"Jakieś piętnaście milionów Polaków mieszka na terenie stanowiącym białą plamę pod tym względem"

Źródło:
TVN24 Biznes
Upadek PKS Radom
Upadek PKS RadomTVN24
wideo 2/4
Upadek PKS RadomTVN24

W latach 2019-2022 upadło dziesięć PKS-ów. Szczególny przykład to Radom. Od kwietnia dzięki otwarciu lotniska mieszkańcy będą mogli polecieć do Rzymu czy Kopenhagi, ale od końca ubiegłego roku nie mają, jak dojechać do roboty - mówi w rozmowie z TVN24 Biznes Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Dodaje, że "jakieś piętnaście milionów Polaków" mieszka na terenie stanowiącym białą plamę pod względem transportu publicznego.

Mapa wykluczenia komunikacyjnego

"Ze skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że problem wykluczenia komunikacyjnego dotyka w szczególności mieszkańców mniejszych miejscowości lub wsi" - odpowiada Biuro RPO na pytania TVN24 Biznes.

Chodzi o liczne niedogodności związane z np. utrudnionym dostępem pacjentów do opieki zdrowotnej, osób z niepełnosprawnością do rehabilitacji, trudności w dojeździe do pracy osób niedysponujących prywatnym samochodem. 

RPO wyjaśnia, że "częstokroć komunikacja wsi z miastem sprowadza się wyłącznie do autobusów szkolnych, kursujących wyłącznie w okresie roku szkolnego. Źródłem tego stanu rzeczy jest najczęściej likwidacja połączenia przez przewoźnika wynikająca z jego nieopłacalności".

Stowarzyszenie Ekonomiki Transportu opublikowało mapę wykluczenia komunikacyjnego w Polsce. Według badań do ok. 20 proc. miejscowości w Polsce nie dojeżdża transport publiczny.

Problemy z transportem. "Sytuacja nie napawa optymizmem"

Do problemów z dojazdem do pracy, do lekarza czy sklepu spożywczego odnosi się w interpelacji poselskiej poseł Paweł Krutul (Lewica). Opisuje w niej sytuację mieszkańca Krynek w województwie podlaskim.

"Jego małżonka i dzieci dojeżdżają do szkoły i pracy do Sokółki. Byli zaskoczeni, gdy PKS Nova wraz z noworoczną zmianą rozkładu jazdy zlikwidowała większość połączeń na linii Krynki–Sokółka, pozostawiając jedno połączenie w godzinach... wczesnopopołudniowych" - czytamy.

Według posła Krutula "sytuacja w innych podlaskich miastach również nie napawa optymizmem".

"PKS Nova poinformował mieszkańców Siemiatycz (woj. podlaskie), iż od 1 lipca 2022 roku zawieszonych zostaje 10 połączeń w kierunku m.in. Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Milejczyc, Drohiczyna i innych. Jakiś czas temu zlikwidowano również wszystkie połączenia na linii Siemiatycze–Warszawa" - pisze w interpelacji. 

W rozmowie z TVN24 Biznes podaje kolejny przykład. - Z Sejn do Białegostoku autobus odjeżdża o godzinie 7, z Białegostoku do Sejn odjeżdża o godzinie 14. To jedyne bezpośrednie połączenie, które nie daje możliwości dojazdu do pracy. Ponadto, w czasie roku akademickiego autobus, szczególnie przed weekendem, bywa przepełniony pasażerami. Następnym przykładem są połączenia z Siemiatycz. Problem zgłaszają również mieszkańcy Hajnówki czy Krynek - wskazuje Krutul i dodaje, że do roku 2014 w Polsce funkcjonowało 788 tys. linii komunikacji autobusowych, a w 2020 roku już tylko 480 tys.

O komentarz do zmian w rozkładzie jazdy poprosiliśmy PKS Nova. Z informacji przesłanych TVN24 Biznes przez zarząd firmy wynika, że w roku 2022 spółka utworzyła 50 nowych linii, a zamknęła 73. "Dodatkowo realizujemy linię Białystok-Krynki o godz. 16:30 dojazd do Krynek jest na godzinę 17:34, czas przejazdu 1h 4 minuty, koszt biletu 24 zł. Trasa przejazdu mierzy 49 km. Organizatorem połączenia jest Burmistrz Krynek w porozumieniu z Gminą Supraśl i Gminą Szudziałowo w ramach linii użyteczności publicznej" - napisano.

Na pytanie, jakie wyzwania mają dziś mieszkańcy mniejszych miejscowości w kontekście transportu publicznego, Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, odpowiada w rozmowie z TVN24 Biznes, że "jakieś piętnaście milionów Polaków nie ma żadnych wyzwań z tym związanych, bo po prostu mieszkają na terenie stanowiącym białą plamę pod tym względem".

- To upośledza ludzi, zwłaszcza młodzież, która ma utrudniony dostęp do edukacji, oferty kulturalnej czy po prostu do życia towarzyskiego i rozwoju więzów społecznych. Kolejne miliony mają dostęp do transportu zbiorowego tylko w dni robocze. Ludzie oczywiście stosują samopomoc i się podwożą wzajemnie, ale najczęstszym lekarstwem jest po prostu zakup samochodu. Bardzo często trującego rzęcha sprowadzonego z Niemiec. Potem zaś dziwimy się, że są korki w miastach i na trasach dojazdowych, że jest hałas, wypadki czy zanieczyszczenie środowiska - mówi.

Fundusz autobusowy

Rozwiązaniem na problemy likwidowanych połączeń miał być rządowy Fundusz rozwoju przewozów autobusowych (FRPA). Zapytaliśmy Ministerstwo Infrastruktury, adresata interpelacji posła Krutula, jak ocenia efekty działania funduszu, który został powołany w 2019 roku.

W odpowiedzi resort stwierdził, że "FRPA jest pierwszym na tak dużą skalę narzędziem wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego będących organizatorami publicznego transportu zbiorowego".

"Funkcjonowanie Funduszu zostało zaplanowane w perspektywie wieloletniej. Począwszy od 2020 r. na wsparcie samorządów uruchamiających połączenia autobusowe gwarantujemy corocznie 800 mln zł. Dzięki temu powstają nowe linie komunikacyjne, a mieszkańcy przede wszystkim z mniejszych miejscowości, mają możliwość dotarcia środkami transportu publicznego do pracy, szkół, placówek zdrowia i instytucji kultury" - napisano.

Według rządowych informacji w 2019 r. dofinansowanych zostało 1228 linii komunikacyjnych kwotą 10 mln zł. W 2020 r. przewozy wykonywane były na 2834 liniach komunikacyjnych, które zostały dofinansowane kwotą 139 mln zł. W 2021 r. dopłatą z Funduszu objęto w skali kraju 4371 linii komunikacyjnych, a kwota dopłaty przekazana organizatorom wynosiła 358 mln zł. W 2022 r., dopłatą objęto 5705 linii komunikacyjnych, a wnioskowana przez organizatorów kwota dopłaty z Funduszu to ponad 631 mln zł.

W ramach przeprowadzonych do tej pory naborów na 2023 r. samorządy wnioskowały o uruchomienie 6347 nowych linii komunikacyjnych w całym kraju. "Na ten cel przeznaczymy 773 mln zł z FRPA" - podało Ministerstwo Infrastruktury.

"Z pewnością rząd spodziewał się więcej"

Dlaczego jest tak źle, skoro jest tak dobrze? Adrian Furgalski przyznaje, że "fundusz był pierwszą w historii odpowiedzią finansową rządu na problem znikających połączeń autobusowych i zmierzających ku upadłości przewoźników".

- Koszty zrobienia porządku w tym zakresie szacowane są na kwotę dwa razy większą, ale i te 800 milionów złotych można uznać z pewnością za przełomowe, choć gdy nie idą one w parze z głębszymi zmianami systemowymi, efekt ich oddziaływania jest niestety ograniczony - komentuje w rozmowie z TVN24 Biznes.

W jego ocenie po funduszu "z pewnością rząd spodziewał się więcej". - Kiedy przyjmowano w 2019 roku ustawę, autobusy przejeżdżały rocznie 532 milionów kilometrów. W 2021 roku 399 milionów kilometrów. Mamy więc do czynienia z dalszych zwijaniem się rynku połączeń autobusowych - stwierdza.

Zdaniem eksperta rząd prezentuje skuteczność przyjętych rozwiązań, ale tylko w wąskim aspekcie wykorzystania środków z funduszu, a nie rozwoju sytuacji w całym kraju.

- W latach 2019-2022 upadło dziesięć PKS-ów. W 2021 nastąpiła likwidacja PKS Ostrów Wielkopolski i PKS Łódź, a wcześniej państwowego przewoźnika PKS Gniezno. W roku ubiegłym nastąpiła likwidacja PKS Radom i PKS Wałcz. Radom jest dla mnie szczególny jako przykład walki z wykluczeniem komunikacyjnym. Od kwietnia dzięki otwarciu lotniska mieszkańcy będą mogli polecieć do Rzymu czy Kopenhagi, ale od końca ubiegłego roku nie mają, jak dojechać do roboty - podsumowuje.

Czytaj też: PKS Radom upada. "Wszyscy pracownicy dostali wypowiedzenia i kończymy działalność"

"Byliśmy traktowani jak piąte koło u wozu"

W Wałczu, mieście w północno-zachodniej części Polski, w którym mieszka ponad 24 tysiące ludzi, lokalny PKS działalność zakończył w roku 2022. Ryszard Haracewiat, likwidator spółki, w rozmowie z TVN24 Biznes opowiada, że "otrzymana pomoc od państwa była niewystarczająca na pokrycie strat finansowych, nie obejmowała również wszystkich okresów, w których była prowadzona nauka zdalna i obowiązywały ograniczenia przewożonych pasażerów".

- Wybuch wojny w Ukrainie spowodował bardzo duży wzrost cen paliw płynnych oraz energii elektrycznej. Straty poniesione w latach 2020-2022 liczone bez przychodów ze sprzedaży majątku spółki wyniosły około czterech milionów złotych - tłumaczy.

Według Ryszarda Haracewiata "warunki funkcjonowania transportu publicznego stworzone przez państwo miały zasadniczy wpływ na trudną sytuację finansową". Wylicza brak możliwości skorzystania ze środków unijnych na zakup taboru autobusowego czy brak współpracy ze strony samorządu terytorialnego, które są organizatorami transportu publicznego. - Byliśmy traktowani jak piąte koło u wozu. Jednostki samorządu terytorialnego stoją na stanowisku, że firmy PKS muszą realizować przewozy bez jakiegokolwiek dofinansowania - mówi.

Wskazuje także na "brak możliwości kompleksowego wykorzystania środków finansowych z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych".

Furgalski: powinien być jeden bilet łączący autobus, kolej i komunikację miejską

Na mankamenty Funduszu zwraca uwagę także Adrian Furgalski, dodając, że eksperci wskazywali już na to w 2019 roku, kiedy przepisy były przyjmowane.  

- Dlaczego dofinansowanie jest tylko jednoroczne? To przecież zniechęca do wchodzenia do realizacji usługi, skoro nie ma pewności, że będzie trwała dłużej. To uniemożliwia zakup taboru, bo kto kupi nowy tabor na rok? Zgodnie z postulatami mają to być teraz umowy do dziesięciu lat - komentuje.

Jak stwierdza, odbudowa kolejowych połączeń regionalnych rozpoczęła się wtedy, gdy samorządom wojewódzkim zwiększono udział w dochodach podatkowych. - Pomyślność transportu zbiorowego widzę w kolejnym takim ruchu, a nie w centralnych funduszach i rozmaitych ustawach. Powinien być jeden bilet łączący autobus, kolej i komunikację miejską - ocenia.

Jednak zauważa, że "dzisiaj za taką dobrą ofertę dla mieszkańców państwo każe, bo zabiera wówczas w autobusach i pociągach zwrot za przejazdy z ulgami ustawowymi".

- Absurd. Państwo wręcz powinno premiować za taką integrację usług - podsumowuje.

Autorka/Autor:Joanna Rubin

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Wielu kierowców zajmujących się przewozem osób od połowy czerwca może stracić pracę. Ma to związek z wejściem w życie obowiązku posiadania polskiego prawa jazdy, które obcokrajowcy będą mogli zdobyć dopiero po pół roku pobytu w Polsce. W szczególności ten drugi element budzi obawy branży. - Zmiany mogą doprowadzić do sparaliżowania rynku - ostrzega Marcin Moczyróg, dyrektor Ubera na Europę Środkową i Wschodnią. Według Adriana Furgalskiego, prezesa Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, możliwe są jednak zmiany w regulacjach.

Część osób może stracić pracę, branża ostrzega przed "paraliżem"

Część osób może stracić pracę, branża ostrzega przed "paraliżem"

Źródło:
tvn24.pl

Program, w ramach którego zostanie przekazanych 735 tysięcy sztuk sprzętu - laptopów, tabletów dla uczniów, powinien ruszyć w przyszłym roku – zapowiedziała we wtorek minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Dodała, że musi być on powiązany z reformą edukacji.

"Skala jest ogromna, to 735 tysięcy sztuk sprzętu". Minister o nowym programie

"Skala jest ogromna, to 735 tysięcy sztuk sprzętu". Minister o nowym programie

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Spółka Centralny Port Komunikacyjny w ciągu pięciu lat wydała na marketing łącznie 27,6 miliona złotych netto. Największą część przeznaczono na reklamy w gazetach. Dużą część stanowiły też wydatki na wydarzenia w plenerze, wśród których dominowały pikniki. Tak wynika z informacji przekazanych przez pełnomocnika rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego Macieja Laska.

Pikniki i reklamy. Prawie 30 milionów złotych na marketing w państwowej spółce

Pikniki i reklamy. Prawie 30 milionów złotych na marketing w państwowej spółce

Źródło:
tvn24.pl

Składka zdrowotna odprowadzana przez przedsiębiorców powinna być rozliczana według poprzednich zasad, sprzed 2022 roku - powiedział Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz. Zaproponował także, by koszty związane z przywróceniem regulacji częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tak zwanych wakacji od ZUS.

Gorąco wokół składki zdrowotnej. Jest propozycja rzecznika przedsiębiorców

Gorąco wokół składki zdrowotnej. Jest propozycja rzecznika przedsiębiorców

Źródło:
PAP

Babciowe, czyli nowe świadczenie w ramach programu Aktywny Rodzic, coraz bliżej. Chodzi o pieniądze na opiekę nad dzieckiem dla rodziców, którzy wrócą do pracy. Jak podaje we wtorkowym wydaniu "Dziennik Gazeta Prawna", rząd kończy prace nad projektem ustawy w tej sprawie, a do wyboru będą trzy formy wsparcia.

Rząd szykuje nowe świadczenie. Trzy warianty

Rząd szykuje nowe świadczenie. Trzy warianty

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Bank Japonii zdecydował o zakończeniu trwającej od 2016 roku ery ujemnych stóp procentowych. "Historyczny dzień dla jena" - skomentował analityk Bartosz Sawicki.

Ostatni bank "wyszedł ze strefy mroku". "Historyczny dzień"

Ostatni bank "wyszedł ze strefy mroku". "Historyczny dzień"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Zasiłek pogrzebowy zostanie podwyższony - zapowiedziała w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną" szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Jak przekazała, będzie wynosił siedem tysięcy złotych, a w kolejnych latach ma podlegać waloryzacji.

Tyle ma wynosić zasiłek pogrzebowy

Tyle ma wynosić zasiłek pogrzebowy

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Klienci największego banku Etiopii odkryli, że mogą wypłacać więcej pieniędzy niż faktycznie mają na koncie. W efekcie do bankomatów ustawiały się długie kolejki, zanim wszelkie transakcje wstrzymano. Sam bank próbuje teraz odzyskać środki wypłacone w wyniku "usterki systemu".

"Usterka" w banku, klienci rzucili się do wypłaty pieniędzy. "Nie mogłem uwierzyć, że to prawda"

"Usterka" w banku, klienci rzucili się do wypłaty pieniędzy. "Nie mogłem uwierzyć, że to prawda"

Źródło:
BBC

Na jutro w blisko 500 miejscach w Polsce zaplanowano protesty rolników. Tak wynika z mapy przygotowanej przez Ruch Młodych Farmerów. "Polska stanie" - napisali autorzy w mediach społecznościowych.

Protesty rolników w blisko 500 miejscach. "Polska stanie"

Protesty rolników w blisko 500 miejscach. "Polska stanie"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaczyna prace nad przepisami dotyczącymi tak zwanego domniemania zatrudnienia. - Jest to duża, rewolucyjna wręcz zmiana w Kodeksie pracy - stwierdziła szefowa resortu Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Ministra odniosła się też do kwestii wprowadzenia krótszego tygodnia pracy w Polsce.

Ministerstwo szykuje "rewolucyjną zmianę" w Kodeksie pracy

Ministerstwo szykuje "rewolucyjną zmianę" w Kodeksie pracy

Źródło:
tvn24.pl

Gigant technologiczny Fujitsu wydał oświadczenie, w którym poinformował o wykryciu złośliwego oprogramowania na kilku służbowych komputerach w firmie. "Badamy okoliczności tego wydarzenia" - przekazała spółka.

Złośliwe oprogramowanie na komputerach giganta

Złośliwe oprogramowanie na komputerach giganta

Źródło:
tvn24.pl

Zmiana czasu z zimowego na letni odbywa się w ostatnią niedzielę marca. Z tego powodu śpimy o godzinę krócej, a wskazówki zegarów trzeba przestawić z godziny 2:00 na 3:00. W 2024 roku zmiana czasu z zimowego na letni przypada na 31 marca - w Niedzielę Wielkanocną.

Zmiana czasu na letni. Kiedy przestawiamy zegarki?

Zmiana czasu na letni. Kiedy przestawiamy zegarki?

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump nie był w stanie zapewnić poręczenia majątkowego w wysokości 464 milionów dolarów, wymaganego przez sąd w Nowym Jorku do wstrzymania egzekucji wyroku skazującego jego firmę za oszustwa - oświadczyli w poniedziałek prawnicy byłego prezydenta USA. Trumpowi grozi konfiskata aktywów.

Trump ma kłopoty z wpłacaniem kaucji. Zegar tyka

Trump ma kłopoty z wpłacaniem kaucji. Zegar tyka

Źródło:
PAP, Reuters

Nikt w Polsce nie powinien wybierać między ciepłym posiłkiem a ciepłym domem - podkreśliła w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska, zapowiadając bon energetyczny. Może on trafić nawet do czterech milionów gospodarstw. Szefowa resortu klimatu mówiła też o nowym mechanizmie rozliczeń prosumentów fotowolitaiki, który jej zdaniem jest "korzystny dla obywateli i zostanie pozytywnie przyjęty". - Chcemy w drugiej połowie marca przekazać do prac rządowych ustawę o prosumentach - powiedziała.

Dla kogo bon energetyczny? "U nich rachunki za prąd i ciepło potrafią zjadać 70 procent dochodu"

Dla kogo bon energetyczny? "U nich rachunki za prąd i ciepło potrafią zjadać 70 procent dochodu"

Źródło:
tvn24.pl

Stopy procentowe pozostają na obecnym poziomie od października 2023 roku. Kredytobiorcy wyczekują obniżek, które przyczyniłoby się do zmniejszenia rat kredytów mieszkaniowych. W poniedziałek pojawiły się nowe wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej, w których wskazano, kiedy może dojść do zmiany wysokości stóp procentowych.

Dwa głosy w sprawie stóp procentowych. "Niecierpliwie czekam na możliwość głosowania"

Dwa głosy w sprawie stóp procentowych. "Niecierpliwie czekam na możliwość głosowania"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Finansów poinformowało o wysokości nagród i premii wypłaconych pracownikom resortu od momentu zaprzysiężenia nowego rządu. Nagrody trafiły do 1572 osób, a średnia wysokość wynosiła 2871,46 zł brutto - przekazał wiceszef tego resortu Paweł Karbownik. W tym czasie w resorcie wypłacono również premie oraz dodatki.

Miliony na nagrody w Ministerstwie Finansów. Podano kwoty

Miliony na nagrody w Ministerstwie Finansów. Podano kwoty

Źródło:
tvn24.pl

Sklep internetowy HalfPrice kończy działalność. "Z dniem 01.04.2024 r. zostanie zamknięty" - czytamy w komunikacie na stronie marki należącej do polskiego giganta handlowego - Grupy CCC. Zmiany nie dotyczą sklepów stacjonarnych HalfPrice.

Sklepy stacjonarne zostają, internetowy kończy działalność. Decyzja polskiego giganta

Sklepy stacjonarne zostają, internetowy kończy działalność. Decyzja polskiego giganta

Źródło:
tvn24.pl

Była dyrektorka i założycielka Biełsat TV Agnieszka Romaszewska-Guzy poinformowała, że w poniedziałek wręczono jej zwolnienie dyscyplinarne. TVP w komunikacie zaznaczyła, że do definitywnego zakończenia stosunku pracy doszło z inicjatywy spółki z przyczyn dotyczących pracownika.

"Dziś wręczono mi zwolnienie dyscyplinarne"

"Dziś wręczono mi zwolnienie dyscyplinarne"

Źródło:
PAP

Nowa opłata od pierwszej rejestracji aut sprowadzanych do Polski zastąpi akcyzę - poinformował w poniedziałek wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta. Jak stwierdził, dla kierowców zmiana ma być neutralna finansowo. Wcześniej szefowa resortu funduszy Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz przekazała, że ministerstwo będzie chciało wykreślenia podatku od samochodów spalinowych z Krajowego Planu Odbudowy.

Zmiany w opłatach dla kierowców. "Rozmawiamy na ten temat z Komisją Europejską"

Zmiany w opłatach dla kierowców. "Rozmawiamy na ten temat z Komisją Europejską"

Źródło:
PAP

Zdaniem posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego (Konfederacja) realną szansą na uratowanie znanego Browaru Leżajsk jest "zaangażowanie dużej państwowej firmy". Jak wskazał, inwestorem mógłby być Orlen. Poseł zapytał o to Ministerstwo Aktywów Państwowych. Jest odpowiedź szefa tego resortu Borysa Budki.

Czy Orlen kupi znany browar? Minister odpowiada

Czy Orlen kupi znany browar? Minister odpowiada

Źródło:
tvn24.pl