji (TTIP) chce otworzyć sobie drogę do importu amerykańskiej ropy. W Ameryce obowiązuje bowiem od 1975 r. zakaz eksportu ropy. Cena za takie ustępstwo Amerykanów na korzyść Unii może być jednak wysoka. - Spodziewam się, że Amerykanie, gdyby decydowali się na otwarcie eksportu ropy, oczekiwaliby w zamian dużych ustępstw ze strony Unii. Taka jest logika negocjacji. Otwarcie Unii na amerykańskie produkty rolno-spożywcze mogłoby być częścią takich uzgodnień - ocenił sytuację profesor Andre Sapir, ekspert brukselskiego think thanku Bruegel. To, czy chlorowane kurczaki i amerykańska nieoznakowana żywność z organizmów modyfikowanych genetycznie (ang. GMO) zagoszczą na stałe na europejskich półkach sklepowych, zależy od wzajemnego uznania standardów.

Poluzowanie zasad

Profesor Ewa Kaliszuk z Instytutu Badań Rynku Konsumpcji i Koniunktur (IBRKK) przyznała, że choć amerykańska ropa za rezygnację ze standardów unijnych żywnościowych jej zdaniem nie wchodzi w grę, to pewne poluzowanie zasad np. przy dopuszczaniu GMO na rynek unijny i tym samym uchylenia furtki dla amerykańskiej żywności zmodyfikowanej genetycznie, jest realne. Dla porównania, w USA żywność modyfikowana genetycznie stanowi aż 70-80 proc., podczas gdy w UE poniżej 1 proc. Stronie unijnej zależy w umowie na osobnym rozdziale dotyczącym energii i surowców, jednak Dan Mullan - główny negocjator amerykański podczas konferencji prasowej na koniec ostatniej 6. rundy negocjacji w lipcu, kwestionował zasadność takiego rozdziału.

Kolejne rozmowy

Na przełomie września i października odbędzie się kolejna runda rozmów UE - USA w Waszyngtonie, która jednak zdaniem ekspertów rozstrzygnięć w tej materii nie przyniesie. Dla UE taki rozdział jest ważny politycznie w czasie, kiedy napięcia w stosunkach z Moskwą wywołane przez konflikt rosyjsko-ukraiński wywołały obawy, że Rosja zakręci kurek z ropą i gazem, i unaoczniły konieczność zmniejszenia uzależnienia od nich. Bez oddzielnego rozdziału dotyczącego energii i surowców w umowie UE będzie traktowana tak samo jak inni partnerzy handlowi. - Jeśli chodzi o eksport gazu do krajów, które mają z nami podpisane umowy o wolnym handlu, to jest bardzo automatyczny proces. Więc jeśli będziemy mieć z UE umowę o wolnym handlu i zostanie ona ratyfikowana, to wtedy będzie to automatyczne - powiedziała Miriam Sapiro, która w latach 2009-2014 była zastępcą głównego przedstawiciela w rządzie USA ds. handlu, gdzie odpowiadała m.in. za negocjacje z UE, a obecnie jest ekspertką Brookings Institutions.

A jak z ropą?

Inaczej sprawa wygląda z eksportem amerykańskiej ropy naftowej (ale nie jej derywatów). Tutaj obowiązuje prawo ustanowione jeszcze w 1975 roku, które zabrania eksportować ropę. Licencje na jej eksport są udzielane rzadko, głównie do Kanady. Ale nawet eksport do Kanady ma charakter raczej związany z tym, że USA nie mają takich mocy przerobowych i po porostu część jest wysyłana w celu rafinacji ropy. Rafinowane produkty z ropy naftowej, które USA sprzedają Unii, mają wartość około 50 mld dolarów i to jest bardziej opłacalne niż sprzedaż nieprzetworzonej ropy naftowej jako surowca. - Moim zdaniem nadszedł czas, by poważnie się zastanowić, czy ten zakaz eksportu ropy ma wciąż sens. To wymaga analizy, czy byłyby jakieś negatywne skutki zniesienia tego zakazu. Uważam, że USA powinny robić co się da, by wyjść naprzeciwko europejskim potrzebom energetycznym - powiedziała Miriam Sapiro. - Dla UE osobny rozdział dotyczący energii i surowców jest niezmiernie ważny. Przecież już na samym początku integracji europejskiej przez ustanowienie Wspólnoty Węgla i Stali oraz Euratomu Europa dała wyraz wagi, jaką przywiązuje do energii i surowców. To jest zupełnie naturalne, że w TTIP Unia chce osobnego rozdziału i szczególnego podkreślenia wagi tych kwestii - powiedział Christophe Bonnery z Międzynarodowego Stowarzyszenia Ekonomiki Energii. Z kolei profesor Andre Sapir podkreślił, że osobny rozdział w umowie o partnerstwie transatlantyckim jest tak istotny z różnych powodów - "ze względu na dywersyfikację dostaw i bezpieczeństwo energetyczne oraz ze względów politycznych w dobie konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Ma też implikacje środowiskowe i oczywiście ekonomiczne".

Różne źródła

Dla Polski istotna jest dywersyfikacja dostaw gazu. Mniej emocjonuje nas amerykańska ropa naftowa. Oczywiście w przyszłości będzie to zależeć od krajowego zapotrzebowania na gaz, a także wydobycia krajowego. Wydobycie gazu łupkowego w Polsce raczej nie będzie tak duże, jak optymistycznie zakładano. Do roku 2022 jesteśmy związani kontraktem z Rosjanami - mamy obowiązek zakupu minimum 8,7 mld m sześc. gazu i dodatkowo 1,5 mld m sześc. z Kataru, 2 mld m sześc. sprowadzamy z Niemiec i Czech, a z własnego wydobycia z konwencjonalnych złóż możemy liczyć na 4,4 mld m sześc. Przy zapotrzebowaniu rocznym szacowanym w przyszłości na 19-20 mld m sześc., gaz amerykański może odegrać większą rolę w dywersyfikacji dostaw, dopiero po zakończeniu kontraktu rosyjskiego. Oczywiście wojna na Ukrainie i obustronne sankcje UE - Rosja mogą zmienić te uwarunkowania. Zdaniem Jamesa Smalla, dyrektora Atlantic Starategy Group z Brukseli, doradzającej przedsiębiorstwom z branży górniczej, energetycznej i metalurgicznej, eksport amerykańskiego gazu LNG spowoduje, zarówno w UE jak i w Polsce spadek zainteresowania wydobyciem tego surowca z łupków. Dla Polski w kontekście TTIP, ze względu na koszty energii, ale też z uwagi na uwarunkowania technologiczne ważniejsza jest pozycja amerykańskiego sektora chemicznego. To bardzo poważna konkurencja zaawansowana technologicznie i dysponująca tanią energią do produkcji - przestrzegał unijny dyplomata.

Autor: mn//bgr / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Beko Europe zamierza zamknąć swoją fabrykę w Łodzi. Pracę ma stracić 1100 osób. W piątek przeciwko tej decyzji protestowali pracownicy zakładu. - Walczymy o dalszą działalność fabryki i nasze miejsca pracy. A jeśli się nie uda, o godne odprawy - powiedział szef Solidarności w łódzkich zakładach Beko Sebastian Graczyk.

Gigant zamyka fabrykę w Polsce. "Miały być miód i mleko, zostało grupowe zwolnienie"

Gigant zamyka fabrykę w Polsce. "Miały być miód i mleko, zostało grupowe zwolnienie"

Źródło:
PAP

Kolejne powiaty zostały objęte stanem klęski żywiołowej - wynika z rozporządzenia opublikowanego w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi o powiaty: bolesławiecki, jaworski, legnicki i złotoryjski.

Kolejne powiaty objęte stanem klęski żywiołowej

Kolejne powiaty objęte stanem klęski żywiołowej

Źródło:
tvn24.pl

Niektóre magazyny uległy zalaniu, a część dróg jest zniszczona - zwraca uwagę Polska Izba Gazu Płynnego, prosząc klientów o cierpliwość. "Podejmujemy maksymalne wysiłki, aby zapewnić dostawy LPG mieszkańcom na terenach powodziowych" - podkreślają dostawcy.

Kłopoty z gazem. "Maksymalne wysiłki, aby zapewnić dostawy"

Kłopoty z gazem. "Maksymalne wysiłki, aby zapewnić dostawy"

Źródło:
PAP

W mediach społecznościowych pojawiły się nieprawdziwe informacje dotyczące rzekomego podniesienia cen worków na piasek w sklepach Leroy Merlin - przekazała sieć w oświadczeniu opublikowanym na stronie internetowej. "Stanowczo zaprzeczamy tym fałszywym doniesieniom" - napisano.

Wielka sieć handlowa reaguje. "Fałszywe doniesienia"

Wielka sieć handlowa reaguje. "Fałszywe doniesienia"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

PKO BP, Bank Pekao, Santander, ING Bank Śląski, BNP Paribas, Velobank i Nest Bank - klienci tych banków muszą przygotować się na utrudnienia z powodu prac serwisowych w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach mogą pojawić się problemy z płatnościami czy w dostępie do serwisu internetowego.

Utrudnienia dla klientów dużych banków. "Wszystkie ważne transakcje wykonaj wcześniej"

Utrudnienia dla klientów dużych banków. "Wszystkie ważne transakcje wykonaj wcześniej"

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, co oznacza, że kumulacja po raz kolejny wzrośnie. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości prawie 1,3 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 20 września 2024 roku.

Wyniki Eurojackpot z 20 września. Jakie liczby padły podczas losowania?

Wyniki Eurojackpot z 20 września. Jakie liczby padły podczas losowania?

Źródło:
tvn24.pl

Samolot linii Scandinavian Airlines (SAS) musiał awaryjnie lądować po tym, jak w trakcie lotu z posiłku jednej z pasażerek wyskoczyła mysz. Podróżujący do Hiszpanii odwiedzili tym samym na moment Danię.

Żywa mysz w posiłku. Samolot lądował awaryjnie

Żywa mysz w posiłku. Samolot lądował awaryjnie

Źródło:
BBC

Fourna, wyludniająca się wioska w centralnej Grecji, poszukuje nowych mieszkańców - rodzin z dziećmi. Miejscowość oferuje zakwaterowanie, pracę dla co najmniej jednej osoby i pieniądze na dobry start w nowym miejscu. Są już pierwsze zgłoszenia. - Mam nadzieję, że się rozrośniemy - komentuje miejscowy duchowny Konstantinos Dusikos.

Wioska szuka mieszkańców. Oferuje zakwaterowanie, pracę i pieniądze na start

Wioska szuka mieszkańców. Oferuje zakwaterowanie, pracę i pieniądze na start

Źródło:
PAP, Euronews, Reuters

- To nie są jeszcze duże kwoty, dlatego że dopiero te wnioski tak naprawdę zaczynają spływać, więc mówimy o niskich dziesiątkach milionów złotych - tak o wydanych środkach mówił w piątek w "Jeden na jeden" Andrzej Domański, minister finansów. Wyjaśniał także z jakich mechanizmów zwolnień podatkowych będą mogli skorzystać poszkodowani przedsiębiorcy.

Umorzenia i odroczenia dla poszkodowanych. Minister finansów o szczegółach

Umorzenia i odroczenia dla poszkodowanych. Minister finansów o szczegółach

Źródło:
TVN24

Oprócz środków z Funduszu Solidarności - na wsparcie krajów dotkniętych powodzią przeznaczone będzie 10 mld euro z Funduszu Spójności z prefinansowaniem. Kwota, która nam się początkowo należała była bowiem zdecydowanie niższa, a sposób jej wydatkowania nie tak korzystny, jak teraz. Co udało się wynegocjować w UE? Podsumowuje Maciej Sokołowski.

Pieniądze z UE na powódź. Co wynegocjowano dla Polski?

Pieniądze z UE na powódź. Co wynegocjowano dla Polski?

Źródło:
TVN24

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego udostępnił specjalny adres mailowy powodz@gunb.gov.pl, na który można wysyłać zgłoszenia dotyczące budynków, które wymagają przeprowadzenia pilnej oceny stanu technicznego po powodzi - poinformował w czwartek urząd. Urząd prosi o rozwagę i podkreśla, że "w takich sytuacjach najważniejsze jest bezpieczeństwo i zachowanie szczególnej ostrożności".

Pilne oceny stanu technicznego po powodzi. Tam trzeba się zgłaszać

Pilne oceny stanu technicznego po powodzi. Tam trzeba się zgłaszać

Źródło:
PAP

Wystrzeliły ceny worków z piaskiem, żywności, wody, a także urządzeń do osuszania domów i mieszkań. Już dzień po ogłoszeniu informacji o możliwości dokonywania zgłoszeń UOKiK otrzymał 27 zgłoszeń w sprawie powodziowej spekulacji - przekazała piątkowa "Gazeta Wyborcza".

Firmy próbują zarabiać na powodzi. Ceny niektórych produktów wystrzeliły

Firmy próbują zarabiać na powodzi. Ceny niektórych produktów wystrzeliły

Źródło:
PAP

W wyniku powodzi najbardziej ucierpiały zasiewy rzepaku. Na tym etapie można stwierdzić również dużą skalę zniszczeń ziemniaków, buraków oraz kukurydzy - przekazał resort rolnictwa. Gospodarstwom, które ucierpiały w wyniku powodzi przysługiwać będzie kilka form pomocy.

Duże straty w rolnictwie po powodzi. Najbardziej ucierpiał rzepak

Duże straty w rolnictwie po powodzi. Najbardziej ucierpiał rzepak

Źródło:
PAP

Firma Nike ogłosiła, że jej aktualny prezes John Donahoe w przyszłym miesiącu przejdzie na emeryturę. Na jego miejsce został mianowany Eliott Hill, który zaczął swoją karierę w Nike'u w 1988 r. jako stażysta. Rynek na nowe doniesienia zareagował pozytywnie.

Zaczął jako stażysta 36 lat temu, teraz będzie prezesem. Zmiana warty w legendarnej firmie

Zaczął jako stażysta 36 lat temu, teraz będzie prezesem. Zmiana warty w legendarnej firmie

Źródło:
BBC, CNN

Głęboki spadek sprzedaży aut elektrycznych w Europie sprawia, że Polska traci jedną ze swoich specjalizacji eksportowych - informuje piątkowa "Rzeczpospolita". Eksport baterii zmalał w tym roku o ponad połowę.

Rynek aut elektrycznych "szoruje po dnie"

Rynek aut elektrycznych "szoruje po dnie"

Źródło:
PAP

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej negocjuje z liniami lotniczymi nowe stawki za usługi kontroli powietrznej. Mają one obowiązywać w kolejnych czterech latach. Stawki będą znacząco wyższe od obowiązujących obecnie - czytamy w piątek w "Rzeczpospolitej".

Bilety lotnicze pójdą w górę. Od stycznia nowe stawki

Bilety lotnicze pójdą w górę. Od stycznia nowe stawki

Źródło:
PAP

- Opieszałość obecnego rządu odnośnie CPK dziwi, ale przede wszystkim, co jest bardzo bolesne, także kosztuje - stwierdził prezydent Andrzej Duda podczas czwartkowej konferencji na Krynica Forum 2024. Zdaniem spółki informacje przekazane przez głowę państwa są nieprawdziwe.

Prezydent skrytykował opieszałość w sprawie CPK. Spółka zarzuca mówienie nieprawdy

Prezydent skrytykował opieszałość w sprawie CPK. Spółka zarzuca mówienie nieprawdy

Źródło:
PAP

Ursula von der Leyen zapowiedziała w czwartek pomoc w wysokości 10 mld euro dla krajów poszkodowanych przez powódź. Jak przekazał szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec, połowa tych środków ma trafić do Polski.

Połowa unijnych środków na odbudowę dla Polski. Są szczegóły

Połowa unijnych środków na odbudowę dla Polski. Są szczegóły

Źródło:
PAP