Brak prawa jazdy podczas kontroli – ile wynosi mandat? Kiedy za brak uprawnień grozi zakaz prowadzenia pojazdów?

Źródło:
TVN24 Biznes
senior-kierownica-samochod_1351885073Shutterstock

Brak prawa jazdy podczas kontroli pociąga za sobą określone konsekwencje. Należy jednak odróżnić jazdę bez dokumentu oraz jazdę bez uprawnień do prowadzenia pojazdu, którą potocznie nazywa się jazdą bez prawa jazdy. To ostatnie grozi mandatem, a nawet zakazem prowadzenia pojazdów.

● Brak prawa jazdy podczas kontroli, rozumianego jako dokument potwierdzający posiadana uprawnienia, nie podlega karze. ● Jazda samochodem bez prawa jazdy, rozumianego jako brak uprawnień do prowadzenia tego pojazdu mechanicznego, podlega karze grzywny. ● W razie prowadzenia pojazdu mimo braku uprawnień sąd orzeka także zakaz prowadzenia pojazdów. 

Czy można jeździć bez prawa jazdy?

Na tak postawione pytanie nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie. Należy bowiem odróżnić jazdę bez dokumentu, jakim jest prawo jazdy, oraz jazdę bez uprawnień do prowadzenia pojazdu. Od grudnia 2020 roku, kiedy to weszły w życie przepisy tzw. pakietu deregulacyjnego dla kierowców, kierujący pojazdem nie ma już obowiązku posiadać przy sobie i okazywać na żądanie prawa jazdy. Co do zasady, brak prawa jazdy przy sobie nie pociąga zatem za sobą negatywnych konsekwencji w postaci kary grzywny. 

Zgodnie z prawem o ruchu drogowym kierujący musi jednak posiadać przy sobie i na żądanie okazać dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem, jeżeli wydany został on w innym niż Polska kraju i jednocześnie nie posiada on prawa jazdy wydanego Polsce. Wyjątek dotyczy zatem obcokrajowców. Dlaczego ciąży na nich taki obowiązek? Podstawą potwierdzenia posiadanych przez kierującego uprawnień jest numer PESEL, który wystarczy wpisać do Centralnej Ewidencji Kierowców. Nie są zaś w niej zawarte dane obcokrajowców.

Kara za brak prawa jazdy, czyli jazda bez uprawnień

Nowelizacja kodeksu wykroczeń, która weszła w życia w styczniu 2022 roku, spowodowała znaczne zaostrzenie kar grożących za prowadzenie pojazdu mechanicznego bez uprawnień, czyli za potoczną „jazdę bez prawa jazdy”. Zgodnie z przepisami kierujący podlega bowiem karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości nie mniejszej niż 1500 zł. Zatem jest to minimalna wysokość kary pieniężnej, jaką możesz otrzymać za prowadzenie pojazdu mechanicznego bez uprawnień. W myśl ogólnych przepisów nie może być ona wyższa niż 30 000 zł. 

Dodatkową konsekwencją jest orzeczenie przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów. Co istotne, ma to charakter obligatoryjny, zatem sąd nie posiada w tej kwestii dowolności w orzekaniu.

Należy pamiętać, że kierowanie pojazdem bez uprawnień dotyczy także sytuacji, w której kierujący nie posiada odpowiedniej kategorii do prowadzenia określonego rodzaju pojazdu. Jako przykład wskazać można sytuację, gdy kierujący prowadzi pojazd o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony, a posiada wyłącznie prawo jazdy kategorii B. Wówczas, w razie kontroli, zostanie on potraktowany jak osoba prowadząca pojazd bez uprawnień. 

Kara za jazdę bez prawa jazdy – recydywa i jazda mimo zakazu prowadzenia pojazdów

Obecne przepisy zakładają, że osobie, która została co najmniej dwukrotnie ukarana za podobne wykroczenie umyślne i w ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania ponownie popełnia podobne wykroczenie, można wymierzyć karę aresztu. Jeśli zatem w ciągu dwóch ostatnich lat zostałeś co najmniej dwukrotnie ukarany karą grzywny za prowadzenie pojazdu mimo braku uprawnień, czyli potoczną jazdę bez prawa jazdy, sąd może orzec karę aresztu.

Kodeks wykroczeń zakłada jednak znaczne zaostrzenie kar w razie ponownego wykroczenia kierowania pojazdem mechanicznym. Zgodnie z przepisami, które wejdą w życie 17 września 2022 roku, jeżeli kierujący pojazdem mechanicznym w ciągu ostatnich dwóch lat od ostatniego ukarania za prowadzenie pojazdu mechanicznego mimo braku uprawnień ponownie popełni to wykroczenie, wówczas wymierza się grzywnę w wysokości nie niższej niż dwukrotność dolnej granicy zagrożenia. Zatem minimalna kara grzywny, która wymierzana jest obligatoryjnie, wynosi minimum 3000 zł.

Daleko idące konsekwencje pociąga za sobą ponadto jazda bez prawa jazdy mimo zakazu prowadzenia pojazdów. Złamanie zakazu prowadzenia pojazdu jest bowiem przestępstwem określonym w art. 244 k.k. Osoba, która nie stosuje się zaś do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny Dz. U. 1997 nr 88 poz. 553, Ustawa z dnia 20 maja 1971 roku Kodeks wykroczeń Dz. U. 1971 nr 12 poz.114, Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym Dz. U. 1997 nr 98 poz. 602.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W czwartek weszły w życie przepisy zakazujące wprowadzania do obrotu napojów spirytusowych w tak zwanych alkotubkach - poinformował resort rolnictwa. Jak dodano, ze względu na postulaty producentów, wprowadzono 30-dniowy okres przejściowy, pozwalający na handel "alkotubkami" maksymalnie do 28 lutego tego roku.

"Całkowity zakaz wprowadzenia do obrotu". Rozporządzenie weszło w życie

"Całkowity zakaz wprowadzenia do obrotu". Rozporządzenie weszło w życie

Źródło:
PAP

Stały Komitet Rady Ministrów zaakceptował projekt ustawy w sprawie podniesienia zasiłku pogrzebowego - poinformował w czwartek szef komitetu Maciej Berek. Propozycja resortu rodziny zakłada, że świadczenie wzrośnie od przyszłego roku z 4 tysięcy do 7 tysięcy złotych.

Jest ważna decyzja w sprawie zasiłku pogrzebowego

Jest ważna decyzja w sprawie zasiłku pogrzebowego

Źródło:
PAP

Spółka Black Red White, znany producent mebli, zwiększyła zakres planowanych zwolnień grupowych z około 350 do 421 osób w pierwszym półroczu tego roku - wynika z informacji Powiatowego Urzędu Pracy w Biłgoraju (Lubelskie).

Black Red White zwiększa skalę zwolnień grupowych

Black Red White zwiększa skalę zwolnień grupowych

Źródło:
PAP

W Chorwacji rozpoczął się w czwartek tygodniowy bojkot wybranych sieci supermarketów oraz trzech grup produktów. Premier Andrej Plenković ogłosił tego dnia zaktualizowaną listę produktów, objętych wymogiem ograniczenia cen.

Ruszył tygodniowy bojkot sklepów. Premier reaguje

Ruszył tygodniowy bojkot sklepów. Premier reaguje

Źródło:
PAP

Liczba kradzieży sklepowych na Wyspach Brytyjskich osiągnęła niespotykany wcześniej poziom - w ciągu roku odnotowano ponad 20 milionów takich przestępstw. Bywa, że złodzieje jawnie opróżniają półki z towarami na oczach klientów i pracowników sklepów. Sprzedawcy ostrzegają, że przestępczość w brytyjskich placówkach handlowych "wymknęła się spod kontroli".

"Epidemia kradzieży" w sklepach. Coraz częstsza metoda "kamikadze"

"Epidemia kradzieży" w sklepach. Coraz częstsza metoda "kamikadze"

Źródło:
BBC, The Independent

W razie braku dojścia do porozumienia WOŚP z TV Republika sieć handlowa Lidl zaprzestanie dalszych emisji spotów reklamowych w stacji - poinformowała dyrektorka do spraw korporacyjnych i społecznej odpowiedzialności biznesu Lidl Polska Aleksandra Robaszkiewicz. Firmy Oleofarm oraz Wawel przekazały, że rezygnują z emisji reklam w TV Republika.

Firmy reagują po oświadczeniu Owsiaka

Firmy reagują po oświadczeniu Owsiaka

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

W obawie przed przerwami w dostawie prądu w związku z operacją odłączenia krajów bałtyckich od rosyjskiej sieci elektroenergetycznej mieszkańcy Estonii wykupują w sklepach domowe generatory prądu - podał w czwartek estoński nadawca publiczny ERR.

Zrywają z Rosją. Ten produkt szybko znika ze sklepów

Zrywają z Rosją. Ten produkt szybko znika ze sklepów

Źródło:
PAP

Stopy procentowe w strefie euro zostaną obniżone o 25 punktów bazowych - zadecydował Europejski Bank Centralny. EBC podał, że nie ma z góry określonej ścieżki dla stóp procentowych.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
PAP

Oszuści wysyłają fałszywe wiadomości z informacją o konieczności dokonania korekty w PIT-17 - ostrzega resort finansów. Dodaje, że cyberprzestępcy podszywają się pod Krajową Administrację Skarbową (KAS).

Oszustwo na PIT. Resort ostrzega

Oszustwo na PIT. Resort ostrzega

Źródło:
PAP

Miała być triumfem francuskiej myśli technologicznej, ostatecznie okazała się jedną wielką klapą. W cieniu głośnej premiery chińskiego DeepSeek debiutowała także inna aplikacja oparta na sztucznej inteligencji - Lucie. Bota jednak szybko wyłączono po tym, gdy próbował przekonywać użytkowników, że krowa znosi jaja.

"Krowa znosi jaja". Spektakularna porażka Lucie

"Krowa znosi jaja". Spektakularna porażka Lucie

Źródło:
CNN

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wyraził zgodę na przejęcie przez cyber_Folks kontroli nad spółką Shoper poprzez zakup 49,9 procent jej akcji - poinformowała firma w komunikacie prasowym. Chodzi o transakcję o wartości 547,5 miliona złotych.

Wielkie przejęcie na polskim rynku. Firma o decyzji urzędu

Wielkie przejęcie na polskim rynku. Firma o decyzji urzędu

Źródło:
PAP

Rok 2025 będzie rokiem przełomu w polskiej gospodarce, jeśli chodzi o konkurencyjność gospodarki, rokiem przełomu, jeśli chodzi o inwestycje w nasze bezpieczeństwo i w naszą konkurencyjność – powiedział w czwartek premier Donald Tusk na konferencji prasowej związanej z rozpoczęciem budowy Morskiej Farmy Wiatrowej Baltica 2.

Tusk: to będzie rok przełomu

Tusk: to będzie rok przełomu

Źródło:
tvn24.pl, PAP

PKO BP przekazał w komunikacie, że udało się usunąć awarię. Wcześniej bank informował o utrudnieniach w "dostępie do niektórych usług w aplikacji IKO i serwisie iPKO".

Awaria w największym banku w Polsce. "Występowały utrudnienia"

Awaria w największym banku w Polsce. "Występowały utrudnienia"

Źródło:
tvn24.pl

Z powodu problemów technicznych na godzinę uziemione zostały w czwartek wszystkie samoloty na najważniejszych lotniskach w Belgii. Przyczyną problemów była usterka w firmie Skeyes, odpowiedzialnej za kontrolę ruchu lotniczego w tym kraju.

Zakłócenia na belgijskim niebie. Godzinna przerwa

Zakłócenia na belgijskim niebie. Godzinna przerwa

Źródło:
Reuters, PAP

1 lutego 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy wprowadzające wolne od pracy 24 grudnia w Wigilię Bożego Narodzenia. Zmiany dotyczą także kolejnej niedzieli bez zakazu handlu.

Nowy dzień wolny od pracy i zmiany w handlu

Nowy dzień wolny od pracy i zmiany w handlu

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Toyota Motor sprzedała 10,8 milionów aut w 2024 roku. To najchętniej wybierana marka na świecie piąty rok z rzędu - przekazała Agencja Reutera.

Auta tego producenta sprzedają się najlepiej

Auta tego producenta sprzedają się najlepiej

Źródło:
Reuters

Lider Naddniestrza poinformował, że zapasy gazu w separatystycznym regionie Mołdawii są "bliskie zera". Jak podały lokalne media, Kiszyniów i Tyraspol nie mogą dojść do porozumienia w sprawie unijnych środków na rozwiązanie kryzysu energetycznego.

Kryzys się pogłębia. "Nasze zapasy są bliskie zera"

Kryzys się pogłębia. "Nasze zapasy są bliskie zera"

Źródło:
PAP

Dla dobra konkurencyjności europejskich firm system ETS2 powinien być odroczony o 2-4 lata - powiedział w Krakowie na konferencji o przyszłości unijnych funduszy Szymon Hołownia, marszałek Sejmu i kandydat na prezydenta RP.

Hołownia: błagam, odsuńmy o te dwa, trzy, cztery lata

Hołownia: błagam, odsuńmy o te dwa, trzy, cztery lata

Źródło:
PAP

Produkt Krajowy Brutto (PKB) Polski wzrósł w 2024 roku o 2,9 procent w porównaniu z 2023 rokiem - podał we wstępnym szacunku Główny Urząd Statystyczny (GUS). Dodał, że w 2023 roku PKB wzrósł o 0,1 procent.

PKB Polski. Najnowsze dane GUS

PKB Polski. Najnowsze dane GUS

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Polska opowiada się za tym, żeby rozważyć zwiększenie środków własnych Unii Europejskiej - powiedziała ministra Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz na konferencji w Krakowie. W tym kontekście wspomniała o podatku cyfrowym lub nowej opłacie za wjazd do UE.

Opłata za wjazd do Unii. Ministra zabiera głos

Opłata za wjazd do Unii. Ministra zabiera głos

Źródło:
PAP

Wprowadzenie opłaty za wjazd samochodem na nowojorski Manhattan ograniczyło ruch o milion pojazdów. Dzięki temu czas podroży skrócił się o nawet 30 procent.

Jedna decyzja, milion aut mniej

Jedna decyzja, milion aut mniej

Źródło:
PAP

Kradzieże pieniędzy z konta metodą "na bankowca" stały się prawdziwą plagą - informuje w czwartkowym wydaniu dziennik "Rzeczpospolita". Jak dodaje, coraz częściej tej formie oszustwa ulegają ludzie młodzi.

Tylko oni i "bankowiec". Plaga oszustw

Tylko oni i "bankowiec". Plaga oszustw

Źródło:
PAP

Firma Meta zgodziła się w ramach ugody wypłacić Donaldowi Trumpowi odszkodowanie w wysokości 25 milionów dolarów. Ma to związek z pozwami, które Trump złożył po zawieszeniu jego kont na Facebooku i Instagramie w 2021 roku.

Meta wypłaci Trumpowi duże odszkodowanie

Meta wypłaci Trumpowi duże odszkodowanie

Źródło:
PAP

W Rzymie rozpoczął się demontaż skrytek na klucze do mieszkań wynajmowanych turystom. To wynik rozporządzenia włoskiego ministerstwa spraw wewnętrznych, na mocy którego wprowadzono obowiązek osobistego meldowania i rejestracji. Dotychczas robiono to zdalnie, a turyści otwierali skrzynki przy pomocy otrzymanego kodu.

Symbol masowej turystyki. Akcja straży miejskiej

Symbol masowej turystyki. Akcja straży miejskiej

Źródło:
PAP

Prognoza wzrostu niemieckiej gospodarki została znacząco obniżona. Minister gospodarki Robert Habeck podał, że rząd spodziewa się w 2025 roku wzrostu o 0,3 procent. Jesienią ustępująca koalicja przewidywała 1,1 procent.

Ciemne chmury nad największą gospodarką Europy. Prognoza rządu

Ciemne chmury nad największą gospodarką Europy. Prognoza rządu

Źródło:
PAP

Twój e-PIT będzie niedostępny od 4 do 14 lutego - powiadomił resort finansów. W tych dniach usługa ma być zasilana informacjami o przychodach podatników, co ma umożliwić wygenerowanie PIT-ów.

Twój e-PIT będzie niedostępny. Resort wyjaśnia

Twój e-PIT będzie niedostępny. Resort wyjaśnia

Źródło:
PAP

We wtorek w Lotto padły cztery milionowe wygrane - przekazał Totalizator Sportowy. "Szóstka" w Lotto wyniosła prawie 25 milionów złotych, a szczęśliwy zakład zawarto w kolekturze w Redzie.

Prawie 25 milionów złotych w Lotto. Podano, gdzie padła wygrana

Prawie 25 milionów złotych w Lotto. Podano, gdzie padła wygrana

Źródło:
tvn24.pl

Publiczne pieniądze wykorzystane do partyjnych celów. Za rządów Zjednoczonej Prawicy miliony złotych z instytucji państwa i państwowych spółek trafiały do Telewizji Republika. To stacja, która sama siebie określa jako niezależną, ale uprawia polityczną propagandę Prawa i Sprawiedliwości. Telewizja cieszyła się przywilejami nie tylko za sprawą publicznych pieniędzy, ale również koncesji na nadawanie naziemne - przyznanej przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Reportaż Marty Gordziewicz ujawniający te powiązania, "Republika propagandy", można obejrzeć w TVN24 GO.

Rzeka publicznych milionów dla TV Republika. "Sposób absolutnie patologiczny"

Rzeka publicznych milionów dla TV Republika. "Sposób absolutnie patologiczny"

Źródło:
TVN24